Lâm Đồng cxơưz tiês luôs hâux lưv phax tar hluôr tơưk cuz tox cuz jôngr

Txix thâuv uô ntêx tsiêz têz qơưk txos nhiv no, thax tsav har jôngr chiêz zôngx ziv trâul hluôr tơưk txeik cuz nhoz trơưk 2 saz cêr lox 27C đhâu chor xã Đạ Sar, Đạ Nhim, Đạ Chais hâur huyện Lạc Dương (Lâm Đồng) thâuv tưs tưz tâu Ban seiz car jôngr phax phưv Đa Nhim thiêz têx chuôz zis lênhk nhav car seiz har jôngr phênhz lênhx nênhs nhoz trơưr ntơưv têx qơư seiz jor har jôngr, qênhz yuôx shuôs tsi so chiê qênhz pov zênhx max zos thâuv muôx hluôr tơưk txeik chis cuz jôngr.

Zơưv Ha Dinh, heir nênhs K’ho, chuôz zis tâu choz por hưv jôngr ntơưv xã Đạ Sar heik pâuz: Viv thax tsav no nhoz buôk chiêv đrôngs Đà Lạt, muôx ntâu qơư jông chiê kruô tuôx ndis shuôs uô si thiêz qơư trâu tsôngv kruô nhoz so hâur xuz jôngr, niêx hnuz muôx ntâu lênhx chôngz tus muk lol đhâu hâur har jôngr, viv li zôngx ziv uô hluôr tơưk txeik chis cuz jôngr, zos sđ tsi ndo seiz jông txix trâur tơư uô uz uô no, lok sik hâuk zênhz gaz ntơưr muôz tư zênhz por tsês ntơưv têx. Chiê uô jông luôs hâux lưv phax cuz tuô cuz, cxuô lênhx nênhs tâu choz hâux lưv tsi so qênhz yuôx shuôs, phax tir thêir:

“Qơư seiz jor har jôngr muôx tsưr ziv zos yênhx lix têx paz chiê pheiz sđ muk qênhz yuôx, ndis shuôs njôngr têx xuz jôngr. Zos thâuv qênhz pov muôx hluôr tơưk txeik chis cuz jôngr, pêz heik zênhx max trâu ntơưv qơư pâuz, qơư co zuôr heik trâu Ban seiz car jôngr chiê hu sđ tuôx đros tuô hluôr tơưk tsi chiê chis cuz lox, đêz đar trâu cxiê qơư”.

Ntơưv Lâm Đồng tsênhv zos cheix ntux kruôr gis, cuz sor, chênhr viv li tsi tiêk Ban seiz car jôngr phax phưv Đạ Nhim, hur si cxuô taz viv tsưr jôngr txơưr đuô hâur tỉnh puôr lênhx sir jos fuô uô tsưr ziv phax cuz tuô cuz jôngr.

Ntơưv Jôngr ntông chiêz nhoz jok 267B, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, Ban seiz car jôngr phax phưv Đại Ninh thâuv tưs tưz tso lênhx nênhs nhoz trơưr ntơưv qơư qênhz shuôs, seiz jor har jôngr hâur niêx hnuz hmo. Trơưk li zơưv Vương Anh Dũng, Tsar phongx seiz car kỹ thuật por hưv jôngr, Ban seiz car jôngr phax phưv Đại Ninh, têx jôngr ntông ntơưv no phênhv ntâu nhoz jê px têx ntus liêx ntus têz, jêx jok viv li muôx têx zôngx ziv trâul hluôr tơưk txeik cuz. Chênhr zos li heik co, têx tsưr ziv phax cuz tuô cuz tưz tâu taz viv moz siêz fuô uô lok six nzor:

“Taz viv tsưr jôngr sir jos fuô kriê, qênhz shuôs njôngr têx qơư zôngx ziv trâul txeik tâu hluôr tơưk chiê zênhx max tso nênhs siz hlôngr njo muk qênhz yuôx shuôs chor qơư ntơư, thâuv tưs muôx yưv têx tsi jông thiêx phax tuô tâu”.

