Sơn La: Tsov cưv yax mông por xeir cxôngx luk mênhx cxưx tsơưs nênhs

          Hnuz tưs, jos Panh, xã Chiềng Xôm, TP Sơn La li luz loa nta suôz cux tso têx njiêz luv yax mông lok jiês por xeir li no.

          Tsar jos Panh Lò Căn Chơ puz pâuz, jos muôx 150 ziv chuôz zis đros zuôr xar 400 lênhx nênhs, phênhv ntâu zos tsôngv box mênhx cxưx Thái, viv li hâux lưv yax mông tâu krêz uô phênhv ntâu zos zôngv luk Thái: “Thâuv sik côngv 2 jos uô cê mak muôx 2 mênhx cxưx sik đros nhoz uô nênhx zos Thái thiêz Choz Tsiz, taz sik nênhs Thái chôngz đuô viv li pêz tsov cưv yax mông cxôngx luk Thái. Iz hnuz pêz tso loa 2 jiês thâuv sơưr nzor thiêz zar hnuz keix, chiê cxuô lênhx nênhs hâur jos puôr lênhx mnôngs thiêz pâuz lok têx tsênhv njiêz jiês por xeir zuôr txos”.

          Xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ zos qơư phênhv ntâu zos tsôngv box Hmôngz nhoz uô nênhx. Zơưv Ký Xênhv Zax, Bí thư Đảng ủy xã puz pâuz, nhoz buôk niêv cêr 6 muk tiêx đras, tsôngv box hâur xã txos nhiv no phênhv ntâu tưz pâuz luk choz tsiz. Taz sik, chiê pox nhuôs pâuz tsênhz mênhx đuô lok jiês por xeir teiv plor Côx hôiv thiêz HĐ cxuô cấp zuôr txos li ziz njiêz, kror coaz tsôngv mak xã tưz chox kriê cán bộ vênhx huôv sir jos muk txos têx jêx jos sik côngv đros Bí thư chi bộ, tsar jos muk yax mông cxôngx heik luk mênhx cxưx: “Tas nro têx jêx jos nhoz xã Lóng Luông puôr lênhx muôx chor loa nta suôz. Iz hnuz 2 jiês tso nta suôz thâuv sơưr nzor thiêz xar hnuz keix, têx jêx jos puôr lênhx tso lok têx tsênhv njiêz no. Txos nhiv no, tsôngv box puôr lênhx tưz pâuz lok njiêz luv no, pâuz tâu six hơưv chiê muk por xeir cov jông”.

          Tsênhv qơư thôngz xor mông vênhx huôv huyện Vân Hồ têx hnuz no thâuv tưs cux uô côngz xưv thôngz xor mông, yax mông lok têx njiêz luv hâur jiês por xeir txos tsôngv box nhoz 14 xã hâur huyện. Viv thax tsav đar, ntâu jêx jos nhoz đêz tsênhv qơư xã, tso nta suôz tsi tâu, viv li tsênhv qơư tưz sik côngv đros cán bộ vênhx huôv têx xã yênhx lix têx paz lênhx nênhs yax mông sâuv Facebook, Zalo thiêz xa têx file têz nus lok jiês por xeir txos têx tsar jos, Bí thư chi bộ jos. Sâuv co, têx jêx jos zuôr zôngv chuôz zênhx nta suôz chiê yax mông txos tsôngv box. Zơưv Nguyễn Hồng Sơn, Phưv Giám đốc Tsênhv qơư puz pâuz, đrâuv zôngv luk choz tsiz, têx njiêz luv yax mông tsênhv tâu yax mông cxôngx luk Hmôngz, luk Thái: “Tsênhv qơư cux tâu chox kriê cxiv tsa têx njiêz luv yax mông cxôngx luk Hmôngz thiêz luk Thái. Viv huyện tsi muôx tsaz yênhx nta suôz luk Hmôngz thiêz luk THái, pêz tưz heik têx phát thanh viên nta suôz nhoz Đeix nta suôz-xa đuôz tỉnh nhênhv chiê pêz xa muk têx xã. Tsênhv qơư vênhx huôv tỉnh li têx đĩa yax mông luk Thái, luk Hmôngz thiêz luk Choz tsiz pêz cux cóp yênhx têx file chiê xa trâu têx xã thiêz jêx jos”.

