Chuz tơưl hâur vênhx huôv hêir nênhs Tày nhoz Bình Lưu, Quảng Ninh

Nhoz đruôz đraz đrôngl huyện tsênhv taz tov huôv tsar, cux zôngx ziv nriêr tâu zơưv Phan Ngọc Sinh ziv chuôz zis luz tsêr ar nhoz jok Đồng Thanh, xar Huỳnh Mô. No zos iz hâur tsôngv box Tày li 10 luz tsêr cxôngx nzor tâu tuôr tsês chiê ntơưv jok Đồng Thanh. Thiêz hâur luz tsêr ar cxôngx nzor co mak zênhx muôx đrêiv tsôngv box Tày luz chuz tơưl.

Zơưv Phan Ngọc Sinh puz pâuz, đros tsôngv box cxuô mênhx cxưx tox siêz, luz chuz tơưl hâur tsêr mor tsik tiêk zos hêik tơưv têx cêr uô nênhx xưz mak tsênhv zos hêik tơưv tâu lênhx nênhs li têx sir jos tir tar têx phiv liv muôx yưv hâur luz nênhx.

“Nhoz no zos tox siêz, chêix ntux no mak jâuv ntê tơưl iz ndis kror chuz. Nhuôs zâu, nênhs lâul, thâuv tưs muôx ntux no njiv grêk txix 7-8 tưv mak jâuv ntêx tơưl yênhx hnuz. Muôx têx shông ntux no mak cê jâuv ntê tơưl, cê hâu nduôr txâuv puôz, tas nro sơưr đơưk jâuv uô cê iz ndis kror chuz cov sor”.

Tsôngv box Tày luz kror chuz tâu xuôk ar, poz jêz puôz thêir, viv li thâuv tưs cux tâu trâur tơưl chis thiêz sor ntêr. Kror chuz muôx iz luz lox, iz luz zâu. Luz lox mak muôz puôz ntov uô luz kror txok chiê hâu jâuz buôk lok sik chuz chơưr. Luz zâu mak chiê uô jâuz mor nox. Zơưv La Sìu Quang, nhoz Bình Đẳng, thị trấn Bình Liêu puz pâuz:

“Thâuv ntêx, chor lâul cux zênhx uô li co, txos chor tuz nhuôs cxênhx hluôk nhiv no cux uô li xưz. Tsik tâu hlôngr yiêz li chak hlo. Tsuôk uô lơưr zuk mênhx cxưx li cxôngx nzor. Luz kror chuz no hâuk nduôr txâuv puôk mak tsik tas tơưl ntâu”.

Zơưv La Sìu Quang hêik, luz kror chuz đros chor nênhs nhoz tox siêz lok six zov chênhr. Viv li, zơưv tsik so hêik têx tuz nhuôs tsuv tuôr tsês chiê tâu pox côngz zơưv côngz li têx chax chês cxôngx nzor. Niêv tix Nông Thị Phương, zos zơưv Quang tuk nhaz hêik:

“Cur zos iz tuk nhaz hâur tsêr, lok no pov cux tsênhv tuôr chiê tâu têx kror cxôngx nzor co mak lok six jông. Têx tuz nhuôs sir jos uô lơưr chor lâul xưz. Hnuz tsiêz, têx tuz nhuôs, xênhz nzưr sik đros nhoz, jâuv uô cê mak sor siêz hênhr”.