Trơưk li zơưv Nguyễn Khang Thiên, Chi cục tsar Chi cục yuôx jôngr tỉnh Lâm Đồng, cheix ntux kruôr shông uô ntêx, Lâm Đồng muôx 8 txuz uô hluôr tơưk txeik chis cuz jôngr, phênhv ntâu zos txeik cuz têx blôngx kruô, đrox kruôr tuôx viv li jôngr ntông tsi trâul uô ruôr hiêv ntâu. Taz sik, đros thiêz tsưr ziv sđ tsi tâu tso siêz, viv li têx tsưr ziv, hâux lưv phax cuz tuô cuz jôngr tưz tâu chor taz viv fuô uô hâur cheix ntux kruôr:

“Pêz tưz sir jos chox kriê têx Hạt yuôx jôngr, Đội yuôx jôngr, têx phongx lês car uô đreiv luôs hâux lưv sâuv, chor tsưr jôngr cxơưz tiês uô jông hâux lưv seiz car, tsưx phưv jôngr ntông, phax tar tsi chiê hluôr tơưk cuz jôngr. Hâur co tsưv ziv txos hâux lưv yax kriê, zov chênhr zos têx qơư zôngx ziv trâul hluôr tơưk txeik cuz chiê taz por uô jông hâux lưv phax cuz tuô cuz jôngr”./.

(Quang Sáng-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Niêv tix Xuân chos jâuz hur muôx phênhv sâu

tâu yênhx châuv triệu đêiv

Niêv tix Đặng Thị Xuân piêr, thâuv nhiv kruôr zuôr txir, kinh têr chuôz zis njiz ntâu cêr txov thiêz phiv liv, tsênhv uô nox lơưr tsưr ziv kuz, txơưv sir jos khưr uô nox lok cêr pluôs fênhx six đros đrêiv niêv tix chuôz zis thiêz pêx xênhv hâur jok yênhx shông. Đros sir jos cov hla đhâu cêr pluôs, ntâu hmo xar thiêz nriêr tsưr ziv uô kinh têr, xuz thơưx niêv tix thav đros tuk txir thiêz têx tuz nhuôs chos txir khơưz đuz thiêz kok tsơưz taz sik cux sâu tâu kik, gri muôs ho tsik truôx. Shông 2018, pov chos jâuz huv đros trâu qiv hơưv, đêx ar, niêv tix đros chuôz zis tưz hlôngr đuô chiê uô tsưr ziv chos jâuz hur, ngaz tuk vêv xênhz zav nox. Niêv tix Xuân puz pâuz: Xuz thơưx, niêv tix tsuôk chos muôx 1.000 tsoz jâuz krưr, súp lơ, su hào muôx 2.500 thiêr ndis ar têz. Chiv xuz thơưx sâu tâu muôs trâu ciêz đrôngs mak muôx chôngz nênhs nhiêv zuôr. Pov chos jâuz uô tau đuô, niêv tix tưz sir jos cxaz chuôz cơưv ntâu lớp kruôz kriê zos huyện, xar kriz, ndis shuôk, cơưv shâuv đhâu ntâuz ntơưr, pov chir lok têx tsưr ziv chos jâuz hur huv đros trâu ntơưv zuk thax tsav qơư:

“Đhâu thâuv muk cơưv shâuv lok cur piz chos jâuz. Uô ntêx mak tsuv uô ar, uô đrox, vâuv qir, mfông hmôngr jêz siz chiê cov chor jâuz jông đuô. Phax tar caz hmoz mak zuk zôngv yuôx sinh học tsuôs trâu. Uô ntêx co xar muôx 10 hnuz uô ntêx thâuv sâu mak tsik tsuv tsuôs yuôx lơưv cov têx jâuz tâu uô ngaz tuk jông”.

