Jos puôz têx teik, hưx, huz Chăm Bình Thuận tưz trâus pôngz plox jux juk

          Hâur tsôngv box li siêz ndo njôngr, jos puôz têx hưx, teik, huz chax chês Bình Đức thâuv tưs cux pov muôx ntâu yêz muk lok zuôr muôs cxuô zav hưx, huz, tưx têik. Txir nênhx hâur jos mak cưr, trik ar, nriêr tơưk; pox niêv mak yâu ar, juôx thiêz puôz ar. Thâuv ntêx nhoz Bình Đức, chuôz zis tưs cux uô hâux lưv no. Hâux lưv “tâu tuôr tsês cxôngx cxênhx nênhs no txos cxênhx nênhs tov kaz” chox lok luz nênhx tsâu sor trâu tsôngv box Chăm nhoz ntơưv no. Taz sik co zos kuôk no 10 shông đrav ntêx, nhiv no mak jos puôz ar uô hưx, teik, huz Bình Đức tsik yuôr ntâu ziv chuôz zis uô, chor chuôz zis uô tâu cxôngx 100 shông nhiv no tsuôk muôx 64 ziv. Zơưv Trần Xuân Phong, Phưv giám đốc Bảo tàng Bình Thuận xar li no, qir tiv zos viv grê xiv huv uô tâu xaz zênhz, muôs tsi tâu:      “Xiv huv hưx, teik, huz uô tâu tsi muôx niêv ciêz sâu zuôr, lơưr tsuv chiv chir nriêr qơư muôs, têz qơưk tsi tâu tsov cưv paz txưv nriêr niêv ciêz sâu zuôr xiv huv trâu pox nhuôs. Iz hâux lưv thiêz zos xiv huv pox nhuôs uô phênhv ntâu zos têx chuôz zênhx sir zôngv hâur chuôz zis”.

          Tsi taz phêv liv lok qơư sâu zuôr xiv huv mak nhiv no ar chiê uô, tơưk chiê trâur cux tsi muôx. Tiv muôx tsi txâuk viv li iz yêz cxa ar thâuv ntêx tsuôk zos 300-400 cxênhz đeiv mak nhiv no tưz ndê txos 500-600 cxênhz đeiv.

          Cxôngx qênhx shênhx heik sâuv, hli 12/2020, UB huyện Bắc Bình tưz chox kriê têx nganhx muôx txơưx jênhv thiêz hlôngr njêx muôk têx chuôz zis uô hưx, teik, huz ar muk seiz car nriêr kror ar chiê muôz ar. Đhâu seiz shuôk xav tênhv thax tsav jos Hải Thủy, xã Hải Ninh, huyện Bắc Bình muôx ntâu cxa ar, huv đros chiê uô ar puôz hưx, teik, huz...Taz sik kror ar co ho nhoz hâur ar zos Ban chỉ huiz quân sự huyện Bắc Bình coar lik. Zơưv Huỳnh Duy Khôi, Phưv chủ tịch huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận puz pâuz, huyện tưz thix ziv đros Sở cxiv tsa pov cov lênhs tov tỉnh thiêz têx sở nganhx muôx lênhx coaz chiê seiz shuôk:“Sở cxiv tsa cux tưz muôx ntâuz ntơưr xa txos UB tỉnh pov cov hâux lưv no. Viv ar phưx vưv uô hưx, teik, huz tsi xưk li ar fênhx yax viv li cux thix ziv cxaz nzir, tsês mênhv chêx 3hecta no chiê pox nhuôs muôz cxa ar lok uô lơưr Chei khoáng cxax”.

          Yuôr zơưv Võ Văn Hòa- Giám đốc Sở công thương Bình Thuận xar tiêk, đrâuv vênhv thix nriêr ar mak nriêr qơư sâu zuôr xiv huv cux tsuv xar txos; thôngx cxix tsuv muôx tsưr ziv njuôs xav hâux lưv tsiv uô nhoz jos uô hưx, teik, huz Chăm Bình Đức:“Tsuv muôx lênhx nênhs yưv pênhr tsi zos viv uô kinh doanh, mak viv tuôr tsês thiêz huôv tsar hâur ntu tov kaz chiê phưx vưv ju lix thiêx li tuôr tsês thiêz huôv tsar tâu. Yuôr zos li nhiv no mak lok six lax”.

          Đhâu seiz shuôk tâu pâuz, cux tưz muôx jos uô hưx, teik, huz ar njiz têx phêv liv li jos Bình Đức, Bình Thuận, taz sik đhâu iz ntu njuôs xav huôv tsar trâur nuv jos hâux lưv uô mak luz jos zôngv ar puôz uô hưx, teik no tưz hlôngr yiêz thiêz ziv huôv tsar, co zos jos uô hưx, teik Chăm Bàu Trúc nhoz Ninh Thuận. Viv li, ntâu ziv chênhv xar tiêk đros hâux lưv nriêr pâuz thiêz zuôr chênhz zênhv, huôv tsar jos uô hưx, teik Chăm Bình Đức lơưr trâur nuv jos uô hưx, teik Chăm Bàu Trúc chiê paz phênhv tuôr tsês jos Chăm puôz hưx, huz, teik ar chax chês nhoz Bình Thuận./.

Đoàn Sĩ- Txâur Vax cxeik nhênhv

Vì Văn Chữ zos iz lênhx tsênhv tuôr tsês tâu hêir nênhs poz ziz têx cuôr tênhz caz thênhx

         Thơưx jiês muk txos qơư du lix jos Dọi, xã Tân Lập, Huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La thiêx pâuz tâu zơưv Vì Văn Chữ tsênhv taz tov phiêz hêir nênhs poz ziz cxuô zav cuôr tênhz car thênhx jông jav, uô trâu lênhx kruô Khánh An nhiêv txos zav guôr tênhz car thênhx co: “Thơưx jiês cur tuôx uô si, ndis shuôk têz qơưs, cur pov zơưv hloz Chữ muôz car thênhx chox lok phiêz tâu cxuô zav cuôr tênhz jông gâux hênhr. Txơưv lênhx tưs sêiz pov cux zênhx nhiêv chor cuôr tênhz ntơư”

          Trơưk li zơưv Vì Văn Chữ hêik pâuz, chiê phiêz cov tâu iz luz cuôr tênhz jông gâux chox lok jâuv, tsuv xêir têx car thênhx muôx txix oz shông tror sâu thiêz txox car thênhx ntêr chox lok fuô, joz zuôr đêiv tơưr thiêx phiêz tâu iz luz cuôr tênhz jông gâux chox lok sir zôngv: “Xar phiêz cov tâu têx cuôr tênhz jông gâux, tsuv muk zok nriêr hâur têx har jôngr, thâuv txiêr tâu lok tsuv txiêr oz zar uô câux cuôr tênhz thiêz tsuv jiêz cov txox car thênhx co kruôr mav li muôz chox lok hâu cov chor car thênhx co jôngx thiêx phiêz tâu têx cuôr tênhz jông gâux”

Sêiz pov luz cuôr tênhz zơưv Chữ phiêz ntơư, puôr lênhx uô jông phiêz iz kro jux juk, ntov jông. Thâuv phiêz tâu tiêr luz cuôr tênhz co, tsuv tâu muôz chox muk kra trâu sâuv thaz lok siz sâuv tsuôr nxêix iz ciêz. Đhâu ntơưv, mav muôz luz cuôr tênhz co chox lok nzuôr đêx, luz cuôr tênhz thiêx truôx thiêz thiêx jông gâux. Zơưv Hà Văn Khởi, zos iz lênhx nhoz Dọi - Xã Tân Lập - Huyện Mộc Châu - Tỉnh Sơn La thav li no: “Zơưv Vì Văn Chữ zos iz lênhx txơưx phiêz tâu hêir nênhs poz ziz cxuô zav cuôr tênhz jông jav thiêz tuôr tâu truôx hêir nênhs poz ziz têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor thiêz hnor chor lâuk thav tiêk: Zav cuôr tênhz no zos chor lâuk pox côngz zơưv côngz đrav ntêx tsês trâu têx mê tuz mê nhuôv thiêz luz cuôr tênhz co, chuôz zis tưs tsuv muôx, thâuv chox nhaz lok chiê trâu nhaz jâuv”

Tsênhz tiês, hêir nênhs poz ziz zav cuôr tênhz co, thâuv tưs tsuv muôx đros đrêiv hâur luz nênhx niêx hnuz thiêz tsuv muôx hâur têx hnuz nox yôngz cok, uô nênhz uô zêis thiêz hêir nênhs poz ziz cux xav tiêk, luz cuôr tênhz co zos por hưv trâu hêir nênhs poz ziz têx nxêik lok uô nhaz thiêz thâuv muôx iz lênhx nênhs lâuk pur 120 shông tâu tas siv nênhx, zos nưs jâuv luz cuôr tênhz tưs, tsuv muôz luz cuôr tênhz co gra đros chox muk tso trâu ntơưv lênhx nênhs co qơư nza.

  Chênhr zos li hêik ntơư, hêir nênhs poz ziz têx cuôr tênhz cux muôx liv lox đros đrêiv hêir nênhs ntơư li luz nênhx niêx hnuz. Taz sik,  txos trâu nhiv no, chor pâuz phiêz hêir nênhs poz ziz têx cuôr tênhz car tênhz cux zos yuôr tsơưs, chuôs li têx cuôr tênhz co tưz trâus pôngz plox lơưv jux juk. Chênhr zos li hêik ntơư, zơưv Vì Văn Chữ cux tsênhv xar kriê trâu chor hluôk cơưv shâuv, tsik chiê zuk hêir nênhs têx vênhx huôv jông trâus pôngz plox: “Cur tưz uô luôs hâux lưv phiêz cuôr tênhz car thênhx tâu ntêr shông lok thiêz cur zos iz tus lâuk nhoz hâur luz jos no. Têx mê tuz mê nhuôv tsik muôx lênhx tưs xar cơưv shâuv thiêz tsik muôx six hơưv hnuz nhôngl lok uô thiêz chor hluôk nhiv no tsuôk zos muk uô cxuô zav hâux lưv txơưr”

Hêir nênhs poz ziz têx cuôr tênhz car thênhx, iz chas sir zôngv hâur luz nênhx niêx hnuz; cuôr tênhz tsênhv zos iz zav huv jông muôs trâu tsôngv kruô tuôx ndis uô si txos thax tsav faz Bắc pêz têz qơưs thiêz ntơư cux zos cxơưz cxiz huôv tsar truôx hêir nênhs poz ziz têx txux chi, vênhx huôv jông cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox./.

                                     Tsu vưx cxêik nhênhv-CTV Tuyết Trinh Đài TNVN