Jax thưr 7, hnuz xiêz 5/12/2015

Uô li chas chiê hu zâuv tâu chôngz lênhx kruô tuôx ndis seiz, uô si txos jok vênhx huôv-ju lix cxuô heir nênhs VN.

 

 

5 shông đhâu, iz chas phưx vưv hâux lưv chính trị, Ban seiz car jok vênhx huôv-Ju lix cxuô heir nênhs VN tưz jux juk uô tâu têx hâux lưv ju lix, uô tiêr têx xiv huv jông trâu tsôngv kruô tuôx ndis seiz, shuôs uô si, lar heik zos hâux lưv piêr kriê tsôngv box cxuô heir nênhs têx txux chi vênhx huôv thiêz hâux lưv uô jông, xuz thơưx tưz hu zâuv tâu tsôngv kruô sơưr đơưk cêr moz siêz txos. Taz sik, Jok vênhx huôv-ju lix cxuô heir nênhs VN hâux lưv uô cux yuôr ntâu kror uô tsi tâu li: Têx xiv huv uô tsi tâu tiêr, tsi tâu muôx têx qơư, côngz trênhx jông phưx vưv tsôngv kruô, têx hâux lưv uz no uô tsi yuô tâu jông,  zaz zâuv tsi yuô tâu chôngz lênhx kruô hâur thiêz saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưs tuôx ndis seiz, uô si….

Lơưr zơưv Phạm Quý Phương, Vụ trưởng Vụ lênhk tok tsôngv kruô ndis shuôs ntux, Tổng Cục ju lix, đros thiêz têz qơưs cêr huôv tsar sei, têx ar ziv hnuz ziv grêiv jux juk, xưk li nhoz đrôngs Hà Nội mak iz qơư ndis uô si, nriêr pâuz lok cxuô heir nênhs VN li têx txux chi vênhx huôv jông thâuk nzor li Jok vênhx huôv ju lix cxuô heir nênhs VN zos iz kro lok six jông. taz sik, yưv pênhr tas ntâu uô Jok vênhx huôv nhiv no nhiv kruôr zos uô têx côngz trênhx, qơư nhoz, mak tsi tâu muôx têx tsưr ziv lok huôv tsar ju lix tsênhv tsênhz cux li muôx tsưr ziv ndar txos trâu têx lênhx muôx txux chi tsưr ziv jông lok uô ju lix chiê piêr kriê thiêz chox cêr trâu kruô ndis shuôs, uô si. Zơưv Phạm Quý Phương heik:

“ Xar cov doanh nghiệp tuôx no paz cxiz huôv tsar uô ju lix mak jok tsuv muôx qơư piêr kriê. Lơưr cur hâux lưv uô xuz thơưx zos muôx qơư piêr kriê thiêz sâu jênhv têx xor mông jông, muôx tsưr ziv uô ju lix. Đhâu ntơư pêz pâuz tâu têx mông chiê chor doanh nghiệp thiêz tsôngv box pâuz txos jok têx nuv uô. Doanh nghiệp cux tsuv muôx xiv huv chiê chox kriê kruô ndis seiz thiêz hâur thax tsav jok cux tsuv muôx têx tsưr ziv hux jos đros uô , têx tsưr ziv đros doanh nghiệp uô ntơư chiê siz cơưv shâuv, pâuz tâu têx txux chi, tsưr ziv jông hâur niêx hnuz, ntơư li zos kror zov chênhr”.

Lơưr phưv giáo sư-Tiến sĩ Phạm Trung Lương, kuz phưv viện trưởng Viện nhênhz chơưv huôv tsar ju lix, jok vênhx huôv ju lix cxuô heir nênhs VN tsuv tso tơưv jok têx dưv anr, xiv huv ju lix jông chiê têx doanh nghiệp, công ty ju lix seiz shuôs thiêz muôx tsưr ziv yưv pênhr uô:

“ Pêz uô ju lix viv li zov chênhr zos xiv huv thiêz qơư. Têx kror xuz thơưx pêz uô luôs hâux lưv no zos chiê phưx vưv kruô li chas. Viv li jok vênhx huôv no phưx vưv tênhx qơư ntiêx têz zos chênhr lok zos hâur thax tsav? Pêz khav tinhv ntơưv jok, têx xiv huv chênhr zos têx txux chi vênhx huôv, li ntơư chor xiv huv co muôz kror tưs lok? Thiêz zuôr uô trâu luz six hơưv, hnuz nhôngs tưs thiêx  jông, txix ntơư li nhênhz chơưv tsiv uô tâu têx xiv huv jông nziv tsôngv kruô siêz nhiêv…., thâuv ntơư thiêx uô tâu jông luôs hâux lưv uô ju lix”.

