Jax sâu hnuz xiêz 8/10/2015

Ninh Thuận huôv tsar tu zus tsiêx cxu truôx đrênhk

 

 

 

Xav jênhv tu zus tsiêx cxu zos kror zov chênhr hâur luôs hâux lưv huôv tsar cêr uô nox, ntu 2011-2015, tỉnh Ninh Thuận tưz sir jos uô jông têx tsưr ziv huôv tsar tu zus tsiêx cxu trâu thax tsav muôx jâuz tâux nox. Khov co, tưz phuôx huiz tâu kror liv nhoz tiv phaz zos paz cxươz cxiz tu zus tsiêx cxu hâur thax tsav tỉnh huôv tâu tsar truôx.

Tỉnh Ninh Thuận li paz tsiêx cxu nhiv no muôx zuôr xar 254.000 tuk, hâur co chôngz tiv zix zos zax muôx 92.000 tuk, nhux đas 89.000 ntâu tuk. Zav nox chiv chir muôx thiêz têx zav txix kôngz nuv yênhx shông xar muôx 675 cxênhz tấn, tax tâu 34% ntâu zoz qơưx tu zus. Chor tsênhv yuôr mak chor chuôz zis chiv chir nriêr qơư chos jâuz tâux chiê cxaz nzir zav nox tu zus. 2 shông jê lok no, đros qiv hơưv li txơưr txar thiêz qênhx shênhx ntux kruôr truz ntêr, hâux lưv chox paz tsiêx cxu lok tsêr, tu zus lơưr tsưr ziv cơư hâur tsêr guôx, đros zus cov tros tâu sêiz zos tsưr ziv yiêz paz muôx chêx cur trâu nênhs tu zus. Zơưv Lê Quyết Thắng, phưv chủ tịch UBND xã Nhị Hà, huyện Thuận Nam puz pâuz:

Băng: “Hlôngr tu zus lơưr tsưr ziv cov tros ntơưv tsêr mak paz muôx tâu iz cxiê kror liv zov chênhr trâu pox nhuôs, xưk li tsik tas ntâu côngz, tsoz phưz nhux đas huv tsưr ziv, taz por huv kỹ thuật, sêiz kaz tâu caz moz, pâuz tâu tsiêx li hloz lox, tiv oz thiêz nhux đas tsik tsuv muk lok ntâu mak huôv tsar lox sêi đuô. Kror muôz trâu nox tsik so huôv tsar sêi mak cux paz trâu pox nhuôs huôv tsar kinh tế chuôz zis”.

Chiê huôv tsar tu zus uô cê lơưr saz truôx đrênhk, nganhx kôngz nuv tỉnh Ninh Thuận zuôr hlôngr yiêz côngz xưv nhênhz chơưv khoa học, công nghệ tu zus lơưr saz nhênhz chơưv đros choz zok nôngz, kỹ thuật. Thôngx cxix, tsov cưv txos kruôz kriê, gra siêz đas jos trâu cán bộ tu zus tsiêx cxu, thú y tiv phaz, chuôz zis tu zus tsơưs lok yênhx tưv tu zus tsiêx cxu thôngz đhâu chor huôx tôngv cxơưz cxiz uô kôngz, choz zok kỹ thuật tu zus, xưv lik thiêz uô cxuô zav hâur kôngz nuv.

Hâur ntu 2015-2020, tỉnh Ninh Thuận tưz xav jênhv tsuv tsưr tsix uô xênhz yar nganhx tu zus tsiêx cxu, huôv tsar lơưr saz tu zus chôngz uô cê, gra siêz tsơưr lươngv paz tsiêx cxu tax tâu zoz qơưx công nghiệp uô, tsês chiê taz por ngaz tuk vêv xênhz zav nox. Hâur oz shông 2015 thiêz 2016, uô tiêr thax tsav chos jâuz tâux muôx 315 hec ta, đros thax tsav tu zus tsiêx cxu, đros chor jâuz tâux yênhx shông tax tâu 56.700 tấn. Ntu 2017-2020, Ninh Thuận zuôr uô cov muôx 1.930 hec ta thax tsav jâuz tâux phưx vưv tu zus tsiêx cxu uô cê, đros paz nhux đas 55.000 tuk, yik 35.000 tuk, paz zax 60.000 tuk. Huôv tsar thax tsav tu zus đros thax tsav jâuz tâux xar muôx 65% paz tsiêx cxu. Zơưv Phan Quang Thựu-phưv giám đốc sở kôngz nuv thiêz huôv tsar jêx jok tỉnh Ninh Thuận hêik:

Băng: “Hâux lưv taz por paz tsiêx cxu lok six zov chênhr, nganhx kôngz nuv đros tiv phaz yax kriê hêik pêx xênhv chos jâuz tâux đros uô zav nox trâu tsiêx cxu. No zos vênhv thix zov chênhr muôx tsiv gri cuêz tênhv. Nhiv kruôr đhâu đros têz qơưk li têx paz mak pêx xênhv tưz chuv tôngv chos jâuz tâux chiê phưx vưv zav nox trâu paz tsiêx cxu, Khov trâu paz tsiêx cxu hâur chuôz zis thiêz no zos iz kror lok six jông”.

Iz hâur têx tsưr ziv mak Ninh Thuận tưz thiêz tsênhv kriz uô zos uô tsưr ziv hlôngr yiêz, tsoz phưz tu zus hâur tsêr guôx đros uô xênhz yar, hax huv zos kror zov chênhr chiê paz gra siêz tsơưr lươngv chor tsiêx cxu trâu tiv phaz hâur ntu zuôr txos.

Đros sir zôngv kror liv thiêz saz hlôngr yiêz hênhr hâur tu zus tsiêx cxu paz hlôngr yiêz phênhv sâu trâu pêx xênhv, gôngr côngv trâu tỉnh Ninh Thuận li huôv tsar cxuô. Taz sik, chiê hlôngr yiêz mak tsuv kriz đar thax tsav tu zus thiêz tsơưr lươngv paz tsiêx cxu hâur ntu 2015-2020, tsênhv lok six khov txos pêx xênhv li sir jos thiêz nganhx kôngz nuv tiv phaz li têx tsưr ziv uô huv đros./.

(CTV Văn Cảnh-Minh Tuấn-Ly cxêik-nhênhv)

 

 

 

 

 

 

 

Phênhv Nênhs gruôs uô tâu hâux lưv jông” hnuz  xiêz 8/10/2015

Zơưv lâuk Zax Lùa Tuôv sir jos hla đhâu yeiz pluôs

 

 

Xênhz thiêz hloz lox hâur iz chuôz zis uô liêx têz, ho muôx chôngz mê nhuôv nhoz tox siêz Dế Xu Phình, txix thâuv tsênhv zâu zâu zơưv Zax Lùa Tuôv tưz pâuz tâu cêr yeiz pluôs zos txov li chas. Hloz lox tiêr  nênhs, zơưv xar: Pos zơưs, niêv txir tưz tsês trâu zuk liêx têz, zuk muôx 2 cxeik têk uô nox, chas ho trâus yeiz pluôs tas li ntơư. Zơưv Zax Lùa Tuôv heik:

Băng tiếng Mông….

