Bác sỹ uô tsưr têx chuôz zênhx thiêz tsưr ziv seiz njuôk shuôs kho moz, lênhx nênhs moz Lai Châu tsơưs tâu xa muk chơưv kho trâu têx tsêr kho moz thênhv siêz

Qơư y tế xã ntus đriv Ma Ly Pho, huyện ntus đriv Phong Thổ muôx 2 luz tsêr, đros thiêz cxix cxuô têx qơư uô hâux lưv seiz njuôk shuôs, kho moz, tâu cxiv uô kho đuô hâur shông 2009, seiz lok six jông thiêz hur si. Đros trâu yưv pênhr kho đuô, cxiv uô jông têx qơư nhoz, uô hâux lưv, muôx cxix cxuô chuôz zênhx seiz njuôk shuôs kho moz, 5 lênhx canr bôv y tế xã cux tâu kriê cxaz têx txux chi tsưr ziv uô hâux lưv yuôr trâul txix trung cấp tror zar sâuv. Txơưv tsuv kênh lênhx nênhs đros uô hâux lưv phax tir thêir moz ntơưv trôngx đriv, taz sik hâur qơư y tế xã, txix hâur shôngk shông txos nhiv no, xav kror đruôz đraz iz hlik cux seiz njuôk shuôs thiêz kho moz trâu 300 ntâu lênhx nênhs. Niêv lâuk Tẩn Sa Dấu, heir nênhs Cho, nhoz jok Sơn Bình, xã Ma Ly Pho, huyện Pho Thổ heik pâuz:

“Thâuv ntêx, cur tsuv muk đrav huyện seiz njuôk shuôs mê nhuôv thiêz muk xênhz zus mê nhuôv đrav co. Taz sik txos tus nhuôv nhiv no, hâur qơư y tế xã tưz muôx cxix cxuô têx chuôz zênhx, qơư trâu nênhs moz tuôx nhoz pư, viv li cur tuôx seiz njuôk shuôs mê nhuôv hâur chêr ntơưv no xưz. Tuôx qơư y tế xã lok six jê, viv li zôngx ziv muk lol, hok mul đrav huyện mak tsuv zuôr iz tus đros muk thiêz, li ntơư nhiêx nox muk lol tas ntâu đuô”.

Khov sir jos hu zâuv cxuô pênhr jos yưv pênhr trâu ngênhx y tế, viv li 13 hâur 17 qơư y tế xã, qơư seiz njuôk shuôs moz đa khoa thax tsav nhoz Phong Thổ nhiv no tưz uô tâu jông luôs hâux lưv seiz njuôk shuôs, kho moz. Đhâu ntơư, paz jông trâu gra siêz tsơưr lươngv seiz njuôk shuôs, kho moz trâu px. Zơưv Dương Ngọc Hương, Giám đốc Tsênhv qơư Y tế huyện Phong Thổ heik pâuz:

“Nhiv no 100% qơư y tế thị trấn, xã, 2 qar qơư seiz njuôk shuôs moz đa khoa thax tsav thiêz tsênhv qơư y tế huyện tưz tâu cxiv uô yiêz. Hur tiz si têx qơư y tế thị trấn, xã thiêz qar qơư seiz njuôk shuôs moz thax tsav cux tưz tâu zuôr têx chuôz zênhx jông, phưx vưv seiz njuôk shuôs kho moz trơưk tsưr ziv. Zuôr txos no, tsênhv qơư cux sir jos kriê cxaz têx tsưr ziv yuôr trâul lok sâuv seiz njuôk shuôs, kho moz thiêz phênhz têx bác sĩ, cưk yuôx lok uô hâux lưv ntơưv têx qơư y tế heik sâuv”.

Tsênhv qơư y tế huyện Than Uyên zos iz qơư y tế  cấp huyện hâur tỉnh Lai Châu uô tâu luôs hâux lưv muôz meir seiz tsov thiêz meir fêis txiêr tâu moz hâur đros chêr. Txơưv tsuôk tâu choz 180 luz txax trâu nênhs moz tuôx nhoz, pư kho moz, taz sik muôx kênh jiês, têx txax trâu nênhs moz tuôx nhoz pư ntơưv Tsênhv qơư ndê txos xar muôx 300 luz, viv muôx chôngz nênhs moz lơưr tuôx nhoz seiz njuôk shuôs, kho moz gênhs. Tsênhv qơư nhiv no tsi tiêk zos qơư seiz njuôk shuôs, kho moz trâu px hâur huyện, mak tsênhv lênhk tok yênhx cxênhz lênhx nênhs moz nhoz têx huyện jê iz ndis co li: Tân Uyên (Lai Châu), Văn Bàn (Lào Cai), Mù Cang Chải (Yên Bái) thiêz Quỳnh Nhai (Sơn La) tuôx seiz njuôk shuôs, kho moz thiêz.

