Sơn La krêz đar lênhx nênhs txưv zênhx zuôr BHXH tsênhv njiz ntâu phiv liv

          Xav txos tas hli 3/2018, tas nro tỉnh Sơn La muôx 2 cxênhz 774 lênhx nênhs txưv zênhv zuôr BHXH, tax 0,41% lênhx nênhs uô hâux lưv. Kinh têr xã hội cxuô zav tsi huôv tsar; ntâu ziv chuôz zis li kinh têr tsi ngaz tul, tsuôk tos njôngr lok chiv cheix thiêz ntux yar ntux nas txơưr txar ntâu, zos qir tiv uô têx lênhx nênhs lox tôngv thiêz tsôngv box thax tsav tox siêz txưv zênhv zuôr BHXH tsơưs. Chor nênhs txưv zênhv zuôr BHXH, phênhv ntâu zos têx cán bộ tưz txâuk shông so lâus, taz sik tsênhv yuôr 2,3 shông tsuv tâu thêv cov txâuk ntơưr BHXH thiêz. Zơưv Hoàng Xuân Hòa, 63 shông nhoz jos Mo 4, xã Quang Huy, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La puz pâuz: Thâuv ntêx, zơưv uô côngz xưv ntơưv UB xã Quang Huy. Thâuv zơưv txâuk shông so lâus, chor shông thêv nhiêx BH tsuv txâuk 20 shông thiêx tâu sơưv nhiêx hli so lâus, viv li, zơưv tsuv tâu thêv nhiêx BHXH cxaz 4 shông thiêz:

          “ Bảo hiểm mak gôngr hâur yênhx hli, yênhx quý thiêz 6 luz hlik taz sik cur gôngr lơưr yênhx hli. Thâuv gôngr txâuk mak Bảo hiểm tưz tso cur sơưv nhiêx shar so lâus yênhx hli”.

          Lơưr zơưv Hà Tiến Chu, Giám đốc BHXH huyện Phù Yên: Đros trâu zơưv Hòa zos iz hâur têx lênhx nênhs hâur huyện muôx qênhx shênhx li ntơư. Nhiv no lênhx nênhs lox tôngv muôx hâux lưv uô nhoz Phù Yên zos muôx nhos 70 cxênhz lênhx, hâur co, chor nênhs lox tôngv hâur khưr huôv tsar cêr uô nox muôx nhos 46 cxênhz lênhx; công nghiệp-cxiv tsa muôx nhos 18 cxênhz lênhx thiêz muôv muôs xiv huv cxuô zav muôx zuôr xar 6 cxênhz lênhx.

          “ BHXH txưv zênhv no txos nhiv no huyện Phù Yên nhiv kruôr muôx 197 lênhx cxaz chuôz thiêz têx lênhx nênhs cxaz chuôz lok six kis”

          Tsi taz nhoz têx huyện mak ciês ntơưv đrôngs Sơn La- tỉnh li tsênhv qơư kinh têr, têx lênhx nênhs txưv zênhv zuôr BHXH cux lok six tsơưs. Nhiv no, đrôngs Sơn La nhiv kruôr muôx 497 lênhx txưv zênhv zuôr BHXH.

          Niêv lâuk Nguyễn Thị Hoạt, nhoz jos 7, phường Chiềng Lề, đrôngs Sơn La chuôz zis, muôv muôs hax huv tsôngs yo. 2 niêv txir puôr lênhx tsi tâu txưv zênhv zuôr BHXH. Niêv lâuk puz pâuz, niêv lâuk chuôz zis nhiv kruôr nriêr pâuz đhâu thiêz cux pâuz tsênhz têx muôx liv tâu sơưv cxôngx txưv zênhv zuôr BHXH:

          “ Cur xar thâuv lâus mak lok six jông viv li nriêr pâuz thiêz cxaz chuôz BHXH txưv zênhv thiêz đros pêz li pênhr xưv lox tôngv mak cux gôngr tâu”.