Lơưr niêv tix Xuân, thâuv chos jâuz tsuv uô jông uô ar, cov têx ar muôs thiêz nxênhr, uô đrox cov hur, txo grêk tsơưs têx caz hmoz ruôr hiêv txos. Phênhv ntâu zos zôngv qir guôx trâu trâu chor jâuz thiêz trâu nzir qir NPK, qir đạm cov jâuz njuôz jông đuô, tsik tsuôs yuôx por vêv đrox tsuôs trâu jâuz mak zôngv yuôx sinh học chiê paz muôx tâu têx hax huv jâuz hur. Khov tu têx jâuz huv li tsưr ziv kỹ thuật viv li niêv tix chor jâuz tsơưr lươngv ziv hnuz ziv jông thiêz siêz đuô, tưz tsik zos muôs ntơưv thax tsav qơư xưz mak tsênhv tâu chox muk muôs trâu têx đrôngs lox li Hà Nội, siêu thị Big C… Iz shông pêz chiv, xav tas cxuô zav, niêv tix chuôz zis sâu tâu yênhx shông xar muôx 70 triệu đêiv txix chos jâuz, đros trâu tu zus kêiz, buô, niêv tix chuôz zis luz nênhx hax zav jông thiêz truôx tuk đuô. Têx tuz nhuôs tâu cơưv ntơưr cxix cxuô, zuôr tâu ntâu zav chuôz zênhx trâu chuôz zis sir zôngv.

Niêv tix li tsưr ziv chos jâuz tưz tsik zos paz trâu chuôz zis muôx tâu phênhv sâu truôx tuk, mak tsênhv zos qơư trâu ntâu ziv chuôz zis hâur jok cơưv shâuv, uô trơưk. Tix lâus Bàn Văn Thành, nhoz jok Suối Lìn puz pâuz:

“Pov niêv tix Xuân chuôz zis li tsưr ziv chos jâuz uô tâu nox jông, cur tưz muk cơưv shâuv thiêz uô trơưk. Tâu niêv tix Xuân uô jông kruôz kriê, cur tưz kriz uô trơưk chiê tov kaz no zuk chuôz zis cux muôx tâu phênhv sâu thiêz luz nênhx truôx tuk”.

Ntâuk gri lok niêv tix Xuân li tsưr ziv chos jâuz hur, zơưv Bàn Văn Liềm, Bí thư chi bộ jok Suối Lìn puz pâuz: niêv tix Xuân li tsưr ziv chos jâuz ngaz tuk tưz uô tâu nox jông. Hax huv tâu chôngz lênhx nênhs nhiêv, tiv zix zos têx qơư xar zuôr tâu têx hax huv kaz, jông, tsơưr lươngv siêz:

“Niêv tix Đặng Thị Xuân tsưr ziv chos jâuz shông nhiv kruôr đhâu chos tâu pêz chiv jâuz, muôx tâu phênhv sâu siêz, truôx tuk. No zos tsưr ziv uô lok six jông thiêz tsuv tâu kriz uô nox đêx đar. Ntu zuôr txos, pêz zuôr yax kriê trâu pox nhuôs hâur jok hlôngr yiêz đuô tsoz chos cov huv đros trâu đêx ar ntơưv thax tsav qơư, hâur co muôx têx jâuz tâuv, chiê paz trâu huôv tsar kinh têr ziv chuôz zis, paz gra siêz đuô luz nênhx trâu pox nhuôs”.

Niêv tix Đặng Thị Xuân puz pâuz zuôr tror kriz đar đuô thax tsav chos jâuz ndê muôx 4.000 thiêr ndis chiê muôx nzir chor hax huv jâuz. Txơưv nhiv kruôr kriz uô taz sik tsưr ziv no cux tưz paz muôx tâu iz kror tsưr ziv yiêz hâur uô kôngz nuv hax huv, thôngx cxix cux paz muôx  tâu hax huv kôngz nuv hur ntơưv thax tsav qơư./.

(Triệu Biên-Lik Thox cxêik nhênhv)