Điện Biên: Tror uô đuô têx qơư seiz jor cêr phax tar moz nhoz ntus đriv, phax tir their moz Covid-19 tsik chiê siz cik lo hâur thax tsav

Ntơưv Trôngx đriv Ntiêx têz Tây Trang têx hnuz lok no, luôs hâux lưv seiz car chor nênhs muk lol đhâu đriv têz tâu têx tuz lênhv pênhz phax tỉnh Điện Biên đros chor cơ quan muôx vax huôv sir jos uô ntov jông hâux lưv seiz jor cêr. Hur tiz si lênhx nênhs, têx yêz muk lol đhâu trôngx đriv puôr lênhx tsuv qênhz yuôx, seiz njuôk shuôs đal jos, qênhz shuôs jông têx huv, zos muôx txâuk têx ntâuz ntơưr, tsi pov txơưr txar li chas thiêx tâu chei muk đhâu. Đại uý Nguyễn Tài Đô, Phưv Trạm trưởng Trạm Pênhz phax Trôngx đriv Ntiêx têz Tây Trang, Bôv đôiv pêngz phax tỉnh Điện Biên heik pâuz: Uô lơưr jông Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư lệnh Pênhz phax li chox kriê, nhiv no Zênhx Pênhz phax Trôngx đriv Ntiêx têz Tây Trang tưz tror uô 6 qơư seiz jor têx cêr muk lol đhâu đriv têz Việt-Lào, ntêr muôx 24 ntâu cêik mak Zênhx tsênhv seiz car, phax tir their moz tsi chiê siz cik tâu lok hâur thax tsav qơư.

Nhiv no tsênhv zos cheix ntux nas chuô, têx qơư seiz jor cêr ntơư nhoz kuôk đêz tsênhv qơư, phiv liv muk lol, xa mông, thâux xa têx zav nox, taz sik chor canr bôv, chiến sĩ hâur Zênhx cux sir jos uô jông luôs hâux lưv zok muôz, qênhz yuôx, qênhz shuôs chiê phax tir their tsi khênhr têx lênhx nênhs saz têz qơưk đrâuv tuôx hâur thax tsav tsi trơưk chei:“Pêz nhoz no, ntơưv thax tsav saz đriv têz 2 têz qơưk muôx lok six ntâu têx cêr mê lus muk lol đhâu, viv li têx lênhx nênhs ntơư lơưr nzaz nzơưv lok sâuv pâuz thôngz, pâuz cxuô têx cêr co chiê muk lol, uô phiv liv trâu pêz têx tuz lênhv nhoz seiz jor cêr, tsưx phưv đriv têz. Chiê pâuz thiêz pov tâu têx li heik ntơư, pêz cux sir jos tso lênhx nênhs muk qênhz yuôx shuôs, chiê uô tiêr tâu jông luôs hâux lưv mak Đảng, têz qơưk zok muôz”.

Txix qênhx shênhx iz cxiê thax tsav hâur têz qơưk tưz muôx lênhx nênhs trâul moz hâur côngv thôngx, ntâu suôv qơư muôx nênhs muk lol đhâu ntus đriv tsi trơưk chei hâur thax tsav, zôngx ziv uô tsar ndê lênhx nênhs cik tâu moz, chênhr viv li Bôv đôiv pênhz phax tỉnh Điện Biên tưz tror uô têx qơư seiz jor hur tiz si cxuô txox cêr muk lol đhâu đriv têz. Lar heik zos uô jông hâux lưv seiz kaz, qênhz yuôx ntơưv têx trôngx đriv, cêr mê lus muk lol đhâu chiê seiz shuôs têx lênhx nênhs muk lol đhâu hâur VN, txix ntơư qênhz yuôx shuôs, pov nzor chor nênhs tâu xav tiêk trâul cik tâu moz, zôngx ziv gra tâu caz moz co chiê chox lơưr muk nhoz lơưr iz kro qơư, tso nyar seiz njuôk shuôs moz, car seiz trơưk li cui tinhv.“Xav phax tar moz zos hâux lưv zov chênhr thiêz tsuv uô ntêr, viv li pêz zuôr tror chox kriê têx Zênhx pênhz phax sir jos uô jông hâux lưv qênhz yuôx, qênhz shuôs thax tsav ntus đriv, phax tir their tsi chiê muôx lênhx nênhs muk lol đhâu hâur thax tsav tsi trơưk chei. Txix co phax tar tâu jông têx moz gênhs cik tâu đrâuv luôs 2 chas têz qơưk lol đhâu ntus đriv”.

