Tsaz yênhx nta suôz lul Hmôngz hnuz 11-2-2017
Thứ bảy, 00:00, 11/02/2017

Nênhs Cho li chei, phôngz cxưx chox nhaz

 

     Trơưk li cêr nênhx phôngz cxưx đrav ntêx, hêir nênhs Cho ntênhs nox yôngz cok tsưr tsix hâur 3 hnuz 2 hmo ntơưv tos tuz thiêz tos nxeik tsêr. Uô ntêx thâuv zuôr nox yôngz cok ntơư, tos pox zơưv thiêz niêv têik zơưv txir, tsuv bax cxuô zav nox li: Keiz buô, chơưr, mêx côngz, tuz ndis….. Kror lar heik hâur hêir nênhs Cho nhoz Sìn Hồ ntênhs nox yôngz cok, zos hmo uô ntêx thâuv zuôr chox nhaz lok tsêr, têx lênhx hlôngr njêx muôs trâu tos tuz lok zos gơưv mêx côngz zuôr gra mê njik đêx chơưr uz no muk trâu tos nxeik tsêr, tsưr tsix nox iz pluôk hmo, ntơư zos trôngx chơưr iz tas hmo chiê tos tuz thiêz tos nxeik sik thav pêv lok sâuv gơưv tuz nhaz, nxeik vâur zuôr nox yôngz co.               Thâuv nox yôngz, uô ntêx tuk nxeik zuôr sơưr cêr muk uô nhaz, lênhx nxeik no zuôr tâu zuk niêv thiêz txir tuôr têk muk nhoz jê trâu ntơưv kaz thax xưv caz, ntơưv qar plas tsêr chiê lênhx txir nênhz kơưk tuk nxeik no njux plis muk đros tuk vâur, pox zơưv. Đhâu co tâu lênhx niêv khi hluô trâu đros thiêz siêz vav xar njôngr cov lênhx nxeik muk uô nhaz muôx iz luz nênhx jông, tsâu sor. Txuôk nzir ntơư, zos têx txir nzơưv, niêv nzơưv thiêz fâux sđ zuôr muôz têx zav huv uô puôr fênhx trâu tuk nxeik heik no. Uô tiêr têx li heik co tas, lênhx nxeik tâu gơưv mêx jênhs tuôr têk muk trâu đrav kror trôngx tas, chiê têx lênhx nênhs hâur tos nxeik tsêr đros mêx jênhs, lơưr tos tuz zôngv câuk trôngs chox lok pox zơưv tsêr. Pos Chẻo Lù Cuổi, nhoz jok Trị Xoang, xã Tả Phìn, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu heik:

       “Chiê muôx tâu hnuz no, tos pox zơưv thiêz niêv têik zơưv txir cux tsuv bax cxix cxuô zav trơưk li zuk cêr nênhx zos: seiz hmôngr, seiz hnuz nhôngs sêz 2 tuk nhuôv ntơưv pok siz huv, heik grê nox hâuk…. thiêz tênhv hnuz nox yôngz cok. Thâuv tâu chuôz zis thor tuôx lês uô têx chei li heik sâuv trâu gơưv tuz nxeik hluôk zuôr siz zuôr uô txix gơưv mak cur tsuv uô tas zuk tsưr ziv tax txos trâu thâuv chox tuk nhaz yiêz ntơư  lok txos pox zơưv tsêr li tas”.

