Yêz mêir xuôk xích yêz câur los muk đhâu têx trôngz jôngr chiê tok shux xênhz tuôx cơưv ntơưr

Xar muôx 2 hli lok no, chor cưk kriê ntơưr nhoz tas nro pêz cấp cơưv: Nhuôs zâu, cxênhx iz thiêz phôv thôngx mênhx cxưx niêv txir zus mor Nậm Ban, xar ntux đriv txov nhêv, đêz tiv zix nơưv huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu yênhx hnuz hmo muk đhâu têx trôngz jôngr txos trâu shux xênhz li yênhx ziv chuôz zis chiê hêik shux xênhz tuôx lớp cơưv. Muôx ntâu ntu cêr muôx ar poz ntâu kror, gok nhav, bluô xưk li plênhr trox tsuôk muk tâu co tơư, hok chêix yêz mêir mak lok six txov. Chiê muk tâu mak chor cưk kriê ntơưr tsuv thiêx yêz cov đhâu lok sik muôz xích yêz câur trâu los yêz thiêx li chêix tâu muk, đros siêz xar zos hêik chor shux xênhz tror tuôx cơưv ntơưr cov cxix cxuô tiv zix hâur shông cơưv no.

Chêix so sor shông no mak six hơưv so tsơưs đuô cxiê shông viv li cưk kriê ntơưr Nguyễn Văn Minh, Phan Đức Huy, cưk kriê ntơưr Hà Thị Trâm, Khoàng Thị Thùy…đros cxuô lênhx sơưr đơưk nhoz tsêr cơưv Phôv thôngz mênhx cxưx niêv txir zus mor, cxênhx iz thiêz tsêr cơưv nhuôs zâu Nậm Ban, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu tror tuôx tsêr cơưv nzor. Côngz xưv xuz thơưx ciês mak chor tsêr cơưv kriz uô zos đros cán bộ xar muk hêik têx tuz nhuôs tsôngv box cxuô mênhx cxưx Hmôngz, Hà Nhì, Mảng tror tuôx tsêr cơưv chiê cơưv ntơưr.

Txox cêr txix tsênhv qơư xar Nậm Ban muk jok Hua Păng, qơư muôx 32 ziv chuôz zis tsôngv box Mảng uô nênhx nhoz ntêr muôx 10 ntâu cêik cêr, taz sik cưk kriê Trâm chêix yêz mêir muk tas oz pêz six hơưv, viv cêr zâu, ndê tox thiêz muôx ntâu poz jêz, cêr bluô, zos tsik uô jông sêiz mak zuôr ntos pôngz trâu hâur kaz tsuôk, phiv liv txos txox siêz: Jiês thav pêv nhoz nênhs sâu xor xưv thiêz cưk kriê Trâm li no:

“-Cox tsenhv muk số pêk tsơưs ol?

- Tsuôk muk tâu số 1 xưk

- Grêk har nir cox ho muk số pêk tsơưs?

- Grêk har cux tsuôk muk tâu số iz thiêx li phênhk tâu yêz”.

Muk đhâu ntu cêr ndê tox muôx 5 cêik cêr tas nro đoanx muk txos trâu ntu cêr  muôx ar poz, chor cuô hmôngr ar liêz tuôz xar muôx iz đok, cưk kriê ntơưr Phan Đức Huy sêiz đrơưv đrêk yêz, kriz plaz yêz muôz iz txox xích yêz. Chor cưk kriê hêik tiêk, no zos lênhx fôngx zưs đros đrêiv pêz sâuv têx ntu cêr muk kriê ntơưr njiz ntâu phiv liv no:

“Pêz tsik so muôz xích yêz thiêz hluô zak zưr tso trâu hâur plaz yêz, thâuv muk txos trâu ntêx ntu cêr gok, cêr lax muk lok, bluô muk ndê tox tsik tâu pêz câur xích yêz trâu chiê paz trâu chor yêz muk lok tâu zôngx ziv đuô”.

Đhâu 4 jiês muk txos trâu jok Hua Păng, chor cưk kriê ntơưr Nậm Ban thiêx li njiz tâu tix lâus Lò A Tiếng li oz niêv txir viv tas nro chuôz zis muk pư pêv tsêr têz muôx iz hli thiêx li lok tsêr: (Cưk kriê ntơưr Quàng Thị Thùy, tsêr cơưv nhuôs zâu Nậm Ban li têx luk thav đros chuôz zis tix lâus Lò A Tiếng, mênhx cxưx Mẳng nhoz jok Hua Păng)

- Tix lâus Tiếng a, Cox puôk nhoz tsêr hok?

- Nhoz ok, lok hâur tsêr no hos.

- Hnuz no, pêz chor cưk kriê ntơưr tuôx hêik trâu chuôz zis pâuz chiê mê nhuôv tror tuôx tsêr cơưv, cơưv ntơưr. Tưz zuôr kriz cơưv shông cơưv yiêz lơưv, nêz tưz bax tâu trik yo trâu têx mê nhuôv lơưv lok tsik tâu?

