Tsôngv box Cho nhoz Yên Bái chei tuôv qox đhâu cưx đês đêx tok txir kruôr

Uô ntêx thâuv zuôr uô têx chei tuôv qox tok txir kruôr, lênhx tsưr tsêr thor iz cxiê lênhx hluôk tuz muôx jos muk hâur har jôngr txiêr iz tus ntông lox luôx ndêx puôz lok, ntêr 5 thiêr thiêz 8 tuk shôngz bax chiê uô qox. Tuk ntông đhâu thâuv txiêr tâu gra lok, lơưr muôz cơư 1/3 por tsês, yuôr đuô mak zôngv uô qox. Zar hâur pâuk thiêz zar đruôz đraz muôz thêik 2 caz siz krêiz. Kror qơư lơưr tuôv qox co zos zok nriêr têx qơư tiêx nhoz trâu têx cưx đês muôx cêr muk đhâu. Tuk ntông muôz tuôv đhâu đêx, 8 tuk shôngz mak lơưr xor thêir trâu 2 saz qox, hok tov hâur qox thiêz tơưx qox, đruôz đraz qox mak uô 6 tuk chês lok cxênhv cov tuk qox khor truôx.... 2 saz qox lơưr cxok 10 tuk shôngz, đei 10 luz tơưz mê, saz hâur tơưz muôz 2 luz nduôr blâuv tso trâu, muôz blôngx kênhz njưx uô iz txox sơưr ntêr khi 10 tuk shôngz ntơư lok siz txuôk uô cê. Lơưr tsôngv box xar tiêk, tuk qox co ziv bax uô tâu khor truôx mak ziv jông trâu tuk nênhs chox muk tuôv qox, zuôr txir kruôr ntơư, thiêz kror qơư tuôv qox co tsuv zos têx cưx đês muôx đêx ntưk đhâu. Tix lâus Thiều Tiến Kết, nhoz jok 2 Túc, xã Phúc Lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái heik pâuz:“Kror qơư tuôv qox tsuv muôx đêx ntưk đhâu mak thiêx jông trâu tuk nênhs kiês qox, kiês nênhz co. Trơưk li nênhs Cho tsưr ziv, siêz xar, đêx zuôr cxaz nzir đas jos trâu lênhx nênhs khênhr trâus muôx moz gênhs thiêz txix no muk zuôr nhoz khax kha, nyiêz hur xưk li đêx ntưk. Chênhr viv li ntơư, têx tuk cưx đês cưx ha tưz kruôr tsi muôx đêx mak cux tsi tâu xeir chiê uô qơư tuôv qox”.

Nênhs Cho chei tuôv qox đhâu cưx đês cưx ha trâu têx lênhx nênhs khênhr muôx moz gênhs kiês qox li ntơư txơưv tiêk tsi uô ntâu zav, taz sik thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx nênhs Cho têx nyuô ntơưr txiêr đei ntơưv luz trôngx txi tuôv qox lênhx tsưr tsêr uô tsêr qox co. Sâuv trôngx txi muôx 3 tuk keiz hâu, 5 khoz đêx, 5 khoz chơưr, iz ntiv shaz muôx 9 tsưs tâu hlơưr hur si chiê heik trâu pos zơưs, têx đaz xênhz têz xênhz qơư, car đêx car ar đros pâuz.

