2018-Shông tsôngv box Sơn La uô tâu ntâu luôs hâux lưv jông

Txos iz jiês no, 17 cxênhz 500 tênhr têx txir ntông cxuô zav tưz tâu Sơn La muôs trâu têx ciêz đrôngs sâuv ntiêx têz, xav hur si têx xiv huv kôngz nuv muôs trâu luôs 2 chas têz qơưk tâu yênhx puô tsov đô la. No tsênhv tsênhv zos tỉnh tox siêz no li cêr bâu suôr đhâu têx shông. Zơưv Nguyễn Như Cường, Phưv Cục tsar cục tsêz chos kôngz lôngk-Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz thâuv heik ll tsaz yênhx hlôngr yiêz kôngz nuv Sơn la tưz khav tinhv:

“Sơn La zos thax tsav muôx hlôngr yiêz! Pir li iz cxiê huyện xưk: Yên Châu, co zos thax tsav chos ntâu txir mo môngk, thâuv ntêx txir mo môngk tsi tâu moz siêz txos. Taz sik tov kaz no thâuv xav tinhv tâu huôv tsar chos txir mo môngk zos lok six jông, mak xeir zav  nôngz txir mo môngk tưs, njuôk hov suôv qơư tưs chos,.....mak lol six tsênhz mênhx, chiv txir mo môngk Yên Châu nhiv kruôr   no tưz sâu đê tâu lok six ntâu”.

Zos li tưz heik tas ntơư. Thâuv ntêx, txir mo môngk Yên Châu, lok sik txir bơ, txir lok tsuôl lok zos txir lưk hmaz, txir lưv tsiz.....nhoz têx huyện Mai Sơn, Mường La, Mộc Châu, Sông Mã....hâur Sơn La tsuôk zos muôs hâur tỉnh, hâur huyện têx xưz. Taz sik txos nhiv no, Sơn La têx xiv huv heik sâuv tưz muôs tâu trâu ciêz đrôngs sâuv ntiêx têz. Shông 2018, txir mo môngk tưz muôs 3.500 tênhr trâu ciêz đrôngs têz qơưk Úc, Trung Quốc, tâu xar muôx 2 tsov USD; txir lưv tsiz 5 cxênhz tênhr muôs trâu ciêz đrôngs Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, tâu nhos 11 tsov ntâu USD; txir lưk hmaz, txir thanh long, txir tsơưz....muôx 4.800 tênhr, muôs trâu têx têz qơưk Trung Quốc, UAE, nhiv no tsênhv tâu muôs iz kro mê njik trâu têz qơưk Phháp, Ôxtrâylia....Tix lâus Hà Tiến Chiến nhoz jok Puôi, xã Huy Tân, huyện Phù Yên-iz hâur têx chuôz zis chos txir lưk hmaz muôs trâu luôs 2 chas têz qơưk đrâuv shir phaz heik pâuz:

“Zar tov kaz no mak zuôr bluô nux, zuk xar mak zuôr uô tâu trơưk têl viv no zos tsoz chos yiêz. Muôx qơư sâu zuôr truôx, zuk tso siêz viv zuk uô trâu công ty”.

Hlôngr chos têx ntông nox txir sâuv ar têz nxaz zos Ban thường vụ Tỉnh ủy Sơn La tsưr ziv zov chênhr. Txix thâuv tsưr ziv no tâu tsôngv box jông siêz, thôngx ziv uô trơưk, Sơn La têx têz ntông nox txir tưz tsar ndê sei, txos nhiv no zos 57.435 ha.