- Tsênhv bax tsik tâu tâu hlo hos

- Zos li mak nêz oz niêv txir bax trik yo trâu chor mê nhuôs nơưz, ntâuz ntơưr thiêz khâu. Shông no cox tuk mê nhuôv cơưv lớp 1, muk cơưv cxênhx iz cux tsuv bax hnaz ntơưr thiêz. Mê nhuôv tsuv trâu khâu tuôx cơưv ntơưr tsik muk tơư liêz tuôx cơưv ntơưr. Uô ntêx thâuv zuôr tuôx cơưv ntơưr mak niêv txir  tsuv nzuôr têk tơư cov hur sir trâu mê nhuôs. Nhiv no tsênhv zos six hơưv muôx caz moz niêv txir tsuv bax ntâuz bos kror ndâux trâu mê nhuôv thiêz ntông câuk mov trâu mê nhuôs thâuv tuôx muk cơưv ntơưr nơưz.

- Ơk, li os”.

“Tix lâus Lò A Tiếng hêik: (Shông tưs chor cưk kriê ntơưr cux tuôx tik gâuk tsêr chiê hêik, phiv liv hênhr. Chuô zis zuôr chiê mê nhuôs muk cơưv ntơưr, mê nhuôv nxêi cux chiê muk cơưv ntơưr, tsik chiê nhoz tsêr uô liêx têz lơưv. Uô tsâus chor cưk kriê ntơưr ntâu hênhr”.

Đruôz hnuz muk trâu têx jêx jok đêz, tsâuk ntux mak muk trâu têx jêx jok nhoz jê, hêik cov chiê chor shux xênhz tuôx cơưv cxix cxuô ciês chor hnuz xuz thơưx kriz cơưv, txơưv tsuv tir nas, tơưl tênhz muk đhâu đêx chiê muk njiz shux xênhz niêv txir lok chor cưk kriê ntơưr ntơưv no tsik tâu muôx jiês tưs xar tiêk zuôr tso tsês tsik uô hlo. Viv chor cưk kriê ntơưr xar tiêk, tsuôk muôx txux chi thiêx zuôr paz uô hlôngr yiêz tâu tsôngv box nhoz no luz nênhx. Tsuv muôx chor nênhs muôx têx txux chi yiêz mak têx txox cêr muôx ntâu ar poz jêz, nhav jơưk co thiêz zuôr tâu uô cov zos têx txox cêr jông, zôngx ziv muk lok, chor tsêr cơưv ntơưv no thiêx zuôr muôx hnuz tâu uô jông đuô, tsôngv box thiêx tsik yuô txov nhêv, chor nhuôs zâu thiêx zuôr muôx txâuk nox, txâuk hnar. Chênhr vi li, hêik tsôngv box Mảng truôx siêz, sir jos chiê têx tuôx tsêr cơưv chiê cơưv ntơưr zos iz kror hâux lưv mak chor cưk kriê ntơưr nhoz ntơưv thax tsav Tây Bắc no li têx sir jos thiêz lơưr zênhx zos đrêiv chor nênhs zov chênhr, cuêz tênhv txos côngz xưv kruôz kriê trâu lênhx nênhs no./.

(TTTB-Lik Thox cxêik nhênhv)

PHÊNHV CHEI TÊZ QƠƯK THIÊZ LUZ NÊNHX

Tsưr ziv kriê txux chi trâu heir nênhs tsơưs chiê huôv tsar kinh tế-XH, gra siêz têx lênhx nênhs tâu sơưv nhoz chor tỉnh faz Bắc

Hâur 3 shông đhâu, muôx iz tsaz yênhx cơưv zênhx max tưz thiêz tsênhv tâu cxuô thax tsav qơư fuô uô. Tsaz yênhx no tâu seiz zos “9 đros”. Co cux zos iz hâur têx tsưr ziv jông chiê uô lơưr Thủ tướng Chính phủ Chỉ thị 24/CT-TTg tso tơưv hnuz 28/5/2020 lok cxơưz tiês huôv tsar lênhx nênhs muôx txux chi siêz lok lês uô  têx hâux lưv, paz gra siêz têx tsưr ziv uô nuv. Trơưk li têx tsưr ziv lok kriê txux chi uô hâux lưv trâu têx shux xênhz cơưv ntơưr tas lớp 9, chor shux xênhz ndê lớp 10, muôx têx cê cơưv chiê cov tiêr ntơưr, cê cơưv tsưr ziv uô hâux lưv. No muôx têx seiz zos iz hâur têx tsưr ziv jông chiê muôx lênhx nênhs lês uô têx hâux lưv, taz por tênhx qơư lox tôngv truôx, thiêz paz huôv tsar kinh tế XH ntơưv qơư. Sằm Thị Chung, heir nênhs Cho, zos lênhx cơưv shông uô kaz tsưr ziv tsêz chos kôngz thiêz por hưv đrox tsuôs, nhoz tsêr cơưv Cao đẳng kriê txux chi uô nuv trâu têx tuz nhuôs heir nênhs tsơưs Bắc Kạn. Txơưv tiêk hnuz nhôngs tsênhv zâu, taz sik txix ciês thâuv cơưv ntơưr cxênhx 2, Chung tưz xar txos tsưr ziv, muk cơưv txux chi uô nuv thiêz zuôr tror cơưv nzir têx txux chi co cov siêz đuô chiê zuk muôx tsưr ziv uô hâux lưv:

