Sơn La- ar têz nxaz cux tsi tsuôs

          Hâur têx shông đhâu, pox nhuôs nhoz jos Pha Cúng, xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu puôr lênhx chos poz cưk, chos blêx taz sik têx ar têz cux tsuôs jux jus, poz cưk , blêx ziv hnuz ziv sâu tsik tâu nju kôngz thiêz grê muôs tsi truôx tul. Zơưv Vì Văn Khâm zos iz hâur têx ziv chuôz zis uô ntêx nyuôk hâur phongz yaox chos ntông nox txir hlôngr trâu chos poz cưk sâuv ar têz nxaz. Đhâu 5 shông, têx vax txir lưv tsiz tưz muôx phênhv sâu tâu lok yênhx puôk tsov đeiv. Pov tsênhz têx luôs hâux lưv uô tâu truôx no, ntâu ziv chuôz zis tsôngv box hâur thax tsav tưz sik đros uô lơưr. Lơưr co zơưv Khâm thôngx siêz yênhx lix HTX Phương Nam, txos nhiv no muôx 9 lênhx nênhs đros uô zos 72 hecta chos ntông nox txir. Shông 2017 nhiv kruôr đhâu, HTX tưz sâu lol yênhx tỷ đeiv. Zơưv Vì Văn Khâm heik:

          “ Thâuv ntêx sâuv ar têz nxaz mak chos poz cưk, blêx tsi muôx chêx cuk, qir zuôv cux ntưs tas. Thâuv xav tênhv tâu mak pox nhuôs thiêx hlôngr chos ntông nox txir, qir zuôv, tsưr ziv tsoz phưz cux tsi khưr li chos poz cưk, blêx mak chêx cuk chox lol ho siêz đuô”.

          Niêv lâuk Hà Thị Trình chuôz zis, nhoz HTX kôngz nuv xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu muôx 2 hecta ar chos txir mo môngk, txir lưv tsiz thiêz txir lưs. Niêv lâuk Trình puz pâuz, jênhv pov chos ntông nox txir sâuv ar têz nxaz muôx phênhv sâu tâu nhiêx, viv li chuôz zis tưz hlôngr cxôngx chos poz cưk chiê chos tsoz chos mo môngk lok six huv đros qiv hơưv, ar têz nhoz no. Nhiv no ntâu ziv chuôz zis nhoz jos Văn Lùng tưz đros HTX chiê sik paz max hâur yênhx lix têx thax tsav chos ntông nox txir, sik côngv đas jos, côngv pênhr chiê huôv tsar chos ntông nox txir taz por tsơưr lươngv. Nhiv no HTX li xiv huv txir mo mômgk tưz tâu cungz mã chos sâuv thax tsav lok shông 2017 thiêz tâu muôs tơưv trâu têz qơưk Úc:

          “ Tsêz no cur chos tâu 4,5 shông mak cur sâu tâu 3 tênhr thiêz muôs tơưv tâu 2 tênhr txir xoài. Yuôr nhãn mak cur muôs trâu niêv ciêz tâu 1-2 tênhr. Lok chêx cuk mak cur pov yar lengx thiêz chêx cuk siêz đuô”.

          Tỉnh Sơn La li hâux lưv hlôngr yiêz huôv tsar chos ntông nox txir sâuv ar têz nxaz tưz paz phênhv tâu trâu tsôngv box hla đhâu cêr pluôs, uô bluô nux cxôngx ntông nox txir. Tsi taz li ntơư, luôs hâux lưv chos ntông nox txir krêz đar zuôr chuôz tsar txu grês têx tox trôngz đo, gôngr phênhv por vêv tênhx qơư truôx vênhs, tiv zix zos thâuv Sơn La niêx shông trâus ruôr hiêv ntâu tiv ntux nas. Zơưv Dương Gia Định, Chi cục tsar Chi cục tsêz chos thiêz por vêv đrox tsuôk tỉnh Sơn La puz pâuz:

          “ Ntâu ziv chuôz zis chos ntông nox txir tưz muôx phênhv sâu yênhx tỷ đeiv, uô hlôngr yiêz pliêx flu nôngx cxênhz, thôngx cxix tênhx qơư tâu hlôngr yiêz, ar têz jông đuô tuôx”.

          Txos nhiv no tỉnh Sơn La muôx nhos 40 cxênhz hecta ntông nox txir. Tiv zix zos tas nro tỉnh tưz hlôngr tâu zuôr xar 4.800 ar chos poz cưk, blêx chiê chos ntông nox txir muôx tsiv grê kinh tế siêz, muôz siêz jênhv pâuz cux xưk li tsưr ziv tsêz chos sâuv ar têz nxaz cov tâu truôx vênhs trâu tsôngv box. Nhiv no tas nro tỉnh muôx 7 HTX tâu cungz mã chos txir mo mômgk, txir lưv tsiz  sâuv thax tsav chiê muôs trâu niêv ciêz têz qơưk Úc, Mỹ đros zuôr xar 80 hecta ar têz. Tỉnh tưz muôs tơưv yênhx côngz 3 tênhr ntâu txir lưs Hmaz trâu niêv ciêz Pháp. Tsưr ziv ndar txos shông 2020 tỉnh Sơn La zuôr tror seiz car njuôs xav chos cov tâu 100 cxênhz hecta tsoz chos txir ntông, sâu cov tâu 1 tsov tênhr txir/.

( Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)

NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Tsôngv pox nhuôs sơưr đơưk hmor yuô. Tix lâus Khúa Xênhv Tsaz, nhoz jok Nhù San, xar Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai zos nênhs xuz thơưx ciês muôz txir hơưk lok chos thiêz tưz zos yênhx nênhs sâu tâu nhiêx triệu txix huôv tsar tsưr ziv uô kinh têr trôngz jôngr nhoz tox siêz Hoàng Thu Phố.

Uô bluô nux txix tsưr ziv kinh têr trôngz jôngr

Thôngz đhâu chor lớp kruôz kriê uô kôngz lôngk, nriêr pâuz khoa học kỹ thuật, Khúa tưz kir txêik nhiêx hâur zênhx hangx tsênhv chêi xar hôiv huyện yưv pênhr huôv tsar uô xênhz yar, tu zus tsiêx cxu. Tix lâus Khúa muôz chor zuz nôngz blêx txuôv, poz cưk lok tsêz chos paz muôx tâu chêx cur kinh têr siêz, cê txâuk chiê phưx vưv luz nênhx, tu zus, iz phênhv chos muk muôs, cxênhx txuôs nhiêx txiêx chiê kriz đar uô xênhz yar. Thôngx cxix, yưv pênhr cxiv uô tsêr guôx tu zus buô đuz thiêz zus nhux tưv cov tros.

Txos nhiv no, hâur, chuôz zis 7 tuk tưv, hâur co muôx 4 tuk mâuv, tsiv gri zuôr xar 300 triệu đêiv. No zos iz kror muôx gri tsik tsơưs trâu chuôz zis pêx xênhv hluôk nhoz tox siêz.

Zênhx zos nênhs gruôs, sir jos, shông 2010, hâur iz jiês muk Sa Pa chuôr yuô fôngx zưs, tix lâus Khúa pov chor chuôz zis hêir nênhs Cho, Hmôngz nhoz no chos txir hơưk, tsiv gri kinh têr siêz, pov qiv hơưv đêx ar, tox trôngz Hoàng Thu Phố lok six huv đros, têx jâuv zuôr chos tâu txir hơưk. Tix lâus tưz yưv pênhr zuôr ar jôngr, muk Sa Pa zuôr zuz nôngz thiêz nriêr pâuz kỹ thuật chos, tsoz phưz tsoz txir hơưk.

Nhạc ngắn

Tưz tsik zos uô bluô nux trâu chuôz zis txix chos txir hơưk, tix lâus Khúa cux tsênhv paz pox nhuôs nhoz tiv phaz hlôngr yiêz tsưr ziv xar, tsưr ziv huôv tsar kinh têr. Xuz thơưx pov Khúa chos txir hơưk, tsơưs nênhs thiêx njênhs tiêk zuôr yênhx côngz, txos nhiv no pov Khúa trôngz jôngr txir hơưk hloz lox jông, paz sâu tâu nhiêx triệu, kaz shông 2014 tưz muôx 20 ziv chuôz zis hâur xar, phênhv ntâu zos nhoz jok Sỉn Giáo Ngài chos yiêz 20 hec ta tsoz txir hơưk jê Khúa li thax qơư chos txir hơưk. Thâuv sơưr đơưk tuôx tsêr chiê hêik cov paz, tix lâus Khúa tưz sir jos kruôz kriê tsưr ziv chos, tsoz phưz, por vêv tsoz txir hơưk. Đros chos txir hơưk, sir zôngv têx đêx chiv chir muôx thiêz thax tsav huv đros, tix lâus Khúa li chuôz zis sir jos cxaz chuôz dự án chos yuôx zêx, chos ntông nox txir ntơưv tiv phaz zos Phongx Kinh têr, Trạm cxơưz cxiz uô kôngz, qơư chos jâuz txir kok huyện kriz uô. Txos nhiv no, tix lâus chuôz zis tưz muôx iz trôngz yuôx zêx, lê xar muôx 3 hec ta, zuôr paz muôx tâu phênhv sâu siêz hâur ntu zuôr txos.

Zuk têx chiv chir sir jos thiêz cxaz chuôz trâu têx hâux lưv hâur jok, hâur xar, Khúa Xênhv Tsaz tâu pox nhuôs nhiêv njênhs njôngr, cxuô cấp cơ sở đoanx sâuv thax tsav huyện ntâuk gri siêz, Pos Hoàng Thị Nhung, Phưv bí thư huyện Đoanx Bắc Hà puz pâuz: “Tix lâus Khúa tưz tsik zos tsuôk pâuz uô bluô nux trâu zuk mak tsênhv paz trâu pêx xênhv hlôngr yiêz tsưr ziv xar, tsưr ziv uô chiê huôv tsar kinh têr.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” ciêz no zos Đaix TNVN sik côngv đros tsênhv qơư cxơưz cxiz  kôngz têz qơưk uô./.

                    (VOV4-Lik Thox cxêik nhênhv)