          Sơn La zos tỉnh muôx thax tsav đar, ntâu jêx jos nhoz tox siêz, pox nhuôs nhoz uô nênhx tsi chêx chôngk; muôx têx jos nhiv no tsênhv tsi tâu muôx tênhv tênhz têz qơưk zôngv....Viv li, têx hnuz no, têx lênhx nênhs hâur têx tuêv por xeir nhoz têx xã, jêx jox tsuv muk txos ciês ntơưv qơư chiê njiz yênhx ziv chuôz zis, yax mông trâu tsôngv box. Zơưv Nguyễn Đức Toán, Bí thư huyện ủy Vân Hồ, tỉnh Sơn La puz pâuz: “Lơưr muk yax mông trâu tsôngv box cxôngx 3 zav luk zos Choz tsiz, Hmôngz thiêz luk Thái chiê tsôngv box pâuz tsênhz mênhx tiêk hnuz ciêz 23/5 zos hnuz muk por xeir, pox nhuôs tsuv muk por xeir cxôngx thâuv 7 six sơưr nzor txos 7 six tsâus ntux, uô li chas co hnuz no cử tri tuôx tso ntơưr tax zoz qơưx”.

          Đhâu hâux lưv yax mông cxôngx zôngv ciês tsôngv box li luk heik, tsôngv box têx mênhx cxưx sâuv thax tsav tưz pâuz tâu jiês por xeir li ziz njiêz, cxuô lênhx tsôngv box tsênhv ndar txos hnuz ntênhs lox no đros chinhz yênhx, txơưx jênhv siêz tiv zix, chiê xeir tâu têx lênhx nênhs tsiv nhos hlôngr njêx muôs trâu tsôngv box heik tơưv tsôngv box li têx siêz xar njôngr trâu chiz coaz muôx qênhx siêz tiv zix thiêz tiv phaz./.

(Thu Thùy-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Chos txir vải sâuv ar têz đaz tuôs paz muôx tâu phênhv sâu yênhx puô triệu đêiv iz héc ta

Zơưv Lê Văn Minh, nhoz jok 8, xar Ea Sar, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk muôx 4 ha ar têz. Thâuv ntêx, sâuv chor ar têz no zơưv chos cà phê, hưx txoz, taz sik hưx txoz tuôs tas, cà phê mak gri muôs ho tsik truôx, sâu tâu tsơưs. Xar muôx 8 shông tror lok no, zơưv tưz hlôngr đuô chor ar têz no chiê chos txir vải lok zos txir lưv tsiz lox, zơưv xêir tsov têx zuz ntông txix zơưv kuz qơư nhoz ntơưv Thanh Hà, Hải Dương lok chos. Txos nhiv no, thax tsav ar têz đar 4 ha tưz tâu zơưv hlôngr chiê chos txir lưv tsiz lox tas hur si, 2 ha ta mak tưz sâu tâu, thax tsav tsênhv yuôr lok cux tưz piz txix txir. Zơưv Minh chor txir ntông cux tâu uô jông lơưr tsưr ziv VietGAP, txix co paz muôx tâu têx txir ntông tsơưr lươngv jông thiêz muôx gri muôs truôx. Iz ha txir lưv tsiz lox iz shông sâu tâu muôx 15 tấn, đros gri muôs txix 35-40.000 đêiv iz cir, zơưv chuôz zis sâu tâu muôx 500-600 triệu đêiv iz ha iz shông, siêz đuô lok six ntâu pir li chos cà phê: “Zos txi txir jông mak chor ntông no zuôr sâu tâu muôx 50 tấn txir tror sâur. Tsưr ziv VietGap no mak zuk zênhx lok six nhiêv thiêz sir jos uô, uô lơưr tsưr ziv no chiê zuk cơưv shâuv thiêz muôx tâu têx zav txir ntông kaz jông, chiê sơưr đơưk zuôr tâu têx txir lưv tsiz lox li no muôx tsơưr lươngv jông đuô”.