Thâuv suôz đruôl tôngx, đruôl nênhz đror cux zos thâuv bax uô têx chei tuôv qox trâu lênhx nênhs muôx moz kiês nênhz kiês qox co. 2 tus txir nênhz iz lênhs nhoz iz tos qox. Lênhx txir nênhz xuz thơưx nhoz tos qox no ntâuk đruôl txi, hu têx đaz xênhz têz xênhz qơư, car đêx car ar, jêz txis jêz lâuk.... lok đros seiz, đros nox, đros por hưv trâu lênhx nênhs moz. Lênhx txir nênhz cê txi hu, cê trâu nzir chơưr trâu 5 khoz chơưr, hu sđ lok đros pov, đros nox đros hâuk, đros por hưv trâu lênhx nênhs moz cov nhoz khax kha, cxênhz shông tsi txiêz moz, 10 shông tsi kiês nênhz kiês zêis.... Hâur ntu no phênhv ntâu zos uô kho têx tsi jông, thor cov lênhx nênhs moz txix niêx hnuz nhiv no muk nox kaz hâuk luôs, nhoz shir phaz lus, tsi muôx moz gênhs. Zơưv Thiều Hữu Mơ, nhoz jok 3 Túc, xã Phúc lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái heik pâuz lok tsênhv njiêz têx luk txi hu li no:“Hnuz no zos jông hnuz jông nhôngs, chuôz zis chox lênhx nhuôs tuôx tuôv qox, đros zuôr txir kruôr, thor uô tsâus txos pox côngz zơưv côngz, têx lâuk, đaz xênhz têz xênhz qơư, car đêx car ar lok đros seiz đros pov, đros nox por hưv trâu lênhx nhuôs cov tsi muôx moz gênhs. Hlôngr njêx muôs trâu tsưr tsêr thor nêx chor lâuk, đaz xênhz têz xênhz qơư, car đêx car ar paz por hưv trâu lênhx nhuôs, lênhx nênhs moz cov muôx đas jos jông, nhoz shir phaz lus, tsi muôx moz gênhs. Txơưv njux đuôz njux plis muk thơưx hnaz thơưx kar, muk thơưx nak thơưx nôngk....lok hu cov tror lok đros niêv đros txir nhoz, đros cưr đros tix, đros vir ndâuk nox kaz hâuk luôs, cxênhz shông tsi muôx moz, 10 shông tsi kiês zêis...”.

Thâuv lênhx txir nênhz xuz thơưx txi hu kho têx tsi jông, mak lênhx txir nênhz tiv 2 nhoz tos qox saz tov txi hu lênhx nênhs moz njux đuôz njux plis lok muk tsêr, hok tus nênhs moz nưk nhoz jâuv ntơưv lênhx txir nênhz tiv 2 iz saz. Uô tas têx chei no, chuôz zis gra trôngx jâuz mor muk tso trâu ntơưv tơưx qox chiê lênhx nênhs moz chox tuôx tuôv qox co thiêz chor nênhs hâur tsêr sik đros nox chiê thor cov txix no tror zar muk tsi muôx moz gênhs, nox nhoz shir phaz lus. Đhâu ntơư, lênhx txir nênhz xuz thơưx đros trâu chor ntâuk đruôl thiêz lênhx nênhs moz sik đros tâus mul lok đhâu tuk qox co 7 lưv, cê muk cê ntâuk đruôl, yuôz trax. Lar heik lênhx nênhs moz tsuv muôx iz lênhx hluôk nênhs muôx jos tuôr tâus mul lok đhâu tus qox, đros thiêz tsưr ziv, lênhx hluôk muôx đas jos co cux zuôr paz por hưv trâu tuk nênhs moz muôx đas jos jông, nhoz khax kha, tsi muôx moz gênhs. Đhâu uô suôx câuv li co, chuôz zis bax iz tuk buô muôx 4, 5 chov tưz tâu tuô tsênhr hur si chiê txi pos zơưs, têx lâuk, đaz xênhz têz xênhz qơư lok đros seiz đros pov, đros nox, đros paz por hưv trâu tuk nênhs moz. Trơưk li nênhs Cho: Tuk qox đhâu thâuv tuôv tas, niêx hnuz ziv muôx chôngz lênhx nênhs tâus mul lok đhâu mak lênhx nênhs ntơư ziv muôx đas jos jông, njiz cêr vav mênhx. Pos Triệu Thị Tiếp, nhoz jok 2 Túc, xã Phúc lợi, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái heik:“Cur nhiv kruôr muk nhoz tsêr kho moz lok, cux nhoz khênhr mê njik lơưv. Hnuz no tâu chuôz zis chox muk tuôv qox, cux jông siêz, shir phaz, xar cov têx lâuk, pos zơưs, đaz xênhz têz xênhz qơư, car đêx car ar đros paz por hưv cov nox nhoz tsi muôx moz gênhs, đros luôs lưv tuk uô tâuk nox, tâu hnar. Pêz nênhs Cho chei tuôv qox trâu têx lênhx khênhr  trâus muôx moz gênhs kiês nênhz kiês qox li co muôx thâuv nzor nzor lok, tưz thiêz tsênhv tâu nênhs Cho tuôr tsês, uô đreiv hâur luz nênhx”.

