Yên Bái sir jos phax tar moz, taz por chiê tsiv uô

          Công ty xơưk pax ntâuz Daeseung Global tâu tso sâuv thax tsav xã Thịnh Hưng, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái, iz ca uô hâux lưv muôx muôx nhos 500 lênhx công nhân uô hâux lưv, hâur co muôx têx công nhân tsêr nhoz têx xã buôk têx tỉnh li Phú Thọ, Tuyên Quang muk lok hâur hnuz.

          Chiê taz por tsiv uô thâuv moz Covid-19 huôv xênhz, Công ty thâuv tưs cux uô jông tỉnh, huyện li têx tsưr ziv phax tar moz li: bax uô ntêx qơư cêv kuôk trâu nhân viên, nênhs lox tôngv zos môngr tsi jông njiz trâus nênhs moz; seiz car jông têx lênhx nênhs muk lok, yêz thâux hax huv. Pos Lương Thị Thu, cán bộ phưv txơưx Hành chính-nhân sự, Công ty xơưk pax ntâuz Daeseung Global puz pâuz: “Tas cik sơưr nzor mak pêz tsưr tsix njuôs iz chêr, zôngv cuô đêx yuôx nzuôr tês uô ntêx thâuv lok hâur qơư uô hâux lưv, đros công nhân zos nênhs nhoz đrâuv tỉnh mak zuôr tsưr tsix njuôs siv PCR iz ciêz 2 jiês lok hnuz thưr 2 thiêz thứ 5 chiê taz por. Ntơưv têx qơư nox hâuk mak puôr lênhx yax mông lok tsưr ziv phax tar moz”.

          Zos taz viv tsiv uô ntông muôs tơưv trâu niêv ciêz Đài Loan, Hàn Quốc....hnuz tưs cux muôx ntâu yêz tuôx thâux hã huv muk qar tsaz yêz gox đêx Hải Phòng chiê muôs tơưv, đros tỉnh Yên Bái li têx cui tênhv lok phax tar moz li: nênhs cxôngx têx tiv phaz txơưr lok/tuôx sâuv thax tsav tỉnh mak tsuv njuôs siv sei lok sik njuôs siv PCR lok moz Covid-19, Công ty tsênhv uô tsưr ziv công nhân hâur công ty tsi cxoz njiz nênhs tsar yêz. Zơưv Nông Ngọc Lê, Nênhs paz hâux lưv trâu Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH Wood industry Yên Bái puz pâuz: Pâuz tâu hâux lưv taz por hâur tsiv uô thâuv moz tsênhv huôv xênhz phêv liv, công ty thâuv tưs cux uô jông cui tênhv lok phax tar moz: “Pêz muôx tsưr ziv dưv phax thiêz uô hâux lưv heik kriê y tế, njuôs siv chêr trâu lênhx nênhs muk lok hâur qơư uô hâux lưv. Nhiv no tsuôk muôx nênhs tsar yêz thâux hax huv thiêx zos tuôx cxôngx qơư txơưr tuôx, tas nro công nhân mak zos nênhs lox tôngv tiv phaz. Đros nênhs tsar yêz mak tsuv njuôs siv PCR thiêz tsuv nhoz tiz zưv sâuv yêz, muôz hax huv trâu sâuv yêz tas txơưv muk ciês xưz”.

