Luôs hâux lưv phax tar zax zênhz, muôs pax muôs chêr thiêz txo grêk tsơưs chor nênhs trâul moz HIV/AIDS

nhoz VN cux tsênhv phiv liv

Phưv Thủ tướng heik mênhx, nhiv no cux tsênhv yuôr nhos 200 cxênhz ntâu lênhx nênhs trâul moz HIV/AIDS, lar heik zos têx shông jê lok no, 60% ntâu lênhx trâul moz HIV yiêz cik txos uô gâux uô đrâul pư uô cê, hâur co lar heik zos chor nênhs muôs chêr....

Iz chas ntơư, VN nhoz hâur thax tsav jê tsênhv qơư tsiv uô ntâu têx zax zênhz, thiêz hâur ntu phiv liv li nhiv no, chor nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz ziv hnuz ziv tsar ndê, lar heik zos chor hluôk nênhs, muôx kênh suôv qơư, têx lênhx nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz tsav txos 90% têx lênhx trâul muôx zênhk yiêz. Iz kro trâul cxơưx thiêz lar heik txos zos, nhiv no pêz tsi tâu muôx tsưr ziv chơưv kho tâu jông têx lênhx trâul muôx zênhk zax zênhz. No zos phiv liv lox trâu luôs hâux lưv phax tar zax zênhz. Phưv Thủ tướng Vũ Đức Đam heik:

“Kror trâul cxơưx thiêz lar heik, txos iz jiês no tas nro ntiêx têz mak tsi tâu muôx faz tsưr ziv tưs lok chơưv thiêz chiv tâu têx zênhk zax zênhz yiêz co hlo. No zos iz phiv liv lok six lox. Chênhr viv li, pêz iz chas sơưr tơưv txênhz chiê phax tar têx lênhx nênhs zuôr muôs, uô luôv zax zênhz, tsuv moz siêz txos hâux lưv zuôr uô li chas chiê txo grêk tsơưs tâu chor nênhs muôx zoz qơưx zuôr txos têx zax zênhz hâur têz qơưk. Ciês hâux lưv xưv bluô, đơưk tu têx txuz cik txos zax zênhz cux zos iz tsưr ziv yax kriê lok six jông, lol sik têx txuz zuôr muôs lênhx nênhs cik txos muôs chêr”.

Uô lơưr Ủy ban têz qơưk phax tar moz AIDS thiêz phax tar zax zênhz, muôs chêr tsaz yênhx côngz xưv shông 2020; tâu Phưv Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban têz qơưk thiêz Chánh án Toax anr thênhv siêz li jông siêz, thôngx ziv; đhâu iz ntuk nhênhz chơưv cxiv tsa, Toax anr thênhv siêz thiêz Ủy ban têz qơưk phax tar moz AIDS thiêz phax tar zax zênhz, muôs chêr tưz cir tsaz yênhx sik paz uô têx hâux lưv li heik sâuv ntu 2020-2025. 2 tos sik đros têx cơ quan muôx vax huôv uô tiêr têx cui tinhv, tsênhv chei lok phax tar moz AIDS thiêz phax tar zax zênhz, muôs chêr; Kho đuô, cxaz nzir têx ntâuz ntơưr, chei têz qơưk chiê zênhx max đơưk uô têx cuz nxor, phiv liv trâu cxuô thax tsav qơư hâur luôs hâux lưv seiz thiêz quyết tinhv uô lơưr tsưr ziv xưv bluô hành chính, chox têx lênhx trâul muôx zênhk zax zênhz muk chiv zênhk zênhz; sik đros nhênhz chơưv tsưr ziv heik kho đuô, cxaz nzir dưv anr chei têz qơưk phax tar zax zênhz, chei phax tar moz HIV/AIDS, Chei xưv bluô uô cxâuv hành chính thiêz nhênhz chơưv heik cxiv tsa dưv anr Chei phax tar muôs chêr.

