Hêir nênhs Ê Đê li ntênhs uô nênhz thor cov muôx đas jos

          Thâuv têx luz nxêz tôngx đruôk tôngx tưz tâu đei, chơưr xơưk tâu khi trâu ntơưv tul ndêx nxông đruôz đraz plas tsêr đros têx zav nox tưz tâu uô siêr tsênhv cuz nqo pa lơưs. Tul tsiêx tuô uô nênhz tưz tâu tuô thiêz uô siêr tso sâuv trôngx mor cxix cxuô. Suôz nxêz tôngx, đruôk tôngx đror chuôs tsi, hlôngr trâu luk hu zâuv cxuô lênhx nênhs ciêr chênhr tuôx đros dưv ntênhs. Co zos thâuv nênhs Ê Đê Dham li ntênhs uô nênhz qir tâu uô.

          Lênhx nênhs uô nênhz thor đas jos zos zơưv Y Ring A Drơng nhoz jos Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lăk. Zơưv Y Ring A Drơng zos kuz Tsar ban mênhx cxưx tỉnh, nhiv no zơưv tưz so lâuk, viv li tâu chuôz zis uô nênhz thor đas jos trâu zơưv. Viv zos lênhx nênhs muôx iz ntu uô hâu nov thiêz tul tsiêx chiê uô nênhz trâu zơưv zos iz tul fơưk tưv thiêz 5 huz chơưr xơưk. Zơưv Y Ring A Drơng puz pâuz, no zos jiês tiv 2 zơưv tâu uô nênhz thor cov muôx đas jos:

          “ Tsov lơưr yênhx thax tsav, muôx têx thax tsav lơưr tuô nhux thiêz, taz sik nhoz cur thax tsav mak tsi tuô nhux, tuô buô thiêz tuô tưv. Zos thâuv ntêx tsôngv box khênhr nhoz ntơưv luz tsêr ntêr mak nhiv no ntâu ziv chuôz zis iz shông uô 1-2 jiês taz sik nhiv no 1 chuôzz is zos muôx mak 1 shôngk uô iz jiês cux tâu”.

          Lơưr nênhs Ê Đê li cêr chax chês, uô ntêx thâuv tuô tưv uô nênhz, nênhs tâu uô nênhz tsuv hla đhâu têx jiês tuô keiz, tuô buô uô nênhz, muôx iz tul keiz thiêz 1 huz chơưr xơưk, iz tul keiz thiêz 3 huz chơưr xơưk, 1 tul buô đros trâu 3 huz chơưr xơưk lok sik 1 tul buô 5 huz chơưr xơưk. Iz ntênhs tiv zix zos tuô buô uô nênhz lok sik tuô tưv, tuô nhux, nênhs Ê Đê zuôr zâuv chôngz cưr tix nênhx tsa hâur xênhv nênhs tuôx chiê sik côngv cêr lov jêv đros chuôz zis:

          “Chuôz zis tưs muôx nox muôx tsês mak lơưr tuô keiz, tuô buô tuô nhux lok sik tưv cux tâu. No zos iz phongz cxưx thor cov muôx jông đas jos, chuôz zis thâuv tưs cux tâu shir phaz, tsâu sor”.

          Chiê bax trâu zơưv Y Ring li ntênhs uô nênhz, tas nro têx cưr tix nênhx tsa hâur xênhv nênhs tưz tuôx cxix cxuô chiê sik seiz lax, xeir luz hli jông chiê tsưr tsix, pheiz côngz hâux lưv uô trâu yênhx lênhx nênhs hâur chuôz zis, zâuv txir nênhz thiêz cưr tix nênhx tsa nhoz têx jêx jos tuôx dưv. Thôngx cxix bax têx huz chơưr xơưk kaz tưz tâu vâuv ntâu luz hlik, nriêr zuôr tul fơưk tưv jông chiê tuô. Lơưr zơưv Aê Khoa, nhoz jos Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lăk, chơưr tsuv zos chơưr kaz thiêx tso pov tsưr tsêr li têx bluô nux:

          “ Lơưr phongz cxưx uô nênhz trâu nênhs muôx hnuz nhôngs siêz lok sik đros lênhx nênhs hâur chuôz zis, xênhv nênhs muôx nox muôx tsês mak tsuv uô trâu pox côngz zơưv côngz, pos zơưs, têx lênhx nênhs tưz tâu tas siv nênhx, đhâu co thiêx li txos ntênhs thor muôx jông đas jos”.

          Thâuv uô mak muôx 3 hâux lưv, uô ntêx zos txi côngv têx đaz, pox côngz zơưv côngz thiêz nênhs tâu tas siv nênhx. Tiv 2 zos uô nênhz trâu lênhx nênhs tâu uô nênhz hâur jiês no. Tsuv muôx iz tul buô, 5 huz đêx, 5 luz ntiv tôngx tso chơưr thiêz 5 luz tôngx tês thiêz 5 huz chơưr xơưk. Txir nênhz hu thor phôngv đas jos thiêz chox 5 luz tôngx tês trâu nênhs tâu uô nênhz. Tiv 3 zos thor trâu nênhs tâu uô nênhz muôx jông đas jos li fơưk tưv. Suôz nxêz tôngx đror, txir nênhz uô nênhz thiêz chox tôngx tês trâu cxuô lênhx nênhs hâur xênhv nênhs, khơưk muôz huv trâu nênhs tâu uo nênhz thiêz phôngv trâu tsưr tsêr, chuôz zis njiz ntâu cêr môngr jông. Pox H Lil Mlô nhoz jos Tring 2, phường An Lạc, thị xã Buôn Hồ puz pâuz, tsov lơưr chuôz zis li têx muôx thiêz huv hnuz nhôngs mak nênhs Ê Đê thiêx li uô nênhz:

          “Nênhs Ê Đê cxôngx 60 shông lok sik 70 shông hnuz nhôngs ndê muk lok sik lênhx nênhs tsênhv uô côngz xưv hâur têx chiz coaz têz qơưk cxôngx 50 shông ndê muk mak uô nênhz thor phôngv đas jos, thiêz tax tâu ntâu yênhx tix jông”.

