Lao Khô-Qơư chi cax thax tsav ntus đriv

Muk đhâu têx har jôngr lâuk thiêz cêr ndê tox, nhoz siêz 1.000 thiêr pir li niêv đêx hiêr thiêx pov jok Lao Khô nhoz hâur iz vuôs har jê đriv têz, iz qơư nox nhoz sor si thiêz truôx tuk. Hâur chuôz zis luz tsêr ntông uô zôngx ziv chiê nhoz xưk li luôs lưv tuk, pêv foz nja pov đei hloz Hôx thiêz zơưv Cay-xỏn Phôm-vi-hản đeiv đuôz, zơưv Tsaz Lao Lưv, shông no tưz 80 ntâu shông, zos zơưv Tsaz Lao Khô-tus tuz tưz muôx côngz tu thiêz paz zơưv Cay-xỏn Phôm-vi-hản thâuv ntu tir ntâuk trol châuz, tov kaz no yênhx Tổng Bí thư BCH T.Ư Đảng, Chủ tịch têz qơưk Lol Tsuôk li lênhx tuz, piêr bliês lênhk lol têx cêr chiv nhênhv hâur ntu đrav ntêx li no:“Thâuv co cur muôx 10 shông thiêz 2 jiês đros zơưv Lao Khô muk hâur har jôngr chiê xa mor thiêz têx chuôz zênhx trâu Chủ tịch Cay-xỏn  pêv har jôngr. Chủ tịch nhoz pêv co lok six truôx tuk txơưv tiêk trol châuz lơưr cux zok nriêr pêz têx canr bôv, tuz lênhv thiêz iz chas ntơư zok nriêr zơưv Cay-xỏn taz sik zơưv Lao Khô tưz jêik lol six jông, viv li trok châuz tsi pâuz”.

Uô lơưr chor lâuk têx cêr nênhx jông, txix thâuv têz qơưk tiêx tuk txos nhiv no, zơưv Tsaz Lao Lưv thâuv tưs tưz zos iz lênhx lâul jok uô ntêx nyuôs hâur côngv thôngx, hâur cxuô phôngz yaox, sir jos đros uô hâux lưv choz kriê tsôngv px sđ cêr uô nênhx tsiv txiêx, sik tưr huôv tsar uô nox uô hnar, paz cxiv tsa Lao Khô ziz hnuz ziv huôv tsar, hlôngr yiêz:“Cur tưz đros têx hâu nov hâur jok thiêz chi bộ tsôngv box uô trơưk Đảng, têz qơưk têx chei kriê, truôx tuk qơư nhoz, tsi khiêr têz qơưk thiêz tsi đros luôs uô vax tsưr tsi trơưk chei, tsi chos zênhz. Jok Lao Khô pir li 5 muôx, 5 tsi uô mak jok Lao Khô zos iz jok cux uô tâu jông, uô nênhx nhoz sik thôngx siêz”.

Txox cêr ar muk hâur jok thâuv ntêx, nhiv no tưz tâu luôv suôz jêz, xi măng, zôngx ziv mul lok. Têx trâur nuv huôv tsar uô nox ziv hnuz ziv muôx ntâu. Thiêz hâur jok đros trâu Hmôngz têx tsêr ntông zos têx vax txir khơưz, txir lưk hmaz lok zos txir Lol Tsuôk, kok blôngx njê jông njuôz xiêz. Đros thiêz 160 chuôz zis, 650 lênhx nênhs, têx shông đhâu, tsôngv box 2 jok Lao Khô 1 thiêz Lao Khô 2 nhoz sik thôngx siêz, sir jos khưr huôv tsar uô nox, cxuz cêr yeiz pluôs. Chi bộ jok Lao Khô tưz muôx zuôr xar 30 lênhx đảng viên, zos têx lênhx chox kriê, heik tsôngv px sđ uô jông lơưr Đảng, têz qơưk têx chei, tso tsês jux juk têx cêr nênhx pôngz kaz, uô luz nênhx vav mênhx, sik đros tsôngv px huyện Xiềng Khọ, tỉnh Sầm Nưa, têz qơưk Lol Tsuôk tsưx phưv têx ndêx cxok kuôk cêv đriv têz, ntus đriv. Zơưv Tsaz Lao Khay, tsar jok Lao Khô 1 heik pâuz:“Tsôngv px sđ txix thâuv ntêx lok heik cxuô lok six txov nhêv, taz sik txos nhiv no tưz hlôngr yiêz ntâu. Viv tiêk tưz muôx cêr yiêz muk, tsôngv px pâuz uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox uô hnar, pâuz chos ntông nox txir.....hur si, hok xưl li đrav ntêx mak tsi pâuz uô têx li heik sâuv hlo”.

