Tây Bắc xar huôv tsar txix tsaz yênhx jêx jok yiêz

Tiếng động nói chuyện với người cho gà ăn

Cor tsi cav zuôr muôs hâur ciêz đrôngs, niêx hnuz tsuôk pâuz muk uô liêx têz, sir jos khưr taz sik niêv lâuk Ngần Thị Chiên, nhoz jok Kiếu Hát, xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) chuôs li tsi muôx phênhv sâu tâu, viv li ntâu shông thâuv tưs cux zos chuôz zis pluôs. Fuô uô tsaz yênhx cxiv ta jêx jok yiêz, tâu jok, xã thiêz chor canr bôv cxiz kôngz paz max pênhr, kriê tsưr ziv tu zus keiz grêix, niêv lâuk chuôz zis tưz huôv tsar tu zus keiz chiê muôs hâur ciêz đrôngs.

Tiv luz nênhx pôngz kaz, txov nhêv, viv li hâux lưv lax uô tâu yax hâur cxiv tsa jêx jok yiêz nhoz ntâu thax tsav qơư hâur chor tỉnh Tây Bắc zos tênhx qơư. Taz sik, đhâu yax kriê vênhv tôngv, tsôngv px tưz pâuz tâu moz siêz txos tênhx qơư zos moz siêz buôk ti txos zuk thiêz côngv thôngx sđ li đas jos, luz nênhx nox nhoz. Chênhr zos li heik co, tsôngv box tưz yêik txar têx qơư khi tsiêx, cơư tsiêx cxu muk đêz vax tsêr, tsi cơư, tsi khi tsiêx cxu hâur têx kaz tsêr tsar lơưx; yưx nhiêx txiêx cxiv uô qơư tơưv trôngx, qơư hlơưr têx vuôz tsuôz, kiêk nênhs.... Zơưv Lèo Văn Lả, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, Sơn La heik pâuz, tsuôk đhâu 45 hnuz qir uô luôs hâux lưv yax kriê, vênhv tôngv, 1.800 ntâu hâur hur si zuôr xar 2.100 chuôz zis ntơưv xã Ngọc Chiến tưz cxiv uô tâu têx qơư hlơưr têx vuôz tsuôz, kiêk nênhs li heik sâuv: “Lok sâuv vêv xênhz tênhx qơư, thâuv ntêx jok Mường Chiến 2 lok six vuôz tsuôz cơưk, muk lol cux phiv liv. Iz txix thâuv uô lơưr tsưr ziv vênhv tôngv tsôngv px uô qơư trâu têx vuôz tsuôz, kiêk nênhs, mak iz chuôz zis tưz chiv chir uô iz qơư trâu têx kiêk nênhs ntơư. Nhiv no tsôngv px uô lok six hur si”.

Ntơưv tỉnh ntus đriv Lai Châu-thax tsav qơư pluôs yax hâur têz qơưk, tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz tsênhv tsênhv xưk li iz tsưr ziv, hâu cêr paz ntâu thax tsav hlôngr yiêz. Đhâu 10 ntâu shông fuô uô, thax tsav qơư tưz muôx 38 xã uô tiêr luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz đros trâu têx lar heik txos zos phôngz yaox tưz uô hlôngr yiêz tsôngv px tsưr ziv jênhv pâuz lok sâuv sir jos huôv tsar uô nox uô hnar chiê hla đhâu yeiz pluôs. Tix lâus Lù Văn Lun, heir nênhs Poz Ziz, nhoz jok Pa Nậm Cúm, xã Ma Ly Pho heik pâuz: “Thâuv ntêx chuôz zis lok six txov nhêv. Nhiv no chos tâu têx tsơưz lơưv, chuôz zis cux muôx phênhv sâu tâu, truôx tuk luz nênhx”.

Zơưv Vương Thế Mẫn, Chủ tịch Ủy ban huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu heik: Zos thax tsav ntus đriv, txov nhêv, tox trôngz hâur pêk nxaz thiêz tsôngv px luz nênhx pôngz kaz, taz sik huyện tưz sir jos chox 4 xã uô tiêr tâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz: “Têx hâux lưv zuôr tsuv muôx pênhr mak huyện zuôr chêx tsôngk têx pênhr jos txix nhiêx txiêx ntơưv qơư txos trâu hu zâuv sđ siz chos paz. Đros thiêz têx hâux lưv tsi tas nhiêx txiêx, pênhr jos mak pêz vênhv tôngv têx tsưr tsix đoanx thêv hâur thax tsav qơư, têx taz viv muôx têx tsaz yênhx uô tsênhv tsênhz chiê hu zâuv, heik tsôngv px sđ khưx phưv têx phiv liv, cêr txov, sir jos hla đhâu yeiz pluôs”.