       Hnuz nox yôngz cok, tos tuz tso iz paz tuôx tok nhaz, hâur ntơư muôx mêx côngz, tuk vâur, fix lax, chor ntâuk đruôl, yuôz trax tâuz hâu ntông fuôv liêz, thiêz chor tuz hluôk muôx jos gra đros trôngx car thênhx, yuôx zêx…đros trâu têx gơưv niêv txir uô nênhx jông, txơưx siz hluz muk tok nhaz. Hur tiz si têx lênhx muk tok nhaz no puôr lênhx hnar zuk heir nênhs têx tsôngk trik yo đrav ntêx. Thâuv no tuk txir nênhz zuôr muôz tuk lâu keiz lok tuô chiê tuk vâur thor pox côngz zơưv côngz, têx lâuk uô ntêx thâuv muk tok nhaz lok. Thâuv sơưr cêr muk tok nhaz, tuk vâur tsuv ntông iz luz câuk mov njuôz đros thiêz siêz xar tiêk, luz câuk mov co zuôr trôngs yar, trôngs nas, por hưv tuk vâur thâuv muk tok nhaz. Zơưv Tẩn A Sếnh, nhoz jok Hoàng Hồ, xã Xô Lin, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, zos lênhx nênhs tsi so tâu têx chuôz zis nênhs Cho hu muk yuôz kênhx, yuôz trax hâur têx ntênhs nox yôngz cok heik pâuz: Kror lar heik hâur nênhs Cho têx chei tok nhaz, zos tos tuz tsi tas muk tok nhaz txos ntuô niêv têik zơưv txir tsêr, zos tos pox zơưv thiêz niêv têik zơưv txir nhoz đêz, tsi siz jê. Thâuv muk tok nhaz, tos tuz zuôr yuôz trax, yuôz kênhx, ntâuk đruôl tâus cêr tax txos trâu thâuv njiz tâu tos nxeik tos cêr. Thâuv siz njiz, têx fix lax, chor tuz hluôk tos pox zơưv zuôr muôz luz trôngx kho, txơưz jông, trâu yuôx zêx, tsaz zênhz trâu tos nxeik. Thâuv ntơư qir yuôz kênhx, yuôz trax, ntâuk đruôl:

        “Thâuv tis tror lok, chor nênhs muk tok nhaz ntơư zuôr so tos cêr, no zos chei thâuv tưs tưz zuôr muôx, txơưv tos tuz thiêz tos nxeik nhoz jê lok cux uô li ntơư. Thâuv 2 tos siz njiz, tos pox zơưv zuôr trâu đêx, tsaz zênhz trâu tos nxeik. Đhâu ntơư, tos pox zơưv thor mêx jênhs tso chei trâu chor nênhs yuôz kênhx, yuôz trax, ntâuk đruôl, yuôz thiêz ntâuk muk ndis chor nênhs tok nhaz  co 3 ndis muk, 3 ndis tror lok, tos tuz thiêx tror thor tok tul nhaz lok pox zơưv tsêr”.

       Thâuv lok txos pox zơưv tsêr, chor nênhs xa nhaz thiêz tok nhaz ntơư puôr lênhx lok đrêk đrâuv kaz khar. Thâuv co tuk nhaz zuôr tâu krêz câuk trôngs chiê txir nênhz qêz lơưr têx tsi jông, moz gênhs por tsês, tơư kriê cêr trâu tuk nhaz muk uô nênhx jông trâu zar tov kaz…..

         Đhâu thâuv lênhx txir nênhzz uô tas têx chei đaz kruôs heik ntơư, tos tuz tso iz tuk pox niêv muôx txir, muôx mê tuz mê nhuôv, uô luz nênhx jông tuôr tuk nhaz têk lok trâu hâur pox zơưv tsêr, lênhx niêv pos thâuv  ntơư zuôr puô iz đeiv lêr yiêz trâu ntơưr hâur plas, tuôr tuk nhaz têk lok trâu ntơưv đeiv lêr chiê hơưv pos zơưs, kơưk lok đros iz chuôz iz zis.

        Đhâu uô tas li heik co mak lênhx txir nênhz qir uô ntênhs muôz gơưv tuz nhaz no tik uô txix gơưv. Thâuv lênhx txir nênhz tik tas gơưv tuz nxeik hluôk ntơư yênhx txix gơưv, tâu uô nênhz nhoz uô cê, siz hluz tas tiêv. Gơưv tuz nhaz no zuôr hlơưr shaz heik trâu pox côngz zơưv côngz, têx lâuk pâuz, txix nhiv no tror zar muk zos yênhx txix yênhx gơưv. Đhâu uô tas têx li heik sâuv, tuk nhaz zuôr tâu tuk pox niêv muôx txưv txix gơưv, luz nênhx jông tuôr têk muk trâu hâur qar tsêr pư, puô lêr, kho qơư, hok lênhx đrâul vâur mak muk iz trôngx jux juk lênhk txeik têx cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk têx luk phôngv côngz jông trâu zuk đros thiêz têx suôz trax, suôz đruôl đror lov jêv ntưk. Tix lâus   Tẩn A Phù, nhoz jok Sìn Hồ Dao, iz lênhx pâuz tsênhz thiêz nhiêv txos nênhs Cho têx txux chi cêr chei đaz kruô no heik pâuz:

       “Heir nênhs Cho muôx iz txux chi vênhx huôv lok six jông, hâur ntơư tsuv heik txos tsôngv box ntênhs nox yôngz cok. Pâuz tâu no zos iz txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông thâuv tưs tsôngv box heir nênhs Cho tưz zuôr tsuv muôx, chênhr viv li cur tưz cơưv thiêz pâuz ntâuk, pâuz yuôz hur si zuk heir nênhs têx đruôl, trax. Nhiv no cur tsênhv kriê nzir trâu ntâu lênhx hluôk cơưv shâuv, viv têx đruôl thiêz trax ntơư lok six zov chênhr trâu hâur nênhs Cho têx ntênhs yôngz cok”.

