Tênhx qơư njuôz hur-jông nhoz xã Chiềng Đen, Sơn La

Xã Chiềng Đen, TP Sơn La muôx 6 heir nênhs nhoz uô cê, phênhv ntâu zos tsôngv box heir nênhs Thêir lok zos Poz Ziz; hâur ntu đrav ntêx, tsôngv box hâur xã khênhr cor cav tu zus, uô qơư cơư têx tsiêx cxu hâur kaz tsêr tsar lơưx, uô tsi hur qơư nox nhoz, iz ndis vax tsêr kiêk nênhs, vuôz tsuôz njuôr viv têx qơư, qir tsiêx cxu tsư nxiêz, tsư kiêk. Têx shông đhâu, hâu nov ntơưv qơư tưz sir jos yax kriê trâu yênhx ziv chuôz zis lok sâuv têx tsi jông, cêr nênhx pôngz kaz ntơư, đhâu co jux juk gra siêz tsôngv box sơưr đơưk txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lok vêv xênhz têx qơư nox nhoz hur si, đu lus.

Nhiv no tas nro xã muôx 1.200 chuôz zis tu zus tsiêx cxu, hâur ntơư 80% chuôz zis tưz uô qơư cơư têx tsiêx cxu đêz vax tsêr, qơư nhoz, tsi tso hâur têx kaz tsêr tsar lơưx, uô trơưk canr bôv xã kriê fiv đros têx chei, cui tinhv yiêz lok vêv xênhz qơư nox nhoz hur si. Lar heik xưk li zơưv Lèo Văn Xuấn chuôz zis, thâuv ntêx mak cơư têx tsiêx cxu hâur tsêr tsar lơưx, uô tsi hur qơư nox nhoz, uô hiêv txos têx lênhx nênhs hâur tsêr đas jos, Shông 2014, tâu chor canr bôv xã yax kriê, vênhv tôngv, zơưv tưz yưx 60 tsov đeiv cxiv uô qơư cơư 20 ntâu tuk buô, tsi tso trâu kaz tsêr tsar lơưx. Nhiv no zơưv chuôz zis tưz tsi trâus nox nhoz tsư nxiêz, tsư kiêk tiv têx qir tsiêx cxu hâur kaz tsêr lơưx li đrav ntêx, thiêz hâux lưv tu zus tsiêx cxu cux zôngx ziv đuô. Zơưv Lèo văn Xuấn heik:

"Thâuv ntêx, cur chuôz zis  cux tu zus têx nhux tưv, buô trâu hâur kaz tsar lơưx. Nhiv no tâu pâuz txos Đảng, têz qơưk têx chei kriê, tsi khi, tsi tu zus tsiêx cxu jê vax tsêr, cur chuôz zis tưz uô qơư nưk cơư nưk txix shông 2014 txos nhiv no, chuôz zis tưz zus tâu muôx 20 tuk buô grêix, 4 tuk buô uô nôngz. Nhiv no cơư thiêz tu zus têx tsiêx cxu đêz vax tsêr mak cux uô tâu trơưl têk đuô, tsi uô hiêv txos tênhx qơư, chuôz zis".

Đros trâu luôs hâux lưv yax kriê, vênhv tôngv tsôngv box tso tsês jux juk cêr cor cav uô nênhx pôngz kaz, xã tsênhv heik tsôngv box sơưr đơưk cxiv uô qơư tơưv trôngx, txos nhiv no tas nro xã tưz muôx 65% ntâu qơư tơưv trôngx huv vêv xênhz.

Iz chas ntơư, Hội Liên hiệp pox niêv xã tsi so heik kriê têx gâux muôv vir ndâuk sđ uô nênhx nox nhoz hur si, đu lus, qêz suô têx tos vax tos tsêr, khơưz thoz têx cưx đês chiê đêx ntưk, tsik chiê đêx tênhr kiêk nênhs, vuôz tsuôz, paz trâu sơưr đơưk luz nênhx tâu hlôngr yiêz, cêr mul lok jêx jok hur-jông. Pos Giàng Thị Mo, Chủ tịch Hội liên hiệp pox niêv xã Chiềng Đen heik:

"Hâur six hơưv đhâu, Hội Liên hiệp pox niêv xã tưz bax tsưr ziv yax kriê, vênhv tôngv canr bôv hội pox niêv tsưr tsix qêz suô têx cêr mul lok jêx jok đu lus, hur si thiêz cxiv kho têx ntu cêr zos zuk seiz car cov jông mul lok, iz chas ntơư cux yax kriê, vênhv tôngv chuôz zis lok sâuv 5 kror tsi tâu uô, 3 hur jông paz têx pox niêv vir ndâuk gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lok vêv xênhz tênhx qơư thiêz paz uô tâu jông lơưr tsưr ziv lok cxiv tsa jêx jok yiêz".

