Jax sâu thưr 6 hnuz xiêz 4/12/2015

Chênhz zênhv uô xênhz yar lơưr ploz tsênhr Vietgap nhoz Tuyên Quang

Nhiv no, huyện Hàm Yên, Tuyên Quang tưz chos muôx 2 cxênhz hec ta yuôx zêx, hâur co muôx zuôr xar 1 cxênhz 900 hec ta yuôx zêx tưz jông sâu đê. Chiê gra siêz tsoz yuôx zêx li tsiv gri, ntơưv huyện Hàm Yên li ntâu xã, nênhs chos yuôx zêx tsênhv sir jos chos thiêz uô yuôx zêx ngaz tuk. Zơưv Phạm Văn Luận nhoz jok 3 Làng Bát li chuôz zis muôx 3 hec ta yuôx zêx cxaz chuôz yuôx zêx ngaz tuk lơưr ploz tsênhr Viet Gap zos chi cục por vêv đrox tsuôs tỉnh Tuyên Quang côngv đros dự án paz kôngz nuv, pêx xênhv, jêx jok tỉnh thiêz UBND huyện Hàm Yên kriz uô txix shông 2013. Zơưv Luận puz pâuz: Tổ sik côngv chos yuôx zêx ngaz tuk muôx 30 chuôz zis cxaz chuôz đros thax tsav 16 cxênhz hec ta. Zơưv chuôz zis tâu dự án yưv pênhr paz uô qơư, chuôz zênhx kra jiêz…chiê uô yuôx zêx thiêz muôx muôs hax huv trâu chor chuôz zis chos yuôx zêx. Chiê taz por uô yuôx zêx ngaz tuk lơưr ploz tsênhr VietGap, chor chuôz zis hâur tổ sik côngv tsuv cir jênhv uô lơưr tsưr ziv “4 zos” zos: Huv six hơưv, huv tsưr ziv, huv yuôx zêx thiêz huv six hơưv. Chuôz zis tưs tsik uô lơưr kỹ thuật mak chor yuôx zêx co tsik tâu cungz jênhv thiêz tsuv tror tâu muôz tsês. Zơưv Luận puz pâuz:

Băng: “Chiê muôx tâu yuôx zêx ngaz tuk li cuiz tênhv mak thành viên hâur tổ sik côngv tsuv uô lơưr cuiz tênhv chos, tsoz phưz cux xưk li đêx yuôx zêx, uô yuôx zêx thiêx taz por tâu tsơưr lươngv ngaz tuk. Txix chor nôngz yuôx zêx, thax tsav ar, phênhv đêx zưs txos chêz độ tsoz phưz tsuv tâu uô lơưr têx cuiz tênhv lok ngaz tuk. Sâu đê thiêz qơư uô tsuv taz por vêv xênhz ngaz tuk zav nox”.

Niêv tix Phạm Thị Hường, nhoz jok 5 Làng Bát, xã Tân Thành, huyện Hàm Yên cxaz chuôz tổ uô xênhz yar yuôx zêx hur. Đhâu xar muôx 3 shông niêv tix Hường chuôz zis tưz cxiv uô tâu iz luz tsêr 2 yôngx lox jông. Txix thâuv xcaz chuôr tsưr ziv uô yuôx zêx hur lơưr ploz tsênhr VietGap, niêv tix tâu kruôz kriê kỹ thuật, tâu muk ndis shuôk chor tsưr ziv uô yuôx zêx nhoz Thái Nguyên thiêz sir zôngv huv kỹ thuật sâu đê, tsês chiê, uô yuôx zêx lơưr ploz tsênhr VietGap viv li yuôx zêx li tsiv gri tâu gra siêz. Nhiv no, gri muôx 1 cir yuôx zêx kruôr lơưr ploz tsênhr ViẹtGap siêz đuô txix 30 txos 50 cxênhz đêiv. Đros muôx ntâu đuô 03, hec ta yuôx zêx hur, iz shông niêv tix Hường chuôz zis sâu tâu muôx 150 triệu đêiv ntâu. Niêv tix Hường hêik pâuz:

Băng: “Thâuv têx o mak chuôz zis uô tâu muôs grik kik thiêz cux lax muôs. Txix thâuv piz uô yuôx zêx hur mak gri muôs siêz đuô. Txos nhiv no mak chuôz zis cux truôx tuk đuô thâuv ntêx lok six ntâu lơưv”.

Xav jênhv yuôx zêx zos tsoz chos paz huôv tsar kinh tế, UBND huyện hàm Yên tưz đros đrêiv pêx xênhv cxiv uô chor tsưr ziv gra siêz tsơưr lươngv cux xưk li tso yuôx zêx li tsiv gri txix chor nôngz yuôx zêx tsơưr lươngv siêz thiêz tsưr ziv uô yuôx zêx lơưr saz ngaz tuk, hur. Chor xã muôx thax tsav chos yuôx zêx ntâu tâu yưv pênhr uô qơư trâu têx vuôz tsuôz bê tông chiê sâu por tsês têx hưx trâu yuôx tuô caz, taz por tênhv qơư uô ngaz tuk. Zơưv Nông Huy Tùng, phưv chủ tịch UBND huyện Hàm Yên puz pâuz:

Băng: “Huyện li tsưr ziv, chos yuôx zêx zos chênhr, tsơưr lươngv thiêz uô hax huv tsêx tsung, uô yuôx zêx ngaz tuk zos yênhx ploz tsênhr VietGap. Iz zav li qơư uô yuôx zêx jok Làng Bát, xã Tân Thành, huyện Hàm Yên pêz tưz cxiv uô tâu tsưr ziv yuôx zêx VietGpa. Nhiv no tsơưr lươngv ziv hnuz ziv tâu gra siêz đuô, nênhs sir zongv ziv hnuz ziv nhiêv. Chôngz lênhx kruô hâur thiêz đrâuv têz qơưk nhiv no tưz pâuz txos yuôx zêx Làng Bát, Tân Thành”.