          Tỉnh Yên Bái nhiv no muôx 3 cxênhz 100 ntâu doanh nghiệp, HTX huôx tôngv hâur têx vênhv thix. Chiê taz por uô 2 tsưr ziv zos cê phax tar moz cê huôv tsar tsiv uô muôx chêx cuk, tỉnh heik têx taz viv, doanh nghiệp tsiv uô, muôv muôs tror uô jông têx tsưr ziv phax tar moz Covid-19. Têx tiv phaz sir jos heik kriê uô côngz xưv phax tar moz ntơưv têx qơư tsiv uô, muôv muôs, doanh nghiệp sâuv thax tsav, uô hâux lưv njuôs siv chiê seiz car moz Covid-19 trâu công nhân, nênhs lox tôngv ntơưv têx tsêr meir...Zơưv Nguyễn Lê Dũng, Phưv chủ tịch UB huyện Yên Bình heik:“Hâur ntu zuôr txos huyện zuôr tror chêx chôngk phax tar moz Covid-19, tsov cưv txos hâux lưv phax tar moz hâur têx doanh nghiệp, hâur co chêx chôngk seiz car lênhx nênhs muk lok hâur thax tsav, tiv zix zos chor công nhân nhoz saz đrâuv tỉnh muk lok uô hâux lưv ntơưv têx công ty, doanh nghiệp sâuv thax tsav”.

          Uô jông lơưr Trung ương li têx chox kriê, seiz shuôk tsi so qênhx shênhx moz COvid-19 sâuv yênhx ntu, tỉnh Yên Bái tso tơưv têx cui tênhv phax tar moz huv đros yênhx ntu, zos hâux lưv chiê Yên Bái ndar txos uô tiêr 2 tsưr ziv zos cê phax tar moz, cê huôv tsar tsiv uô hâur shông no./.

                                                                                (Thừa Xuân-Txâur Vax cxeik nhênhv)

NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Tsưr ziv tu zus nhux tưv cov tros

Chiê tu zus nhux tưv cov tros, pox nhuôs sơưr đơưk tsuv muôz  trâu chor nhux tưv nox cov txâuk têx tsơưr pưr thiêz muôz phêiz uô ntâu pluôs nox hâur hnuz zuôr paz nhux tưv tros jông đuô thiêz nox txâuk cxuô zav nox chiê paz trâu chor nhux tưv tros jông gâux muôx li đrav kaz:

Têx zav jâuz tâux: Jâuz tâux kruôr zos zav nox jông tiv zix chiê paz trâu chor nhux tưv tros, đuô li pox nhuôs sơưr đơưk cux zuôr sir zôngv tâu ntâu zav nox tâu vâuv kâuz, zav jâuz tâux njuôk nhôngk. Zos muôx tsơưs chor jâuz tâux, pox nhuôs zuôr sir zôngv tâu têx nhaz blêx vâuv ure lok sik tsik vâuv chiê hlôngr trâu nhux tưv nox. Chiê nhux tưv nox jông thiêz tsik uô tuôr xuôv têx jâuz tâux, pox nhuôs sơưr đơưk zôngv mêir txiêr jâuz tâux yênhx têx zak lur ntêr txix pêz zas ntir têk txos iz nôngk thiêz muôz tor shơư têx zav nox hmôngr trâu nhux tưv nox.

Zav nox hmôngr: Sir zôngv cxuô zav li njiêr cưk, cxuô zav tâuv, cxuô zav krâur…chiê muôz trâu nhux tưv nox thiêz muôz têx zav nox phêiz yênhx cxuô zav li đrav kaz:

Zav nox paz đas jos: No zos zav nox chênhr hâur têx pluôs nox lơưr tsưr ziv tu zus nhux tưv cov tros. Pox nhuôs sơưr đơưk zuôr zôngv tâu cxuô zav li poz cưk, tâuv, krâur… Taz sik xar cov nhux tưv nox paz tâu trâu đas jos jông tiv zix, pox nhuôs sơưr đơưk tsuv muôz jov cov mok thiêz muôz tor siz shơư đros cxuô zav nox txơưr puz trâu nhux tưv nox.

Zav nox muôx ntâu đạm: Paz muôx Protein trâu nhux tưv, sir zôngv cxuô zav njiêr muôx trox li: têx tâuv pâur, tâuv huôz xênhz… Đrâuv têx zav nox co, pox nhuôs sơưr đơưk zuôr tor tâu muôx 2% zav nox ure shơư trâu hâur têx zav nox co.

