Jax sâu thưr 5, hnuz xiêz 2/3/2017:

Bác sỹ tox siêz Lai Châu sir jos uô hâux lưv viv lênhx nênhs moz

Nhoz kuôk đêz tsênhv qơư huyện Phong Thổ 80 cêik ntâu, xã ntus đriv Ma Ly Chải zos suôv qơư zuôr xar 2 cxênhz lênhx tsôngv box Hà Nhì uô nênhx nhoz. Cux viv cêr mul lok phiv liv, tsôngv box sơưr đơưk txux chi kis, viv li thax tsav no tsênhv tuôr tsês ntâu phôngz cxưx cêr nênhx pôngz kaz. Thâuv chuôz zis muôx lênhx nênhs trâuk muôx moz, tsôngv box khênhr hu txir nênhz tuôx uô nênhz seiz, muk seiz zêis li uz li no, uô phiv liv trâu hâux lưv seiz njuôk shuôs, kho moz ntơưv qơư. Lar heik đuô hur si zos tsôngv box têx cêr đaz kruô, nox yôngz cok thâuv tưs tưz tsưr tsix uô hâur ntâu hnuz, vêv xênhz nox hâuk tsi taz por, viv li zôngx ziv trâuk kâus tsơưr tưx zav nox. Chênhr li ntơư, têx lênhx cưk yuôx hâur jok, hâur xã Ma Ly Chải tưz “niêx hnuz niêx hmo” sir jos uô luôs hâux lưv yax kriê, vênhv tôngv tsôngv box txix tso tsês têx cêr nênhx pôngz kaz thiêz uô jông hâux lưv tsoz phưz đas jos trâu tsôngv box. Tsênhv tsênhz txix hâur shôngk shông txos nhiv no, têx lênhx cưk yuôx nhoz no tưz seiz njuôk shuôs thiêz kho moz trâu zuôr xar 700 lênhx nênhs moz, ciês txuz kâus tưx zav nox muôx chôngz lênhx trâuk kâus nhiv kruôr đhâu tưz seiz njuôk shuôs moz trâu 116 lênhx chiê xa chơưv kho trâu têx tsêr kho moz thênhv siêz thiêz sox seiz, chơưv kho moz trâu 30 ntâu lênhx trâus moz tsi yuô hnhar. Y sĩ Nguyễn Văn Luyến, Thơưx seiz car qơư y tế xã Ma Ly Chải heik pâuz:

“Txix ciês thâuv txeik tâu mông, pêz tưz muk ntơưv qơư shuôs, buôk ti tsôngv box chiê seiz njuôk shuôs, kho moz xuz thơưx trâu tsôngv box ntơưv qơư. Iz chas ntơư, pêz cux heik trâu chor hloz pâuz lok têx li heik sâuv, muk UBND xã thiêz tsênhv qơư y tế huyện cux li têx taz viv txơưr đuô nhoz jê iz ndis ntơư thor tso nzir lênhx nênhs tuôx paz đros uô hâux lưv chơưv kho moz trâu tsôngv box. Pêz cux tưz chox chor nênhs trâuk kâus tưx muk trâu qơư y tế chiê tiz jông seiz njuôk shuôs moz thiêz chơưv kho iz kro mê njik xuz thơưx li xa zênhx max trâu chor tsêr kho moz lox”.

Suôx câuv txuz trâuk kâus tưx ntâu lênhx nênhs ntơưv jok Tả Chải thiêz têx xã ntus đriv nhoz jê iz ndis ntơư hâur huyện Phong Thổ, tưz sâu jênhv muôx 159 lênhx trâus uô hiêv, hâur ntơư muôx 150 lênhx tâu chox muk chơưv kho trâu tsêr kho moz. Txos nhiv no, têx lênhx nênhs moz li heik sâuv tưz kho tâu jông moz thiêz tror lok tsêr, đros chuôz uô nox uô hnar. Bác sĩ Đỗ Văn Giang, Phưv Giám đốc Sở y tế, Giám đốc tsêr kho moz Đa khoa tỉnh Lai Châu heik:

“Zos muôx têx cưk yuôx hâur xã, hâur jok thiêz zuôr txos no têx cưk yuôx hâur chuôz zis đros paz sir jos uô luôs hâux lưv seiz njuôk shuôs, chơưv kho moz mak zuôr ziv chơưv kho tâu jông ntâu lênhx đuô, viv 50% nênhs moz chơưv kho tâu jông moz zos khov têx  lênhx cưk yuôx ntơưv qơư paz. Jê lok no ntơưv qơư muôx lok six ntâu txuz kâus tưx zav nox li: kâus tưx parapat, kâus yuôx tuô đrox, kâus tưx chơưr, kâus tưx zav nox, lar heik zos nox yuôx tuôs cux muôx…..Têx tsêr kho moz hâur huyện, hâur tỉnh cux tsuv sir jos uô jông đuô thiêz luôs hâux lưv seiz njuôk shuôs, kho moz thiêz fuô kriê têx tsưr ziv uô nuv trâu chor canr bôv y tế lok têx zav kâus tưx heik taz, hâur ntơư muôx kâus tưx chơưr thiêz kâus tưx zav nox”.

Trơưk li têx lênhx nênhs nhênhz chơưv hâur Bộ y tế thiêz chor bác sỹ ntơưv tsêr kho moz Bạch Mai, hâux lưv chơưv kho tâu jông moz trâu ntâu lênhx nênhs, txo grêk tsơưs têx trâus uô hiêv zos tas nro têx lênhx cưk yuôx, bác sỹ nhoz têx qơư y tế, tsêr kho moz ntơưv qơư li sir jos. Zos tsi uô jông hâux lưv chơưv kho thiêz seiz njuôk shuôs moz xuz thơưx chiê muôx tsưr ziv chơưv kho fiv đros, mak têx bác sỹ T.Ư cux zuôr paz chơưv tsi tâu chor nênhs trâus moz heik sâuv. Giáo sư, Tiến sĩ Mai Trong Khoa, phưv Giám đốc tsêr kho moz Bạch Mai heik:

“Kror uô tâu yênhx côngz hâur txuz muôx ntâu lênhx trâuk kâus tưx chơưr ntơư zos khov uô jông têx hâux lưv seiz njuôk shuôs thiêz chơưv kho moz xuz thơưx. Thiêz têx uô trâu sơưr đơưk pâuz tâu đhâu txuz trâuk kâus tưx ntơư zos y tế ntơưv qơư li cêr moz siêz uô nuv thiêz zênhx max,  hux jos truôx đros têx tsêr kho moz T.Ư uô jông luôs hâux lưv chơưv kho moz”.

Đhâu txuz hmôngr tsi jông, qox Chu Va 6 trâus tu nzênhr shông 2014 thiêz đhâu txuz ntâu lênhx nênhs trâuk kâus tưx chơưr jâuv no tưz tso pov ngênhx y tế Lai Châu têx txux chi tsưr ziv uô nuv seiz njuôk shuôs, chơưv kho moz trâu tsôngv box iz hnuz uô tâu jông jux juk. Lar heik zos chor cưk yuôx, bác sĩ txix xã txos tỉnh nhoz thax tsav tox siêz faz Bắc đriv têz hâur têz qơưk li têx tsưr ziv lok sâuv chơưv kho moz xuz thơưx, cux li hâux lưv seiz njuôk shuôs thiêz kho moz, tsoz phưz đas jos trâu tsôngv pêx xênhv ziv hnuz ziv uô tâu truôx jông./.

                         (Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Phênhv thưr 5.2.3.2017:

LÊNHX BÁC SĨ IZ SIÊZ VIV TOX SIÊZ

          Shông 1999, thâuv cơưv tiêr tsêr cơưv Trung cấp y tế Yên bái, y sĩ Phạm Thị Yêu, xênhz shông 1978 nhoz An Thịnh, iz xã thax tsav kis nhoz huyện Văn Yên chiv chir jênhv mul uô côngz xưv ntơưv trạm y tế xã Mỏ Vàng, iz hâur 3 xã txov nhêv tiv zix hâur huyện. Đhâu six hơưv uô hâux lưv ntơưv trạm, niêv lâuk tror mul cơưv ntơưr, yênhx pox nhuôs xã Mỏ Vàng li iz lênhx bác sỹ. Uô hâux lưv ntơưv no tsênhv yuôr ntâu phêv liv, yuôr ntâu cêr uô nênhx pôngz kaz, ntâu pox nhuôs tsi txơưx heik lul choz tsiz... viv li neiev lâuk tsuv sir jos đuô hâur uô côngz xưv zos iz lênhx cưk yuôx. Niêv lâuk Yêu puz pâuz: Têx shông xuz thơưx tsuv mul tơư yênhx hnuz cxôngx huyện txos xã, cxôngx xã mul tơư 3-4 six hơưv thiêx txos jêx jos, taz sik tsuôk hnor tiêk hâur jos muôx lênhx nênhs moz gênhs, têx y bác sỹ hâur qơư y tế ho mul txos ciês nênhs moz chuôz zis chiê seiz njuôs thiêz vênhv tôngv chox nênhs moz mul tsêr kho moz. Bác sĩ Phạm Thị Yêu heik:

          “ Cur tsênhv ndo muôx iz lênhx trâus moz plaz, cur thiêz iz lênhx nênhs txơưr mul vênhv tôngv txos iz tas hmo mak lơưr tsi chox mul tsêr kho moz, lơưr cuiz tênhv tsês chiê hâur tsêr uô hu plis, thâuv heik tiêk zos tsi chox mul tsêr kho moz mak nênhs moz zuôr tuôs lơưr thiêx cưr mul. Oz zos muôx iz lênhx trâus cuz nhiêz pêv têz, cuz nhiêz lưx tas iz chêr, pêz mul vênhv tôngv lok six ntâu jiês tul txir thiêx chox mul tsêr kho moz, chox mul Hà Nội, tov kaz no lênhx nênhs co tror nhoz uô nênhx thiêz uô tâus hâux lưv lơưv”.

          Pâuz thôngz têx phêv liv pox nhuôs tsênhv tuiv flu, niêv lâuk Phạm Thị Yêu thâuv tưs cux nriêr tsưr ziv khưx phưx lok yuôx, chuôz zênhx chiê kho moz jông đuô trâu pox nhuôs ntơưv qơư y tế. Đrâuv co, sir jos đros chinhr quyênx tiv phaz vênhv tôngv pox nhuôs tso tsês têx cêr uô nênhx pôngz kaz, shâuv heik lul Hmôngz, lul Cho chiê heik trâu pox nhuôs pâuz, đros pox nhuôs thav tâu. Viv li, đros thiêz pox nhuôs xã Mỏ Vàng, huyện Văn Yên, Bác sĩ Yêu thâuv tưs cux chuôk li iz lênhx nênhs cxênhz jê hâur chuôz zis. Tix lâuk Lý Văn Náy, nhoz jos Thác Cá, xã Mỏ Vàng heik:

          “ Cur chuôz zis muôx chôngz lênhx nênhs, phênhv ntâu zos uô liêx têz viv li khênhr trâus moz gênhs. Iz jiês jiês li ntơưv, njiz bác sĩ Yêu mak tâu chơưv kho jông, cur chuôz zis uô tsâus lok six ntâu txos bác sĩ Yêu” .

          Shông 2015, đhâu 16 shông uô hâux lưv ntơưv xã Mỏ Vàng, niêv lâuk tâu heik lol uô côngz xưv ntơưv tsênhv qơư y tế huyện Văn Yên. Ntơưv no, niêv lâuk tâu xeir mul cơưv ntơưr. Đros têx chênhz zênhv cơưv shâuv tâu đhâu têx phêv liv hâur côngz xưv seiz njuôs thiêz kho moz nhoz tox siêz, đros siêz gruôs cơưv shâuv, niêx shông niêv lâuk paz trâu yênhx puôk lênhx nênhs moz tâu kho jông moz. Heik txos bác sĩ Phạm Thị Yêu, zơưv Đặng Đình Thắng, giám đốc tsênhv qơư y tế huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái heik:

          “ Hâur têx shông tov ntêx cêr mul lol tsi jông, theox chênhv kinh têr lok tsoz phưz đas jos tsôngv box tox siêz txov nhêv, đros thiêz bác sĩ Yêu li sir jos tưz uô tiêr jông jênhv vưv. Tsênhv qơư y tế ntâus grê zos iz hâur têx cán bôv iz siêz viv hâux lưv uô, tsôngv box lok sik hluz thiêz njênhs njôngr txos”.

          Sâu jênhv têx sir jos, sei đrơưv thiêz xar tơưv jông hâur côngz xưv uô, shông 2009, bác sĩ Phạm Thị Yêu tâu Bộ trưởng Y Tế khơưk kruôk; niêv lâuk cux tưz tâu jênhv chiv nhênhv chương viv hâux lưv huôv tsar têx mênhx cxưx, chiv nhênhv chương viv đas jos tsôngv box... Têx phênhv khơưk kruôk co zos kror tôngv vênhx lox chiê bác sĩ Phạm Thị Yêu tror gôngr côngv viv nênhs moz nhoz tox siêz./.

(Trịnh Xuân- Txâur Vax cxeik nhênhv)