Lào Cai: Pêx xênhv Sa pa txar tsiêx cxu đrêiv ntux no njiv

Shông tưs cux li, txos chêix ntux no njiv, tê piz lok mak tix lâus Câu Xênhv Zax nhoz xã Sa Pả, huyện Sa Pa ho đros ntâu chuôz zis hâur xã sik đros bax cxuô zav chox chor tsiêx cxu grêk trâu qơư kik chiê đrêiv ntux no njiv. Chuôz zis tsik zos tsik muôx tsêr guôx, taz sik tiv chêix ntux no nhoz tox siêz, cxuô zav jâuz tâux muôx tsơưs, viv li nhux tưv tsik so trâus yêiz. Tsik tâu hêik txos têx hnuz ntux no njiv truz ntêr, zuôr tso tsik tâu tsiêx cxu muk nox jâuz, cơư ntêr hâur têx tsêr guôx cux zuôr trâus moz đrux têx lênhs têk tơư thiêz trâus tuôs.

Shông no tix lâus Câu chuôz zis muôx 3 tuk tưv lox thiêz 2 tuk mê nhuôs, cux li cor cav tix lâus chox chor tsiêx cxu lok trâu qơư kik kuôk tsêr ntâu cêik cêr nhoz thax tsav xã Toòng Sành, huyện Bát Xát. Chaz chor nhux tưv muk trâu thax tsav qơư ntơư, zuk tsuv bax khâuz ndơưk, cxur, đêx cxuô zav chiê gra đros muk thiêz uô tsêr fênhz suôz nhoz tu zus tsiêx cxu đhâu ntux njiv mak tror lok:

“Shông tưs cux tsuv chox tas lok đrav no, tsik lok mak zuôr trâus tuôs. Cxiê shông mak kaz hli 12 zax lix thiêz no, shông no kaz hli 11 xưz tưz no lơưv. Lok đrav no mak tsuôk tso nhux tưv muk nox jâuz iz ndis txos 4, 5 six zuôr tsâuk ntux chaz lok khi xưz”.

Tưz tsik zos ntơưv Sa Pả, mak ntơưv thax tsav chor xã tox siêz txơưr đuô nhoz Sa Pa li Trung Chải, Tả Phìn, San Sả Hồ, Lao Chải, Bản Khoang…ntâu ziv chuôz zis cux tsuv chox tsiêx cxu muk đrêiv ntux no njiv. Thax tsav qơư chox tsiêx cxu muk đreiv ntux no njiv zos têx qơư kik nhoz oz huyện Bát Xát thiêz Bảo Thắng.

Pos Trần Thị Lan Hương, phưv tsar phòng Kông nuv huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai puz pâuz, tas nro huyện nhiv no muôx 13 cxênhz ntâu tuk tsiêx cxu, hâur ntơư muôx 20% tsik tâu muôx txâuk cxuô zav jâuz tâux tsês trâu tsiêx cxu nox cux xưk li tsik tâu muôx tsêr guôx taz por chiê tir tar ntux no njiv. Viv li, txix ciês thâuv hâur chêix ntux no, huyện tưz muôx tsưr ziv chiê kruôz kriê, tsưr tsix chiê chor ziv chuôz zis txar têx tsiêx cxu muk trâu têx qơư sor đuô. Txos nhiv no, phênhv ntâu chor chuôz zis muôx zoz qơưx tưz puôr lênhx txar zuk chor tsiêx cxu muk trâu têx qơư co ngaz tuk:

“Chor ziv chuôz zis muôx zoz qơưx txar zuk chor tsiêx cxu muk trâu qơư kik sor đuô mak pêz hêik chor xã tsuv sêiz car jông chor tsiêx cxu no thiêz tsuv cxax yuôx phax moz uô ntêx thâuv zuôr chox muk. Lok saz huyện mak pêz tưz muôx ntơưr xa trâu chor huyện iz ndis chiê paz tsar tov trâu chor ziv chuôz zis tso zus zuk chor tsiêx cxu sâuv thax tsav têx huyện co”.