Uô suôx câuv têx chei tuôv qox trâu nênhs moz kiês nênhz kiês qox cux zos thâuv six hơưv lênhx tsưr tsêr tưz bax uô tâu trôngx jâuz mor siêr chiê uô tsâus têx cưr tix nênhx tsa cxênhz jê, chor tuz nhuôs tưz tuôx đros paz chuôz zis lês têx hâux lưv uz no hâur hnuz tuôv qox, uô nênhz, đros phôngv côngz hmôngr trâu lênhx nênhs moz cov nhoz nox kaz hâuk luôs, tsi muôx moz gênhs lơưv zar tov kaz. Chei tuôv qox trâu lênhx nênhs muôx moz kiês nênhz kiês qox li no tsuôk tâu uô thâuv hâur chuôz zis côngv thôngx nênhs Cho muôx lênhx nênhs khênhr trâus muôx moz gênhs, thiêz chei tuôv qox no tâu lơưr uô hâur iz hnuz iz hmo. Co zos iz txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông tâu tsôngv box tuôr tsês thiêz uô đreiv hâur luz nênhx./.

(Thiều Nghiệp-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Chêix ntux yiêz muk jok Bon ndis shuôk ju lix côngv thôngx

Muk jok Bon, sơưr đơưk zuôr muk tâu trơưk txox cêr ntêr 40 ntâuk cêik cêr txix huyện Quỳnh Nhai muk, lok sik chêix fuôx gox txix tuk qox Pá Uôn ndê trâu zar hâur đêx đas, txos trâu ntơưv tsênhv qơư huyện kuz sêiz shuôk têx tox trôngz hẩu rpêk jông jav, pak đêx lox đar…Kriz uô kror liv lok du lịch, paz muôx nzir phênhv sâu trâu pêx xênhv, ntâu shông đhâu, huyện, xar tưz hêik, paz pox nhuôs têx jêx jok kho đuô têx vax tsêr, cxiv uô qơư nox hâuk, nhoz so trâu tsôngv kruô du lịch. Shông 2018, HTX Du lịch côngv thôngx jok Bon tâu yênhx lix, xuz thơưx muôx 10 ziv chuôz zis cxaz chuôz. Chor thành viên HTX tâu huyện paz chiê muk ndis shuôk, cơưv shâuv tsưr ziv uô du lịch côngv thôngx hâur thiêz đrâuv tỉnh, cơưv shâuv lok tsưr ziv sik thav, tok kruô, tsưr ziv uô qơư nhoz pư, uô têx zav nox mênhx cxưx. Tix lâus Đinh Văn Vỉnh, hôiv viên hêik: shông 2019, tsuôk ciês tix lâus ziv chuôz zis tưz tok xar muôx 200 lênhx kruô tuôx nox hâuk, nhoz so ntơưv tsêr, hâur co muôx kruô hâur têz qơưk thiêz kruô ntiêx têz:“Cur chuôz zis uô du lịch cộng thôngx tâu 3 shông lơưv. Kruô tuôx ndis shuôk, du lịch xar nox đaz tsi mak pêz uô trâu tsôngv kruô nox têx zav nox co. Sik phênhv ntâu mak tsôngv kruô lok six nhiêv nox têx zav nox mênhx cxưx Thái li grêix njêl cxiêz, kêiz tsơưk đros hmôngr cxur, cxuô zav jâuz ntông, njuôs, nxuôz đêx…têx zav nox no mak tsôngv kruô puôr lênhx kruôk tiêk kaz”.