       Tsôngv box…! Txos nhiv no nênhs Cho nhoz Sìn Hồ, Lai Châu têx txux chi cêr nênhx vênhx huôv jông ntơư cux tsênhv tuôr tsês đreiv tsi chiê plox. Thiêz huyện Sìn Hồ cux tưz tsưr tsix ntâu ntênhs, hội chiê tror cxiv kho, uô đuô têx txux chi vênhx huôv jông, hâur ntơư muôx hêir nênhs Cho ntênhs nox yôngz cok chiê tuôr tsês thiêz piêr kriê trâu tsôngv box sơưr đơưk pâuz txos./.

                                             (Chẻo Thu-Riê Lâux cxeik, nhênhv

 

 

 

 

Zav nôngz blêx blâuv khánh Hạc, zos iz zav blêx uô nox kaz nhoz thax tsav tox siêz Lóng Sập

 

 

       Nôngz blêx blâuv Khánh Hạc, tâu tsôngv px xã Lóng Sập tsêz chos tâu ntêr lok thiêz hâur ntu đrav ntêx, tsênhv muôx ar jông uô liêx têz, iz cxiê gơưv niêv txir tưz tsêz chos tâu ntâu huv đros thax tsav qơư nhoz. Tsôngv px thax tsav Lóng Sập, iz chas tsêz chos blêx liêx cux tsênhv tsêz chos nzir zav nôngz blêx têz Khánh Hạc chox lok nox hâur ziv chuôz zis. Zơưv Lường Văn Dũng, iz lênhx px nhoz xã Lóng Sập hêik pâuz:

       “Zav nôngz blêx Khánh Hạc tưz muôx thâuv nzor lok thiêz chox lok uô mor nox cux jôngx thiêz nox kaz, muôs tâu grê”.

      Zav nôngz blêx blâuv Khánh Hạc, zôngx ziv tsêz chos, tsik yuô trâus caz hmoz tho nox, tâu ntâu ziv chuôz zis px tsêz chos thiêz thâuv tsêz chos thiêz fông qir tsuv uô cov zos đrêiv tsưr ziv kriê thiêx sâu tâu nju blêx. Pos Vì T^hi Huệ, nhoz xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La hêik pâuz:

      “Nôngz blêx Khánh Hạc, thâuv tsêz chos, tsưx phưv fông qir ntơư cux uô ôngx ziv thiêz zav nôngz blêx no tsik yuô trâus caz hmoz ruôr hiêv”.

       Chênhr zos li hêik ntơư, zav nôngz blêx blâuv Khánh Hạc tưz tâu tsôngv px Hmôngz nhoz jos Phiêng Cài, xã Lóng Sập huoov tsar tsêz chos muôs trâu tuz luôv ciêz đrôngl. Pir li zơưv Cơưv x Tsaz nhoz jos Phiêng Cài, chiv shông 2016 đhâu, zơưv ziv chuôz zis tưz sâu tâu 1 tấn ntâu blêx Khánh Hạc; hâur ntơư, zơưv ziv chuôz zis tưz muôs 1 tấn trâu tuz luôv ciêz đrôngl, sâu tâu 12 triệu nhiêx. Zơưv Cơưv x Tsaz hêik pâuz:

       “Shông no cur tưz muôs 10 hnaz blêx, đuô li tsês chiê nox thiêz thâuv tưs muôx cưr tix nênhx tsa cxênhz jê tuôx ndis shuôk txos, chiê uô trâu sđ nox”.

     Đros trâu zav nôngz blêx Khánh Hạc, cux muôx zav blêx blâuv Mường Chanh-Mai Sơn; blêx blâuv tsư kaz Ngọc Chiến-Mường La thiêz blêx blâuv Mường Và-Sông Mã…cux tsênhv tâu tsôngv px sđ tsêz chos tsik chiê plox./.

                                         (Tsu cxêik nhênhv-Hạnh, CQTây Bắc)

 

 

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC