Jax sâu thưr 4.9.11.2016:

MƯỜNG NHÉ, ĐIỆN BIÊN MUÔX TSI TXÂUK CƯK KRIÊ NTƠƯR

          Tsêr cơưv cxênhx iz xã Mường Toong, huyện Mường Nhé li luz tsêr cơưv Mường Toong 5 cxiv uô trâu sâuv tiêx trôngz siêz, đros iz lớp cơưv uô cê cxênhx iz thiêz lớp cơưv kriê mê nhuôs zâu. Tiv muôx tsi txâuk cưk kriê ntơưr, viv li têx mê nhuôs shux xênhz lớp iz thiêz lớp oz tsuv cơưv uô cê hâur iz lớp zos cưk kriê Nguyễn Thị Trang kriê. Lơưr cưk kriê Trang: kriê oz lớp uô cê, cưk kriê cux njiz ntâu phêv liv, viv iz hnuz cưk kriê tsuv cxiv sâu 2 giáo án, kriê trâu oz lớp.

          “ Oz lớp cơưv uô cê mak pêz kriê lơưr yênhx tưv oz lớp, lớp iz lơưr tsaz yênhx nhiv no pêz tsuv tsov cưv đuô, lớp oz mak lơưr tsaz yênhx vnen pêz cux seiz car tsi tas. Pôngz lok six ntâu six hơưv bax trâu jax cơưv hênhr”.

          Tsêr cơưv Mường Toong 5 tsuôk zos iz hâur ntâu tsêr cơưv muôx tsi txâuk cưk kriê thiêz tsuv cơưv uô cê têx lớp cơưv nhoz huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên. Lơưr cưk kriê Lê Thị Hồng, thơưx sêiz car tsêr cơưv Mường Toong: shông cơưv no, tsêr cơưv yuôr 11 lênhx cưk kriê thiêz thiêx txâuk lơưr cui tênhv thiêz tsênhv muôx 9 lớp cơưv uô cê:

          “ Têx tsêr cơưv nhoz tsi chêx chôngk, hâux lưv muôx tsi txâuk cưk kriê li no uô zênhr shar lok six ntâu txos côngz xưv kriê thiêz cơưv ntơưr, cux xưk i muôz siêz tsơưr lươngv tsêr cơưv thiêz côngz xưv tsoz phưz shux xênhz nhoz ciês ntơưv tsêr cơưv. Thâuv chox shux xênhz lớp 3 cơưv lớp 5 ntơưv têx tsêr cơưv lol tsênhv qơư, shux xênhz nox, so ciês ntơưv tsênhv qơư, tsuv tsov cưv muôx 1,5 lênhx cưk kriê iz lớp. Têx tsêr cơưv tsênhv yuôr muôx tsi txâuk cưk kriê, tsêr cơưv tso shux xênhz cơưv 5 chuôv iz ciêz, iz cưk kriê iz lớp thiêz têx cưk kriê cux kriê cxaz trâu shux xênhz nhoz têx tsêr cơưv nhoz đêz tsênhv qơư 3 chuôv iz ciêz”.

          Shông cơưv no, huyện Mường Nhé muôx 38 luz tsêr cơưv, 630 ntâu lớp cơưv, zuôr xar 14 cxênhz shux xênhz, hâur co muôx 23 luz tsêr cơưv niêv txir zus mor, muôx 5.700 lênhx shux xênhz. Xav txos six hơưv no, tas nro huyện tsênhv zuôr trâus muôx zuôr xar 240 lênhx cưk kriê têx cấp cơưv thiêz hâur tas nro 430 ntâu biên chế tsuv cxaz nzir, cấp mê nhuôs zâu zuôr trâus muôx 134 lênhx cưk kriê thiêz, cấp 1 zuôr xar 60 thiêz cấp 2 zuôr trâus 40 lênhx cưk kriê thiêz thiêx txâuk. Ntâu tsêr cơưv tsi muôx txâuk lênhx nênhs uô mor nox trâu shux xênhz viv li têx cưk kriê tsi tâu txos six hơưv kriê, cux tsuv uô têx hâux lưv ntơư.

          Đros trâu qênhx shênhx muôx tsi txâuk cưk kriê ntơưr li nhiv no, phongx zaoz zux huyện cux tưz khưx phưx cxôngx tsưr ziv, tror heik trâu UB huyện thiêz hâu nov thênhv siêz chiê muôz cxaz pênhr nhiêx zuôr cxaz cưk kriê lol kriê ntơưr trâu cxuô luz tsêr cơưv. Zơưv Trần Ngọc Kiên, tsar phongx zaoz zux thiêz thox cxov huyện Mường Nhé tỉnh Điện Biên puz pâuz:

          “ Tsưr ziv lok muôx tsi txâuk cưk kriê, huyện tưz muôx chủ trương tror zôngv têx pênhr niêx shông tâu choz chiê cir hôx thôngx đros cưk kriê, tiv zix zos cưk kriê mê nhuôs zâu. Biên chế so lâus lok sik hlôngr thax tsav kriê mak pêz tror cxaz nzir chiê muôx txâuk cưk kriê. Xar njôngr tỉnh thiêz têx cấp têx nganhx tsuv muôx cxaz biên chế chiê pêz viv zos tsi muôx cưk kriê mak pêz cux krêz lớp cơưv tsi tâu”.

          Txơưv tiêk muôx tsi txâuk cưk kriê ntơưr, cxuô luz tsêr cơưv, cưk kriê thiêz shux xênhz nhoz Mường Nhé tưz thiêz tsênhv khưx phưx têx phêv liv chiê tror kriê thiêz cơưv cov tâu ntơưr truôx. Taz sik, lok lêx ntêr qênhx shênhx no tsuv zuôr trâus tâu tsov cưv car chêx chiê tuôv zênhv tsơưr lươngv kriê thiêz cơưv ntơưr, tsoz phưz đas jos trâu shux xênhz tox siêz nhoz thax tsav no./.