Chiê paz gra siêz grê têx xiv huv, krêz đar ciêz đrôngs sâu zuôr, tỉnh Sơn La tưz txưv ziv txos hu zâuv lênhx nênhs yưv pênhr cxiv uô têx tsêr meir tsiv uô, sâu zuôr xiv huv kôngz nuv thiêz cxơưz cxiz muôv muôs, piêr kriê sâu zuôr, muôs têx xiv huv kôngz nuv. Hâur shông 2018, tỉnh tưz hux jos đros têx tsêr meir yưv pênhr cxơưz sei six hơưv cxiv uô 6 tsêr meir tsiv uô têx kôngz nuv ntơưv têx huyện Mai Sơn La, Mộc Châu, Thuận Châu, Vân Hồ; côngz ntơưr côngk nhav đas cir yưv pênhr uô lok sik quyết tinhv tsưr ziv yưv pênhr trâu ntâu dưv anr chos jâuz, txir ntông công nghệ siêz ntơưv Mộc Châu.... Iz chas ntơư, tỉnh tưz tsưr tsix yênhx côngz ntênhs ciêz txir lưv tsiz thiêz kôngz ngaz tuk Sơn La ntơưv Showroom tsênhv qơư uô siv têx txir ntông Sơn La-Bằng Tường tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc; têx xor xưv ntênhs ciêz txir lưv tsiz thiêz kôngz ngaz tuk Sơn La shông 2018 ntơưv ciêz đrôngs Big C, tsênhv qơư cxơưz cxiz muôv muôs-Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar txos iêz ntơưv Hà Nội, Hội ciêz kôngz nuv ngaz tuk thiêz muôs trâu luôs 2 chas thax tsav, têz qơưk đrâuv........ Zơưv Mun  Kuen, Công ty muôv muôs ntiêx têz  VN-Hàn Quốc, kruô cxaz chuôz dự hội ciêz kôngz nuv Sơn La ntơưv Hà Nội heik:

“Cur lok six shir phaz, jông siêz viv tâu pâuz txos ntâu zav txir ntông kaz thiêz jông mak nhoz Hàn Quốc tsi muôx. Têx txir bơ mak ntơưv Hàn Quốc cux muôx taz sik tsơưs xưz thiêz lok six civ cơưk. Hâur six hơưv zuôr txos, cur xar uô zav meir uô têx txir bơ ntơưv Sơn La thiêz VN chiê muôx têx muôs trâu Hàn Quốc”.

Tsưr ziv txos shông 2020, Sơn La zuôr tsar ndê têx têz chos ntông nox txir hâur tas nro tỉnh cov muôx 100 cxênhz ha, têx txir hâur niêx shông muôx 500 cxênhz tênhr txir nhôngk chiê phưx vưv trâu tsiv uô, muôs hâur têz qơưk thiêz đrâuv luôs 2 chas thax tsav. Chiê uô tâu tsưr ziv no, Sơn La zuôr tror chêx tsôngk ntâu faz tsưr ziv uô uô cê thiêz sir jos, lar heik zos T.Ư li cêr moz siêz paz max txos. Đôngx chir Hoàng Văn Chất, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Sơn La heik:

“Tỉnh heik Chính phủ tror chox kriê: Seiz lax krêz đar ciêz đrôngs chiê VN iz cxiê zav xiv huv li: Txir lưv tsiz, mo môngk, txir lưk hmaz, txir bơ tâu muôs trâu têx ciêz đrôngs lox li: Mỹ. Úc, Pháp, Nhật Bản, Trung Quốc, Malaysia...chiê txix ntơư Sơn La chêx tsôngk muôs tâu têx xiv huv heik sâuv trâu luôs 2 chas thax tsav, têz qơưk đrâuv”.

Cấp ủy sik đros côngv têk, siz thôngx siêz đros tsôngv box hlôngr yiêz tsoz chos sâuv têx ar têz nxaz, por tox đo tsênhv uô hlôngr yiêz Sơn La tsưr ziv huôv tsar uô kôngz. Nhiv no, têx vax txir lưk hmaz, txir lưv tsiz, txir mo môngk....txi txir ndư, sâu tâu yênhx puô tsov đeiv, muôx têx tâu yênhx tỷ đeiv thiêz. Lok six ntâu lênhx tsôngv box zos heir nênhs tsơưs nhoz Sơn La tưz yênhx têx lênhx bluô nux sâuv chênhr zuk thax tsav qơư nhoz./.

