Đeix nta suôz VN Lênhx fôngx zưs sưv jông đros đreiv tsôngv box

Ntâu shông lok no, tsaz yênhx nta suôz luk Thêir tưz lok six sưv đros tsôngv box hêir nênhs Thêir nhoz jok Cá, phường Chiềng An, TP Sơn La. Lar heik, txix thâuv jok cxiv tsa tâu qơư mnôngs đeix, thâuv tưs tưz tso đreiv mnôngs tsaz yênhx têx xor  xưv, cêr lov jêv….đros trâu têx phênhv heik kriê lok cêr uô nênhx, huôv tsar uô nox, tsưx phưv đas jos…..thiêz paz gra siêz txux chi, cêr shir phaz trâu tsôngv box sđ. Iz tsaz yênhx tsi tiêk, xa heik lok têx mông muôx nhoz cxiê qơư hâur têz qơưs thiêz sâuv ntiêx têz mak tsênhv zos six hơưv, luk hu tsôngv box sđ muk uô liêx têz, têx tuz nhuôs bax muk tsêr cơưv chiê cơưv ntơưr….Pos Lù Thị Xuân, nhoz jok Cá heik: “Mnôngs đeix, pêz tâu mnôngs ntâu tsaz yênhx jông, tâu pâuz txos têx mông lok sâuv txơưx huôv tsar uô nox uô hnar nhoz luôs 2 chas thax tsav. Pêz cux pâuz uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur uô nox uô hâuk. Mnôngs đeix zos pêz pâuz tâu six hơưv thiêz bax uô tâu têx nuv uz no hâur ziv chuôz zis”.

Seiz car qơư mnôngs đeix jok Cá- zơưv Cầm Gianh nhiv no tưz 70 ntâu shông, taz sik hnuz tưs zơưv cux krêz Đêix mnôngs đreiv: Krêz thiêz tso đeix TNVN li tsaz yênhx trâu sâuv loa nta suôz trâu tsôngv box sđ đros mnôngs. Zơưv Cầm Gianh heik pâuz: Qir txix iz txưv zuk nhiêv mnôngs đeix, mnôngs zuk heir nênhs têx gâux, cưr cxiêx heik, kaz shông 2012, tâu Đeix TNVN paz meir thu luk tsi muôx hluô đros trâu iz cxiê luz đeix, jok tưz cxiv tsa tâu qơư mnôngs đeix, muôx 18 lênhx, phênhv ntâu zos têx lâuk nênhs, hnuz nhôngs siêz. Đhâu ntơư, câu lạc bộ tưz huôv tsar chôngz jux juk tuôx, nhiv no muôx nto zuôr xar 30 lênhx, zos têx canr bôv hâu nov thiêz têx tsưr tsix đoanx thêv hâur jok. Tuôr truôx thiêz uô đreiv têx nuv chiv chir uô no, iz chas zôngv loa tsi muôx hluô, krêz tsaz yênhx nta suôz luk Thêir trâu tsôngv box mnôngs hâur niêx hnuz, têx lênhx hâur câu lạc bộ tsi so siz chuôs njiz, sik heik kriê têx mông lok sâuv cxuô cêr nuv. Têx tsưr ziv, tsênhv chei yiêz, kriê uô nox uô hâuk, kriê phax tir thêir, yơưz vơưz têx nênhs fêv uô cxâuv chei têz qơưs….Seiz pov tsôngv box sđ ziv hnuz ziv moz siêz thiêz nhiêv mnôngs đeix, txix tso tsaz yênhx luk Thêir, zơưv Cầm Gianh ho tror seiz lax, thôngx ziv đros qơư tso nzir Đeix TNVN tsaz yênhx xa têx mông thiêz kriê tsôngv box tsưr ziv krêz mnôngs Đeix têx tsaz yênhx txơưr đuô: “Mnôngs tâu Đeix mak pâuz tâu ntâu zav, txơưv nhoz kror tưs luôs cux mnôngs tâu. Zoz qơưx chiê trâu tsôngv box pâuz tsưr ziv huôv tsar uô nox li chas, hlôngr yiêz tsưr ziv uô….Tsôngv box, cưr tix nênhx tsa sđ muk uô liêx têz gra tsi tâu đeix muk mnôngs mak lơưr krêz xor tôngx mnôngs, lok six zôngx ziv”.

