Bắc Kạn: Nênhs Hmôngz uô bluô nux sâuv tox siêz Phia Đeng

Đọc trên nền sáo Mông

          Hnuz tưs cux li ntơư, zơưv Lý Vă Lừ 2 niêv txir li hâux lưv xuz thơưx zos mul uô têz, hleik jâuz tâux chox lol tsuôr thiêz uô shơư krâur, shơư tsơưz trâu nhux nox. Zơưv Lừ zos iz hâur têx lênhx nênhs tu zus tưv ntêr tiv zix nhoz Phia Đeng thiêz cux zos iz hâur têx chuôz zis muôx kinh têr jông hâur thax tsav xã, thâuv muôx chôngz tiv zix cux zos 15 tul tưv, nhux đas:

          “Tsoz phưz mak tsov cưv txos moz huôv xênhz chiê tsoz phưz jông đuô, nhux tưv nhux đas thiêx tsi trâus moz, hloz lox sei. Tu zus nhux muôx phênhv sâu siêz đuô, qir mak zôngv zuôv trâu tsoz chos, liêx têz, phênhv sâu lol tâu siêz đuô chos poz cưk, chos blêx”.

          Tsi taz chuôz zis zơưv Lừ, tas nro 50 ziv chuôz zis nênhs Hmôngz nhoz jos Phia Đeng puôr lênhx xeir tu zus paz niêv tsiêx cxu zos tsưr ziv tsênhv hâur huôv tsar kinh têr. Lơưr pox nhuôs, pir đros ntâu zav tsoz chos txơưr mak hâux lưv chos đrox thiêz tu zus nhux tưv nhux đas zuôr greix chox lol chêx cuk kinh têr siêz đuô thiêz cux tsi khưr, viv nhux zos tsiêx cxu tu zus ntêr shông đros tsôngv box luz nênhx. Thâuv ntêx, pox nhuôs tsuôk zus 1-2 tul chiê leix têz thiêz muôx qir zuôv trâu liêx têz. Taz sik, cxôngx thâuv cêr tâu uô zôngx ziv mul lol, ntâu lênhx nênhs nhoz tiêx đras nriêr tuôx zuôr nhux tuô zuôr greix mak hâux lưv tu zus tưz yênhx iz hâux lưv chox lol phênhv sâu siêz nhoz no.

          Iz kror coaz tsôngv chiê paz nhux muôx qơư sâu zuôr ngaz tul zos khov muôx ciêz muôs nhux tưv nhux đas lox tiv zix tỉnh Bắc Kạn nhoz ciês ntơưv xã Nghiên Loan, tsuôk kuôk Phia Đeng 2,3 cei cêr. Ciêz krêz lok hnuz xiêz 3 thiêz xiêz 8 zênhz lix hâur yênhx hli. Hnuz krêz ciêz, muôx yênhx puôk tul nhux tâu chaz tuôx muôs ntơưv no. Zơưv Lý Văn Tu, iz hâur têx lênhx nênhs tu zus nhux tưv nto bê nhoz Phia Đeng puz pâuz, luz ciêz no tưz muôx cxôngx 20 shông tov ntêx lơưv:

          “Pox nhuôs tsuôk tu zus nhux tros chiê muôs uô kinh têr xưz. Muôx ciêz no mak hâux lưv muôs nhux cux zôngx ziv đuô trâu pêz tsôngv box Hmôngz”.

          Hâux lưv tu zus nhux tưv nhux đas zuôr greix nhoz Phia Đeng tưz chox lol trâu pox nhuôs nhoz no yênhx puôk tsov đeiv iz shông. Têx luz tsêr tâu cxiv jông đuô đros têx chuôz zênhx tsiv grê ziv hnuz ziv muôx ntâu nhoz hâur jos, muôx nhiêx txiêx tso mê nhuôs mul cơưv ntơưr cxix cxuô. Tsuôk muôx 50 ntâu chuôz zis, taz sik 2,3 shông tror lol no, jos Phia Đeng tưz muôx yênhx châuv lênhx shux xênhz tâu cơưv Đại học, cao đẳng....Tix lâuk Dương Văn Tung, tsar jos Phia Đeng puz pâuz: Pox nhuôs luz nênhx tâu muôz siêz cxôngx thâuv tâu paz txưv paz nhux tưv nhux đas cxôngx tsaz yênhx paz txưv txu yeiz cxuôv pluôs sei thiêz truôx vênhs đros 61 huyện pluôs, pox nhuôs khênhr hu zos tsaz yênhx 30a:

          “Nhiv no pox nhuôs hlôngr côngxx chos poz cưk sâuv têz chiê tu zus nhux tưv nhux đas tso lol phênhv sâu siêz đuô mak pox nhuôs luz nênhx cux jông đuô tuôx”

          Đros trâu luôs hâux lưv huôv tsar tu zus nhux tưv nhux đas, pox nhuôs cux zôngv têx mênhv chêx ar tsi tsêz chos chiê chos cxaz iz cxiê tsoz chos chox lol chêx cuk kinh têr siêz li: ntông keo, poz cưk txuôv, tâuv pâur, chos blêx liêx...Cxôngx qiv hơưv, ar têz jông côngv đros têx sir jos hâur huôv tsar tu zus paz niêv tsiêx cxu chiê muôv muôs, tsôngv box Hmôngz nhoz tox siêz Phia Đeng li luz nênhx ziv hnuz ziv tsâu sor, hlôngr yiêz jông./.

(Nền sáo Mông)

                          (CQTT Đông Bắc-Txâur Vax cxeik nhênhv)

PHÊNHV HÊIK PÂUZ CHÊI TÊZ QƠƯK

Lênhx nênhs tâu paz; Thax tsav qơư; Tsưr ziv uô trơưk NQ 76

Thax tsav uô trơưk:

* Lok paz uô xênhz yar: Sir zôngv ntơưv chor xar thax tsav III (muôx tsar tov kinh têr-xar hôiv txov nhêv tiv zix).

* Paz, tsês chiê, uô thiêz sâu zuôr muôs hax huv: Sir zôngv sâuv tas nro thax tsav tỉnh.

Lênhx nênhs tâu paz:

Chuôz zis uô xênhz yar kôngz nuv zos thành viên hợp tác xã, Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã, doanh nghiệp yênhx lix thiêz đăngk cir huôx tôngv huv cêr chêi têz qơưk Việt Nam li cuiz tênhv nhoz sâuv thax tsav tỉnh.

Tsưr ziv uô trơưk:

* Phênhv nhiêx txiêx muôz paz:

Phênhv nhiêx txiêx têz qơưk tỉnh paz: Uô xênhz yar kôngz nuv muôs tơưv saz đrâuv têz qơưk; dự án yưv pênhr trâu kôngz nuv sâuv thax tsav chor xar thax tsav III nhoz tỉnh Sơn La; uô tiêr ntâuz ntơưr hêik cov cungz ntơưr cungz jênhv uô xênhz yar kôngz nuv jông lơưr ploz tsênhr VietGap, GlobalG.A.P thiêz têx ploz tsênhr iz zav li co; cxiv uô cxiv luôs nriêr pâuz qơư uô têx hax huv; cxiv uô mã số, mã vạch; yax kriê, piêr pâuz hax huv.

Phênhv nhiêx txiêx muôz paz huôv tsar khoa học-công nghệ thiêz  cxiv tsa côngz bê hax huv.

* Zos tiêk tsênhv njiêz paz muôx ntâu tsênhv chêi paz sik txơưr mak nênhs tâu paz tâu chêi xêir tsov iz tsênhv chêi paz muôx liv tiv zix trâu zuk.

* Đros tsênhv njiêz paz zuz nôngz tsoz chos huôv tsar uô kôngz lôngk sâuv thax tsav tỉnh uô lơưr têx tsênhv chêi nhiv no.

Tsôngv fôngx zưs sơưr đơưk nhiv kruôr mnôngs têx tsênhv njiêz lok Thax tsav uô trơưk, lênhx nênhs tâu paz, tsưr ziv uô trơưk Nghị quyết số 76, Hội đôngx tỉnh Sơn La khóa 14 lok tsênhv chêi paz huôv tsar uô kôngz lôngk,  sâu zuôr muôs kôngz lôngk, hax huv ngaz tuk sâuv thax tsav tỉnh, ntu 2018-2021.

Hâur phênhv no, tsaz yênhx tov kaz, pêz zuôr tror hêik nzir têx tsênhv njiêz Cui tênhv, njiêz luk thiêz phênhv paz trâu chor chuôz zis zos thành viên hợp tác xã; Hợp tác xã; Liên hiệp hợp tác xã; doanh nghiệp sâuv thax tsav lơưr Nghị quyết no. Zâuv sơưr đơưk tok mnôngs./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)