Điện Biên: Phiv liv lok luôs hâux lưv sêiz car khơưz cuz ntơưv Har Trơưv

          Đhâu zuôr xar 12 shông muôz ntơưr khơưz cuz ntơưv Har trơưv, xã Phiz Nhưx, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên thiêz tror txưr tsik puz khơưz’ taz sik, hâur ntu đhâu tsik ntêr lok no tsôngv px hâur thax tsav tỉnh thiêz px nhoz iz cxiê tỉnh li: Sơn La, Hoà Bình, Lai Châu, Laox Cai tsênhv tror tuôx zok nriêr khơưz cuz. Tix lâus Tênhr x Thox nhoz jos Phiz Nhưx A, xã Phiz Nhưx, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên zos iz lênhx zok nriêr khơưz cuz hêik pâuz: “Hâur ntu uô ntêx mak hur si chor lâuk, hluôk thiêz tas tsôngv px cux muk zok nriêr khơưz cuz, taz sik nhiv no tsuôk zos muk zok khơưk poz jêz lơưv xưz”

          Trơưk li hâu nov xã Phiz Nhưx hêik pâuz, chuôz piz txix shông 2005, tsôngv px tưz chuôz piz zok nriêr khơưz cuz. Txos trâu shông 2010, Công ty Mo Ly Den tưz tâu Sở công Thương muôz ntơưr tso chêi khơưz cuz. Taz sik, đhâu oz pêz shông tov kaz, Công ty no ho tso tsês thiêz txix ntơư cux muôx chôngz lênhx px tuôx zok nriêr khơưz cuz trâu thax tsav qơư ntơư. Txơưv tiêk, hâur shông 2017, Uỷ ban tỉnh Điện Biên tưz muôx ntâuz ntơưr sâu tsês thax tsav ar hêik sâu tsik puz khơưz cuz nzir, taz si ho tsik tâu choz zok trâu chor nênhs sêiz car thiêx uô phiv liv txos hâux lưv sêiz car txưr khơưz cuz. Zơưv Zik x Hav, chủ tịch uỷ ban xã Phiz Nhưx, huyện điện biên Đông hêik pâuz: “Chor px nhoz iz cxiê tỉnh tuôx mak lơưr uô tsêr fênhz suôz nhoz chiê zok nriêr khơưz cuz thiêz tsôngv px hâur thax tsav no muk khơưz cuz mak cux muôx mê njik luk, viv siz txênhz khơưz cuz thiêz pêz cux ntêk cxov tâu iz cxiê lênhx, viv zuôr muôs zax zênhz hâur thax tsav qơư khơưz cuz”.

          Chiê tir thêir têx tsik jông hêik ntơư, Công an huyện Điện biên Đông tưz tso công an tuôx nhoz hâur xax, sêiz car njôngr têx lênhx nênhs fêv hêik sâu tsik chiê uô muôx yưv têx tsik jông thiêz tsik chiê uô ruôr hiêv txos tsôngv px hâur thax tsav li luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz.  Thượng tá Hoàng Văn Hải, Phưv tsar phôngx công an huyện Điện Biên Đông hêik pâuz: “Txix shông 2017 txos trâu nhiv no, thax tsav qơư ntơư cux tsik yuô muôx lênhx nênhs tuôx khơưz cuz. Taz sik, tsuôk zos pov muôx iz cxiê px nhoz 6 tỉnh hâur thax tsav faz Bắc tuôx zok nriêr khơưz cuz tsik trơưk chêi, uô muôx yưv têx tsik jông txos px jêx jos hâur thax tsav. Lar hêik zos hâur chêix ntux nas, đêx nas zôngx ziv uô ar poz thiêz cuôr yôngz txos lênhx nênhs. Pir li tsêiz no tưz muôx oz lênhx nênhs khơưz cuz trâus ar poz cxuz tuôs ciês ntơưv qơư”

          Muôx yưv têx tsik jông truz ntêr shông, uô ruôr hiêv txos hâu nov xã thiêz tsôngv px hâur thax tsav. Đhâu muôx oz lênhx nênhs trâus ar poz cxuz trâus tuôs hêik sâu, tsôngv px hâur thax tsav têx ar têz cux trâus khơưz ruôr hiêv tas ntâu, uô trâu tsôngv px têx ar têz ntơư tsik jông tsêz chos kongz lôngk thiêz hâu nov ntơưv qơư tsuôk tok hau nov tỉnh, huyện choz zok thax tsav ar hêik sau trâu hâu nov xã sêiz car. Zơưv Bùi Ngọc La, chủ tịch uỷ ban huyện Điện biên Đông, tỉnh Điện Biên hêik pâuz: “Tỉnh tưz choz zok thax tsav ar hêik ntơư trâu Sở tênhx qơư zok cơ quan sêiz car txưr tsik puz khơưz luz kror cuz  ntơưv xã Phiz nhưx, taz sik txix ntơ txos trâu nhiv no cux tsik pov fuô uô têxluôs hâux lưv ntơư. Pêz hêik trâu hâu nov tỉnh, tsuv chox car Sở tênhx qơư zênhx max qênhz yuôx luôs hâux lưv txưr tsik chiê tsôngv px tuôx khơưz cuz nzir thiêx tsik uô ruôr hiêv txos tsôngv px hâur thax tsav luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz”.

