Mắc Ca-zos tsoz chos huôv tsar uô txo grêk yêiz pluôs nhoz Lai Châu

          Zơưv Nguyễn Văn Cận ziv chuôz zis nhoz jos Đông Phong, xã Thèn Sin, huyện Tam Đường tưz chos siv tsoz Mắc ca txix shông 2014. Ntơư zos tsoz chos yiêz, zơưv Cận chuôz zis cux tsik yuô moz siêz tsưx phưv thiêz fông qir trâu. Taz sik, thax tsav qơư ar ntơư nziv tsoz chos Mắc ca, Mắc ca hloz lox jông thiêz txos trâu nhiv no tưz zuôr txi txir.

          “Nhiv no cur ziv chuôz zis chos 100 tsoz chos Mắc ca, tưz zuôr txi txir thiêz txos hli 9 hli 10 cux zuôr tâu sâu”

          Cux li zơưv Cận ziv chuôz zis, Pos Nguyễn Khánh Hòa nhoz jos Chin Chu Chải, xã San Thàng, thành phố Lai Châu, nhiv no muôx 1ha têz chos tsoz chos Mắc ca tâu 7 shông thiêz tâu sâu muôs. Tsoz chos Mắc ca, zos chos tâu ntêr shông ziv txi txir ntâu thiêz trơưk li njuôk xav zuôr đê tâu 4 tấn txir Mắc ca nhôngk hâur 1 ha, zuôr sâu tâu 200 triệu nhiêx muôs trâu tuz luôv ciêz đrôngl. Pos Nguyễn Khánh Hòa hêik pâuz:

          “Cur chuôz zis chor têz chos Mắc ca shông tiv 3 tưz txi txir thiêz cux tsik txâuk muôs trâu tuz luôv ciêz đrôngl hâur thax tsav tỉnh Lai Châu”.

          Trơưk li cxuô lênhx nhênhz chơưv huôv tsar uô kôngz lôngk, tsoz chos Mắc ca nziv chos trâu thax tsav ar tỉnh Lai Châu; 1ha tsoz chos Mắc ca đhâu 3 shông chos, cux zuôr sâu tâu 800 cir txir, sâu tâu 40-50 triệu nhiêx. Zơưv Nguyễn Lân Hùng, phó chủ tịch Hiệp Hội Mắc ca VN hêik pâuz:

          “Tsoz chos Mắc ca đhâu 3 shông tov kaz chos tưz txi txir thiêz ziv hnuz ziv muôx ntâu chuôz zis chos tsoz chos Mắc ca sâuv thax tsav tỉnh Lai Châu. Têx têz chos tsoz chos Mắc ca shơư têx yuôx zêx, cê muôx nzôngr nzông trâu tsoz chos yuôx zêx, uô trâu yuôx zêx hlar jông”.

          Nhiv no ntơưv tỉnh Lai Châu, chor chuôz zis tưx chos tsoz chos Mắc ca tưz muôx txos 250ha, txos chêix txi txir cux tsik txâuk muôs trâu tuz luôv ciêz đrôngl. Trơưk li njuôk xav, txos trâu shông 2020, tỉnh Lai Châu zuôr chox car tsôngv px sđ chos cov tâu 3.600ha tsoz chos Mắc ca; hâur ntơư muôx 2.600ha zos chos chêx chôngk thiêz 1.000ha chos shơư cxuô tsoz chos txơưr. Zơưv Lê Trọng Quảng, phó chủ tịch ủy ban tỉnh lai Châu hêik pâuz:

          “Trơưk li tỉnh njuôk xav, hâur ntu zuôr txos no, luôs hâux lưv huôv tsar chos tsoz chos Mắc ca sâuv thax tsav tỉnh lai Châu cux huv đros. Nhiv no tỉnh tsênhv taz tov choz zok trâu sở kôngz nuv đros cxuô ngênhx sik côngv đros chos tsoz chos Mắc ca”.

          Tsoz chos Mắc ca chos huv đros ar sâuv thax tsav tỉnh Lai Châu thiêz ntơư cux zos tsoz chos zuôr paz tâu trâu tsôngv px nhoz thax tsav ntơư huôv tsar uô chiê txo grêk yêiz pluôs, huôv tsar uô bluô nux./.

                                                      (Tsu cxêik nhênhv-Khắc Kiên)

Têx zuôr tsuv tâu pâuz thâuv tu zus yis.