Đros thiêz xar 80 xã, tsav iz đraz ntâu chor xã hâur tas nro tỉnh uô tâu luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz thiêz muôx huyện Trấn Yên-huyện xuz thơưx hâur thax tsav uô tiêr luôs hâux lưv heik sâuv, Yên Bái tsênhv tâu seiz zos “qơư chi cax” hâur uô tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz nhoz chor tỉnh thax tsav Tây Bắc. Zơưv Đỗ Đức Duy, Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái heik pâuz: “Huôv tsar kinh tế XH thax tsav tsôngv box heir nênhs tsơưs thiêz tox siêz khov lok phuôx huiz tsôngv px thiêz côngv thôngx li pưs txux reik đros por hưv tênhx qơư chiv xênhz đrox tsuôs thiêz fiv đros ntux têx txơưr txar, mak Yên Bái xav tinhv no zos iz hâur 7 hâux lưv zov chênhr”.

Nhạc Tình ca Tây Bắc đến hết

Xav tinhv muôx tsưr ziv, hâu cêr huôv tsar muk taz sik tsi muôx qơư xâuk, ntu 2020-2025, cxuô suôv qơư hâur thax tsav Tây Bắc xav tinhv tror hu zâuv tas nro cxix luôs chính trị cêr sik đros côngv tês uô, lar heik zos tsôngv px li pưs txux zov chênhr hâur paz txux chi tsưr ziv, côngz đas jos, chuôz zênhx uz no trâu cxiv tsa jêx jok yiêz; fuô kriê têx tsưr ziv uô jông, fiv đros yênhx thax tsav, suôv qơư têx tsênhv tsênhz; tror sir jos hlôngr yiêz  tsưr ziv huôv tsar uô nox chiê uô tâu têx xiv huv kôngz nuv jông, muôx grik kinh tế đros trâu têx xiv huv chênhr chiê gra siêz luz nênhx nox nhoz trâu tsôngv px, cov sđ jux juk muôx luz nênhx truôx tuk, vav mênhx, lơưr chuôs luôs 2 chas thax tsav qơư./.

                                                        (TTTB-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Uô truôx jông mênhx cxưx tsơưs nênhs li vax huôv bâux xêir

Lơưr Grê 27, Hiến pháp shông 2013 hêik mênhx: Chor nênhs txưv 18 shông tror sâur muôx vax huôv tâu bâux xêir thiêz txưv 21 shông tror sâur mak muôx vax huôv chiê zuk tâu nhoz hâur Côx hôiv lok sik trâu luôs xêir nhoz hâur Côx hôiv, Hôiv đôngx cxuô cấp. Hâur têx six cxiv Côx hôiv, HĐND cxuô cấp, cxuô thax tsav qơư zênhx sir jos uô jông cxuô mênhx cxưx tsơưs nênhs li vax huôv bâux xêir no.

Tsênhv tsênhz, hâur six cxiv Côx hôiv khóa 14, muôx 86 lênhx têiv plor tâu bâux xêir (tsav muôx 17% ntâu). Uô ntêx co, hâur 4 six cxiv Côx hôiv jê lok no, chor têiv plor zos mênhx cxưx tsơưs nênhs tsav txix 15% ntâu txos 17% ntâu (pir đros dân số zos 14% ntâu). Li co, chor nênhs tâu bâux xêir uô têiv plor Côx hôiv zos mênhx cxưx tsơưs nênhs tsik so siêz đuô pir đros dân số.

Taz sik, txix thâuv ntêx txos nhiv no, đhâu ntâu khóa cux tsênhv muôx tsik tâu cxix cxuô 53 zav mênhx cxưx tsơưs nênhs hâur Côx hôiv, kror no cux tưz uô phiv liv txos chor mênhx cxưx tsik muôx nênhs nhoz hâur cơ quan lập pháp siêz tiv zix têz qơưk.

Chiê khưx phưx têx phiv liv co, mak tsuv muôx cấp ủy Đảng, Chính quyền li chox kriê truôx jông, thôngx ziv thiêz chor cơ quan ban, nganhx, Mặt trận têz qơưk Việt Nam li sir jos thôngx ziv đros hâur côngz xưv bâux xêir. Taz sik đuô hur si, yênhx lênhx cử tri mênhx cxưx tsơưs nênhs tsuv sir jos uô zuk pưk txux, sêiz hâux lưv bâux xêir zos iz kror vax huôv tsuv uô thiêz zov chênhr. Zơưv Thái Mạnh Trí, Tsar jok nhoz xar Gio Mỹ, huyện Gio Linh (Quảng Trị) hêik: “Cur tsuv tsik so muk yax kriê hêik trâu pox nhuôs pâuz lok bê ntơưr chor nênhs tsuv tâu bâux xêir thiêz lơưr ntu nênhx txux chi bâuv li cak”.