          Iz ntênhs uô nênhz thor muôx jông đas jos cux zos six hơưv chiê têx lênhx nênhs hâur xênhv nênhs tâu sik njiz, sik thav. Hâur ntênhs, hâux lưv hu thiêz txi côngv pox côngz zơưv côngz, nênhs tâu tas siv nênhx thor phôngv jông đas jos trâu chuôz zis thiêz xênhv nênhs muôx jông đas jos, uô tâu nox tâu hnar, njiz ntâu cêr yar ntux hâur luz nênhx./.

(H Xíu-Txâur Vax cxeik nhênhv)

            Du lix Quảng Ninh:Đhâu moz Covid-19 tưz tror muôx chôngz lênhx kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs

Thâuv 7 six têis cik sơưr nzor, ntơưv qơư tok kruô yêz gox đêx ntiêx têz Tuần Châu. Tưz hnor suôz yêz gox đêx đror đrông ntưk đros trâu tsôngv kruô têx luk thav lov jêv  shir phaz lul. Đros trâu tsôngv kruô sđ muk ndis shuôk niêv đêx hiêr Hạ Long hâur têx hnuz no, kuz tuz lênhv Vũ Văn Lẫm (60 tuổi) nhoz đrôngl Hạ Long hêik pâuz tiêk: Tsik tâu pov muôx iz jiês tưs muk ndis shuôk têz qơưs uô si, zuôr lov jêv chuôs li hnuz no thiêz đros trâu tsôngv px sđ têx cêr shir phaz trâu tỉnh cxuô luôs hâux lưv chox car huôv tsar du lix.

"Pêz cux muk uô si trâu niêv đêx hiêr Hạ Long oz pêz jiês lơưv thiêz, taz sik ndax trâu ntu no tỉnh Quang Ninh chox car txo grêk tsơưs tus grê muk ndis uô si huv đros tsôngv px muôx phênhv sâu tâu nhiêx txiêx tsơưs. Taz sik tus tsưr tsar yêz gox đêx cux shir phaz lul tok tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs"

Đhâu iz ntu so, viv moz Covid-19, qơư tok kruô yêz gox đêx ntiêx têz Tuần Châu tưz pov muôx ntâu hlôngr yiêz: Txix txox cêr lox 18A muk trâu qơư tok kruô yêz gox đêx puôr lênhx cxiv uô tâu yiêz thiêz iz thax tsav qơư tsês trâu yêz thênhv thiêz yêz gox đêx tok kruô, cux chos ntâu zav pax jông jav đros trâu muôx ntâu qơư uô si tưz tâu kriz đar. Đros co, cxuô lênhx cán bộ uô hâux lưv hâur cxuô luz yêz gox đêx cux tror shir phaz lul uô truôx luôs hâux lưv tir thêir moz gênhk tsik chiê cik trâu tsôngv kruô, zos đrêiv ngênhx y tế quy tênhv. Pos Đỗ Thị Hằng, chủ một tàu vận chuyển khách tham quan vịnh Hạ Long cho biết:

“Uô trơưk cxuo luôs hâux lưv txuôk đros du lix mak pêz tưz txo grêk tsơưs tus grê chễi yêz gox đêx. Txix 700 cxênhz iz six hơưv grêk yuôr 400 txos 500 cxênhz iz six hơưv hâur chêix jiês 2. Txo grêk 500 cxênhz yuôr 350 cxênhz iz six hơưv hâur chêix yêz gox đêx jiês 1. Tus grê no, nhiêx tsuôk txâuk zuôr trox yêz gox đêx tsar thâux kruô muk lok, tsik yuôr phênhv nhiêx sênhv tưs hlo”

Ntâu qơư so tok kruô, ntâu qơư uô jâuz mor muôs trâu tsôngv kruô thiêz yêz gox đêx thâux kruô ndis uô si sêiz shuôk têz qơưs cux txo grêk tus grê txos 30%. Uô trơưk hâu nov tỉnh Quảng Ninh luôs hâux lưv uô txuôk đros huôv tsar du lix hâur thax tsav cux muôx ntâu hlôngr yiêz, huv đros. Zơưv Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở du lix tỉnh Quảng Ninh hêik pâuz:

"Pêz tso tơưv luôs hâux lưv uô txuôk đros tsôngv kruô du lix thiêz cxơưz cxiz tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk têz qơưs trâu tỉnh Quảng Ninh cov ziv hnuz ziv chôngz. Đros co, hur si têx qơư uô si, qơư uô jâuz mor, qơư tok kruô cux tâu cxiv uô yiêz huv đros tsôngv kruô du lix siêz nhiêv”

Niêv đêx hiêr Hạ Long cxuô qơư đa đêx uô si, Cẩm Phả, Quan Lạn (Vân Đồn), Cô Tô, Trà Cổ (Móng Cái); tsêr tsês chiê cxuô chuôz zênhx Quảng Ninh hâur ntu đhâu lok lok no tưz muôx yenhx cxênhz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk, ndis uô si. Ntơư cux zos ngênhx du lix Quảng Ninh cêr shir phaz-truôx siêz huôv tsar du lix cov ziv hnuz ziv muôx chôngz lênhx kruô tuôx ndis shuôk niêv đêx hiêr Hạ Long-Quảng Ninh./.

                                 (Tsu cxêik nhênhv-Vũ Miền PV - CQTT Đông Bắc)