“Đhâu cơưv tas ntơưr tơưv tsêr cơưv, mak cur tưz xar muk uô hâux lưv saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk muôx ngênhx kôngz nuv huôv tsar jông li: Nhật Bản thiêz Đài Loan, cur zuôr cơưv lơưr têx txux chi tsưr ziv jông ntơư, đhâu cơưv tas, cur zuôr tror lok, qir huôv tsar uô trơưk ntơưv zuk thax tsav qơư nhoz”.

Taz sik, lok six tsơưs tsôngv box heir nênhs tsơưs têx tuz nhuôs nzor xar tâu thiêz txos têx tsưr ziv li heik sâuv. Tiv muôx ntâu thax tsav công nghiệp nhoz jê iz ndis viv li phênhv ntâu têx lox tôngv hluôk nênhs tox siêz, lơưr tưz xeir muk uô hâux lưv saz đrâuv tas. Đhâu 5-10 shông, tror lok ntơưv qơư, qênhx shênhx tsi muôx hâux lưv uô tror jông li kuz. Cưk kriê Vũ Tố Uyên, Tsar khoa Cơ điện, Tsêr cơưv Cao đẳng kriê uô nuv trâu têx tuz nhuôs heir nênhs tsơưs Bắc Kạn heik pâuz:

“Têx shông jê lok no, lok six ntâu lênhx shux xênhz cơưv tas ntơưr phưv thôngz mak lơưr muk uô hâux lưv trâu têx công ty. Li ntơư, đhâu uô hâux lưv iz ntuk, lơưr ho tror lok thiêz tsi muôx hâux lưv uô truôx. Chênhr viv li, six hơưv jê lok no, têx tuz nhuôs thiêx xar txos tsưr ziv cơưv uô nuv zos iz kro truôx trâu zuk, chor nhuôs zuôr xeir tsưr ziv muk cơưv txux chi uô hâux lưv”.

Shux xênhz cơưv tas ntơưr cxênhx 2 muk cơưv tsưr ziv uô hâux lưv tsi trâul pôngz nhiêx txiêx thâuv muk cơưv trâu hur tiz cxuô luz tsêr cơưv cao đẳng. Hlôngr viv cơưv txos tos, txos nta tso ntơưr tsês lok nhoz hâur tsêr, paz niêv txir uô liêx têz lok sik mul trâu têx đrôngs lox zok nriêr hâux lưv uô, phênhv sâu tâu kis, tsuôk đhâu 2 shông cơưv, chor nhuôs cê muôx ntơưr côngk nhav cơưv tas ntơưr, cê muôx ntơưr côngk nhav cơưv tas têx txux chi tsưr ziv uô nuv đros thiêz phênhv nhiêx hli xar muôx 5 tsov đeiv thiêz zôngx ziv zok nriêr tâu hâux lưv uô. Hoàng Văn Quang, nhoz xã Sơn Nam, huện tox siêz Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang heik pâuz:

“Nhoz hâur tsêr cơưv tâu cơưv shâuv uô trơưk têx tsưr ziv kriê thiêz tâu tsêr cơưv kriê mul zok nriêr hâux lưv uô, muôx nhiêx hli truôx thiêz hâux lưv uô truôx tuk, tsi trâul cxơưx”.

Trơưk li zơưv Lê Quân, Thứ trưởng Bộ Lox tôngv, Xaz pênhz thiêz XH, đros thiêz chor shux xênhz, xeir tsưr ziv muk thiêz uô trơưk li: Cơưv tas ntơưr lớp 9, cê muk cơưv uô hâux lưv cê cơưv txux zos huv đros trâu ntâu lênhx nhuôs shux xênhz chiê lơưr muôx iz hâux lưv uô thiêz phênhv sâu tâu truôx tuk. Đhâu thâuv gra têx ntâuz ntơưr cơưv tas tsưr ziv uô nuv, chor nhuôs muôx têx tror muk cơưv nzir cov siêz đuô lok cux tâu.

No zos iz hâur têx tsưr ziv tsênhv tsênhz chiê phênhz đhâu cơưv tas ntơưr cxênhx 2, cxênhx 3, cxơưz tiês kriê txux chi trâu lênhx nênhs cov muôx tsưr ziv lês uô têx hâux lưv, lar heik zos chor nênhs muôx txux chi siêz, paz cxơưz huôv tsar kinh tế-XH hâur cxuô thax tsav tox siêz faz Bắc./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)