Têiv plor Côx hôiv thiêz têiv plor HĐND zos têiv plor uô hâux lưv paz trâu pêx xênhv. Viv li, pêx xênhv zênhx muôx pưk txux lox hâur cxuô kror, cxuô ntu, tsưr ziv bâux xêir. Khov trâu pêx xênhv, mnôngs pêx xênhv têx luk hêik, siêz xar chiê xêir tsov chor cán bộ, chor nênhs chiê trâu sơưr đơưk bâux xêir uô têx hâux lưv hâur bôv mêir Chính trị cxuô cấp, hêik pâuz chiê bâux xêir uô têiv plor Côx hôiv, têiv plor HĐND cxuô cấp zos Đảng li iz kror tsưr ziv uô jông hâur côngz xưv cán bộ. Pos Nông Thị Lan nhoz Lạng Sơn puz pâuz, đros têx sir jos uô jông hâur mênhx cxưx tsơưs nênhs li côngz xưv yax kriê lok bâux xêir, tsôngv box li jênhv pâuz lok hâux lưv no tưz tâu gra siêz đuô, côngz xưv bâux xêir cux tâu pox nhuôs uô jông sêiz thiêz xêir tsov jông: “Pêz tưz pâuz đuô lơưv viv tưz tâu yax kriê, hêik pâuz hâur ntu đhâu. Iz zav li Côx hôiv bâux 10 lênhx mak pêz xêir tsov 8 lênhx muôx txâuk txux chi, tsưr ziv uô jông chiê paz trâu têx qơưk”.

Chiê uô tâu li tsưr ziv tưz tso tơưv, ntâu thax tsav qơư kriz uô ntâu zav tsưr ziv yax kriê li rêik fiêx, ntâuz piêr pâuz, yax kriê ntơưv têx tsênhv qơư xar, chor qơư bâux xêir; tsik so nta suôz chor xor mông hêik lok Chêi Bâux xêir, cử tri li vax huôv thiêz jênhv vưv đhâu cxiv luôs loa nta suôz…Thôngx cxix chox kriê chor cán bộ uô côngz xưv mênhx cxưx sik côngv đros cxuô thax tsav qơư muk yênhx ziv chuôz zis chiê hêik kriê, nus lok hâux lưv bâux xêir, txix co paz trâu pêx xênhv pâuz tsênhz đuô lok vax huôv thiêz jênhv vưv hâur hâux lưv bâux xêir.

Đros co, tsuv sir jos cov muôx txâuk li Chêi Bâux xêir cui tênhv, hâur co tsuv muôx tsơưs tiv zix 18% tas nro chor nênhs hâur bê ntơưr chênhr chor nênhs bâux xêir uô têiv plor Côx hôiv zos mênhx cxưx tsơưs nênhs. Xar uô tâu li, tsuv qênhz yuôx, paz chiê cov cxuô mênhx cxưx tsơưs nênhs tsik tâu muôx nênhs hlôngr njêx muôs zuk mênhx cxưx hâur chor khóa Côx hôiv thâuv ntêx no hêik pâuz chor nênhs muôx txux chi hlôngr njêx muôs trâu zuk mênhx cxưx tâu bâux xêir nhoz hâur Côx hôiv khóa 15 zuôr txos./.

(VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)

Lâm Đồng: Du lix ndis shuôk uô kôngz lôngk tsuv tax tâu kruô hâur têz qơưk thiêz ntiêx têz nhiêv txos

Zos iz hâur chor taz viv tâu tỉnh cungz ntơưr cungz jênhv tsưr ziv kriz uô du lịch lok ndis shuôk kôngz lôngk, zơưv Lê Hữu Phan, phường 9, TP Đà Lạt (Lâm Đồng) luz vax tâuz đas lox zos yênhx iz qơư jông tâu sơưr đơưk nhiêv. Ciês thâuv moz covid-19 phiv liv, ntâu qơư du lịch, qơư ndis shuôk uô si tsik pov muôx nênhs tuôx hlo, mak ntơưv qơư no cux muôx lok six chôngz lênhx nênhs tuôx sêiz thiêz uô si. Lơưr zơưv Lê Hữu Phan, kror jông nhoz têx qơư du lịch sêiz shuôk têx kôngz lôngk no zos tsôngv kruô tâu nriêr pâuz, sêiz pov ciês tâu têx kôngz lôngk no: “Chor kruô ndis shuôk tâu nriêr pâuz thiêz sêiz shuôk ciês têx kôngz lôngk mak lơưr nhiêv đuô. Đros co, zuk muôx qơư piêr pâuz txos Lâm Đồng, Đà Lạt têx hax huv, đros têx hax huv zuk chos ciês hâur vax têz. Kror co tưz paz trâu tsôngv kruô nhiêv txos đuô”.