          Tsôngv box sơưr đơưk tsuv txiêr cuz têx mê nhuôv yis thâuv tuk cuz nhiv kruôr tuôx yưv, mê nhuôv yis tsênhv đros niêv (tsi tâu muôx 3 hlik). Viv txiêr cuz thâuv iz jiês no zuôr tsơưs uô hiêv txos yis đal jos thiêz tsơưs huôv uô moz vôngk lox. Tsưr ziv txiêr cuz yis li no: Xuz thơưx tsôngv box muôz chor plâuz ntơưv hâur pâuk cuz txiêr, vêv xênhz hur si thax grêix co. Đhâu ntơư, zôngv iz za trax kuôr hlâu mê ntêr nhos iz zak ntir têk, muôx co ntông; muôz hlơưr hâur kror chuz cov cuz, li muôz lok lôngx buôz trâu kror hâur pâuk cuz zuk nhiv kruôr txiêr tas ntơư. Uô ntêx, tsôngv box sơưr đơưk vêv xênhz hur si thiêz muôz yuôx plênhr trâu thax grêix hâur pâuk cuz zuk zuôr txiêr ntơư, muôz yuôx Novocain lok plênhr cxaz trâu thiêz. Lơưr co, zôngv iz traz cơư njê lok txiêr sei iz ndis zar cuz ntêr, muôz hlo zar trax hlâu tưz hlơưr tâu cuz cuz heik sâuv lok lôngx buôz ciês trâu thax grêix hâur pâuk cuz nhiv kruôr txiêr tas ntơư. Đhâu uô tas li heik no, zôngv ciês pax, ntâuz krưr thiêz khi khor trâu, sox seiz tax txos thâuv kror moz tưz jông hur.

          Tsôngv box sơưr đơưk ndo njôngr, thâuv tu zus yis, tsuv sav têx tuk nhuôv lâus yis tsi tsês uô nôngz thâuv nhiv kruôr muôx 3 ciêz. Têx tuk lâus yis lâuk, uô ntêx thâuv zuôr muôz zus cov trok maz chiê muôs....têx, cux tsuv sav chiê tu zus tâu trơưk tsưr ziv thiêz muôx grêix.  Tsưr ziv sav li đrav kaz:

Xuz thơưx, sơưr đơưk vêv xênhz, plênhr yuôx vôngk trâu tuk lâus yis ntơư nôngz kêk, đhâu co muôz têk nhêv thiêz truz cov 2 luz nôngz txơưk tuôx, zôngv hluô khi trâu, tsi chiê 2 luz nôngz gâuv tror kaz. Đhâu ntơư, zôngv iz traz triêv njê lêis iz caz ndax luz nôngz, chiê cov luz nôngz tơưv thiêz truz lok trâu saz đrâuv, đhâu uô tas li heik co muôz hluô khi khor 2 luz poz trâu 2 tos txox hlaz nôngz zuk zuôr txiêr ntơư cov nyar cxoz lok ntâu, sơưr đơưk mav zôngv triêv lêis thiêz txiêr kror đruôz đraz zuk muôz hluô khi ntơư. Thiêz sơưr đơưk cux sav xưk gâuk li heik sâuv trâu luz nôngz kêk tsênhv yuôr. Đhâu sav tas, tsôngv box zôngv pax so cov hur chor nyar saz hâur thiêz saz đrâuv hur tiz si; muôz yuôx plênhr trâu saz hâur kror grêix zuk nhiv kruôr lêis tas thiêz tror xơưs trâu. Sơưr đơưk ndo njôngr qênhz yuôx shuôs, sox seiz njôngr luz kror cxaz thiêz plênhr yuôx tsi so trâu tax thâuv tưs kror moz jông hur.

          Tsôngv box....! Trâu yis khênhr hlar sei, lar heik zos thâuv khênhr muôz cơư guôx lok sik tsơưs tso muk nox jâuz. Thâuv yis têx trâu ntêr hênhr, yis zuôr phiv liv mul lok, zôngx ziv uô trâu yis têx trâu lor thiêz tơưs lok sik njơưk ar, poz jêz, uô têx trâu moz vôngk, lưx thiêz muôx têx uô trâu yis chês tơưr. Chênhr viv li, tsuv tsi so qênhz yuôx shuôs yis têx trâu têk trâu tơư thiêz muôz txiêr cov lur. Tsôngv box zôngv triêv lok sik txiêz njê lok txiêr yis têx trâu têk trâu tơư, sơưr đơưk ndo njôngr, txiêr por tsês cov tas zar trâu sênhv, kiês nênhk thiêz trâus moz. Muôx têx txiêr moz mê njik yis têx trâu lok cux tâu, zos tiêk tuk trâu ntơư moz, tsi jông. Têx tuk trâu zuk txiêr tâu moz, lok nyar mak zôngv yuôx plênhr trâu thiêz muôz ntâuz krưr, tsi chiê vôngk uô moz lox.

         Tsôngv box....! Phênhv " Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz" hnuz no tsuôk xâuk li no xưz, phênhv no zos Đeix TNVN đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(VOV4-Riê Lâux cxeik, nhênhv)