Txix hâur shôngk shông txos nhiv no, tưz muôx 16 công ty lênhk tok kruô chox kriê cêr trâu tsôngv kruô tuôx ndis uô si txos jok vênhx huôv-Ju lix cxuô heir nênhs VN. Taz sik lơưr têx doanh nghiệp, tiv têx xiv huv ju lix ntơưv no uô tsi tâu tiêr viv li cux tsi muôx ntâu tsôngv kruô tuôx ndis seiz, uô si. Pos Trịnh Thị Mỹ Nghệ, phưv giám đốc công ty ju lix ntiêx têz heik : Jok vênhx huôv-ju lix cxuô heir nênhs VN tsưr ziv zos huôv tsar ju lix por hưv tsês chiê têx txux chi vênhx huôv jông, viv li Ban seiz car jok muôx têx uô rêik đros têx công ty ju lix, tsôngv box cxuô heir nênhs tsưr tsix têx jiês ndis shuôs têz qơưs, uô si ….chiê tsôngv kruô muôx têx tâu seiz pov têx txux chi vênhx huôv, pâuz txos tsôngv box têx zav nox kaz:

“ Nhoz iz saz xưk li iz doanh nghiệp chiê huôv tsar uô thiêz tuôr truôx iz qơư jông jav trâu tsôngv kruô sơưr đơưk tuôx ndis seiz, uô si  mak pêz cux tsuv muôx iz qơư jông, thax qơư ntơư chênhr zos xiv huv ju lix, xiv huv co tsuv uô  tâu trâu tsôngv kruô nhiêv tuôx ndis seiz. Iz chas por hưv, tuôr truôx têx txux chi vênhx huôv, pêz tsuv muôx tsưr ziv uô hlôngr yiêz jông têx vênhx huôv ntơư cov nziv tsôngv kruô siêz nhiêv. Iz chas ntơư, pêz cux muôx têx xiv huv, tsưr ziv uô cik txos trâu têx hâux lưv phưx vưv tsôngv kruô li: nthuôr uô cêr lov jêv trâu tsôngv kruô seiz, kriê shâuv kruô đros uô têx txux chi vênhx huôv…”.

Xav txos hli 10, jok vênhx huôv-ju lix cxuô heir nênhs VN tưz lênhk tok tâu xar muôx 220 cxênhz lênhx kruô tuôx ndis uô si, chuôz tsar 5% ntâu pir li shông uô ntêx. Txơưv tưz muôx ntâu kruô đuô tuôx no ndis seiz, taz sik cux tsuôk zos  hâur têx luz six hơuv tsưr tsix têx xor xưv lox, đhâu ntơư tsi yuô muôx kruô tuôx ndis seiz, uô si ntâu. Chiê hu zâuv ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx tsôngv kruô tuôx no uô si, pos Nguyễn Thị Kim Khánh, hiệp hội ju lix VN heik li no:

“ Cur xar paz 2 tsưr ziv uô zav huv mak pêz muôx têx uô tâu ciês, tiv iz zos xiv huv ju lix cơưv shâuv tsưr ziv uô nuv tsês trâu shux xênhz, tiv 2 zos têx txux chi nthuôr uô cêr lov jêv. Nhoz jok vênhx huôv-ju lix cxuô heir nênhs VN, têx taz viv muôx têx tsưr tsix nthuôr uô têx cêr lov jêv thâuk nzor li: sik tưr heik gâux, đhiê pax vuôs….ntơư muôx têx zuôr zos qơư uô si, lov jêv thiêz jông chiê hu zâuv tsôngv kruô sơưr đơưk tuôx no uô si, ndis shuôs”.

Chiê tuôr truôx tâu têx muôx jông ntơưv qơư, cxiv uô tâu têx txux chi vênhx huôv, xiv huv ju lix jông phưx vưv tsôngv kruô, Ban seiz car Jok vênhx huôv-Ju lix cxuô heir nênhs VN tsuv muôx cêr thôngx siêz truôx đros têx công ty ju lix lênhk tok tsôngv kruô tuôx nhoz, so uô si, cơ quan hữu quan thiêz cxuô thax tsav; iz chas ntơư hu lơưk, zaz zâuv uô têx hâux lưv XH jông chiê krêz uô tâu têx côngz trênhx, txux chi vênhx huôv muôx ntơưv qơư chiê uô thax tsav no yênhx iz tsênhv qơư vênhx huôv, ju lix  jông cấp têz qơưs lok sâuv por hưv, tuôr chiê 54 heir nênhs hâur hur si têz qơưs têx txux chi vênhx huôv thâuk nzor./.

( TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

 

 

Phênhv thưr 7 hnuz xiêz 5/12/2015

Mênhx cxưx Thái li tsưr ziv sik njiz sik thav

 

 

 

Mênhx cxưx Thái xav tiêk, kruô tuôx txos tsêr mak tsuv uô jông tiêv, zav nox tsuv muôx cxix cxuô”. Viv li, txơưv tsưr tsêr muôx grêix nhux, tưv, grêix câur zuôr txix ciêz lok mak cux tsuôk zos iz iz kror grêĩ xtưv, grêix câur xưz tsik zos tas nro iz tuk, viv li mak lơưr tsik so tuô kêiz. Zos tsik muôx kêiz chiê tuô mak tsuv muôx kê kêiz hâu, hlôngr trâu iz tuk kêiz chiê tiêv kruô. Tiv zix thâuv tiêv kruô saz niêv têik zơưv txir, txơưv muôx ntâu zav nox kaz lơưv lok cux tsuv muôx grêix kêiz. Thâuv co tâuz hâu kêiz, têk, tơư tâu tso hâur iz fax txơưz ntơưv lênhx kruô li xuz ntiês chiê hêik tơưv zuk tsov cưv txos kruô. Zos muôx mê nhuôs zâu mak oz cxêik ndêx puôz kêiz tâu muôz trâu mê nhuôs. Zơưv Lường Văn Tun, nhoz jok Nà Lính, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La hêik li no:

Băng: “Hâur tsuv mor mak lênhx kruô cux tsik tâu nox luz fax trâu tâuz hâu, têk tơư kêiz co, tơư kêiz mak chiê sêiz sêz puôk jông, muôx nênhs mak sêiz tâu hâu kêiz sêz hnuz co tsưr tsêr muôx hmôngr li chak. Muôz trâu mê huôs nox oz cxêik ndêx puôz, hok tâuz hâu thiêz têk tơư mak txơưv zuôr ox lok tsês hnuz tov kaz mav li nox’.

Mênhx cxưx Thái li tsuv mor mak tâu trâu ntêr trơưk tsêr thiêz qơư jâuv cux li. Lênhx kruô zov chênhr tiv zix tâu jâuv đró stsưr tsêr thiêz jâuv saz pêv. Lơưr co zos chor hluôk, pox iêv jâuv saz đrav jux juk lok trâu saz tsêr mor.

Uô ntêx thâuv zuôr nox mor, tsưr tsix muôx piz chơưr hiêz hêik zuk têx luk muôx njik zis tsơưr thiêz zâuv sơưr đơưk đros nox hâuk:

Băng: “Hnuz no zos chuôz zis li iz hnuz hmôngr jông, tâu sơưr đơưk tuôx sêiz shuôk, jông mak tsuv muôx mor đơưz, chơưr kaz, jâuz grêix pur tsuv trâu sơưr đơưk nox. Taz sik tiv chuôz zis txov nhêv, viv li tsuôk lav nriêr têx jâuz, njuôs trâu sơưr đơưk nox xưz, vav sơưr đơưk zuôr tsik xar li chak đros jâuv hâuk chơưr, nox mor thav pêv”.

Kruô tuôx zos mênhx cxưx Thái, pâuz tâu têx phongx cxưx mak zuôr muôx luk têz trâu tsưr tsêr xưk li pêz tsôngv box hmôngz….

Đros fax tâuz hâu thiêz têk tơư kêiz, tsưr tsêr zuôr txơưz đros oz piz chơưr. Oz piz chơưr no muôx pưk txux li chak zâu sơưr đơưk đros mnôngs zơưv Lường Văn Tin hêik:

Băng: “Oz piz chơưr no zos hlôngr trâu tsưr tsêr, nhoz Thuận Châu Mak luôs tsik hâuk, ka pluôs nox muôz nquôr por tsês xưz, hok ntơưv thành phố Sơn La mak lơưr hâuk. Kaz pluôs nox lênhx tsưr tsêr thiêz lênhx kruô zov chênhr tiv zix hnuz co iz lênhx hâuk iz piz”.

Uô ntêx thâuv zuôr hâuk piz xuz thơưx, lênhx kruô thiêz tsưr tsêr tsik so nquôr mê njik chơưr trâu hâur kaz tsar lơưx, lok sik xuôk têk tuz nqok mê njik đhâu tâuz hâu, kror no lơưr zơưv Tun hêik mak:

Băng: “Luôs xar tiêk, zuk muk hâuk chơưr mak muôx cưr tix nênhs tsa, pox côngz zơưv côngz muk por vêv zuk, zuk tsuv muôz mê njik trâu lơưr đros nox hâuk”./.

                             (Hoài Thu-Ly cxêik nhênhv)