Mor blêx yiêz blôngx kriêr nhoz tox siêz ntus đriv

Thâuv chor jiês chuô no lok txos thiêz huôz tsâuk muôx nhoz têx tox trôngz mak zuôr zôngx ziv njiz tâu cêr lov jêv shir phaz ntênhk nox mor blêx yiêz sâuv cxuô jêx jok hêir nênhs Tày nhoz Bình Liêu, Quảng Ninh. Chuôz zis muôx tsơưs nênhs mak chuz iz tsu mor zâu, tuô iz tuk kêiz; chuôz zis muôx chôngz nênhs mak chuz iz tsu mor lox đros têx zav nox uô txix cxuô zav chuôz zis tsiv uô thiêz tu zus tâu, zâuv cưr tix nênhs tsa, jêx jok tuôx sik đros nox côngv cêr lov jêv shir phaz. Ntơưv iz saz luz tsu mor nqo pa lus, niêv tix Trần Thị Lan Hương shir phaz hêik: “Yênhx shông hêir nênhs Tày li yênhx chuôz zis txos chêix mor blêx yiêz mak puôr lênhx tsưr tsix chiê chor nênhs hâur chuôz zis sik đros nox. Lok six shir phaz, uô tâu siêz mak shir phaz cơưs viv zuôr tâu nox têx zav zos zuk uô tâu đros thiêz chuôz zis”.

Ntênhk mor blêx yiêz zos iz kror ntênhk kôngz zov chênhr hâur yênhx ziv chuôz zis hêir nênhs Tày. Co zos jiês chiê tsưr tsêr hêik trâu ntux têz, pox côngz zơưv côngz pâuz lok iz shông uô xênhz yar thiêz thor cov muôx ntux yar ntux nas huv đros, kôngz lôngk jông, têx tuz nhuôs tsik muôx moz gênhs, jêx jok tsâu sor. Đhâu ntênhk uô đaz kruôk, sơưr đơưk sik đros jâuv thav pêv uô cê, phiêz kênh chênhz zênhv hâur uô xênhz yar thiêz nox mor blâuv shơư blôngx kriêr, zav nox tâu bax uô lok six jông. Thâuv hlêk blêx tas chor blêx blâuv zuôr tâu xêir tsov jông, tsâu đêx iz hmo thiêz muôz tso hâur tsu ntông chuz. Xêir tsov, uô têx blôngx kriêr zos hêir nênhs Tày li kror uô lok six jông thâuv uô zav nox no. Txix thâuv sơưr nzor, chor blôngx kriêr tsênhz njuôz jông muôx lưx zuôr tâu chor pox nêiv hêir nênhs Tày muk zok đê lok, nzuôr hur si, chiê cov kruôr đêx. Uô têx blôngx kriêr co thiêz xêir tsov six hơưv chiê tor chor cuô blôngx kriêr co trâu hâur chor mor blâuv zos kror tâu uô lok six jông, zov chênhr, Pos Hoàng Thị Mị hêik:“Muôx oz tsưr ziv uô blôngx kriêr, tiv iz zos muôz trâu hâur têik tuôr cov lưx, muôz tso zuôr chor cuô. Tiv oz, zôngv têk mok cov lưx thiêz tso zuôr chor cuô, co zos tsưr ziv uô tsik muôx têx blôngx pôngz tâu trâu hâur chor cuô. Mor blâuv thâuv chuz tâu siêr, mak muôz mfoz cov mor nzênhr tas mak mak muôz chor cuô blôngx kriêr co tor shơư trâu. Zos tor nzor hênhr mak mor zuôr tsik njuôz thiêz zuôr đax tsik jông gâux”.

Mor blâuv tsư kaz tâu muôz lok trâu ntơưv têx đêiv blôngx tsơưz tưz tâu bax uô ntêx. Mor blêx blâuv yiêz đros cuô blôngx kriêr zuôr paz uô muôx iz zav mor nox kaz. Zos iz hâur têx phongx cxưx, cêr chêi cxôngx nzor tsênhv tâu tuôr tsês chiê jông li kuz txos nhiv no, tsuv mor blêx yiêz tưz zos hêir nênhs Tày li iz kror jông thiêz zav mor blâuv shơư cuô blôngx kriê tưz zos yênhx kror zav huv jông trâu tsôngv kruô thâuv tuôx txos bình Liêu. Zơưv Tô Đình Hiệu, Phưv giám đốc tsênhv qơư yax mông vênhx huôv huyện Bình Liêu puz pâuz, yênhx shông tiv phaz cux tsênhv tsưr tsix chor jiês thik tưr uô mor blêx yiêz hâur chêix ntênhk hôiv thiêz muôx chôngz tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk, nriêr pâuz:“Hâur chor ntênhk hôiv mak pêz cux tsưr tsix uô chiê tsôngv kruô pâuz txos têx tsưr ziv uô mor blêx yiêz. Thiêz cur pov lok six jông tsôngv kruô cux piêr pâuz lok tsuv mor blêx yiêz lok six cxix cxuô. Txix co cur njênhs tiêk hêir nênhs Tày nhoz Bình Liêu li phongx cxưx nox mor blêx yiêz zuôr tâu tuôr chiê thiêz phuôx huiz lơưr saz zos kror du lịch vênhx huôv chiê tsôngv kruô tuôx trâu Bình Liêu tâu nriêr pâuz lok têx kror jông co”.