Zơưv Lê Văn Quý, Phưv Chủ tịch Uỷ ban tỉnh Điện Biên, Phưv Tsar Ban Thường trực phax tar moz Covid-19 tỉnh Điện Biên heik pâuz: Iz chas uô jông hâux lưv tsưx phưv đriv têz , tsi chiê moz siz cik tâu lol hâur thax tsav qơư, tỉnh cux zuôr sir jos uô cxuô faz tsưr ziv phax tir their moz Covid-19.

Nhiv no tỉnh tưz uô lơưr jông Thủ tướng Chính phủ Chỉ thị 19, tror cơư trôngx têx qơư zuôr muôs, uô lax luôv tsi zov chênhr, tsi trâul txos ntơư; zênhx max qênhz shuôs chor nênhs muk txixTP Đà Nẵng thiêz tỉnh Quảng Ngãi tror lok hâur thax tsav tsi tâu đhâu 14 hnuz, heik cov lơưr krêz heik pâuz tsênhz mênhx thiêz muk zênhx max trâu têx qơư y tế chiê seiz njuôk shuôs đal jos. Hâur hâux lưv phax tar moz, tỉnh tưz cxiv uô têx tsưr ziv tsênhv tsênhz trâu 3 ntu li: Thâuv tsi tâu muôx moz huôv xênhz hâur thax tsav; thâuv muôx moz thiêz thâuv moz tưz huôv xênhz siz cik đêz đar hâur tas nro XH. “Pêz tưz cxiv uô têx tsưr ziv phax tir their li heik sâuv. Thâuv tsi tâu muôx moz mak sđ sik đros phax tir their moz, yơưz phơưz chor nênhs tâu xav tiêk zôngx ziv trâul moz thiêz cik tâu moz ntơư hâur thax tsav tỉnh. Pêz cxiv uô têx qơư kuôk cêv tso chor nênhs trâul moz muk nhoz uô cê, nhiv no tỉnh muôx 5 qơư kuôk cêv li heik sâuv hâur TP thiêz 14 qơư kuôk cêv hâur thax têx huyện, bax iz cxênhz luz txax trâu nênhs moz tuôx nhoz, pư chiê kho moz gênhs thâuv muôx lênhx nênhs trâul moz Covid-19”.

Nhiv no cxuô cấp, ngênhx thiêz thax tsav qơư hâur tỉnh tưz zênhx max đros uô luôs hâux lưv co, tsi tâu tso siêz thiêz sir jos sik đros phax tar moz. Hâur ntơư, uô jông hâux lưv tsưx phưv truôx đriv têz, sir jos tsi chiê moz siz cik tâu lol hâur VN đhâu thax tsav ntus đriv./.

                                                           (Vũ Lợi-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Yax mông lok phax tar moz vưv