Fuô uô siv hâux lưv paz max, heik kriê têx chei têz qơưk thiêz xa tso chor nênhs chiv zênhk zax zênhz, muôx Toax anr cxaz chuôz, ndar txos tsưr ziv “Toax anr paz max chiv zênhk zax zênhz”, chiê têx cơ quan muôx cêr sik paz, sik thôngx siêz lok sâuv têx chei têz qơưk, cui tinhv, y tế, XH chiê paz thiêz seiz kaz lênhx nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz, cov lơưr uô trơưk cui tinhv lok nhoz kho moz thiêz chiv zênhk zax zênhz tâu trơưk tsưr ziv xar.

Sik thav côngz têx mông lok qênhx shênhx nênhs sir zôngv zax zênhz; lênhx nênhs trâul muôx zênhk zax zênhz; nênhs trâul moz HIV; lênhx nênhs trâul Toax anr seiz xav, quyết tinhv uô lơưr tsưr ziv tsuv chiv zênhk zax zênhz; têx ntâuz ntơưr tsi heik cov uô trơưk tsưr ziv no; hux jos choz kriê, cơưv shâuv gra siêz txux chi tsưr ziv uô hâux lưv trâu thẩm phán hâur uô trơưk chei têz qơưk lol xơưz xưv têx txuz cik txos zax zênhz, muôs chêr chiê muôz tik cêr cxâuv trơưk đreiv li chei têz qơưk cui tinhv. Têx tsưr ziv por hưv lênhx nênhs trâul luôs lưv tus nziêk đas muôs hâur six hơưv tu têx txuz plâuz cik txos zuôr muôs lênhx nênhs viv tsưr ziv muôs chêr, lar heik zos têx lênhx nhuôs zâu./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Nus pos Trần Chi Mai

Phưv Vụ trưởng Vụ sik côngv ntiêx têz Ủy Ban Mênhx cxưx

Yax kriê uô trơưk công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô tsưr ziv sêiz tsik muôx grik cxuô zav nênhs

PV: Thor cox puz pâuz, zos cơ quan uô cxiv tsa hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5 uô trơưk Công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx grik cxuô zav hêir nênhs, thor cox puz pâuz tsênhz đuô lok tsưr ziv kriz uô cxiv tsa têx hêik pâuz no?

Pos Trần Chi Mai: Uô lơưr Thủ tướng Chính phủ li chox kriê, Ủy ban Mênhx cxưx tâu choz zos cơ quan sik côngv đros chor bôv, nganhx TW cik txos cxiv tsa uô hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5 uô trơưk Công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx gri cxuô zav hêir nênhs nhoz Việt Nam. Txix ciês shông 2017, pêz tưz kriz uô tôv cxiv sâu xar tơưv thiêz tso tơưv tsưr ziv cxiv uô hêik pâuz têz qơưk. Txix shông 2018-2019, tsưr tsix chor jiês sêiz lax đros xar muôx 300 lênhx nênhs nhoz chor cơ quan trung ương, chôr Bôv, nganhx, hlôngr njêx muôs têx tỉnh, thành, chor tsưr tsix chính trị-xar hôiv, chor nênhs nhênhz chơưv, chor tsưr tsix phi chính phủ thiêz nênhs muôx côngz bê ntơưv cxuô thax tsav qơư đros sêiz lax cxaz nzir tsưr ziv trâu dự thảo hêik pâuz. Sâu jênhv tas nro chôr Bôv, nganhx thiêz cxuô thax tsav qơư li têx tsưr ziv sêiz lax trâu têx dự thảo hêik pâuz jiês 4, jiês 6 thiêz jiês 7; sêiz shuôk sâu tsês ntâu xor mông thiêz uô tiêr dự thảo jiês 8 hêik pâuz têz qơưk muôz trâu Thủ tướng Chính phủ. Hli 8/2020, Thủ tướng Chính phủ tưz tso  tơưv Hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5 uô trơưk Công ước ntiêx têz ntu txix shông 2013 txos 2019 thiêz choz trâu Ủy ban Mênhx cxưx sik côngv đros chôr Bôv, nganhx cik txos cxiv tsa Đề án por vêv hêik pâuz Công ước ntiêx têz trâu Liên hợp quốc li Ủy ban Nhân quyền.