          Zơưv Nguyễn Thế Quân, Phưv giám đốc BHXH tỉnh Sơn La puz pâuz: Iz hâur têx qir tiv uô nênhs lox tôngv tsi tâu xar txưv zênhv zuôr BHXH, zos tiv six hơưv zuôr BHXH zos 20 shông. Iz chas co, tiv phaz li phênhv nhiêx txiêx tsơưs viv li tsi tâu muôx tsênhv chêi paz txưv cxaz trâu têx lênhx nênhs tâu paz txưv lơưr Chei li cui tênhv. Cxôngx hnuz xiêz 1/1/2018, nhiv kruôr krêz uô phênhv paz txưv cxôngx nhiêx txiêx têz qơưk trâu têx lênhx nênhs txưv zênhv zuôr BHXH; tsênhz mênhx, nênhs pluôs zos 30%; nênhs zuôr xar pluôs zos 25% thiêz têx lênhx nênhs txơưr zos 10%. Zơưv Nguyễn Thế Quân heik:

          “ Pêz cux xav tênhv tsênhz lênhx nênhs, thax tsav tsênhv tsuv huôv tsar li niêv đrôngs, thax tsav muôx luz nênhx kinh têr ngaz tul, muôv muôs, uô hâux lưv nhoz HTX kôngz nuv muôx phênhv sâu ngaz tul....Tiv 2 zos chuôz tsar côngz xưv yax mông đêz đar txos chôngz tsôngv box cxôngx ntâu tsưr ziv; car chêx chính sách đros tsôngv box tsuv tsênhz mênhx, zôngx ziv to tâuz. Tiv 3 zos pêz uô ntâuz ntơưr hành chính zôngx ziv đuô, tâu sơưv chính sách BHXH, BHYT”./.

(Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)

IZ CXIÊ ZAV MOZ TSIK SO NJIZ HÂUR CHÊIX NTUX SOR THIÊZ TSƯR ZIV PHAX TAR

Moz kruô piêk

Moz kruô piêk zos zav moz zôngx ziv trâus siz cik sêi.

Moz siz cik đhâu cêr uô pa tiv buôs ti thiêz cor tâu têx zav muôx caz moz txix lênhx nênhs moz.

Tas nro chor nênhs tsik tâu moz kruô piêk lok sik tsik tâu cxax yuôx phax moz txix vắc xin mak caz moz kruô piêk zuôr zôngx ziv cik trâu cxuô lênhx hâur côngv thôngx; taz sik, nhuôs zâu zos nênhs trâus cik moz siêz tiv zix, moz muôx yưv yênhx shông.

Moz kruô piêk zos zav moz tsik yuô cxơưx, taz sik zuôr uô phiv liv txos đas jos phax tar caz moz viv li mê nhuôs zâu trâus moz mak zuôr zôngx ziv njiz trâus moz njưl, thox plaz…thiêz têx jâuv zuôr trâus moz hnhar thiêz trâus tuôs tiv têx zav moz no.

1. Moz muôx yưv: Têx kror tsik so njiz trâus thâuv moz kruô piêk zos:

Cuz, uô poz liêz thiêz muôx đros têx kror li: hnôngk, lok njưs, moz kror muôs liêz, moz kos ntơưv chax đaz lok sik saz đrâuv poz njês, o moz têx kix poz cxa.

2. Tsưr ziv phax tar:

- Sir zôngv têx tsưr ziv dự phax uô cê xưk li chox ntâuz bos kror ndâux thâuv muk trâu têx qơư chôngz nênhs lok sik tsêr kho moz.

- Tsuv tsik so nzuôr têl txix têx zav yuôx nzuôr têl tiv zix zos thâuv muk trâu têx qơư li tsêr kho moz.

- Tu cov vax tsêr hur lax nziês.

- Hâuk cov cxix cxuô đêx yênhx hnuz (xar muôx 1,5-2 lir đêx iz hnuz).

- Cxaz nzir têx zav nox muôx nzir vitamin A li cà rốt, têx zav jâuz njuôz, têx zav txir ntông đax.

- Bax cxax yuôx văc xin phax tar caz moz. Cxax iz côngz yuôx vắc xin phax tar caz moz kruô piêk muôx chêx cur por vêv tâu muôx 87% ntâu, cxax oz côngz chêx cur muôx 95%.

Đros nhuôs zâu, chiê phax tar moz kruô piêk muôx chêx cur, nhuôs zâu tsuv tâu cxax oz côngz yuôx. Côngz tiv iz tâu cxax thâuv nhuôs zâu muôx 9 hli hnuz nhôngs, côngz tiv oz tâu cxax thâuv nhuôs zâu muôx 18 hli hnuz nhôngs./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)