Lào Cai: Sir jos uô luôs hâux lưv phax tar nhiês zuôr muôs têx hax huv

Hâur shông đhâu, têx lưv lươngv muôx vax huôv tỉnh Lào Cai sik hux jos sơưr tơưv txênhz, ntêk tâu 1.500 ntâu txuz nhiês zuôr muôs, uô luôv têx xiv huv thiêz hax huv chuôr, xưv bluô uô cxâuv hành chính 1.100 ntâu txuz. Lar heik li, Lưv lươngv Hải quan seiz car, hux jos đros Bôv đôiv pênhz phax thiêz công an huyện Mường Khương ntêk tâu 137 cir fov ntơưr, 2 lênhx nênhs thâux gra 20,5 cir cuz tưx cuv, tsiv grê nhos 20 tỷ đeiv. Thax tsav Bản Vược, huyện Bát Xát zos qơư cuz nxor nhiês zuôr muôs têx hax huv uz no đhâu ntus đriv. Liv zôngv tox trôngz hâur pêk nxaz, muôx cưx đês cưx ha toz, cêr mê lus mul lok đhâu, tsênhv chei tsôngv box nhoz ntus đriv, chor nênhs heik co liv zôngv thâuv hmo ntux thâux xa têx hax huv lok tso trâu thax tsav đriv têz, đhâu ntơư muôz pheiz iz kro mê njik ntiêr tsôngv box thâux gra , cưr thiêz muôz shơư đros ntâu zav hax huv txơưr đuô, zôngv fuôx gox thâux xa tsi trơưk chei đhâu ntus đriv. Zơưv Nguyễn Văn Trọng, Phưv Chi cục tsar chi cục Hải quan Bát Xát heik pâuz:

“Hâur co muôx ntâu zav hax huv zov chênhr, taz sik nyei đuô hur si zos tsôngv box, chor nênhs khênhr thâux gra têx fov ntơưr, lok sik fuôx gox liv zôngv thâux xa hax huv”.

Đại úy Dương Quang Hải, Phưv zênhx Pênhz phax Bát Xát heik pâuz: Shông đhâu, taz  viv sir jos qênhz yuôx shuôs, xưv bluô 8 txuz zuôr muôs têx fov ntơưr, sâu tsês 300 ntâu cir fov ntơưr cxuô zav.

“Đriv têz taz viv seiz car 19 cêik ntâu, muôx 3 xã, luz cheix no têx đêx grik tas, chor nênhs heik sâuv khênhr liv zôngv thâuv hmo ntux, thâuv tsi muôx nênhs muk qênhz yuôx shuôs chiê thâux gra têx fov ntơưr”.

Iz thax tsav txơưr đuô lok sâuv qênhx shênhx nhiês zuôr muôs têx hax huv zos trơưk 2 saz trôngx đriv ntiêx têz Lào Cai. Liv zôngv têx trôngx đriv phưv, cêr mê lus mul lok đhâu, chor nênhs heik co sâu zuôr hax huv, thâux gra têx xiv huv lok tso trâu thax tsav phường Duyên Hải, Lào Cai, Phố Mới, têx ciêz ndâux cêr....   Trung tá Hoàng Quốc Phong, thơưx Zênhx pênhz phax trôngx đriv ntiêx têz Lào Cai heik pâuz:

“Pêz tsưr tsix 2 tôv chuôz tsar sik hux jos đros têx lưv lươngv Hải quan ntơưv thax tsav 2 saz trôngx đriv. Yơưz phơưz, qênhz yuôx hur si têx fuôx gox thâux xa hax huv mul lok đhâu ntus đriv, uô ntơưr chos luk đros tsôngv box tsi tâu nhiês thâux xa, gra têx hax huv, lar heik zos fov ntơưr”.

Đros thiêz tsôngv px nhoz jê ntus đriv, cui tinhv tsi tâu thêv têx nhiêx sê zuôr muôs hax huv tsiv grê 2 tsov đeiv iz lênhx nênhs iz hnuz tưz trâus têx nênhs nhiês zuôr muôs têx hax huv liv zôngv muôz têx huv pheiz uô têx kro mê, ntiêr tsôngv px nhoz jê đriv têz thâux gra đhâu trôngx đriv, phênhv ntâu zos têx zav nox, têx chuôz zênhx nhuôs zâu uô si, khâu trâu, tsôngk tril yo, nduôr thax, txir ntông..... Đhâu ntơư hax huv tâu chei thâux gra đhâu ntus đriv trơưk li têx chuôz zis, doanh nghiệp uô lax luôv, thâux lok hâur thax tsav chiê muôs. Hâur shông đhâu, Phongx Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Lào Cai tưz buôk ti qênhz pov, ntêk tâu 21 txuz nhiês zuôr muôs hax huv li heik sâuv. Đại úy Bùi Anh Tuấn, Phưv Tsar Phongx Cảnh sát qênhz yuôx têx nênhs uô cxâuv kinh tế, Công an tỉnh Lào Cai heik pâuz:

“Hâur hâux lưv hux jos đros lưv lươngv muôx vax huôv phax tir thêir chor nênhs nhiês zuôr muôs hax huv, Công an tỉnh tưz cxiv tsa cui tinhv đros ngênhx Hải quan, pênhz phax heik cxuô tưz uô tâu jông luôs hâux lưv zok muôz”.

