Njuôs xav cuz jôngr siêz nhoz têx huyện faz Tây Yên Bái

Cxôngx thâuv nox tsiêz tas txos nhiv no, ntơưv huyện tox siêz Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái pov muôx ntux lok nas lok six tsơưs. Qiv hơưv kruôr gis ntêr; haur co, cheix ntux no nhiv kruôr đhâu sâuv thax tsav ho muôx đâuk bu, uô têx đrox, tâux trâus tuôs tas thiêz nhiv no tsênhv no ntu pox nhuôs hlơưr têz chos kôngz lôngk, viv li, njuôs xav muôx cuz tox cuz jôngr siêz. Zơưv Shôngx A Thênh, Phưv hạy tsar Hạt qênhz jôngr huyện Mù Cang Chải puz pâuz, tas nro têx xã, thị trấn sâuv thax tsav nhiv no puôr lênhx muôx têx qơư njuôs xav muôx cuz tox cuz jôngr siêz. Chiê txu grês kis tiv zix cuz tox cuz jôngr muôx yưv, taz viv tưz chuôz tsar cán bộ sik côngv đros chính quyênx têx xã, thị trấn tsưr tsix heik kriê pox nhuôs têx tsưr ziv hlơưr têz taz por; yax kriê muôz siêz siêz xar thâuv zôngv hluôr tơưk pêv har jôngr:

          “Pêz yax kriê tsôngv box hâur ntu yar ntux cuz sor tsi cxaz gra hluôr tơưk muk pêv har jôngr thiêz zôngv pêv har jôngr; yax kriê shux xênhz têx tsêr cơưv thâuv muk har jôngr tsi zôngv hluôr tơưk. Đros têx chuôz zis uô liêx têz zos hlơưr têz mak tsuv tsưv ziv, tsi li zuôr uô cuz jôngr. Thax tsav tsôngv box uô têz tsuv hlơưr thâuv sơưr nzor tsi tâu nyar ntux, lok sik hlơưr thâuv zar hnuz keix chiê hluôr tơưk tsi cuz txuôk muk pêv har jôngr”.

          Tâu choz coar lik, por vêv 35 cxênhz hecta jôngr, hâur co phênhv ntâu zos jôngr lâuk, Ban coar lik jôngr phax phưv huyện Trạm Tấu cux tsênhv chuôz tsar seiz car têx njuôs xav uô cuz jôngr siêz; tiv zix zos đros mênhv chêx jôngr njuôs xav trâus cuz siêz, thâuv cuz lax tuô tâu hluôr tơưk nhoz buôk têx huyện Bắc Yên, Phù Yên tỉnh Sơn La; sik côngv đros cán bộ qênhz jôngr thax tsav thiêz tsôngv box sik hlôngr muk seiz car jôngr thiêz pov nzor têx hâux lưv muôx yưv. Zơưv Lại Văn Quang, Phưv giám đốc Ban coar lik Jôngr phax phưv huyện Trạm Tấu puz pâuz:

          “Taz viv tưz xav tênhv tsênhz mênhx têx thax tsav zov chênhr, thax tsav zôngx ziv trâus cuz thiêz njuôs xav trâus cuz siêz chiê sik côngv đros xã heik lênhx nênhs seiz car hâur têx ntu zov chênhr, pov nzor, tir tar têx txuz ntor luôx jôngr, txênhz ar jôngr thiêz thâuv muôx cuz jôngr mak ciêr chênhr yưr lir tsi chiê cuz txuôk đêz đar”.

          Tỉnh Yên Bái nhiv no muôx 433 cxênhz ntâu hecta jôngr, hâur co jôngr lâuk zos 245 cxênhz hecta ntâu. Chiê taz por uô jông côngz xưv por vêv jôngr thâuv qiv hơưv kruôr gis ntêr, tiv zix zos hâur ntu tsôngv box uô têz chos kôngz lôngk, Chi cục qênhz jôngr tỉnh Yên Bái tưz chox kriê têx Hạt qênhz jôngr sik côngv đros chính quyênx têx xã, thị trấn cxiv tsa tâu 1 cxênhz 400 tuêv tsôngv box por vêv jôngr, đros 15 cxênhz ntâu lênhx nênhs cxaz chuôz; yênhx lix 310 tuêv lênhx nênhs uô ntêx nyuôk tuô hluôr tơưk thâuv muôx cuz jôngr đros 3 cxênhz 600 lênhx nênhs cxaz chuôz. Đrâuv co, lưx lươngv qênhz jôngr cux sik côngv đros chính quyênx têx tiv phaz thiêz nganhx muôx txơưx jênhv tsưr tsix shâuv phax tar cuz tox cuz jôngr; tsưr tsix trâu tsôngv box cir ntơưr por vêv jôngr. Zơưv Kiều Tư Giang, Phưv Chi cục tsar Chi cục qênhz jôngr tỉnh Yên Bái puz pâuz:

          “Chi cục tưz heik trâu Ub tỉnh tso tơưv chỉ thị chuôz tsar côngz xưv por vêv, phax tar cuz tox cuz jôngr hâur cheix ntux kruôr 2020-2021. Sik côngv đros quân đội, công an muk qênhz yuôx têx xã thax tsav njuôs xav muôx cuz tox cuz jôngr siêz, cxôngx co zuôr chênhz zênhv yưr lir thâuv muôx cuz tox cuz jôngr”.

