Jax 2: Ar tsi tâu muôx ntâuz ntơưr:Tiv kror tưs ho muôx yưv têx tsik jông?

          Jos Pá Tong, xã Tạ Bú, huyện Mường La, tỉnh Sơn La thâuv ntêx muôx 37 ziv chuôz zis puôr lênhs zos mênhx cxưx Hmôngz. Têx ziv chuôz zis hâur jos puôr lênhx nhoz truôx têz truôx qơư cxôngx ntâu cxênhx nênhs lok no…..Chuôz zis tix lâuk Say Xênhv Shôngx nhoz jos Pá Tong muôx 600 yiv ndis ntâu ar, hâur co muôx ar nhoz thiêz ar uô kôngz lôngk. Tix lâuk pos zơưs, niêv txir puôr lênhx nhoz uô nênhx sâuv thax tsav ar tix lâuk oz niêv txir thiêz mê nhuôs tsênhv nhoz uô nênhx. Tix lâuk chuôz zis tsi muôx tsưr ziv txar mul qơư nhoz yiêz, tsi puz lênhx tưs, cux tsi nyei lênhx tưs txênhz ar têz. Nhiv kruôr đhâu, thâuv cán bộ sêiz car ar hâur xã, huyện tuôx yax kriê, heik chuôz zis tsuv muôz 2,3 tsov nhiêx uô ntơưr sir zôngv ar, chiê tix lâuk tuôr bê đeiv ar co, tix lâuk pov tâu tiêk, têx ar co tsik tas uô ntâuz ntơưr, viv cxôngx ntâu cxênhx nênhs lok no ar zos tix lâuk chuôz zis li, nhiv no tsuv muôz nhiêx chiê uô, viv li tix lâuk tsi thôngx ziv muôz nhiêx uô ntơưr sir zôngv ar. Tsi zos tix lâuk xưz, tas nro jos Pá Tong muôx txos zuôr xar 20 ziv chuôz zis cux tsi thôngx ziv muôz nhiêx chiê uô ntơưr sir zôngv ar: “Cur chuôz zis nhoz no ntêr lơưv, ntâu cxênhx nênhs lol no, tsi pov uô li chas, cán bộ heik tiêk khiêz nhiêx txiêx uô ntơưr sir zôngv ar, cur tsi muôx nhiêx txiêx viv li tsi zuôr uô”.

          Cux li ntơư, nhoz tỉnh Yên Bái, kror lax tiv zix hâur hâux lưv uô ntơưr sir zôngv ar nhoz thax tsav nôngx cxênhz, tox siêz tsi zos tsi muôx lênhx nênhs uô hâux lưv, tsi muôx chuôz zênhx mak zos tsôngv box li xar uô. Iz shông, iz huyện lox li Văn Yên cungz muôx nhos 2 cxênhz 500 txos 3 cxênhz đeiv ntơưr sir zôngv ar, taz sik phênhv ntâu zos cungz trâu tsôngv box nhoz xã thax tsav kis, yuôr nhoz têx xã tox siêz mak lok six tsơưs; muôx xã tsuôk muôx 5-7 lênhx nênhs uô ntơưr sir zôngv ar. Pos Lê Thị Hằng, Phưv giám đốc Văn phongx đăng cir ar thiêz huôv tsar ar têz huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái heik, txơưv tưz muôx ntâu tsov cưv, cxơưz cxiz tsôngv box uô ntơưr taz sik phênhv ntâu tsôngv box nhoz tox siêz tuôx uô ntơưr lok six tsơưs, zos tuôx chiz coaz đăng cir ar têz cux zos thâuv muôx sik txênhz ar têz xưz. “Tsôngv box li jênhv pâuz lok qênhx thiêz liv zix hâur hâux lưv tâu têz qơưk por hưv qênhx sir zôgnv ar, zos ntơưr sir zôngv ar tsênhv kis. Lok sik nhoz tox siêz tsiv grê ar têz kis, ar zos pos zơưs tsês chiê, lơưr xar tiêk tsi muôx lênhx tưs car txênhz viv li tsi zuôr uô ntơưr. Txos thâuv muôx sik txênhz ar thiêx li xar txos zuk li qênhx tâu por hưv”.

          Txuz anr riêz nênhs tiv sik txênhz ar têz, uô 4 lênhx nênhs tuôs nhoz jos Ma Lù Thàng, xã Huổi Lèng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên hâur shôngk shông 2017 zos iz hâux lưv heik tơưv tsênhz mênhx, txơưv uô ntêx co chinhr quyênx ntơưv qơư tưz car chêx ntâu jiês, taz sik cux tsi tâu. Thiêz têx hâux lưv li ntơư njuôs xav cux zuôr muôx yưv, viv ciês ntơưv jos Ma Lù Thàng, xã Huổi Lèng yênhx châuv ziv chuôz zis tsênhv tsi tâu pâuz txos ntơưr sir zôngv ar zos đaz tsi. Têx đeiv têz tâu pheiz cxôngx têx nja jêz lav tâu cxiv, lok sik lơưr số laov tsuv seiz shuôk mak UB xã Huổi Làng, huyện Mường Chà cungz zos muôx txos 70% chor ziv chuôz zis sâuv thax tsav tsi tâu uô ntơưr sir zôngv ar.