Zos hêir nênhs Tày li iz kror vênhx huôv jông, ntênhk nox mor blêx yiêz zos kror vênhx huôv chiê kruôz kriê têx tuz nhuôs pâuz uô nênhx ndo txiêx pâux njis thiêz sik paz hâur côngv thiêz siêz. Nhoz qơư tox siêz ntus đriv no, tâu nox mor blêx blâuv shơư blôngx kriêr tsư kaz đros mnôngs têx suôz trax, hu gâux thâuv ntêx zuôr paz uô trâu sơưr đơưk ndo njôngr thâuv tâu tuôx txos trâu thax tsav qơư no./.

(TTĐB-Lik Thox cxêik nhênhv)

Grêix lak njêr zos nênhs Giáy zav nox kaz

Grêix buô lak njêr kra hluôr tơưk zos hêir nênhs Giáy iz zav zôngx ziv uô hâur luz chêix tưs cux tâu; Taz sik grêix buô lak njêr tsuv uô ndax chêix thiêx tsư kaz thiêz tsik trâus puôk tsuôx, tsik tsư nxiêz, nox thiêx kaz. Hâur luz chêix ntux no, tsôngv px sđ khênhr uô grêix buô lak njêr kra hluôr tơưk. Taz sik hêir nênhs Giáy mak thâuv tưs txos tsiêz 30 tuô buô nox thiêx uô grêix buô lak njêr.

Qir tiv uô grêix buô lak njêr gra hluôr tơưk zos hâur ntu đrav ntêx, nhoz thax tsav jêx jos tox siêz đêz đrôngl, cêr muk lok phiv liv; cxuô zav jâuz grêix tsik zôngx ziv zuôr tâu chox lok nox. Chênhr zos li hêik ntơư, cxuô zav jâuz grêix nox hâur pluôk yêik pluôk hmo tsuôk zos chuôz zis co tưx khưr uô tơưv. Viv li, tus buô tuô nox hâur têx hnuz tsiêz ntơưv cxuô chuôz zis hêir nênhs Giáy, thâuv tưs cux lox muôx 1 puôk ntâu cir chiê muôz têx grêix chox lok lak njêr txuôs nox hâur yênhx shông.

Chênhr zos li hêik ntơư, thâuv nox đhâu ciês tsiêz, cxuô chuôz zis sđ tưz bax tu zus buô chiê muôx buô tuô nox tsiêz trâu hâur shông zuôr txos. Muôx iz cxiê chuôz zis tsuv tu zus buô 4-5 shông, tus buô co lox muôx 1 puôk ntâu cir mav li tuô nox; zos chuôz zis tưs muôx chôngz lênhx nênhs nhoz uô cê iz tsêr mak tsuv tuô 2 tus buô. Chiê cov tsês tâu têx grêix buô co hâur yênhx shông tsik lưx tsik trâus puôk tsuôx thiêz nox kaz mak thâuv fêik tus buô co tsik cxoz uô nyar lo chor grêix co thiêz têx tsưr ziv uô muôx li đrav kaz:

Thâuv fêik tâu ntơư, tsuv muôz têx siêz njưk, plaz hnhur hlêik cov tas hur tiz si mav li muôz triêv hlêik yênhx đêiv ntêr trơưk chor tar; tsuv hlêik iz tus tar iz đêiv thiêz thâuv hlêik tâu uô yênhx đêiv ntơư tsik cxoz chiê chor grêix co ntuz đêx txiêk thiêz tsuv muôz lak njêr ciês thâuv chor grêix co tsênhv sor so. Thâuv lak ntơư, tsuv muôz cuô txoz kruôr, njêr, txir hơưk, txir hưx txoz har jôngr chox lok tuôr uô cê chiê lak trâu chor grêix co thiêz muôz lak tsês trâu hâur iz luz thôngz ntông 5-7 hnuz mav li muôz chox lok đêi kra trâu ntơưv kror chuz lok sik kror txok, thâuv tưs chox grêix co kruôr mav li muôz đêi cov siêz mê njik trâu ntơưv têx kror chuz kror txok chiê tsês nox hâur yênhx shông.

Phênhv ntâu zos tsôngv px sđ trâur tơưk gra, jông đuô mak tsuv muôz têx fuôk caz tsiz chox lok trâur tơưk gra mak têx grêix lak njêr co thiêx kaz. Tsênhz mênhx, cux muôx ntâu faz tsưr ziv uô grêix lak njêr kra hluôr tơưk, zôngx ziv tsês uô nox hâur yênhx shông thiêz tâu tsôngv kruô sđ nhiêv nox

                                 (Tsu cxêik nhênhv-KT Báo Điện Biên)