Chiê tror vênhv tôngv tsongv box sơưr đơưk tuôr truôx, uô tâu jông đuô têx hâux luôs hâux lưv li heik sâuv, hâur six hơưv zuôr txos, zơưv Tòng Văn Pâng, Bí thư Đảng ủy xã Chiềng Đen, TP Sơn La heik pâuz:

"Tâu cấp ủy thiêz hâu nov thênhv siêz cêr moz siêz txos thiêz cux hâur six hơưv zuôr txos, lok sâuv tênhx qơư nox nhoz, xã zuôr sir jos vênhv tôngv thiêz seiz car truôx jông têx qơư tsiv uô xiv huv, chuôz zis, lok tso têx kiêk nênhs, vuôz tsuôz uô tsi hur tênhx qơư cov tâu trơưk cui tinhv. Thiêz tsưr tsix qênhz shuôs, cir ntơưr nhav, têx chuôz zis uô trơưk têx chei, cui tinhv lok nox nhoz hur si, đu lus, tsi uô kiêk nênhs, vuôz tsuôz thiêz iz chuôz zis muôx iz qơư tơưv trôngx, qơư trâu têx vuôz tsuôz, kiêk nênhs ntơư, yeik txar têx guôx, qơư tu zus tsiêx cxu cov đêz vax tsêr....".

Đros trâu canr bôv thiêz tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk li sik côngv tês, cêr thôngx siêz, xã Chiềng Đen tưz thiêz tsênhv iz hnuz huôv tsar, hlôngr yiêz jux juk, sir jos txos kaz shôngk shông, xã tsênhv tsênhv uô tâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok./.

                           (Hoàng Long-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

PHÊNHV NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Lul Hmôngz ( số 8)

Tso hnuz 09/5/2017

Nhạc hiệu...

          Tsôngv cưr tix fôngx zưs ...yuô! Tâux nxư VA06 zos zav tâux  lok six jông uô jâuz trâu nhux tưv nhux đas nox. Chos tâux VA06 pok zôngx ziv? Zâuv tsôngv cưr tix fôngx zưs mnôngs heik kriê tsưr ziv chos tâux VA06.

Tsưr ziv chos tâux VA06 uô jâuz trâu nhux tưv nhux đas nox

          ( Hlôngr suôz)

          Tâux VA06 zos nôngz tâux txuôv. Tâux VA06 cux jông iz zav li kuôr njuôk, siêz 4-5 yiv, chos tâu trâu sâuv cxuô zav ar. Hloz lox sei, no zos zav tâux jông đuô tâux nxư thiêz. Zos nôngz tâux muôx ntâu blôngx đuô pir li têx zav tâux nxư txơưr. Muôx 3 tsưr ziv chos tâux VA06 zos chos uô yênhx hax, khơưz kror chos thiêz chos câus.

          Thâuv chos uô yênhx hax, pox nhuôs khơưz cưx ar toz xar muôx iz đok, zuôv qir tas muôz môngr ar mfông trâu sâuv, chox têx chas tâux chox muk chos trâu, chos tas tror zôngv môngr ar vôngz trâu sâuv.

          Zos pox nhuôs chos câus, thâuv têx tâux tưz muôx 12 shông, pox nhuôs tsuv khơưz 3/4 hâur tsoz tâux ntơư chox lol chos. Iz tsoz tâux, têx jiês cux muôx txos 12 tul câus tâux chox lol chos. Chos li ntơưv mak hloz lox sei đuô, đhâu 2 luz hlik chos, tâux cux jông hleik trâu nhux tưv nhux đas nox.

Nhạc cắt

          Thâuv chos, pox nhuôs tsuv zưs đêx tsik so cov ar nông. Xar cov chor tâux ntơư hloz lox sêi, zos ntux kruôr gis, iz ciêz tsuv zưs đêx iz jiês, taz sik tsi chiê đêx tênhr ntâu. Cheix lol nas tsuv khơưz cưx tso đêx ntưk tsik chiê đêx ngaz têx tâux. Xar muôx yar lengx siêz, tsuv zuôv qir ntâu jiês chiê tâux tuôx câus sêi thiêz hlar huôv jông.

          Lok tsưr ziv zuôv qir, pox nhuôs tsuv tsov cưv, zos zuôv uô ntêx thâuv chos, pox nhuôv tsuv vâuv qir uô ntêx. Thâuv chos đhâu 25-30 hnuz, tâux qir tuôx câus, hlar chas, đhâu iz jiês hleik tâux 7-10 hnuz tror zuôv qir iz jiês tâux thiêx hlar sei. Qir zuôv zos 2,5 txos 3 cir urê/ đhâu iz jiês hleik tâux. Zôngv qir guôx vâuv chiê zuôv, taz sik kuôk six hơưv zuôv qir têz qơưs tsơưs tiv zix zos 15-20 hnuz; nthuô đrox 2-3 jiês uô ntêx thâuv tâux zuôr qir tuôx câuk, đros co zos iz tsoz zuôv 25g qir urê viv no zos ntu tâux hlar sei. Hâur iz jiês hleik tâux, pox nhuôs tsuv nthuô đrox cov đu lul thiêz tror zuôv qir trâu, chor tâux ntơư thiêx sâu tâu nju.

Nhạc cắt

          Thâuv hleik tâu tâux, tsuv muôz tsuôr cov zâu chiê muôz trâu nhux tưv nhux đas nox, lok sik tsuôr cov mos chiê muôz shơư đros khâur puz tsiêx cxu nox, lok sik chox mul vâuv uô jâuz kruôr. Nôngz tâux VA06 uô jâuz vâuv kruôr lok six jông. Thâuv vâuv tsuv jiêz yar ntux 2-3 hnuz.

          Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no, zos Đeix nta suôz VN đros tsênhv qơư cxuêz kôngz têz qơưk uô./.

                       (Txâur Vax cxeik nhênhv)