Tsưr ziv, siêz xar thâuv tưs tưz cxiz zơưv sir jos huôv tsar uô nox chiê hla đhâu yeiz pluôs. Zơưv seiz lax đros pox niêv, mê nhuôv sir jos huôv tsar kinh tế lơưr tsưr ziv uô ntâu zav nuv. Iz chas krêz đar uô liêx đêx xar muôx 5 cxênhz xưv phaz liêx krêz ntêir uô 2 chiv, zơưv tsênhv chos muôx nhos 10 cir nôngz cưk iz shôngk hâur iz ha ntâu têz thiêz. Đros têx liêx têz tưz uô ntêr shông, jux juk tsuôs tas, zơưv muôz hlôngr chos txir hơưk muôx 2 ha, chos siz shơưk xar muôx 800 tsoz txir tuôz ziz, txir juôx, txir khơưz. Seiz zuk qơư nhoz muôx ntâu shôngz ntông,  jông huôv tsar tu zus mur, zơưv tưz muk cơưv shâuv têx lênhx fôngx zưs, cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk tsưr ziv zus mur chiê tu zus 2, 3 xuz mur. Txix 2, 3 xuz thơưx, nhiv no zơưv chuôz zis tưz muôx txos 30 ntâu xuz mur, hâur chuôz zis guôx, chôngx tsiêx cxu thâuv tưs tưz muôx puô tuk keiz, yênhx châuv tuk buô.  Tov kaz no tâu canr bôv cxiz kôngz kriê tsưr ziv uô lơưr têx tsưr ziv yiêz hâur huôv tsar uô nox, tu zus tsiêx cxu, zơưv chuôz zis ziv uô tâu trơưk têk, siêz xar. Yưx hur tiz si têx nhiêx ntiêr, zuôr uz no tas, xav kror đruôz đraz iz shôngk chuôz zis sâu tâu 2, 3 puôk tsov đeiv txix têx txir hơưk, uô blêx, chos poz cưk, tu zus tsiêx cxu, zus mur zuôr ziz. Lơưr zơưv Zax Lùa Tuôv, xar huôv tsar uô nox tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar, tsuv tiz jông uô têx ar têz, uô trơưk têx tsưr ziv yiêz, zok nriêr têx nôngz kôngz, tsiêx cxu jông chiê tsêz chos, tu zus, tsi chiê têx liêx têz uô têz phaz:

Băng tiếng Mông…..

Xuz thơưx uô tâu trơưk têk, trơưk tsưr ziv, zơưv Zax Lùa Tủa tưz sir jos, moz siêz lus muk yênhx jêx jok, heik kriê têx cưr tix nênhx tsa , tsôngv box sơưr đơưk hâur jok đros uô lơưr. Zơưv jông siêz, shir phaz lus paz tsôngv box lok têx nôngz zuz tsoz chos, tsiêx tu zus, kriê tsưr ziv uô, viv li ntâu ziv chuôz zis tưz hla đhâu yeiz pluôs, sir jos uô bluô nux. Jok Dế Xu Phình muôx 82 ziv chuôz zis mak nhiv no tưz tsi yuôr chuôz zis tưs trâus yeiz, têx ziv chuôz zis pluôs txo grêk tsơưs jux juk. Nhiv no, liêx krêz ntêir Mù Cang Chải tưz tâu côngz jênhv zos têz qơưs thax tsav qơư chiv xênhz đrox tsuôs jông jav. Chiê tuôr truôx tâu têx muôx jông co, cux zos tok txeik têx six hơưv, hnuz nhôngs jông chiê muôx hâux lưv uô, cxaz nzir phênhv sâu tâu, zơưv Tuôv ho đros tsôngv box siz zâuv tuôr truôx, huôv tsar uô nzir têx liêx krêz ntêir chiê lênhk tok tsôngv kruô sơưr đơưk tuôx ndis seiz, uô si trâu zuk jêx jok, qơư nhoz. Tix lâus Xay Xênhv Tsaz, Bí thư chi bộ jok Dế Xu Phình ntâuk grê:

Băng tiếng Mông………

Muôx 70 ntâu shông, 30 shông nhoz hâur đảng, lâuk jok Zax Lùa Tuôv, heir nênhs Hmôngz tưz tâu hâu nov cxuô cấp muôz ntâu kruôs thiêz tâu côngz jênhv zos ziv chuôz zis txơưx huôv tsar uô nox cấp. Taz sik lơưr zơưv Tuôv, kror shir phaz đuô zos têx tuz nhuôs hâur tsêr puôr lênhx hloz tiêr nênhs, yênhx lênhx tiz nênhs muôx liv trâu XH. Thiêz, zơưv cux tsênhv muôx đas jos chiê đros têx mê tuz mê nhuôv huôv tsar uô bluô nux sâuv zuk qơư nhoz./.

                                           (Bích Thủy-Riê Lâux cxeik-nhênhv)