Jok Cá muôx 126 ziv chuôz zis, 500 lênhx nênhs; phênhv ntâu zos tsôngv box Thêir. Têx mông txix Đeix TNVN thiêz ntơưr pov tsir paz tâu lok six jông trâu tsôngv box sđ hâur jok-hâur ntơư muôx têx lênhx hâur câu lạc bộ mnôngs đeix cxơưz sei tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz, hlôngr yiêz tsưr ziv uô kôngz, tu zus tsiêx cxu, cxuz cêr yeiz pluôs. Txos nhiv no, jok tưz muôz 10 ntâu ha liêx têz uô tsi jông blêx  hlôngr uô pak đêx tu zus njêl, chos jâuz tâuv, sâu tâu ntâu đuô 3-5 bâus pir li uô blêx thâuv ntêx. Li ntơư tix lâus Đèo Văn Lực chuôz zis, cux zos iz lênhx nhoz hâur câu lạc bộ mnôngs đeix jok Cá, muôx 700 xưv phaz pak đêx tu zus njêl, ar têz chos pax lan………, iz shông xav kror đruôz đraz tix lâus chuôz zis sâu tâu 200 tsov đeiv.  Heik kriê lok zuk têx tsưr ziv uô nox, tix lâus Đèo Văn Lực heik pâuz, ntâu tsưr ziv mak zos cur cơưv tâu txix Đeix TNVN, tix lâus uô lơưr hâur zuk luz nênhx xưz: “Cur zos iz lênhx nhoz hâur câu lạc bộ  mnôngs đeix, đhâu mnôngs đeix  cur tưz muôz têx liêx uô tsi jông blêx ntơư hlôngr uô pak đêx tso njêl zus, sâu tâu ntâu đuô. Iz chas co cur tsênhv zuôr meir lok jov cxur phưx vưv tsôngv box sđ hâur jok thiêz, iz shông chuôz zis sâu tâu nhos 200 tsov đeiv . Đhâu mnôngs đeix cur tsênhv pâuz tâu ntâu têx mông jông txơưr đuô chiê uô lơưr hâur luz nênhx niêx hnuz…”.

Nhoz jok Cá, hnuz tưs cux hnor tso Đeix TNVN têx tsaz yênhx trâu tsôngv box sđ mnôngs, khov lok zơưv Cầm Gianh đros trâu chor nênhs hâur qơư mnôngs đeix li têx nuv uô zôngx ziv thiêz muôx liv. Đros đreiv thiêz uô trơưk Đeix TNVN têx tsưr ziv yax mông, kriê lok huôv tsar uô nox, tsôngv box heir nênhs Thêir nhoz thax tsav qơư no tsênhv sik đros côngv tês cxiv tsa jêx jok cov ziv hnuz ziv huôv tsar, truôx jông đuô./.

PHÊNHV HÊIK KRIÊ

Têx kror yiêz hâur chêi Bảo hiểm xã hội (Cxiv kho đuô)

1. cxaz nzir lênhx nênhs cxaz chuôz BHXH

Chêi BHXH (cxiv kho đuô) jiês no cxaz nzir lênhx nênhs tsuv cxaz chuôz BHXH zos:

- Nênhs lox tôngv muôx hux thôngx lox tôngv txix 1-3 hli;

- Nênhs lox tôngv zos nênhs saz đrâuv têz qơưk tuôx uô hâux lưv ntơưv Việt Nam muôx ntơưr tso chêi uô lox tôngv zos cơ quan muôx vax huôv Việt Nam cungz tsuv tâu cxaz chuôz BHXH lơưr chính phủ li cuiz tênhv;

- Nênhs lox tôngv tsik uô hâux lưv chênhr nhoz xã, phường, thị trấn.