          Chênhr zos li hêik ntơư, hâu nov tỉnh điện Biên tsuv zênhx max chox car uô truôx luôs hâux lưv txưr tsik puz khơưz cuz nzir, tsik chiê tsôngv px nhoz cxuô tỉnh txơưr tuôx uô ruôr hiêv txos tsôngv px hâur thax tsav./.

(Tsu cxêik nhênhv-Vũ lợi)

Têx lo luk nus tsik so njiz lok cxax yuôx vắc xin phax tar moz vưv  

* Tsuv uô li chak đhâu trâus đêr thiêz mir tov?

Tsuv xưv lik jông thiêz nzor ciês qơư trấu stov chiê paz txo grêk tsơưs chor caz moz vưv txix tsưr ziv nzuôr cov hur si qơư trâus saz co ntơưv têx đêx nyiêz hur đros xà phòng ntâu jiês, đhâu co nzuôr cov hur jông txix têx zav li cồn, lok sik cuô njêr thiêz muk cxax yuôx vắc xib phax tar moz vưv ciês.

Zos tiêk qơư trâus tov thiêz trâus saz co nhoz jê ntơưv têx qơư li (sâuv tâuz hâu, jêx muôs, chax đaz, xuz pưs, têk) lok sik ntơưv têx qơư phiv liv li têx qơư mok mak tsuv cxax nzir zav yuôx tir tar moz vưv (SAR) thiêz vắc xin phax moz vưv.

* Puôk tsuv tâu cxax yuôx phax tar moz vưv trâu nênhs trâus đêr, mir tov? Thâuv tưs tsuv cxax yuôx vắc xin phax tar moz vưv?

Khov trâu yênhx lênhx nênhs mak bác sĩ zuôr cuêz tênhv sêz cxax yuôx phax moz vưv lok tsik cxax. Iz zav li tuk tsiêx tov zuk co sêiz shuôk tsik tâu lok sik trâus tuôs lơưv mak tsuv cxax yuôx phax tar moz vưv ziv nzor mak ziv jông têx jâuv tsênhv tsuv cxax yuôx tir tar thiêz vắc xin moz vưv uô cê; zos tiêk tuk tsiêx co tsênhv chiêx sêiz shuôk tâu mak zuôr tsik thav cxax lok sik cux tsuv cxax siz tuk tsiêx co jông li chak.

Lơưr tsưr tsix Y têr ntiêx têz hêik kriê mak zuôr phênhz tâu 3 thênhv:

Thênhv 1: Thâuv nênhs cor tâu lok sik muôz trâu tuk tsiêx cxu nox tuk tsiêx co zêiv zuk cxêik têk mak tsik thav chơưv kho zos tiêk tuk tsiêx co tsik zos tsiêx jông.

Thênhv 2: Thâuv tsiêx cxu buôr tâu trâu zuk têx qơư trâus saz sâuv tơưr grêix lok sik khơưz zuk têx tơưr grêix to tsik lok nyar, zêiv tâu zuk têx tơưr grêix trâus to mak tsuv muk cxax yuôx vắc xin phax moz ciês.

Thênhv 3: Thâuv muôx yưv iz lok sik ntâu qơư trâus tov, khơưz to toz mak tsuv cxax ciês yuôx tir tar moz thiêz vắc xin phax moz ciês.

* Cxax yuôx phax moz thâuv xênhz nhuôs hâur chêr lok sik ntu mê nhuôs tsênhv nox mik puôk tâu?

Moz vưv zos iz zav moz hnhar. Nhoz chor nênhs tsuv cxax yuôx đhâu xav trâus cik caz moz, tiv moz vưv txơưr txar phiv liv, viv li pox niêv xênhz nhuôs hâur chêr cux tsuv cxax yuôx, tsik tâu hlôngr đuô six hơưv cxax yuôx phax tar caz moz thâuv pâuz zuk tsênhv xênhz nhuôs hâur chêr.

Cxax yuôx vắc xin phax moz vưv trâu chor nênhs zuôr trâus cik moz siêz, tsuv uô jông sêiz shuôk têx kror jông thiêz phiv liv uô ntêx thâuv cxax yuôx.

Zos tiêk thâuv tsênhv cxax yuôx lơưr six hơưv tưz tênhv tsês zos pâuz tiêk zuk xênhz nhuôs hâur chêr, tsuv nus bác sĩ thiêz tsuôk bác sĩ thiêx pâuz cuêz tênhv cxax yuôx phax moz cov huv đros trâu yênhx lênhx nênhs.

Cux zuôr cxax tâu yuôx phax tar moz vưv trâu ntu mê nhuôs tsênhv nox niêv mik hâur têx jiês tsuv cxax yuôx./.

                    (Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)