PV: Chiê uô tiêr hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5, mak Tôv cxiv sâu, uô Hêik pâuz tsuv nriêr pâuz ntâu xor mông txix chor bôv, nganhx thiêz txix chor tsưr tsix ntiêx têz. Zos li uô chak chiê chor nênhs uô hâux lưv co uô cov tsênhz mênhx, ndax ndênhk, tsik njiz trâus phiv liv thiêz tsik uô zuôv têx kror muôx tsênhv tsênhz?

Pos Trần Chi Mai: Hêik pâuz công ước ntiêx têz zos ntâuz ntơưr piêr pâuz lok đuôz shav Việt Nam, hêik trâu ntiêx têz pâuz lok têx uô tâu hâur cxiv luôs cêr chêi thiêz tsưr tsix uô têx tsênhv chêi trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz nênhs saz đrâuv têz qơưk uô nênhx nhoz ntơưv Việt Nam, côngz xưv tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx gri cxuô zav hêir nênhs thiêz cux zos diễn đàn chiê tsav txênhz ngoại giao đros chor nênhs fêv tsênhv uô ruôr hiêv txos sik côngv siêz mênhx cxưx, tiv zix zos cik txos lênhx nênhs têx vax huôv. Chiê tâu uô jông, ndax ndênhk, tsik njiz trâus phiv liv thiêz uô trơưk têx kror muôx tsênhz, hâur ntu cxiv uô dự thảo hêik pâuz têz qơưk tưz tâu muôz lok trâu chor cơ quan trung ương, chor Bôv, ban, nganhx, hlôngr njêx muôs têx tỉnh, thành, chor tsưr tsix chính trị-xar hôiv, chor nênhs nhênhz chơưv, chor tsưr tsix phi chính phủ thiêz nênhs muôx côngz bê ntơưv cxuô thax tsav qơư đros sêiz lax, cxiv uô thiêz tâu tso trâu sâuv Ủy ban Mênhx  cxưx li cổng Thôngz mông điện tử. Zuôr txos no, Ủy ban Mênhx cxưx sik côngv đros chor tsưr tsix ntiêx têz ntơưv Việt Nam li Tsaz yênhx Huôv tsar Liên Hợp Quốc ntơưv Việt Nam (UNDP) chiê qênhz yuôx, nriêr pâuz têx xor mông txix ntâu kror lok uô trơưk Công ước ntơưv Việt Nam bax trâu hâux lưv por vêv Hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5 lok uô trơưk Công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx gri cxuô zav hêir nênhs nhoz Việt Nam.

PV: Hêik pâuz têz qơưk jiês tiv 5 lok uô trơưk Công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx gri cxuô zav hêir nênhs nhoz Việt Nam muôx têx kror yiêz tưs?

Pos Trần Chi Mai: Hêik pâuz têz qơưk jiês 5 lok uô trơưk Công ước ntiêx têz lok tso tsês cxuô faz tsưr ziv sêiz tsik muôx gri cxuô zav hêir nênhs nhoz Việt Nam zos chiê piêr pâuz đuôz shav lok Việt Nam, tiv zix zos têx hlôngr yiêz jôngr hâur têx chêi thiêz tsênhv tsênhz ntơưv Việt Nam hâur hâux lưv uô lơưr mênhx cxưx tsơưs nênhs thiêz nênhs saz đrâuv têz qơưk uô nênhx nhoz ntơưv Việt Nam li cxuô vax huôv tsuv muôx tưz tâu cui tênhv hâur Công ước ntiêx têz. Têz qơưk Việt Nam li tsưr ziv zos cxuô mênhx cxưx puôr lênhx muôx vax huôv siz bâus, sik côngv siêz, sik paz chiê sik đros huôv tsar; cxuô mênhx cxưx mak tsik xav txos chôngz nênhs lok zos tsơưs nênhs, txux chi siêz lok kik, puôr lênhx muôs vax huôv siz bâus nhoz cxuô kror hâur luz nênhx xar hôiv thiêz tâu uô truôx jông trơưk Hiến Pháp thiêz cêr chêi têz qơưk./.

PV: Thor uô cox tsâus ntâu!

(VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)