Hêir nênhs Tày nhoz Bình Liêu njênhs tiêk zênhx muôx đrêiv iz lênhx đaz kror chuz. Viv li, ntơưv iz saz luz kror txok tâu tso iz zar tos trax shôngz thiêz sêiz co zos nưk qơư nhoz. Txos trâu hnuz xiêz iz thiêz hnuz 15 hli đra tsiêz lok sik muôx hâux lưv cik txos luz kror chuz mak lơưr hlơưr shaz cxov trâu ntơưv ntus chuz. Hmoz 30 thiêz têik cik hnuz xiêz 1 tsiêz, chor chuôz zis txi côngv đaz kror chuz txix grêix, mor, chơưr…chiê paz trâu chuôz zis muôx tâu hluôr tơưl chis thiêz luz nênhx tsâu sor. Zơưv Đặng Bá Bắc, zos kuz chủ tịch UBND huyện Bình Liêu, phưv trưởng ban cxiv tsa jêx jok yiêz tỉnh Quảng Ninh puz pâuz, hêir nênhs Tày nhoz Bình Liêu têx vênhx huôv jông tsênhv tâu cxuô cấp chính quyền tiv phaz hêik pêx xênhv tuôr tsês chiê phuôx huiz tsôngv box mênhx cxưx Tày li têx tsiv gri vênhx huôv jông cxôngx nzor co:

“Bình Liêu zos huyện tox siêz đros muôx 96% zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs. Hâur co hêir nênhs Tày tsav 65%. Kror jông nhoz Bình Liêu zos cxuô mênhx cxưx puổ rlênhx tuôr chiê tâu zuk têx vênhx huôv jông. Chiê phuôx huiz tâu têx kror liv nhoz tiv phaz hâur huôv star kinh tế xar hôiv cux xưk li huôv tsar du lịch, ntu đhâu Bình Liêu tưz tso tơưv nghị quyết tuôr chiê thiêz phuôx huiz têx vênhx huôv mênhx cxưx jông”.

Hêir nênhs Tày cux xêir tsov qơư uô kror chuz. Viv li, luz kror chuz cux tâu uô trơưk tsêr. Uô kror chuz, kror txok cux tsuv tâu uô jông thiêz tsuv tâu xêir hnuz nhôngs jông chiê cxiv uô. Fênhx six mak têx hnuz taz, hli txôngx thiêz hnuz txôngx, hli taz zênhz lix puôr lênhx uô tâu, taz sik jông tiv zix zos hnuz 30 tsiêz, thâuv đaz kror chuz tưz muk sâuv ntux hêik trâu zơưv sâuz pâuz./.

                                                                                                                  (VOVĐB-Lik Thox cxêik nhênhv)

H’Hen zos iz lênhx nxêik gâux njuôz

          Cux li cxuô lênhx nxêik txươr đuô nhoz jos Sút M’đưng, xã Cư Suê, huyện CưMga, tỉnh Đắc Lắc, cươv tiêr ntươr lớp 12, Lênhx nxêik H’Min Niê cux đros niêv txir nhoz hâur tsêr khưr uô liêx têz thiêz hloz lox tiêx nênhx tưz muk zuôr txir, xênhz zus mê tuz mê nhuôv.  Taz sik, pov tâu nưk tus niêv lâuk zos H’Hen Niê, tưz truôx siêz bo cươv trâu thênhv siêz thiêz tâu muk tưr nxêik gâux njuôz VN; H’Min cux jux juk hlôngr yiêz luz nênhx. H’Min thav tiêk: Chênhr zos txix têx luôs hâux lưv nưs tus niêv lâuk uô tâu tiêr ntươ, tưz cxươz cxiz trâu H’Min huôv tsar cêr uô nênhx jông đuô thiêz truôx siêz choz kriê tuz nxêik tsiv txiêx, muôx luz nênhx truôx tuk.

           “Niêv lâuk Hen, zos iz lênhx truôx siêz uô tiêr cxuô luôs hâux lưv thiêz muôx siêz hluz txos têx zâu. Thâuv ntêx, cur zos iz lênhx tsik muôx luz siêz truôx tuk li niêv lâuk; taz sik nhiv no cur tưz muôx ntâu hlôngr yiêz; muôz siêz truôx bo choz kriê tuz nxêik cov muôx luz nênhx jông”.

