Jax sâu thưr 5 hnuz 11/8/2016

Lai Châu: Pêx xênhv txar qơư nhoz tsik trơưk chêi phiv liv txos ruôr hiêv jôngr pêv hâur đêx liêz

          Qơư nhoz ntơưv Cu Ma Cao, Cu Ma Thấp, thiêz Lù Khò, xã Mù Cả, huyện Mường Tè zos 65 chuôz zis tsiwrr qơư nhoz tsik trơưk chêi li qơư nhoz, 350 ntâu lênhx nênhs lok nhoz ntơưv no txix shông 2008-2012. Thâuv tsir lok nhoz ntơưv no, tsôngv box Hmôngz nhoz no tưz ruôr tas iz cxiê thax tsav jôngr phax phưv chiê uô liêx têz. Thax tsav jôngr phax phưv hâur đêx liêz, zos qơư paz muôx đêx trâu ntâu tỉnh nhaz đrav kaz thiêz pêx xênhv ruôr hiêv jôngr tsênhv zos cấp ủy, chinhr quyền tiv phaz li kror cxơưx hlo.

         Zơưv Lý Khai Hòa, chủ tịch UBND xã Mù Cả, huyện Mường Tè puz pâuz: nhiv no iz huôv xã muôx 38.000 ntâu hec ta jôngr thiêz phênhv ntâu zos jôngr phax phưv, jôngr tsuv por vêv nhoz hâur đêx. Txix thâuv muôx chor chuôz zis tsir lok nhoz ntơưv no, lơưr tưz muk nhoz hâur har jôngr. Ruôr luôx jôngr chiê muôx ar uô xênhz yar, zos tiêk chiê lơưr nhoz ntêr mak thax tsav jôngr no zuôr trâus ruôr tas. Tiv phaz li tsưr ziv zos hêik lơưr tror kaz lok trâu qơư nhoz kuz. Taz sik, kror no huyện thiêz xã cux tưz hêik ntâu jiês, taz sik tsuôk chox lơưr muk iz ntu chêk lơưr ho tror lok nhoz ntơưv no.

        “Đros thiêz tsôngv box tsir qơư nhoz mak txos six hơưv o cux tsik tâu muôx ntâuz ntơưr tưs hêik xã, huyện uô hộ khẩu trâu lơưr. Viv lơưr cuiz tênhv, tsôngv box xar nhoz trâu qơư yiêz mak muôx oz luz tỉnh sik đrox thôngx ziv…Viv li, pêx xênhv ntơưv tiv phaz xar đros thênhv siêz nhoz tiv phaz hêik kriê choee tsôngv box chor qơư nhoz co tror lok muk trâu qơư nhoz kuz”.

         Huyện Mường Tè nhiv no muôx 167 cxênhz ntâu hec ta jôngr, đros thax tsav muôx jôngr vor xar muôx 62%, hâur co xar muôx 100 cxênhz hec ta jôngr phax phưv. Lơưr chính phuv li cuiz tênhv nghị định 119 lok kiểm lâm li tsưr tsix thiêz huôx tôngv tâu xav thôngz têz qơưk thiêz 1.000 hec ta jôngr muôx biên chế kiểm lâm. Taz sik, Hạt kiểm lâm Mường Tè nhiv no tsuôk muôx 28 lênhx thiêz pir li cuiz tênhv mak tsênhv muôx tsik tâu txâuk 140 kiểm lâm. Zơưv Khoàng Văn Chiến, Hạt trưởng hạt kiểm lâm huyện Mường Tè puz pâuz: nhoz oz xã uô siv “Phiv liv” lok txar qơư nhoz tsik trơưk chêi zos Mù Cả thiêz Tà Tổng, Hạt tưz tsuv tso muôx 9 lênhx cán bộ kiểm lâm. Hâur co, xã Mù Cả zos tiv phaz tsik so muôx nênhs tsir qơư nhoz txix huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên lok, nhiv kruôr đhâu tưz yênhx lix iz trạm liên nganhx zos chor lưx lươngv: công an, biên phòng, kiểm lâm thiêz kiêmr lâm tâu tso 5 lênhx nênhs…zơưv Khoàng Văn Chiến hêik:

        “Pêz cux tưz sik côngv đros chor cơ quan txơưx jênhv, tiv zix zos lưx lươngv công an, pênhz phax muk qênhz yuôx. Đhâu qênhz yuôx mak cux pov tâu chor chuôz zis nhoz huyện Mường Nhé tuôx txênhz ar ntơưv thax tsav huyện Mường Tè thiêz pêz cux tưz pêx xênhv tror lok qơư nhoz kuz”.

        Tà Tổng thiêz Mù Cả zos oz luz xã txov nhêv tiv zix thiêz cux zos oz tiv phaz phiv liv nhoz huyện Mường Tè lok tsir qơư nhoz tsik trơưk chêi ntu đhâu. Chiê cêir chêx vênhv thix no, shông 2011 tỉnh Lai Châu tưz kriz uô dự án kho đuô qơư nhoz trâu pêx xênhv ntu 2011-2015. Lơưr dự án, oz xã Tà Tổng thiêz Mù Cả zuôr muôx 137 ziv chuôz zis, 821 lênhx nênhs tsir qơư nhoz tâu chiê nhoz muôx qơư truôx thiêz chor ziv chuôz zis zuôr tâu yưv pênhr cxix cxuô tênhv, cêr, tsêr cơưv ntơưr, trạm….zơưv Mai Văn Thạch, chủ tcịh UBND huyện Mường Tè puz pâuz: txix hâur shôngk shông txos nhiv no, tiv phaz tưz muôx zuôr xar 150 ziv chuôz zis txar qơư nhoz, muôx 350 ntâu lênhx nênhs txix chor tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lào Cai… lok hâur thax tsav. Phênhv ntâu chor pêx xênhv txar lok nhoz puôr lênhx nhoz trâu têx hâur jôngr lâul, jôngr phax phưv thiêz chor jôngr sir zôngv chiê uô tsêr nhoz. Huyện cux tưz sir jos yax kriê thiêz hêik chor tiv phaz muôx pêx xênhv txar lok nhoz tror lok qơư nhoz kuz. Taz sik, đros tsơưs nênhs xưk li nhiv no thiêz pêx xênhv txar qơư nhoz phênhv ntâu thâuv hmo ntux mak tiv phaz lok six lax tir thêir tâu.