Tsov cưv tsoz phưz, txoz cxơưx trâu tsôngv box heir nênhs tsơưs thax tsav ntus đriv, têx shông đhâu, huyện Yên Châu tưz uô ntâu tsaz yênhx, tsênhv chei paz trâu tsôngv box Lao Khô lok sâuv zuz nôngz tsoz chos, têx trâur nuv kinh tế. Iz chas ntơư yax kriê, heik tsôngv box uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox, hlôngr yiêz zuz nôngz kôngz, tsiêx tu zus, đhâu ntơư tưz uô hlôngr yiêz, jông jav iz thax tsav qơư ntus đriv. Đros trâu têx jông, cêr sik thôngx siêz li heik sâuv nhoz  tsôngv px 2 têz qơưk Việt-Lol tsuôk, thax tsav qơư di tích lịch sử cánh mạng VN-Lol Tsuôk tưz tâu cxiv tsa thiêz uô tiêr lok hli 7/2017 ntơưv Lao Khô. Co tưz yênhx têz qơưk iz di sản jông lok lịch sử, heik lol tsôngv box 2 saz đriv têz cêr sik thôngx siêz, siz paz, siz hluz, zos qơư choz kriê cêr uô nênhx jông, nhiêv têz nhiêv qơư trâu cxênhx hluôk 2 têz qơưk.

Uô trơưk têx lâul cêr nênhx jông, Lao Khô nhiv no tsênhv jux juk hlôngr yiêz, sir jos yênhx qơư chi cax thax tsav ntus đriv, tsiv nhos zos luz côngz bê jông trâu 2 têz qơưk cêr fôngx zưs siz thôngx siêz, . Chủ tịch Hồ Chí Minh thiêz zơưv Cay-xỏn Phôm-vi-hản li đuôz thâuv tưs tưz nhoz trơưr hâur sđ đruôz siêz tsi plox, cxơưz cxiz tsôngv box Lao Khô sir jos khưr huôv tsar uô nox, siz paz, siz chos cxiv tsa têz qơưk ziv hnuz ziv huôv tsar, vav mênhx./.

(Trấn Long-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Lênhx hluôk nênhs Hmôngz li siêz truôx đrênhk uô bluô nux