Sir zôngv yênhx tưv, kỹ thuật hâur uô yuôx zêx ngaz tuk lơưr ploz tsênhr VietGap ntơưv huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang tưz paz trâu pêx xênhv hlôngr yiêz tsưr ziv uô pôngz kaz, paz muôx chêx cur siêz đuô hâur uô xênhz yar, zos tsar tov chiê pêx xênhv huôv tsar kinh tế truôx đrênhk./.

(TTT-Lik Thox cxêik nênhv)

Phênhv “nriêr pâuz lok têz qơưs têx chei pháp luật” thưr 6, hnuz 4/12/2015

Tsênhv njiêz 4: Cxiv kho chei tâu sơưv so lâuk

Chei yiêz cui tinhv chuôz ndê hnuz nhôngs so lâuk trâu têx lênhx muôx tsi txâuk đas jos uô lox tôngv txix 61% tror zar sâuv. Chuôz tsar yưx txo grêk viv so lâuk uô ntêx hnuz nhôngs txix 1% ndê 2% iz shông trâu têx lênhx so lâuk uô ntêx hnuz nhôngs cui tinhv tâu so. Cui tinhv têx chei so lâuk trâu chor nênhs trâus tik cêr cxâuv nhoz tux, khiêr muk nhoz trâu đrâuv luôs 2 chas têz qơưs.

Têx lênhx nênhs tâu sơưv nhiêx so lâuk cux tâu cxiv kho: Chei yiêz cui tinhv chuôz ndê jux juk six hơưv gôngr bảo hiểm XH, nênhs lox tôngv muôx six hơưv gôngr bảo hiểm XH txâuk 30 shông ( uô ntêx zos 25 shông) đros thiêz pox niêv, 35 shông ( uô ntêx ntơư zos 30 shông) đros thiêz txir nênhx li tâu sơưv nhiêx so lâuk ntâu yax zos 75%.

Tsênhv njiêz 5: Taz por muôx vax huôv siz luôs hâur cxaz chuôz bảo hiểm XH

Luật Bảo hiểm XH 2014 tưz cxiv tsa cui tinhv ndar txos trâu hâux lưv tuôr xav têx nhiêx hli, nhiêx côngz hur si hâur six hơưv ntu gôngr bảo hiểm XH trâu têx lênhx lox tôngv uô hâux lưv têz qơưs xưk li têx lênhx tsi zos uô hâux lưv têz qơưs.

Iz chas ntơư hlôngr yiêz tsưr ziv xav têx nhiêx so lâuk, têz qơưs têx chei cux tso tơưv tsưr ziv uô txos trâu cxiv kho lênhx lox tôngv uô têx hâux lưv têz qơưs lơưr CPI têx nhiêx hli, nhiêx côngz hâur hli tưz gôngr bảo hiểm XH xưk li têx lênhx tsi uô hâux lưv têz qơưs.

Tsênhv njiêz 6: Tsưr tsix uô tsênhz mênhx

Nênhs lox tôngv muôx vax huôv chiv chir car seiz fâu sổ bảo hiểm XH, niêx shông tâu cơ quan bảo hiểm XH xav jênhv lok sâuv gôngr bảo hiểm XH, tâu heik cov lênhx nênhs sir zôngv lox tôngv thiêz cơ quan bảo hiểm XH heik trâu lênhx tiz nênhs gôngr bảo hiểm XH pâuz lok têx mông zuk gôngr bảo hiểm XH.

Têz qơưs chei cux cui tinhv lênhx nênhs sir zôngv lox tôngv vax huôv, hâux lưv uô, 6 luz hlik tsuv heik tsênhz mênhx trâu lênhx lox tôngv pâuz lok têx nhiêx zuk gôngr bảo hiểm XH thiêz heik cơ quan bảo hiểm XH têx mông côngz hâur niêx shông txos trâu lênhx lox tôngv pâuz.

Txix nhiv no txos thâuv têx chei no qir uô lơưr hnuz xiêz 1/1/2016, Chính phủ zuôr cxiv tsa têx Nghị định, ntâuz ntơưr kriê uô lơưr têx chei Bảo hiểm XH. Luôs hâux lưv cxiv tsa têx ntâuz ntơưr fuô kriê tsênhz mênhx têx chei, cui tinhv zuôr tâu zuôr tsôngv box sơưr đơưk ntâu ziv chênhv sâuv Cổng thông tin Chính phủ www.chinhphu.vn thiêz Bộ Lox tôngv-xaz pênhz thiêz XH website www.molisa.gov .vn./.

( Thu Thùy-riê Lâux cxeik, nhênhv)