        “Đros chor ziv chuôz zis tưz txar lok nhoz ntêr, ntơưv chor qơư cêv kuôk thax tsav qơư nhoz mak huyện cux tưz uô khẩu, cêv kuôk huôv tsar uô xênhz yar truôx tuk trâu pêx xênhv. Taz sik, nhiv no cux tsênhv yuôr pêz lênhx pêx xênhv cux tsênhv cêir chêx tsik tâu….Hâux lưv yax kriê vênhv tôngv pêx xênhv tror lok qơư nhoz kuz cux tsuv tror tâu yax kriê; thôngx cxix đros hâux lưuv no mak huyện cux nhênhz chơưv, cêv kuôk tâu pêx xênhv thôngx ziv đros kror no mak zuôr txar pêx xênhv lok nhoz trâu têx qơư muôx tsar tov huôv tsar huôv tsar đuô”.

        Qênhx shênhx txar qơưk nhoz tsik zos chêi sâuv thax tsav huyện Mường Tè,  tỉnh Lai Châu tsênhv zos cấp ủy, chính quyền tiv phaz li cêr cxơưx hlo, chor ziv chuôz zis txar qơư nhoz yênhx shông lok trâu thax tsav ziv hnuz ziv chuôz ndê thiêz hax zav phiv liv txos ruôr hiêv jôngr. Lai Châu zuôr sir jos phax tar chor chuôz zis tsir qơư nhoz yiêz. Taz sik, đros thiêz chor chuôz zis tsir qơư nhoz lok ntêr lơưv mak đros thiêz tiv phaz li tsar tov muôx tsik txâuk thax tsav chiê cêv kuôk, muôx tsik txâuk nhiêx txiêx mak zuôr cêir sêi tsik tâu, tsuv muôx Trung ương li têx paz thiêz tsov cưv txos./.

(Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 5.11.8.2016

NIÊV LÂUK SAY TXƠƯX UÔ BLUÔ NUX

***

           Chiê hla đhâu cêr pluôs, niêv lâuk heik zuk tul txir txeik pênhr zênhx hangx tâu 30 tsov đeiv zuôr mâuv nhux tưv lol tu zus. Chiê muôx cxaz yênhx tưv tu zus, niêv lâuk sir jos cxaz chuôz cơưv cxaz kỹ thuật lok chos đrox, phax moz trâu paz tsiêx cxu zos Trạm cxuêz kôngz huyện tsưr tsix. Muôx six hơưv, niêv lâuk chuôz zis zus 10 ntâu tul nhux tưv sha nhuôs. Đhâu 3 shôngk chêx chôngk phuôv tsar tu zus, niêv lâuk Say tưz thêv tas nhiêx txiêx txeik zênhx hangx. Cxênhx tsês tâu mê njik nhiêx txiêx, niêv lâuk oz niêv txir truôx siêz yưv pênhr xar muôx 100 tsov đeiv chiê phuôv tsar tu zus nhux tưv lơưr saz hax huv. Đros co, niêv lâuk tsênhv tu zus cxaz tsâus sha nhuôs, buô, yik thiêz keiz, ok zax zuôv, muôz siêz phênhv sâu trâu chuôz zis.

          Chiê chuv tôngv têx zav nox phưx vưv tu zus, niêv lâuk hlôngr 5 hecta ar chos nôngz poz cưk , blêx tiv phaz yênhx chos nôngz poz cưk txuôv yar lengx siêz. Niêv lâuk chuôz zis tsênhv chuv tôngv chos 5 hecta jôngr; sâuv 3000 tsoz txir hơưk. Niêv lâuk tsênhv cơưv cxaz tsưr ziv chos yuôx njuôz thiêz cuiz tênhv yưv pênhr chos 0,3 hecta tsoz tam thất.

          Jênhv pov pox nhuôs li zoz qơưx fax thâux hax huv hâur xã lok six lox, niêv lâuk heik zuk tul txir zuôr yêz ô tô chiê thâux hax huv. Nhiv no, trâur nuv phuôv tsar kinh tế iz shôngk chox lol trâu chuôz zis phênhv sâu cxôngx 150-200 tsov đeiv.

          Tsi taz uô bluô nux trâu chuôz zis, niêv lâuk tsênhv sir jos paz max têx chuôz zis muôx luz nênhx txov nhêv hâur xã sir jos hla đhâu cêr pluôs. Niêv lâu paz txưv têx chuôz zis zơưv : Thào Seo Chính, nhoz jos Hồ Sáo Chải; Cư Seo Lùng nhoz jos Sín Chải, iz chuôz zis iz tul nhuôv nhux tsiv grê 10 tsov đeiv. Nhiv no têx chuôz zis no tưz hla đhâu cêr pluôs thiêz muôx theox chênhv sir jos phuôv tsar uô xênhz yar./.

( Txâur Vax cxeik, nhênhv)