Lơưr Sở Vênhx huôv, Thể thao thiêz Du lịch Lâm Đồng li hêik pâuz, txix shông 2018 txos nhiv no, du lịch ndis shuôk têx kôngz lôngk nhoz tỉnh tưz zaz zâuv muôx 6 triệu ntâu lênhx nênhs tuôx sêiz shuôk, paz muôx tâu phênhv sâu xar muôx 250 tiv đêiv thiêz paz muôx hâux lưv uô trâu 1.000 ntâu lox tôngv ntơưv thax tsav qơư.

Taz sik, lơưr zơưv Trần Huy Đường, iz lênhx nênhs ntâu shông muôx chênhz zênhv hâur huôv tsar uô kôngz nuv thiêz du lịch nhoz phường 7, TP Đà Lạt, tiv phênhv ntâu chor qơư du lịch ndis shuôk kôngz lôngk sâuv thax tsav Đà Lạt thiêz chor huyện iz ndis puôr lênhx zos têx qơư zâu, tsik muôx ntâu zav. Iz cxiê qơư tsênhv uô tsik tâu jông uô trâu tsôngv kruô tsik nhiêv txos. Đros co, hâux lưv yưv pênhr uô tsưr ziv no cux njiz trâus ntâu phiv liv txix chêi têz qơư têx cui tênhv. Lơưr zơưv Đường, xar cov du lịch uô kôngz lôngk huôv tsar truôx jông mak tỉnh tsuv sêiz shuôk muôx tơưv têx tsênhv chêi cov huv đros: “Chor ziv chuôz zis, chor Farm zâu zâu mak nhiv no tsênhv chiv chir uô thiêz huôv tsar mak kriê trâu lơưr uô li chak. No thiêz zos kror muôx chôngz, zos uô tâu cov lơưr yưv pênhr uô jông đuô mak zuôr muôx liv đuô. Thiêz cur lok six moz siêz txos HTX, tsuv yênhx lix chor HTX sik côngv zos tiêk nhiêk uô nhiêk yênhx ziv chuôz zis xưz mak zuôr lax uô tâu”.

Lơưr zơưv Phạm S, Phưv chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, txơưv tiêk tsênhv njiz trâus ntâu phiv liv hâur cxiv tsa thiêz huôv tsar taz sik tsưr ziv du lịch ndis shuôk kôngz lôngk tưz zos kror tsưr ziv uô huv đros thiêz paz muôx ntâu kror liv lok kinh têr thiêz xar hôiv, paz gra siêz đuô tsiv gri trâu tas nro nganhx kôngz nuv thiêz du lịch. Ntâu tsưr ziv uô nhoz tỉnh puz pov, tsiv gri iz ha kôngz lôngk đros trâu du lịch tưz paz muôx tâu phênhv sâu 5 tiv đêiv iz ha iz shông, siêz đuô 2,5 jiês pir li uô kôngz nuv ciês xưz. Lơưr zơưv Phạm S, tỉnh tsênhv lav tso tsês tsik tso chêi trâu du lịch ndis shuôk têx kôngz lôngk chiê nhênhz chơưv, tso tơưv têx chêi yiêz, khưx phưx têx kror uô tsik tâu tâu jông. Tsưr ziv tso tơưv zos uô trâu du lịch ndis shuôk têx kôngz lôngk ntơưv thax tsav qơư tsuv “tax tâu jông cov kruô hâur têz qơưk thiêz ntiêx têz nhiêv txos”: “Du lịch ndis shuôk têx kôngz lôngk zos tỉnh Lâm Đồng iz kror muôx liv, thiêz nhiv no tỉnh Lâm Đồng tsênhv xêir thiêz tso tơưv têx chêi chiê phaz huôv tsar du lịch ndis shuôk uô kôngz lôngk hâur ntu zuôr txos cov jông đuô, tax tâu zos têx qơư jông hâur têz qơưk thiêz ntiêx têz, chiê paz huôv tsar tâu nganhx du lịch nhoz Lâm Đồng”.

Txơưv tsênhv muôx yưv ntâu kror phiv liv, taz sik đros chính quyền sir jos thiêz vav njôngr trâu zav du lịch yiêz no, mak têx phiv liv co cux zuôr tâu khưx phưx, paz trâu du lịch-zos nganhx kinh têr chênhr nhoz Đà Lạt-Lâm Đồng huôv tsar truôx đrênhk đuô hâur ntu zuôr txos./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)