          H’Hen zos hêir nênhs Ê Đ iz lênhx nxêik gâux njuôz hâur shông 2017 thiêz cux zos cêr shir trâu chuôz zis thiêz  côngv thôngx hêir nênhs Ê Đê nhoz sâuv thax tsav tỉnh Đắc Lắc. Đros trâu têx cêr shir phaz ntươ, lênhx nxêik H’Hen cux uô iz tsov iêr trâu têx tuz nxêik zâu cươv shâuv uô trươk. Zươv Ea H wiu, zos iz lênhx lâuk nhoz jos Sút M’đưng, xã Cư Suê, huyên Cư Mga, tỉnh Đăc Lắc hêik pâuz:

           “Pêz hêir nênhs Ê Đê mak H’Hen zos lênhx nxêik xuz thươx uô tâu têx luôs hâux lưv ntươ thiêz cux uô trâu cur thiêz jêx jos sđ jông siêz hênhr. Đhâu ntươ, cur cux tok njôngr tsôngv tuz nxêik hluôk sđ tsuv cươv shâuv uô cov tâu trươk li H’Hen chiê paz phênhv đros cxiv tsa jêx jos cov ziv hnuz ziv muôx ntâu hlôngr yiêz”.

          Hâur jiês xuz thươx, lênhx nxêik gâux njuôz H’Hen Niê tror muk sêiz shuôk zuk jêx jos, tưz uô ntâu luôs hâux lưv muôx liv trâu tsôngv px sđ nhoz thax tsav qươ xênhz zus H’Hen Niê lox hloz thiêz ntươ cux zos iz kro uô trâu tsôngv tuz nxêik hluôk sđ cươv shâu uô trươk.

Đros trâu têx cêr shir phaz ntươ, lênhx hluôk Y Doan Niê nhoz côngv uô cê iz xã cux muôx luk jông siêz kruôk txos lênhx nxêik H’Hen Niê cxuô luôs hâux lưv uô tâu tiêr, muôx liv trâu côngv thôngx sđ.

  “Đhâu niêv lâuk cxuô luôs hâux lưv uô tâu tiêr, tsôngv tuz nxêik hluôk nhiv no tsuv truôx siêz  cươv shâuv uô trươk; viv tsôngv tuz nxêik hluôk nhoz tsênhv qươ nhiv no tsênhv yuôr ntâu luôs hâux lưv uô tsik tâu tiêr, uô tsik tâu truôx”.

Trươk li H’Hen Niê, nxêik gâux njuôz tsuv zos iz lênhx nxêik jông gâux hâur côngv thôngx. Viv li, thâuv tưs H’Hen Niê tưz uô truôx cxuô luôs hâux lưv jông muôx liv trâu côngv thôngx sđ thiêz uô nênhx muôx cêr siz hliz siz paz cov sđ muôx cêr vav mênhx.

Trươk li njuôk xav, hâur ntu zuôr txos no, nxêik gâux njuôz H’Hen Niê tsênhv zuôr choz kriê cxuô lênhx nxêik zâu nhoz cxuô luz jêx jos, tuôx cxix cxuô trâu cxuô luz tsêr cươv, cov thiêx zuôr muôx luz nênhx jông đuô hâur ntu đhâu.

  “Tsênhz mênhx, zos Hen xar cov zuk yênhxx iz lênhx nxêik gâux njuôz hâur côngv thôngx; lar hêik zos Hen zuôr tsês ntâu six hươv hnuz nhôngs trâu côngv thôngx. Thiêz Hen cux zuôr đros đrêiv cxuô lênhx nxêik muôx siêz nhiêv nxêik gâux njuôz, chiê uô cov tâu trươk li tsưr ziv siêz xar cux li huôv tsar cêr uô nox uô hnar, iz thênhv jux juk muôx luz nênhx vav mênhx đuô, truôx tuk đuô”.

Txix lênhx nxêik H’Hen têx luk thav thiêz cxuô luôs hâux lưv uô tâu tiêr ntươ, cux chênhr zos cxươz cxiz trâu tsôngv tuz nxêik hluôk hêir nênhs tsươs nhoz cxuô luz jêx jos hâur thax tsav tỉnh Đắc Lắc cươv shâuv uô trươk./.

(Tsu cxêik nhênhv-VOV Tây Nguyên)