( Thào Ly- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phênhv thưr 4 hnuz 9/11/2016:

YAX KRIÊ

Cxax yuôx vắc xin phax tar cxuô zav moz

Tsôngv pox nhuôs sơưr đơưk hmor yuô! Phax tar moz gênhk zênhx jông đuô kho moz. Vắc xin zos tsưr ziv phax moz gênhk jông tiv iz chiê por vêv lênhx nênhs cxax yuôx tsik trâus moz thiêz tsik chiê muôx yưv moz gênhk lox phiv liv txos sơưr đơưk li đas jos. Cxax yuôx vắc xin paz phax tar moz siz cik, por vêv luz nênhx thiêz paz qênhz yuôx lok six ntâu zav moz siz cik li tuôs chêr, kruô tâuv, hnôngk, rubella, moz kos kaz poz njês, moz njưl…

Luôs hâux lưv kriz đêz đar cxax yuôx phax moz gênhk tâu sêiz zos iz hâur y têr li dưv phax uô yênhx côngz tiv zix nhiv no. Cxax yuôx phax moz đêz đar lok six zov chênhr, viv tưz muôx chêx cur jông thiêz tir thêir tâu ntâu zav moz trâu nhuôs zâu. Luôs hâux lưv cxax yuôx phax moz gênhk zos faz tsưr ziv jông tiv iz; viv li ntâu zav moz siz cik tưz tâu txo grêk tsơưs ntâu. Cxax yuôx vắc xin paz phax moz thiêz por vêv đas jos trâu lênhx nênhs thiêz đhâu co cux paz huôv tsar pênhr jos, uô trâu nhuôs zâu muôx đas jos thiêz lox hloz jông…viv li zuôr paz txo grêk tsơưs trâus moz thiêz muk tsêr kho moz, txo grêk nhiêx txiêx tsoz phưz y tế, tiv zix paz trâu chuôz zis tsik tas ntâu six hơưv chiê tsoz phưz chor nhuôs trâus moz thiêz tsik trâus sêv khiz luz chêr, paz muôx đas jos uôcxuô luôs hauax lưv. Đros co, tsênhv paz muôx ntâu kror jông trâu tiz nênhs thiêz côngv thôngx, xưk li chuôz cxaz đas jos uô cxuô luôs hâux lưv, tiv tsik trâus muôx moz gênhk.

Sâuv thax tsav tỉnh Sơn La txơưv muôx ntâu zav moz siz cik tưz tâu txo grêk tsơưs, taz sik iz cxiê zav moz cux tsênhv yưv ntâu uô trâu lênhx nênhs trâus tuôs xưk li: Moz hlưz hâu Nhật Bản, moz Uốn ván nhuôs zâu, moz kruô tâuv…

Nhiv no zav vắc xin hâur cxax yuôx phax moz đêz đar puôr lênhx tâu cxax tsik tas nhiêx txiêx ntơưv chor qơư cxax nhoz xã, phường, thị trấn sâuv thax tsav iz huôv tỉnh lơưr Bộ y tế li tsưr ziv zos:

- Vắc xin BCG phax moz njưl; Vắc xin Viêm gan B phax moz viên gan caz moz B. oz zav vắc xin no cxax ziv nzor ziv jông thâuv nhiv kruôr xênhz zus tâu.

- Vắc xin sik côngv DPT-VGB-Hib chiê phax 5 zav moz zos bạch hầu, hnôngk, uốn ván, viêm gan B thiêz moz njưl, moz sâur nyar hlưz hâu tiv Hib; vắc xin OPV phax moz tuôs chêr. Chor zav vắc xin no cax muôz trâu nhuôs hâuk thiêz cxax iz jiês xuz thơưx thâuv mê nhuôv muôx 2 hli hnuz nhôngs, jiês tiv 2 thâuv mê nhuôv muôx txâuk 3 hli thiêz jiês 3 thâuv txưv 4 hli hnuz nhôngs.

- Vắc xin moz kruô tâuv: Phax moz kruô tâuv. Cxax thâuv nhuôs zâu txưv 9 hli hnuz nhôngs.

- Vắc xin moz hlưz hâu Nhật Bản: cxax thâuv nhuôs zâu txưv iz shông hnuz nhôngs.

- Vắc xin moz kruô tâuv-Rubella thiêz vắc xin DPT (Phax moz bạch hầu, uốn ván, hnôngk) cxax thâuv txưv 18 hli hnuz nhôngs.

- Vắc xin AT. Cxax phax moz trâu chor pox niêv xênhz nhuôs hâur chêr thiêz pox niêv muôx 15 shông chiê phax moz uốn ván trâu niêv thiêx phax moz Uốn ván trâu mê nhuôs nhiv kruôr xênhz zus.

Cxax yuôx phax moz zos viv đas jos, ngaz tuk trâu mê nhuôs, viv li niêv txir tsuv chox mê nhuôs muk cxax yuôx vắc xin cov huv six hơưv trâu têx qơư cxax yuôx phax moz sâuv thax tsav iz huôv tỉnh chiê tsik trâus muôx moz, txo grêk trâus tuôs tiv moz siz cik, paz gra siêz tsơưr lươngv luz nênhx trâu pêx xênhv cxuô mênhx cxưx sâuv thax tsav tỉnh Sơn La./.

                                             (Hồng Việt-Lik Thox cxêik nhênhv)