Moz vưv zos zav moz tiv cik tâu caz moz, moz cik txix tsiêx cxu trâu lênhx nênhs phênhv ntâu zos đhâu qơư tsiêx cxu trâus moz tov tâu. Sâuv ntiêx têz iz shông muôx nhos 50-70.000 lênhx nênhs tuôs tiv moz vưv. Ntơưv Việt Nam, moz vưv tsênhv muôx yưv ntơưv ntâu tiv phaz, phênhv ntâu zos ntơưv têx tỉnh tox siêz faz Bắc. Ntơưv tỉnh Sơn La txix shông 2011 txos nhiv no tưz pov muôx 70 lênhx nênhs trâus moz thiêz trâus tuôs tiv moz vưv. Moz vưv lok six riêz nênhs, thâuv lênhx nênhs lok sik tsiêx cxu tưz vưv mak zuôr chơưv kho tsik  tâu lơưv, zuôr trâus tuôs. Cik moz vưv trâu lênhx nênhs phênhv ntâu zos txix têx đêr (tsav muôx 96%), tsênhv yuôr zos txix têx tsiêx cxu txơưr  li: Mir, nak chôngv, puôr… Caz moz vưv cik txix tsiêx cxu trâu lênhx nênhs đhâu têx qơư trâus tsiêx cxu tov, khơưz to, tsiêx cxu zêiv lok sik đhâu cor tâu têx tsiêx co li tuô, fêik đêr mir muôx moz, tsoz phưz đêr mir muôx moz vưv…

Nênhs lok sik tsiêx cxu đhâu thâuv trâus cik caz moz vưv zuôr đhâu iz ntu vâuv moz txix 2 txos 8 ciêz, têx jâuv cux zuôr tsơưs đuô lok sik ntêr đuô. Six hơưv vâuv moz khov trâu ntâu kror li: Kror qơư trâus tov to lox lok zâu jêx têx qơư phiv liv lok tsik jê, qênhx shênhx xưv lik têx qơư trâus saz….Uô ntêx thâuv zuôr vưv mak nênhs moz cux tsik pov zuk uô li chak hlo.

Thâuv nênhs moz vưv lơưv mak muôx yưv cuz, moz tâuz hâu, lax nhoz, xênhr siêz… thiêz têx kror muôx yưv txơưr li: pư tsik tsâus jos, nyêi pov cêr, nyêi têx zav đror lox, nyêi đêx, chuô…) lok kâuz ndâus ntâu, lok hưk ntâu, shâur nyar grêk, vưv, yênh…thâuv huôv moz mak truz ntêr txix 1-4 hnuz, đhâu co mak trâus tuôs.

Chiê phax tar moz vưv sơưr đơưk tsuv uô trơưk li đrav kaz:

1. Tsik zus ntâu đêr, mir, thâuv zus mak tsuv cxax yuôx phax moz vưv cxix cxuô trâu têx đêr, mir thiêz cxax phax moz lơưr yênhx shông trơưk li nganhx thú y hêik kriê.

2. Tsik tso têx đêr, mir tơưv đrâuv jôngr; tso tơưv đrâuv têx cêr mak tsuv chox lôngx kror ndâux. Tsik jêk têx đêr, mir.

3. Thâuv trâus têx đêr, mir tov, khơưz to, zêiv tâu mak tsuv: Nzuôr cov hur kror qơư trâus tov, khơưz to, zêiv co txix xaz phongx thiêz đêx hur tsik so hâur 15 phênhz. Zos tsik muôx xaz phongx mak tsuv nzuôr txix đêx hur. No zos tsưr ziv jông chiê paz txo grêk tsơưs chor caz moz gras tâu trâu hâur zuk luz chêr. Tsik uô trâu qơư trâus tov, trâus khơưz co trâu saz đuô thiêz tsik tâu khưr kror qơư trâus tov co cov ntov nti. Tuôx ciês trâu têx qơư y têr jê tiv zix chiê tâu hêik kriê thiêz cxax yuôx phax tar moz vưv. Tsik zôngv yuôx njuôz chiê chơưv kho moz vưv.

Txơưv tiêk moz vưv lok six riêz nênhs taz sik zuôr phax tar tâu. Cxax yuôx vắc xin phax tar moz vưv trâu têx đêr, mir zos kror tsur siv jông chiê phax tar moz vưv trâu lênhx nênhs. Nênhs trâus đêr, mir tov mak tsuv tuôx muk cxax yuôx phax tar moz vưv cov nzor, txưv côngz cxax chiê tsik trâus moz vưv./.

(Hồng Việt-Lik Thox cxêik nhênhv)