Jax sâu thưr 4 hnuz 29-7-2015:

CXIV TSA NÔNGX CXÊNHZ YIÊZ: TSUV MUÔX HLUÔK NÊNHS SIK CÔNGV TÊS UÔ

***&***

          Shông 2012, thâuv tâu TW Đoàn xeir zos xã tâu paz txưv cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz, Ban chấp hành đoàn xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai tưz heik kriê cxiv vênhv tôngv no txos yênhx chi đoàn, huiz tôngv chôngz hluôk nênhs cxaz chuôz. Ntâu hâux lưv uô tsênhv tsênhz tưz tâu choz trâu hluôk nênhs li: lox tôngv paz max têx ziv chuôz zis pluôs, chuôz zis tâu sơưv tsênhv chei, uô cêr mul lol hâur jêx jos, nquôr bê tông tâu 1200 ntâu yiv cêr mul lol, vênhv tôngv paz tsôngv box uô 216 luz tsêr vêv xênhz, chos 10hecta jôngr, khơưz huk cưx liês tok đêx, kho đuô liệt sĩ li têx nxa.... Đros co zos têx huôx tôngv jông siêz, ndo txiêx pâux njik tâu yax six uô. Bí thư Đoàn xã Bản Qua Nguyễn Tiến Anh heik:

Băng: “ Đhâu 3 shôngk krêz uô, pêz yax six heik kriê, chuv tôngv côngz xưv yax mông hluôk nênhs li têx hâux lưv uô. Đhâu co, pêz paz max tâu trâu canr bôv, pox nhuôs pâuz tâu hâux lưv cxaz chuôz cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz li liv zix. Nhiv no xã tax 17/19 têx luôs hâux lưv tso tơưv...”

          Bí thư tỉnh Đoàn Bạc Liêu Trương Hồng Trang puz pâuz: 3 shôngk đhâu, phongz yaox “ hluôk nênhs sik côngv tês cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz” tưz tax tâu ntâu chêx cuk jông. Co tsi taz zos têx côngz trênhx, trâur nuv tsênhv tsênhz, mak coaz tsôngv đuô zos hluôk nênhs li qơư sơưr, pưs txux tâu khav tênhv truôx vênhs hâur hâux lưv phuôv tsar nhoz yênhx tiv phaz:

Băng: “ Pêz tsov cưv tiv zix txos vênhv thix zaoz thôngz nôngx cxênhz, niêv cêr, cêr mul lol hâur jêx jos thiêz paz txưv cxaz iz cxiê côngz tsênhx hâux lưv uô. Pir li têx tsêr vênhx huôv nhoz jêx jos tưz tâu cxiv tsa taz sik tsi muôx têx chuôz zênhx cxuô zav, Ban thường vụ tỉnh đoàn tưz hu lơưs hluôk nênhs khối doanh nghiệp TW paz txưv trâu têx jêx jos co, tas nro puôr lênhx muôx meir vi tênhr. Đhâu co paz txưv trâu đoàn hluôk nênhs, tsôngv box nriêr thiêz cơưv shâuv tâu têx trâur nuv jông, tsưr ziv uô muôx chêx cuk sâuv internet”.

          Đhâu 3 shôngk krêz uô cxiv vênhv tôngv “Hluôk nênhs sik côngv tês cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz”, hluôk nênhs tas nro tưz cxiv uô yiêz tâu zuôr xar 11 cxênhz cei cêr zaoz thôngz nôngx cxênhz, 89 cxênhz ntâu cei cêr zaoz thôngz, đêx liv, 2 cxênhz 820 luz tsêr vênhx huôv đros 5 cxênhz 255 tsêr jông siêz, tsêr trâu shuv xênhz nhoz cươv ntươr niêv txir zus mor, 80 cxênhz ntâu luz tsêr vêv xênhz... Phongz yaox “ Hluôk nênhs sik côngv tês cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz”; đros ntươ cux paz tâu 30 cxênhz ntâu lênhx hluôk nhoz nôngx cxênhz tâu txeik pênhr uô xênhz yar, heik kriê hâux lưv uô trâu 2,6 tsov lênhx hluôk, kriê hâux lưv uô trâu 350 cxênhz lênhx nênhs, car chêx hâux lưv uô trâu 420 cxênhz ntâu lênhx hluôk. Niêv lâuk Phan Thị Phúc, bí thư đoàn xã Kim Long, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu xar li no: xar cov hluôk nênhs cxaz chuôz cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz muôx chêx cuk, tsuv paz txưv trâu chor hluôk phuôv tsar kinh têr tiv phaz, paz lơưr muôx hâux lưv uô... tsi zos yax mông, heik kriê txơưv tâu:

Băng: “ Têx trâur nuv hlôngr yiêz KHKT lok six zuôr trâus trâu têx hluôk nênhs thiêz thax tsav nôngx cxênhz nhiv no. Đros thiêz trâur nuv mak pêz cux xar TW, tiv phaz chox têx trâur nuv yiêz thiêz hlôngr yiêz KHKT chiê têx hluôk nênhs muôx tâu yênhx tưv, car chêx hâux lưv uô trâu hluôk nênhs nhoz tiv phaz”.

          Lok vênhv thix no, Bí thư TW Đoàn Nguyễn Anh Tuấn xar tiêk: nôngx cxênhz yiêz li qơư tsov txos tsi zos uô hlôngr yiêz pliêx flu nôngx cxênhz mak coaz tsôngv đuô zos muôz siêz luz nênhx, phênhv sâu tâu trâu tsôngv box. Chênhr viv li, tsuv cxơưz tiês phuôv tsar uô xênhz yar, cxiv tsa thiêz krêz đar têx trâur nuv huôv tsar cêr uô nox, paz tsôngv box, hâur co muôx hluôk nênhs uô bluô nux ciês sâuv zuk têz qơưk:

Băng: “ Phuôv tsar kinh tế nôngx cxênhz nhiv no tsênhv zos iz jênhv vưv coaz tsôngv. No cux zos kror taz por hâux lưv uô têx luôs hâux lưv cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz tâu truôx vênhs. Thâuk kinh têr phuôv tsar thiêx muôx theox chênhv chiê yưv pênhr trâu vênhx huôv, zaoz zux, têx ploz tsênhr txơưr truôx vênhs đuô, chiê car chêx hâux lưv uô ntơưv qơư... Pêz xar tiêk tsuv chuôz tsar yênhx tưv, KHKT hâur hluôk nênhs li huôx tôngv txưv zênhv thâuv cxaz chuôz cxiv tsa nôngx cxênhz yiêz”.

          “ Kror tưs zuôr trâus txos, têx luôs hâux lưv tưs phêv liv mak muôx hluôk nênhs”, lo lul co iz jiês thiêz tâu heik tơưv thôngz đhâu hluôk nênhs tas nro têz qơưk li siêz uô ntêx nyuôk, txưv zênhv cxaz chuôz muôx chêx cuk, thâuv ziv hnuz ziv muôx têx côngz tsênhx gra bê hluôk nênhs uô tâu tiêr, gôngr phênhv jông lol hâur têx hlôngr yiêz jông nhoz nôngx cxênhz, muôz siêz tsôngv box tox siêz, nôngx cxênhz li luz nênhx./.

                                                   ( TTT- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Phênhv “Hnuz 29/7/2015:

Phax moz vưv li chak?

-----------------------

1. Muôz saz phôngx nzuôr ciês kror qơư trâus tov.

Lơưr tsưr tsix y tế ntiêx têz hêik pâuz, hâur 86 luz têz qơưk tâu sêiz kaz moz vưv mak muôx txos 68 luz têz qơưk muôx moz vưv; phênhv ntâu moz vưv cik chor tsiêx cxu kuk xưk li: Lux, puôr, plik txos trâu chor tsiêx zus li: đêr, mir, nhux tưv, nhux đas… Hâur co đêr, mir trâus moz vưv ntâu tiv zix thiêz zos chor tsiêx uô ciz caz moz vưv ntâu tiv zix trâu lênhx nênhs thiêz chor tsiêx txơưr đuô, viv muk lok đêz thiêz tov trâu cxiê qơư. Nhoz pêz têz qơưk, đêr zus zos zav tsiêx cik caz moz vưv trâu lênhx nênhs ntâu tiv zix (xar muôx 95-97%) đhâu co zos mir.

Đêr trâus cik caz moz muôx oz kror: zos vưv thiêz trâus tuôs chêr. Thâuv trâus đêr, mir vưv tov lok sik cor tâu mak tsuv sêiz co zos nênhs tsuv tâu chơưv paz sêi. Uô ntêx mak tsuv xưv lik ciês ntơưv qơư kror qơư trâus tov, tsuv muôz  saz phôngx, cuô njêr, đêx hur nzuôr ciês kror qơư trâus tov co ntâu jiês, muôz chor cồn, cồn iốt lok nzuôr cov hur si….

Thâuv tưs nênhs trâus tsiêx cxu tov, tsuv muk cxax yuôx phax moz vưv ciês: Thâuv tuk tsiêx trâus cik caz moz vưv tov sâuv tâuz hâu, chax đaz, qơư mok…txơưv tov trâus tsơưs cux tsuv muk cxax yuôx tir thêir caz moz vưv.

2. Tsuv sêiz shuôk jông đhâu thâuv cxax yuôx vắc xin tas.

Thâuv trâus đêr, mir tov tsuv sêiz shuôk jông tuk tsiêx hâur 15 hnuz tov kaz. Hâur ntu sêiz shuôk zos pov tuk tsiêx co trâus uô moz, tsik nox lok sik trâus tuôs, tsuv chox lênhx nênhs trâus tov ntươ muk cxax yuôx phax tir thêir caz moz vưv ciês. Zos đhâu 15 hnuz, txix thâuv lênhx nênhs co trâus tsiêx tov, tuk tsiêx co tsik uô chak mak tsik muk cxax yuôx phax moz cux tâu.

Chiê tax tâu chêx cur siêz, thâuv cxax yuôx phax moz vưv tsuv tsov cưv: cxax ciês yuôx đhâu thâuv trâus tuk tsiêx tov lok sik cor tâu têx tsiêx trâus moz vưv, tsuv cxax cov txâuk côngz yuôx, huv six hơưv cxax chor côngz yuôx co lơưr bác sĩ hêik kriê đros yênhx zav vắc xin tir thêir caz moz vưv. Tsuv cxax cov txâuk yuôx vắc xin, tsuv tâu tsês chiê nhoz jêx tưv txix 40 tưv txos 80 tưv.

Hâur six hơưv cxax, tsik tâu uô hâux lưv ntâu, tsik hâuk chơưr. Cxax yuôx vắc xin moz vưv zos Việt Nam uô, cux muôx yưv iz cxiê li: Khâuk, o liêz ciês kror qơư côngz cxax thiêz đhâu oz pêz hnuz tov kaz zuôr jông. Đros iz cxiê lênhx nênhs tsik huv yuôx, uô xuô, muôx zênhk chơưr… zuôr trâus cuz zâu, moz tâuz hâu, xênhr siêz, tsâuk muôs…Thâuv muôx yưv li co, nênhs moz tsuv hêik trâu bác sĩ qơư cxax yuôx chiê muôx tsưr ziv xưv lik. Nhiv no, yuôx vắc xin tir thêir caz moz vưv zos têz qơưk Pháp uô lok six jông, chêx cur por vêv siêz, six hơưv por vêv tâu iz shông, njiz tsơưs têx phiv liv muôx yưv ntơưv kror côngz cxax thiêz luz chêr. Viv li, tsưr tsix y tế ntiêx têz hêik, tsuv sir zôngv chor yuôx vắc xin no chiê cxax trâu chor nênhs zuôr trâus cik caz moz vưv siêz xưk li cán bộ thú y, kiểm lâm, nênhs uô zav nox txix tsiêx cxu… thiêz zôngv chiê chơưv kho phax tar cik caz moz vưv trâu chor nênhs trâus tsiêx vưv tov. Pox niêv xênhz nhuôs hâur chêr thiêz nhuôs zâu cux cxax tâu yuôx vắc xin tir thêir caz moz vưv, taz sik tsuv muôx bác sĩ hêik kriê thiêz sêiz shuôk jông./.

                                          (Hồng Việt-Ly dịch đọc)