Jok Bon muôx 152 ziv chuôz zis puôr lênhx zos tsôngv box Thái đơưz uô nênhx nhoz. Muk du lịch jok Bon, đrâuv tâu nhoz so hâur têx tsêr lơưx cxôngx nzor, đa đêr sor Bó Ún, tsôngv kruô tsênhv tâu đros ciês pêx xênhv ntơưv tiv phaz uô têx zav nox, thiêz nox têx zav nox mênhx cxưx, nriêr pâuz tsôngv box têx txux lov muôx hâur têx zav nox, xêir zuôr têx zav huv trâu zuk chor nênhs cxênhz jê, fôngx zưs zos têx hax huv uô txix shông ntơưv tiv phaz. Zos chuôz zis tưs muôx chôngz lênhx nênhs tuôx nhoz so, chor hôiv viên hâur HTX ho sik paz nriêr qơư nhoz so, sik đros uô jâuz mor nox, tok kruô. Gri chor tsêr nhoz so côngv thôngx ntơưv jok Bon mak zos 50 cxênhz đêiv iz lênhx nênhs, li co tsôngv kruô tưz tâu nhoz so hâur têx tsêr lơưx lox jông, sor so. Đuô li, iz đôiv vênhx nghệ jêx jok, đhiê pax vuôs vênhx huôv Thái đơưz thâuv tưs cũ xnhoz tok njôngr chiê uô trâu tsôngv kruô sêiz li đhiê pax vuôs xòe, hu gâux đros trax tính tẩu…Niêv tix Hoàng Thị Dung, Giám đốc HTX du lịch côngv thôngx jok Bon puz pâuz:“Chiê zaz zâuv tsôngv kruô tuôx chôngz đuô mak HTX cux xav jênhv sir jos kriz uô nzir dịch vụ trâu tsôngv kruô muk uô nriêr pâuz đros pêx xênhv, kriz uô qơư tu zus kêiz, pak njêl chiê tsôngv kruô chiv chir cxov, uô nox ciês hâur jok. Tiv oz zos paz trâu chor chuôz zis tsik tâu uô dịch vụ sik đros uô chiê zaz zâuv chôngz kruô tuôx đuô. Sir jos cov tov ntêx o hâur jok chuôz zis tưs cux zuôr txêik tok tâu kruô tuôx nhoz so”.

Shông 2019, jok Bon tưz tok xar muôx 1.000 lênhx kruô tuôx nhoz so, nox têx zav nox mênhx cxưx kaz, đax đêx sor, paz trâu huôv tsar kinh têr, xar hôiv ntơưv tiv phaz. Zơưv Trần Quốc Hưng, Chủ tịch UBND xar Mường Chiên, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La hêik:“Xar cux tưz paz jêx jok kriz uô têx tsưr ziv dịch vụ tâu têz qơưk cxơưz cxiz uô, co zos tuôr chiê, phuôx huiz têx tsiv gri vênhx huôv mênhx cxưx, zos tsôngv box Thái đơưz sâuv thax tsav Quỳnh Nhai têx vênhx huôv jông. Xar cux tưz hêik têx jêx jok đros jok Bon txêik tok tsôngv kruô xar tuôx ndis shuôk uô si ntơưv no”.

Tuôx trâu Quỳnh Nhai, Sơn La ndis shuôk uô si sâuv pak đêx tênhv, tsôngv kruô sơưr đơưk ndo njôngr nhoz ndis shuôk uô si jok Bon chiê nriêr pâuz nzir lok pêx xênhv ntơưv no li têx vênhx huôv, phongx cxưx jông muôx hâur luz nênhx./.

(Tòng Anh-Lik Thox cxêik nhênhv)