          Thâuv nênhs sâu xor xưv heik tơưv têx tsi tâu jông siêz cxôngx cơ sở, zơưv Nguyễn Đăng Nam, Phưv giám đốc Sở tài nguyên thiêz tênhx qơư tỉnh Điện Biên puz pâuz, cxôngx shông 2007 txos nhiv no, tỉnh Điện Biên muôx yưv zuôr xar 2 cxênhz 500 txuz sik txênhz ar têz hâur tsôngv box. Ntâu txuz truz ntêr yênhx châuv shông. Qir tiv cux zos cxôngx liv zix kinh têr, thiêz viv côngz xưv coar lik ar nhoz ntơưv qơư tsi uô jông, uô cxâuv cêr chei.

          Lơưr zơưv Phạm Văn Thi, Phưv giám đốc Sở tài nguyên thiêz tênhx qơư tỉnh Sơn La, nhiv no tỉnh Sơn La muôx nhos 50 cxênhz ziv chuôz zis zuôr trâus uô ntơưr sir zôngv ar jiês xuz thơưx. Txos nhiv no, muôx nhos 38 cxênhz ziv tâu cungz ntơưr, tsav 76%. Têx ziv chuôz zis tsênhv yuôr tsi tâu cungz ntơưr viv ntâu qir tiv li: xav tênhv xor mông ar têz viv muôx lênhx coaz txos hlôngr yiêz njuôs xav ar têz, lax uô car chêx tâu viv nênhs sir zôngv ar, lo ksik viv muôx lênhx coaz txos ar txiv ngaz côx phax....Muôx ntâu ziv chuôz zis tsik tâu muôx ntơưr sir zôngv ar uô qênhx shênhx pênhr cov, sik txênhz ar ntơưv tiv phaz ziv cuz nxor thiêz phiv liv đuô: “Tỉnh ủy, Hội đồng, UB li cxuô jiês cơưv njiz tsôngv box, pêz pov muôx 90 txos 95% têx txuz hâux lưv muôx lênhx coaz txos ar têz. Qir tiv tsênhv zos tsôngv box tsi muôx ntơưr sir zôngv ar. Thiêz tiv tsi muôx ntơưr sir zôngv ar viv li sir zôngv ar têz cux tsi pâuz txos thâuv tưs, chuôz zis no thiêz chuôz zis uz li ar têz pheiz cxôngx kror tưs muk cux xav tênhv tsi tâu”./.

(TTTB-Txâur Vax cxeik nhênhv)

PHÊNHV CXƠƯZ CXIZ UÔ KÔNGZ

Tsưr ziv thâux xa yil nôngz txix Ninh Thuận lok trâu faz Bắc

Nam: Tsênhv qơư cxiz uô kôngz têz qơưk, têz zơưv Thuận têx luk nus li đrav kaz:

Nữ: Yil zos zav tsiêx zus huv đros trâu ntâu thax tsav qơư tsik njiz phiv liv ntâu cik txos đêx ar, ntux yar ntux nas. Viv li zuôr thâux xa tâu yil nôngz txix Ninh Thuận lok trâu faz Băc chiê zus. Taz sik tsik cxoz thâux xa yil trâu chêix ntux no viv jêx tưv sik txơưr ntâu zuôr phiv liv txos yil li đas jos, đuô thiêz chêix ntux no nhoz faz Bắc zos chêix muôx tsơưs jâuz nox viv li cux phiv liv txos hâux lưv tu zus têx tsiêx cxu.

Nhạc cắt

Nam: Six hơưv thâux xa yil nôngz jông tiv zix zos chêix ntux sor thiêz chêix ntux lax tiv jêx tưv txơưr txar tsik ntâu, đhâu iz ntu zus mak yil zuôr sưv đros thiêz hloz lox jông. Đhâu thâuv yil nôngz tưz sưv lơưv mak tsuv cxax yuôx phax têx moz tơưv ndâux hlê trâu, đôngs nyar chiê phax tar moz trâu yil hâur chêix ntux no thiêz ntux tsâus yiêz.

Nhạc cắt

Nữ: Txos chêix ntux no mak tsuv tsov cưv txos: Tsik tso yil muk zus thâuv jêx tưv grêk kik, thâuv ntux lok nas lok sik lok tê, tsik tso yil muk nox jâuz nzor thâuv têx lưs tsik tâu zax. Tsêr guôx mak tsik khênhr nông thiêz ntuz nas, thêir vor jông tsik khênhr yâu chuô, yiê nas lok ntuz, nriêr txâuk zav nox trâu yil hâur chêix ntux no, tsik muôz têx jâuz tâux lo ar, ntuz đêx trâu yil nox chiê tsik trâus moz cik txos nox hâuk li tsav plaz./.

Thanh Thủy-Lik Thox cxêik nhênhv)