Thâuv thax tsav chos txir lưv tsiz lox huôv tsar, nhoz Ea Sar, pox nhuôs sơưr đơưk tưz uô tâu jux juk sik côngv hâur uô nox thiêz sâu zuôr. Zơưv Nguyễn Văn Bình, xar Ea Sar, puz pâuz, đros hâux lưv yênhx lix hợp tác xã mak zuôr paz trâu pox nhuôs sơưr đơưk zuôr tâu cxuô zav lok uô thiêz gri huv đros. Thôngx cxix, hợp tác xã cux zuôr hêik trâu sơưr đơưk pâuz chiê uô jông lơưr têx tsưr ziv li VietGap, GlobalGap, txix co zuôr paz muôs tâu muk trâu têx têz qơưk iz ndis thiêz chor têz qơưk txơưr li Châu Âu, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc: “Cur yênhx lix hợp tác tsưr ziv zos chiê nriêr qơư muôs trâu têx txir ntông. Đrâuv muôs hâur têz qơưk mak tsuv muôs tâu muk trâu têx têz qơư txơưr thiêz. Zuôr txos no mak muôx uô lơưr tsưr ziv VietGap, nriêr pâuz qơư uô. Zuk cux li chor nênhs chos txir lưv tsiz lox mak xar cov chor txir lưv tsiz lox no muôx tsơưr lươngv jông, taz por ngaz tuk zav nox trâu nênhs sir zôngv”.

Zơưv Hồ Tấn Cư, Trưởng phongx Kôngz nuv thiêz Huôv tsar jêx jok huyện Ea Kar puz pâuz, tiv phiv liv txix qiv hơưv txơưr txar thiêz gri muôs tsik truôx, ntâu zav tsoz chos chênhr thâuv ntêx no li cà phê, hưx txoz, cao su sâu tsik tâu siêz. Viv li, nganhx kôngz nuv huyện sik côngv đros chor xar, jêx jok hêik pox nhuôs hlôngr yiêz đuô tsoz chos cov huv đros. Txos nhiv no, tas nro huyện tưz hlôngr yiêz tâu xar muôx 4.000 ha txix tsoz chos côngz nghiệp chiê chos ntông nox txir. Hâur co, ciês thax tsav chos txir lưv tsiz lox mak xar muôx 1.000 ha thiêz tsưr ziv uô hâur 5 shông zuôr txos mak chos cov tâu muôx 3.000 ha. Lơưr zơưv Cư, kror zôngx ziv trâu huôv tsar txir lưv tsiz lox ntơưv huyện Ea Kar zos qiv hơưv txơưr uô trâu chor txir lưv tsiz lox co siêr nzor đuô, thâuv tưz siêr tas muôx iz hli lơưv mak chor txir lưv tsiz lox nhoz faz Bắc thiêz siêr. Viv li, muôs cux zôngx ziv thiêz tâu gri siêz đuô. Zơưv Cư khav tênhv, txir lưv tsiz lox tsênhv paz muôx tâu kinh têr ntâu đuô têx zav tsoz chos txơưr. “Đrâuv hlôngr yiêz đuô li chak cov tâu jông đuô, truôx đuô trâu têx tsoz chos mak hâux lưv sik côngv pêx xênhv thiêz tsưr tsix uô cov jông zos iz kror zov chênhr. Pêz cux tưz sik côngv iz cxiê doanh nghiệp uô thiêz sâu zuôr muôs têx hax huv, doanh nghiệp yưv pênhr thiêz sik côngv đros chor hợp tác xã, pêx xênhv. Chiê uô chak cov uô tâu truôx jông lơưr tsưr ziv VietGap, GlobalGap, txix co paz uô tâu jông chor hax huv thiêz paz muôx tâu kror liv trâu pêx xênhv”.

Sir jos hlôngr yiêz đuô tsoz chos, hlôngr yiêz đuô tsưr ziv uô nox, sir zôngv têx tsưr ziv uô jông chiê paz muôx tâu têx hax huv jông thiêz ngaz tuk, sik côngv truôx tuk txix uô thiêz sâu zuôr muôs zos iz kror uô jông huv đros trâu chor nênhs chos txir lưv tsiz lox nhoz Ea Kar. Khov co, chor txir lưv tsiz lox no tsênhv paz muôx tâu kinh têr siêz trâu pox nhuôs  nhoz ntơưv no./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)