2. Xênhz tuz ci hâur chêr thiêz zus mê nhuôs

- Cxaz nzir cuiz tênhv lox tôngv txir nênhx muôx pox niêv zus mê nhuôs tâu so 5 hnuz tsik uô hâux lưv; tâu so 7 hnuz tsik uô hâux lưv xênhz zus mê nhuôs tsuv fêik, zus tsik tâu muôx 32 ciêz hnuz nhôngs; tsuv tâu so 10 hnuz; zos zus mê nhuôs nzêik thiêz nzir 3 hnuz iz  tuk mê nhuôs zos zus 3 tuk mê nhuôs tror sâur; 14 hnuz zos zus 2 tuk mê nhuôs nzêik tror sâur thiêz zos fêik mê nhuôs;

-Cxiv kho đuô cxaz nzir chêi xênhz mê nhuôs hâur chêr, zus mê nhuôs zos tiêk lox tôngv pox niêv muôx six hơưv thêv nhiêx BHXH txix txâuk 12 hli taz sik tiv mê nhuôs xênhz hâur chêr tsik jông tsuv so hâux lưv chiê tsoz phưz trâu mê nhuôs lơưr qơư njuôk, kho moz muôx qênhx hêik kriê mak tsuôk taz por six hơưv thêv BHXH txix 3 hli tror sâur hâur 12 luz hli uô ntêx thâuv zuôr zus mê nhuôs;

- Kho đuô six hơưv pox niêv so hâux lưv sơưv cêr chêi xênhz zus mê nhuôs, jênhv tu zus mê nhuôs puôs tsik tâu muôx 6 hli hnuz nhôngs, cxaz nzir lox tôngv txir nênhs jênhv zus mê nhuôs puôs tsik tâu muôx 6 hli hnuz nhôngs tâu sơưv BHXH xưk li lox tôngv pox niêv jênhv tu zus mê nhuôs puôs tsik tâu muôx 6 hli hnuz nhôngs;

- Kho đuô cuiz tênhv tsuôk muôx lênhx iêv cxaz chuôz BHXH lok sik tas nro txir  thiêz niêv puôr lênhx cxaz chuôz BHXH mak niêv trâus tuôs thâuv zus mê nhuôs mak txir lok sik nênhs tu zus mê nhuôs tâu so hâux lưv bâuv li lênhx niêv six hơưv so chiê tu zus mê nhuôs; zos tiêk niêv thêv nhiêx BHXH taz sik tsik tâu txâuk six hơưv  thêv nhiêx BHXH lơưr cuiz tênhv mak txir lok sik nênhs tu zus mê nhuôs tâu so hâux lưv txox thâuv mê nhuôs txưv 6 hli hnuz nhôngs; cxaz nzir cuiz tênhv tsuôk muôx txir cxaz chuôz BHXH mak niêv trâus tuôs đhâu thâuv zus mê nhuôs lok sik njiz phiv liv thâuv zus mê nhuôs muôx tsik txâuk đas jos chiê tsoz phưz mê nhuôs muôx qơư njuôk, kho moz muôx qênhx li xav jênhv mak lênhx txir tâu so hâux lưv txos thâuv mê nhuôs txưv 6 hli hnuz nhôngs;

- Cxaz nzir tsuôk zos txir cxaz chuôz BHXH thâuv pox niêv zus mê nhuôs mak txir tâu paz iz phênhv iz jiês bâuv 2 hli nhiêx trâu iz tuk mê nhuôs; cxaz nzir iz hli trâu pox niêv so thâuv zus mê nhuôs sik mê nhuôs tuôs; cxaz nzir cuiz tênhv trâu lox tôngv pox niêv paz xênhz nhuôs hâur chêr thiêz lênhx niêv paz muôx mê nhuôs lơưr luật siz zuôr thiêz chuôz zis kho đuô li cuiz tênhv./.