                                  (Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Nus thiêz têz lok tsênhv chêi Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế

Lênhx nênhs zuôr ntơưr Bảo hiểm tâu nhiêx Bảo hiểm xã hội iz jiês

  Nus: Shông no cur muôx 42 shông, cur tưz zuôr Bảo hiểm xã hội tâu 12 shông, taz sik hâur ntu đhâu lok no cur chuôz zis  trâus njiz cêr txov nhêv, cur tsik muôx nhiêx zuôr nzir Bảo hiểm xã hội lơưv. Chênhr zos li hêik ntơư, cur xar gra chor nhiêx zuôr Bảo hiểm co iz jiês pok tâu? Zos tâu no ntâuz ntơưr zuôr uô li chas?

  Têz: Kror tiv iz, zos tâu nhiêx Bảo hiểm xã hội iz jiês, tsuv uô trơưk quy tênhv ntơưv grê 6o chêi Bảo hiểm xã hội shông 2014, Nghị quyết 93 shông 2015/NQ-QH13 thiêz Thông tư 14 shông 2016/TT-Bộ y tế hnuz 12/5/2016, zos lênhx nênhs uô hâux lưv tâu nhiêx Bảo hiểm xax hội iz jiês mak tsuv muôx li đrav kaz:

  -Txâuk shông tâu nhiêx hli so lâuk trơưk li quy tênhv ntơưv ntu 1,2 thiêz ntu 4 grê 54 chêi Bảo hiểm xã hội shông 2014, zos thêv nhiêx Bảo hiểm xã hội tsik tâu txưv 20 shông lok sik trơưk li quy tênhv ntơưv ntu 3, grê 54 chêi Bảo hiểm xã hội shông 2014 zos thêv nhiêx Bảo hiểm xã hội tsik tâu txưv 15 shông, zos tsik muôx txâuk nhiêx zuôr Bảo hiểm xã hội nzir.

  -Muk nhoz trâu luôs oz chas têz qơưs:

  -Lênhx nênhs trâus moz iz cxiê moz gênhk li moz trưx phax, moz tuôs têk tuôs tơư,, moz siêz njưk,trâus cik caz moz HIV hnhar thiêz têx zav moz trơưk li Bộ y tế quy tênhv.

  -Lênhx nênhs uô hâux lưv trơưk li quy tênhv ntơưv ntu đ thiêz e, ntu 1, grê 2 chêi Bảo hiểm xã hội shông 2014, thâuv tso hâux lưv tsês tsik uô, ho tsik tâu txâuk nhiêx hli so lâuk.

  -Moz gênhk trâus txo grêk đas jos 81% tror sâu, zuôr chơưv kho tsik jông

  -Lênhx nênhs zuôr Bảo hiểm đhâu iz shông uô hâux lưv ho so tsik uô hâux lưv mak lênhx nênhs tưx zuôr Bảo hiểm tsik tâu txưv 20 shông cux tâu chor nhiêx zuôr Bảo hiểm xã hội iz jiês.

  Chênhr zos li hêik ntơư, zos tsik muôx txâuk nhiêx zuôr nzir Bảo hiểm xã hội mak cux tâu nhiêx Bảo hiểm iz jiês.

  Kror tiv 2, têx ntâuz ntơưr tâu nhiêx Bảo hiểm xã hội iz jiês:

  Ntơưr Hồ sơ nhiêx Bảo hiểm xã hội trâu lênhx nênhs tưx zuôr Bảo hiểm xã hội iz jiês tâu quy tênhv li đrav kaz:

  1, Ntơưr Bảo hiểm xã hội

  2, Ntơưr hêik cov tâu nhiêx Bảo hiểm xã hội iz jiês trâu lênhx nênhs uô hâux lưv thiêz tsuv gra chor ntâuz ntơưr co muk trâu cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện hâur thax tsav qơư zuk nhoz; xav txix hnuz xa ntơưr trâu cơ quan Bảo hiểm xã hội zos 10 hnuz mak cơ quan Bảo hiểm xã hội tsuv tâu uô cov zos đrêiv grê 110 chêi Bảo hiểm xã hội shông 2014./.

                                                                             (Tsu cxêik nhênhv-Thu Thuỳ)