          Cxôngx thâuv tsênhv zâu, tix lâuk Kruô tưz yax six tâu pos zơưs, niêv txir chox đros lơưr mul thiêz đros têx cưr tix nuk muôs hâur chuôz zis uô si hâur têx hâur pâus txir đuôx. Viv li, tix lâuk tưz nzor jênhv pâuz tâu têx tsoz txir đuôx li pưs txux coaz tsôngv hâur tsôngv box Hmôngz li luz nênhx. Chênhr cxôngx co thiêx cxơưz cxiz tix lâuk truôx siêz krêz phaz, uô ar, zôngv khoa học kỹ thuật lol chos txir đuôx thiêz txir khơưz. Qir thơưx, tix lâuk zuôr 10 tsoz txir đuôx nhoz huyện Mộc châu (Sơn La) lol chos. Lơưr tix lâuk Kruô li lul heik kriê, pir đros thiêz txir đuôx ntơưv thax tsav mak txir đuôx nhoz Sơn La txi ntâu txir đuô, nox kaz đuô. Cxôngx têx yênhx tưv cơưv shâuv tâu cxôngx lênhx nênhs muôx chênhz zênhv nhoz tỉnh Sơn La, tix lâuk tưz chos chês yênhx côngz txir đuôx Mộc Châu sâuv txir đuôx tiv phaz. Lơưr tix lâuk Kruô, nôngz txir đuôx txuôv no huv đros ar têz, qiv hơưv nhoz Mường Lát. Txir lox, kaz jiz, iz shôngk sâu tâu 2 chiv. Shông 2010, tix lâuk chos 1 cxênhz tsoz txir đuôx txuôv sâuv mênhv chêx zos 1 hecta ar nxaz. Shông 2012, chiv xuz thơưx tso lol trâu tix lâuk chuôz zis phênhv sâu zos 80 tsov đeiv. Đhâu zuôr xar 10 shông, cxôngx 10 tsoz txir đuôx xuz thơưx đriv no tưz muôx 3 cxênhz tsoz txir đuôx thiêz 700 tsoz txir khơưz, sâuv mênhv chêx 2 hecta ntâu. Shông 2018-2019, vax txir đuôx, txir khơưz tưz paz tix lâuk Kruô sâu lol 300 tsov đeiv. Đros hâux lưv chos txir khơưz, txir đuôx tix lâuk Kruô tsênhv tu zus cxaz 40 xuz mur zuôr jiz. Tas nro chuôz zis li phênhv sâu niêx shông zos 350 tsov đeiv, tsi xav têx nhiêx txiêx tưz yưv mak sâu liv tâu muôx nhos 200 tsov đeiv. Tâu pâuz, tix lâuk Kruô tsênhv chos zuôr xar 1 cxênhz tsoz zuz txir đuôx chiê tror chos thiêz muôs. Tiv zix, tix lâuk tsênhv nhênhz chơưv chos cxaz tsoz txir thênhx caz Vinh, tsoz txir lưk jôngr thiêz tu zus cxaz 20-30 xuz mur zuôr jiz.

Nhạc cắt

          Tix lâuk Kruô heik: “Tsôngv box Hmôngz nhoz Nhi Sơn nhiv no muôx ntâu hlôngr yiêz, xar chiv chir uô tsưr zuk luz nênhx mak tsi khov txos ntux têz thiêz. Taz sik kror lax tiv zix zos pênhr thiêz chênhz zênhv. Nhiv no pênhz mak tưz muôx zênhx hangx chính sách xã hội lok sik têx tsưr tsix xã hội puz txeik, chênhz zênhv mak uô lơưv txơưv muôx xưz, coaz tsôngv tiv zix zos tsuv cơưv shâuv, truôx siêz uô thiêx li yênhx côngz”. Đrâuv uô kinh têr chuôz zis, tix lâuk Kruô tsênhv muk txos yênhx chuôz zis hâur jos chiê yax mông, vênhv tôngv tsôngv box uô kôngz nuv, por vêv jôngr; kriê pox nhuôs tsưr ziv chos txir đuôx, txir khơưz; chênhz zênhv tu zus mur. Nhiv no, đrâuv tix lâuk Kruô chuôz zis, xã Nhi Sơn tưz muôx 20 ntâu ziv chuôz zis chos txir đuôx, txir khơưz đros mênhv chêx zos 10 hecta ntâu. Đrâuv co, pox nhuôs tsênhv chos yuôx njuôz thiêz tu zus nhux tưv, nhux đas, yik chiê hlôngr yiêz luz nênhx. Đros sir jos uô nox uô hâuk, nriêr tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar kinh têr, tix lâuk Kruô yênhx đeiv iêr chi cax lul chiê pox nhuôs hâur xã, hâur jos cơưv shâuv thiêz uô lơưr./.

          Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv âpuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Chiz coaz Đeix nta suôz VN thax tsav Tây Bắc côngv đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Thào Ly-Txâur Vax cxeik nhênhv)