          Txơưv nganhx muôx txơưx jênhv krêz uô ntâu tsưr ziv, taz sik zos tsôngv box tsi sik côngv đros chiê uô mak njuôs xav cuz jôngr zuôr muôx yưv. Viv li, hâux lưv pox nhuôs tsuv uô nhiv no zos uô jông têx cui tênhv lok hlơưr têz chos kôngz lôngk; tsi txênhz ar jôngr, tsưv ziv thâuv zôngv hluôr tơưk....Đrâuv co zos sik côngv jông đros têx nganhx muôx txơưx jênhv qênhz yuôx, seiz cả chiê pov nzor thiêz yưr lir zos muôx cuz tox cuz jôngr./.

(Thừa Xuân-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Têx muôx yưv thiêz tsưr ziv phax tar moz đống nyar nhoz nhux tưv

1. Lok zav moz đôngs nyar:

Moz đôngs nyar nhoz nhux, tưv zos zav moz siz cik tiv caz moz uô trâus moz đros têx pov pâuz tâu zos đôngs nyar thiêz lok nyar nhoz têx qơư zôngx ziv lok nyar sâuv nhux, tưv luz chêr. Caz moz gas tâu trâu  hâur nyar uô têx nyar vôngk, zos moz hnhar mak zuôr uô trâu nhux tưv lok nyar ndâux, nyar njưs.

Moz muôx yưv nhoz cxuô qơư, taz sik tsik so trâus moz trâu chêix ntux nas txix hli 4 txos hli 10, ntoưv thax tsav qơư đhâu trâus đêx ngaz cuôr, thâuv qiv hơưv sor cuz thiêz thâuv qiv hơưv hlôngr chêix sêi, tsiêx cxu đas jos tir tar moz trâus txo grêk tsơưs. Siz cik moz zos cik đhâu têx zav nox muôx caz moz lok sik đhâu cêr uô pa…Tưv tsik so trâus moz ntâu thiêz hnhar đuô nhux đas thiêz chor tsiêx cxu zâuv tsênhv nox niêv mik mak tsơưs trâus moz đuô chor tsiêx cxu lox; chor tsiêx cxu txix 2-3 shông mak zôngx ziv  trâus moz đuô chor tsiêx cxu lâul.

2. Moz li têx muôx yưv:

- Moz zuôr huôv moz thâuv tưs cux muôx: hâur paz nhux, tưv chiê li muôx têx tuk lok six tsir, đhiê, pư ntos nzênhr chuôs tsi thiêz trâus tuôs.

- Cuz txix 40-41 tưv, gênhk, tsik jov jâuz; tsav plaz jâuz; têx tơưr grêi liêz, đhâu co hlôngr trâu đuz; lok cuô muôs, cuô njưs; moz o chax đaz, uô tsik tâuk pa, hler blêis, shaz chax đaz ntêr chiê uô pa, lok kâuz ndâus ntâu.

Nhạc cắt

3. Phax moz:

- Uô vêv xênhz têx tsêr guôx: Tu zus jông cov chor nhux, tưv muôx đas jos tir tar caz moz; cêv kuôk chor nhux tưv nhiv kruôr zuôr lok nưk nhoz nưk tsơưs tiv zix iz ciêz; tsik so qêz suô cov hur đu têx tsêr guôx; sâu chor qir chox muk vâuv, suô têx vuôz tsuôz txơưr chox muk hlơưr por tsês.

- Thâuv pov nhux, tưv trâus moz: Cêv kuôk ciês chor nhux, tưv trâus moz nhoz trâu iz kror qơư chiê chơưv kho moz, vêv xênhz tsuôs yuôx tuô lov caz moz, tsik nox grêix têx nhux, tưv muôx moz trâus tuôs.

- Cxax yuôx vắc xin: cxax phax moz 6 luz hli iz jiês. Cxax huv zos li qơư uô yuôx hêik kriê.

4. Kho moz:

Pov tâu moz nzor thiêz chơưv kho txix chor yuôx kháng sinh huv đros, đros trâu sir zôngv têx yuôx paz đas jos trâu nhux, tưv mak thiêx zuôr paz chơưv kho tâu jông moz./.

(Báo NN-Lik Thox cxêik nhênhv)