          Zơưv Vũ Văn Quang, Giám đốc Tsênhv qơư Y tế huyện Than Uyên heik pâuz: Tsênhv qơư muôx 44 lênhx bác sĩ mak tưz muôx 25 lênhx bác sĩ lês car uô đreiv luôs hâux lưv seiz njuôk shuôs, kho moz trâu px. Khov bax tâu jông lênhx nênhs lês uô têx hâux lưv, viv li têx chuôz zênhx jông đhâu thâuv zuôr lok puôr lênhx tâu chor cưk yuôx, bác sĩ zôngv tâu trơưk li tsưr ziv xar. Ciês meir tsov shuôs moz thiêz fêis txiêr moz hâur đros chêr, xav kror đruôz đraz iz hlik fêis txiêr moz trâu nhos 100 lênhx nênhs moz, đhâu ntơư, paz txo grêk tsơưs chor nênhs moz hnhar tsuv xa trâu têx tsêr kho moz lox li: Tỉnh, T.Ư.

“Tsênhv qơư y tế huyện Than Uyên tưz tâu zuôr iz cxiê zav chuôz zênhx jông li: Meir fêis txiêr têx plaz hnhur hâur đros chêr, meir tsov seiz shuôs moz, meir njuôk shuôs moz.... No zos têx chuôz zênhx zov chênhr, paz jông trâu hâux lưv cux li tsơưr lươngv seiz njuôk shuôs, kho moz ntơưv tsênhv qơư. Hâur co, muôx têx lênhx nênhs moz mak thâuv ntêx hâur tsênhv qơư huyện kho tsi tâu, lơưr tsuv muk trâu têx tsêr kho moz lox li: T.Ư thiêz tỉnh, taz sik nhiv no tưz chơưv kho tâu ciês hâur huyện”.

Zơưv Nguyễn Văn Đối, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Lai Châu heik pâuz: Thâuv ntêx, chor nênhs trâul moz têx moz phiv liv chơưv kho mak phênhv ntâu tsuv muk trâu chor tsêr kho moz T.Ư. 2, 3 shông jê lok no, khov muôx têx chuôz zênhx jông thiêz bác sĩ, cưk yuôx, muôx têx seiz njuôk shuôs kho moz ciês ntơưv qơư trâu px, viv li nênhs moz tsi tsuv muk đêz, đhâu co cux tsi yuô tas ntâu têx nhiêx txiêx uz no muk lol.

“Txix cxaz nzir têx chuôz zênhx jông seiz njuôk shuôs kho moz, mak têx tsưr ziv yuôr trâul lok uô têx hâux li heik sâuv hâur ntu nhiv kruôr đhâu cux tâu fuô uô. Iz zav li muôz meir tsov, txiêr fêis moz hâur đros chêr thiêz muôz meir tsov seiz njuôk shuôs têx poz kix cxa, plaz, hlưz hâu cux tâu fuô uô. Lar heik, tsêr kho moz cấp huyện cux tưz fuô uô tâu hâux lưv muôz meir tsov txiêr fêis moz hâur đros chêr, paz px tsi tsuv muk trâu têx tsêr kho moz lox, paz txo grêk tsơưs  nênhs moz tsi yuô muk nhoz chôngz hênhr trâu tsêr kho moz đa khoa tỉnh”.

Px tâu seiz njuôk shuôs, kho moz têx chuôz zênhx jông tưz paz uô jông têx tsênhv chei txiv ngaz; paz tsôngv box hâur tỉnh ntus đriv Lai Châu tso siêz huôv tsar uô nox uô hnar, cxuz cêr yeiz pluôs thiêz tsưx phưv truôx thax tsav đriv têz têz qơưk./.

                                (Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Krêz đar thôngz xor mông taz por nênhs mênhx cxưx tsơưs nênhs tâu pâuz cxix cxuô têx xor mông

Qênhx tâu pâuz têx xor mông lok lênhx nênhs li qênhx tâu cui tênhv hâur chei ntiêx têz. Hiến pháp Việt Nam 2013 cux xav tênhv tsôngv box muôx qênhx tâu pâuz xor mông. Thôngx cxix, Đảng, têz qơưk Việt Nam li siêz xar zos taz por trâu cxuô lênhx nênhs tâu sơưv fênhx zav têx qênhx lênhx nênhs, hâur co muôx qênhx tâu pâuz txos têx xor mông, tsi phênhz pêx tôn giáo, mênhx cxưx, txir nênhx lok sik pox niêv....Hâux lưv tâu pâuz cxix cxuô têx xor mông, tsênhz mênhx thiêz sei zos lok six coaz tsôngv, tiv zix zos têx xor mông muôx lênhx coaz txos hâux lưv uô tsôngv box li têx qênhx liv tsênhv tsênhz. Taz sik nhiv no, KTXH txov nhêv nhoz ntâu thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs tưz thiêz tsênhv uô zênhr shar txos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs li qênhx tâu pâuz xor mông. Viv li, hâux lưv krêz đar cxix luôk thôngz xor mông zos hâux lưv coaz tsôngv thiêz zuôr trâus mak têx cấp, têx nganhx nhoz têx tiv phaz muôx tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs nhoz uô nênhx chiê taz por trâu tsôngv box li qênhx tâu pâuz xor mông.