Côngz xưv phax tar nhiês zuôr muôs hax huv đhâu ntus đriv zos têx nuv uô tsi so, tsuv muôx têx lưv lươngv muôx vax huôv li cêr sik hux jos truôx. Ziv  txos kaz shông, ziv muôx ntâu cuz nxor lok nhiês zuôr muôs têx hax huv đhâu ntus đriv hâur niêx hnuz, zos tsi yuô moz siêz, chênhr phax txos têx li heik co mak no zuôr zos six hơưv jông chiê têx hax huv chuôr, hax huv tsi jông lok tâu trâu hâur ciêz đrôngs thax tsav./.

                                 (VOV1-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Phênhv tsôngv px zuôr tsuv pâuz

Hêik pâuz têx muôx liv thiêz tsik muôx liv lok kir txêik pênhr nhiêx têz qơưs

1, Kir txêik nhiêx zos li chas?

Kir txêik nhiêx têz qơưs, têx jiês tsik tas muôz chuôz zênhx chuôz tav ntâuk grê kir txêik thiêz lênhx nênhs kir txêik nhiêx co, tsuv thêv tâuk têx nhiêx ntơư tror trâu tsêr nhiêx têz qơưs thiêz ntơư zos kir txêik nhiêx lok zuôr chuôz zênhx cxuô zav sir zôngv hâur vax tsêr, huôv tsar uô kôngz lôngk…Txix ntơư, cxuô tsưr tsix tsêr nhiêx têz qơưs njuôk xav lênhx nênhs kir txêik têx nhiêx muôs cxuô zav, sâu tâu hâur yênhx luz hli chiê muôz pênhr nhiêx kir txêik txix 10 txos 500 triệu, hnuz nhôngs kir txêik 10 txos 60 luz hli.

2, Têx muôx liv kir txêik nhiêx:

Thâuv kir txêik pênhr nhiêx tsik tas muôz têx ntơưr ar tsêr nhoz lok sik ntơưr yêz ô tô đros trâu têx chuôz zênhx txơưr đuô chox lok ntâuk grê. Tsêr nhiêx zuôr paz zênhx max trâu lênhx nênhs kir txêik nhiêx cov zôngx ziv huôv tsar cêr uô nox.

Têx ntâuz ntơưr kir txêik nhiêx uô zôngx ziv thiêz lênhx nênhs kir txêik têx nhiêx ntơư chox lok huôv tsar uô cxuô zav puôr lênhx tâu hur tiz si; viv tsưr tsix tsêr nhiêx teez qơưs tsuôk moz siêz txos lênhx nênhs kir txêik nhiêx tsuv thêv tâu têx nhiêx kir txêik co tror trau tsêr nhiêx têz qơưs cov huv đros hnuz nhôngs trơưk li têx ntâuz ntơưr oz tos tưz sâu tsês.

3, Têx tsik muôx liv lok kir txêik pênhr nhiêx:

Chiê txo grêk tsơưs têx nhiêx kir txêik pôngz pênhr thiêz tsuv thêv tâu têx pênhr nhiêx kir txêik co. Chênhr zos li ntơư, thâuv kir txêik pênhr nhiêx mak tsêr nhiêx xav nhiêx nju siêz; chênhr zos têx tsik muôx liv lok kir txêik pênhr nhiêx. Zos thêv têx nhiêx kir txêik co uô ntêx hnuz nhôngs tênhv mak lênhx nênhs kir txêik nhiêx tsuv nhav thêv têx nhiêx phí 2-5% chor nhiêx kir txêik.

  Chênhr zos li hêik ntơư, thâuv cxuô lênhx sđ zuôr kir txêik nhiêx têz qơưs, tsuv thiêz sêiz shuôk têx ntâuz ntơưv cov pâuz to tâuz, pâuz tsênhz mênhx têx muôx liv thiêz tsik muôx liv lok kir txêik pênhr nhiêx nhiêx têz qơư thiêx tsik uô têx nhiêx kir txêik co pôngz pênhr, thêv tâu tror trâu tsưr tsix tsêr nhiêx têz qơưs./.

                             (Tsu cxêik nhênhv-Hồng Việt)