Njêr khoáng: Zuôr cxaz nzir tâu têx hmôngr poz cxa lok sik njêr khoáng bâuv li 1% hâur zav nox. Cxaz nzir 0,5-1% zav nox chiê paz trâu chor nhux tưv kaz lok nox đuô.

Tsưr ziv tu zus cov tros

Six hơưv chiê tu zus cov tros tsik so zos pêz luz hli:

- Hliz iz: Kriz uô vêv xênhz têx tsêr guôx, muôz yuôx trâu nhux tưv nox chiê tuô lov têz chaz trâu nhux tưv thiêz muôz nox cov txâuk têx jâuz tâux. Chor nhux tưv zuôs tsik muôx jos mak muôz puz nox nzir têx zav nox muôx ntâu đạm chiê paz trâu luz chêr muôx jos cov huôv tsar jông đuô hâur têx hli lơưr co.

- Hli oz: Tso tu zus jê têx tsêr guôx, chiê nox cov txâuk cxuô zav jâuz, cxaz nzir zav nox hmôngr, muôz hâuk cov txâuk đêx.

- Hli pêz: Muôz trâu chor nhux đas nox têx zav nox muôx ntâu gluxit, tu zus jê têx tsêr guôx chiê txo grêk tsơưs trâus pôngz đas jos thiêz cxaz nzir trâu luz chêr muôx trox.

Viv nhux tưv zos zav tsiêx mak cxuô zav nox hâur tu zus zuôr paz trâu chor tsiêx huôv tsar tâu jông đuô. Lơưr tu zus hâur chuôz zis nhoz pêz têz qơưk mak muôx oz tsưr ziv tu zus cov tros zos:

+ Tu zus cov tros txix tso yar: Tu zus ntơưv têx har jâuz txix 8-10 six hơưv iz hnuz chiê chor nhux tưv nox tâu têx zav jâuz tâux njuôz mak tsik tas ntâu đas jos chiê hlêik txiêr jâuz thiêz thâux xa têx jâuz tâux co lok tsêr trâu nhux tưv nox. Thâuv tsâuk ntux muôz trâu nhux tưv nox nzir zav nox hmôngr thiêz njêr nox. Tsưr ziv tuz zus cov tros no zos tu zus trâu ntơưv têx thax tsav qơư muôx yar jâuz tu zus lox đar thiêz muôx ntâu jâuz tâux, taz por trâu chor nhux tưv iz hnuz nox tâu txix 20-25 cir têx jâuz tâux njuôk nhôngk.

+ Tu zus cov tros txir tsưr ziv tsik tso yar: Zos tu zus ntơưv têx qơư muôx yar jâuz tsơưs, grêiv. Chor nhux tưv tsuôk nox tâu iz phênhv lok sik nox tâu tsơưs têx jâuz tâux ntơưv têx yar jâuz. Tsênhv yuôr mak zos puz nox nzir ntơưv têx tsêr guôx tu zus, hâur co cux tsuv puz trâu nox nzir zav nox hmôngr.

Hâur ntu tu zus cov tros, tsuv cxaz nzir zav nox hmôngr chiê paz trâu chor nhux tưv muôx nzir đas jos, thôngx cxix tsik chiê chor nhux tưv uô hâux lưv, muk lok ntâu, tiv zix zos ntu zuôr suôv câuv six hơưv tu zus cov tros.

Vêv xênhz têx tsêr guôx

Tsik so tsuôs yuôx tuô lov caz moz thiêz uô vêv xênhz têx tsêr guôx, tênhv qơư tu zus uô ntêx, hâur thiêz đhâu thâuv tu zus cov tros. Pov thiêz chơưv kho tâu nzor têx zav moz hâur ntu tu zus cov tros, tiv zix zos têx zav moz cik txos nox hâuk./.

(DTPT-Lik Thox cxêik nhênhv)