          Ntơưv Sơn La, lơưr zơưv Lưu Minh Quân, Phưv Ban dân vận Tỉnh ủy Sơn La, kuz Bí thư huyện ủy Bắc Yên khav tênhv: Jênhv pâuz hâux lưv uô tsênhz mênhx têx xor mông nzor, taz por cxuô lênhx tsôngv box sâuv thax tsav tâu pâuz cxix cxuô xor mông, tiv zix zos têx xor mông muôx lênhx coaz txos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs li: tsưr ziv xeir zuôr shux xênhz, nriêr hâux lưv uô, xeir zuôr lox tôngv, qênhx shênhx grê xiv huv kôngz nuv ....zos hâux lưv zuôr trâus, ntâu shông đhâu, huyện tox siêz Bắc Yên thâuv tưs cux tsov cưv thôngz xor mông sei txos tsôngv box. Zơưv Lưu Minh Quân heik:

          “Huyện tưz tsưr tsix hlôngr yiêz tas nro têx hâu nov Bí thư chi bộ, Tsar têx jêx jos chiê cungz tas nro têx xor mông, cxôngx yưv pênhr txos liv zix, cxôngx têx phêv liv, têx chủ trương....Thiêz cxôngx têx Bí thư chi bộ, Tsar jos no, lơưr zuôr zos têx pov cov viên, yax mông viên muôx chêx cuk tiv zix nhoz ntơưv qơư”.

          Tiv zix, Chei tâu pâuz xor mông 2016 heik mênhx: Têz qơưk paz cxuô zav chiê nênhs trâus sêv khiz lok luz chêr, nênhs nhoz uô nênhx nhoz thax tsav ntus đriv, poz hiêr, tox siêz, thax tsav KTXH txov nhêv tiv zix uô qênhx tâu pâuz lok xor mông.

          Zơưv Lê Văn Kỳ, Chủ tịch UB huyện Bắc Yên (Sơn La) khav tênhv: Uô ntêx thâuv muôx xor mông cxôngx UB huyện cungz, phênhv ntâu tsôngv box Bắc Yên tsi pâuz muk nriêr hâux lưv uô. Đhâu ntâu jiês tsưr tsix yax mông, cungz xor mông têx qơư xeir zuôr lox tôngv, txos nhiv no tas nro huyện muôx 5 cxênhz ntâu lênhx nênhs yênhx công nhân ntơưv têx qơư công nghiệp đros phênhv sâu siêz đuô pir đros uô kôngz nuv, chiv cheix:

          “Muôx hâux lưv zov chênhr tiv zix hâur 2,3 shông đhâu pêz uô zos tso muk uô hâux lưv saz đrâuv huyện. Muôx têx thâuv muôx 5 cxênhz 500 lênhx, tsav 10% jênh số muk uô hâux lưv ntơưv têx qơư công nghiệp. No zos phênhv sâu lox, tiv zix zos xã Mường Khoa, thâuv pêz ntâus grê ploz tsênhr phênhv sâu pov lok six kis, nhiv no zuôr uô li chas? Zos cxôngx kôngz nuv mak lok six lax. Pêz yax mông, xeir têx doanh nghiệp tsênhv xeir zuôr lox tôngv chiê heik têx hluôk nênhs nhoz hov hnuz nhôngs lox tôngv muk uô thiêz tưz car chêx hâux lưv uô tâu trâu zuôr xar 700 nênhs lox tôngv. Phênhv sâu chuôz ndê, nhiv no pêz tưz thiêz tsênhv tror uô hâux lưv no”.

          Pêz têz qơưk muôx 20% ntâu jênh số zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Taz por qênhx tâu pâuz txos xor mông trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs cxôngx hâux lưv krêz đar cxix luôk thôngz xor mông ntơưv qơư tưz thiêz tsênhv zos hâux lưv uô coaz tsôngv nhoz yênhx tiv phaz, tiv zix zos qơư muôx chôngz tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Hâux lưv no zuôr trâus tâu uô uô cê đros côngz xưv kriê cxaz, muôz siêz pênhr xưv, chuyên môn, nghiệp vụ trâu nênhs tâu choz uô jênhv vưv cungz xor mông hâur hâux lưv taz por tsôngv box li qênhx tâu pâuz cxix cxuô têx xor mông./.

(Hoàng Thái- Txâur Vax cxeik nhênhv)