Đros tsưr tsix trâu pêx xênhv txar chor tsiêx cxu, hâux lưv tsik so sêiz shuôk đas jos, qênhx shênhx caz moz ơưk trâu tsiêx cxu cux tâu chính quyền huyện Sa Pa sik côngv đros chor huyện iz ndis chox krie thú y viên thiêz cxơưz cxiz uô kông viên chor xã kriz uô jông. Tuôr chiê vêv xênhz tênhv qơư hâur ntu txar qơư nhoz trâu tsiêx cxu cux tâu tsov cưv txos, uô tâu truôx./.

(An Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Tsưr ziv phax tar moz gênhk hâur cheix ntux no trâu mê nhuôs

          Cheix ntux no qiv hơưv no njiv, kruôr, muôx chuô txiêk zos qir tiv uô têx mê nhuôs zôngz ziv trâus têx zav moz gênhk txơưr, tiv zix zos têx zav moz muôx lênhx coaz txos cêr uô pa li  moz chax pak, uô cuz uô no, cxơưs njưs, hnôngk....Chiê paz têx lênhx niêv lênhx txir muôx cxaz chênhz zênhv hâur tsoz phưz đas jos trâu mê nhuôs trơưk tsưr ziv, lơưr liês no zâuv tsôngv cưr tix fôngx zưs đros nriêr pâuz tsênhz mênhx têx tsưr ziv jông paz phax tar moz trâu mê nhuôs hâur cheix ntux no.

          Tuôr cov mê nhuôs luz chêr sor si chiê phax tar moz trâu mê nhuôs.

          Chiê phax tar moz hâur cheix ntux no trâu mê nhuôs muôx chêx cuk tiv zix zos têx zav moz muôx lênhx coaz txos cêr uô pa mak hâux lưv tuôr cov mê nhuôs luz chêr sor si lok six coaz tsôngv, taz sik tsi zos hnar ntâu tris yo sor txơưv tâu, tsôngv box tsuv hnar ntâu zav tris yo thâuv mê nhuôs cuz mak hlê 1-2 luz mul. Tiv zix, tsuv yax six trâu thov khưv tơư, thov khưv têk, ntông mov sor...Đrâuv co, tsi cxoz tso mê nhuôs tơưv đrâuv jôngr thâuv muôx chuô njơưx.

          Tsuv puz mê nhuôs nox hâuk huv đros chiê phax tar moz trâu mê nhuôs hâur cheix ntux no.

          Tsưr ziv nox hâuk huv đros lok six coaz tsôngv chiê mê nhuôs muôx jông đas jos đuô, txơưx njê, hloz lox sei, thôngx cxix paz mê nhuôs muôx đas jos tir tar moz muôx chêx cuk. Taz sik chiê phax tar moz trâu mê nhuôs hâur cheix ntux no tsuv tsov cưv iz cxiê hâux lưv li đrav kaz:

          Tsuv taz por puz mê nhuôs nox siêr hâuk bâu, thâuv tưs cux tsuv nox jâuz mor sor.

          Chuôz cxaz puz mê nhuôs nox têx zav nox li greix, njês, cuô mis, kê....têx zav nox muôx ntâu vitamin li txir ntông, jâuz njuôz....

          Yax six puz mê nhuôs nox têx zav nox muôx pênhr xưv tir tar moz hâur cheix ntux no li cuô kriêr sor, cuô txir lưs kâuz đo jiz mur, đos...

          Tsi puz mê nhuôs nox ntâu têx zav nox zôngx ziv uô moz plaz li kơx, têx zav nox tso hâur tuv uô txiêk li đâuk, đêx txiêk uô mê nhuôs zôngx ziv trâus moz chax pak, gru ntêr;

          Jông tiv zix tsuv puz mê nhuôs nox uô ntâu pluôs hâur iz hnuz chiê mê nhuôs nox tâu ntâu đuô, xâuk tâu jông đuô thiêz muôx đas jos jông đuô./.

( Báo SK&ĐS- Txâur Vax cxeik nhênhv)