Jax sâu thưr 2 hnuz 15.8.2016:

CHÊX CUK TSAZ YÊNHX 30A NHOZ TỈNH BÌNH ĐỊNH

           Kuôk nor 10 shông ntâu, uô dự án cxiv uô pas đêx Định Bình, zuôr xar 100 ziv chuôz zis tsôngv box mênhx cxưx Ba Na nhoz jos M9 tsuv tso vax tsêr, liêx têz tsês chiê txar mul nhoz qơư yiêz ntơưv xã Vĩnh Hòa, huyện tox siêz vĩnh Thạnh. Muk nhoz trâu qơư yiêz, khov muôx Chính phủ li pênhz tsaz yênhx 30a cux xưk li tsênhv chêi txar qơư nhoz yiêz trâu tsôngv box, iz chuôz zis tâu muôz 300 txos iz cxênhz ntâu ar uô liêx, 1 hecta ar kok ntông thiêz 1 hecta ar chos ntông uô jôngr chiê phuôv tsar cêr uô nox. Iz chas co, ntâu chuôz zis tsênhv tu zus nhux đas chiê chuôz cxaz phênhv sâu, luz nênhx ziv hnuz ziv truôx tuk. Zơưv Đinh Khân, tsar jos M9 heik: pox nhuôs tsênhv jông siêz đuô thâuv tâu têz qơưk paz txưv cxiv tsa tsêr rông yiêz tsiv grê 1 tỷ đeiv, co zos tsôngv box Ba Na li iz luz tsêr tsiv grê:

          “ Tsôngv box jông siêz viv têz qơưk paz trâu jos 1 luz tsêr Rông truôx jông chiê khiêz phêv, tsưr tsix ntênhs, lol nas cux taz por. Thâuv tsưr tsix tul tsi muôx tsêr Rông thiêx li truôx”.

Tror muk trâu xã Vĩnh Thịnh, huyện tox siêz Vĩnh Thạnh, pêz tâu mul sâuv txox cêr bê tông đar 3 yiv, ntêr 2,5 ceik. Khov muôx txox cêr yiêz no, tsôngv box hâur jos mul uô liêx têz, fax thâux hax huv tâu zôngx ziv đuô. Pos Trần Thị Hường, tsôngv box jos Vĩnh Thọ puz pâuz:

          “ Thâuv tsi tâu muôx cêr jông mak tsôngv box lok six khưr, nhiv no muôx cêr jông mul mak zôngx ziv lok six ntâu. Thâuv ntêx pir li uô hâux lưv tâu 5 txos 3 puôk, nhiv no tâu yênhx tsov đeiv, txu grês nhiêx txiêx fax thâux thiêz”.

          Nhoz xã Canh Hiển, huyện tox siêz pluôs Vân Canh, tỉnh Bình Định, yênhx cxênhz ziv chuôz zis nhoz no jông siêz viv tsi tsuv cxơưx txos đêx hâuk, đêx xênhz huôx hâur cheix ntux kruôr thiêz. Nhiv no, dưv án cungz đêx xênhz huôx trâu tsôngv box xã Canh Hiển, pênhr yưv uô zos 9 tỷ đeiv ntâu cxôngx Chính phủ li pênhr tsaz yênhx 30a tưz xar tâu uô tiêr. Côngz tsinhx no muôx cxix luôk chiêr đêx ntêr 19 cei cêr, chaz đêx hur lol cungz trâu tsôngv box. Tov kaz no, zos muôx nhiêx txiêx, huyện Vân Canh zuôr krêz đar dự án no chiê cungz đêx cxaz trâu têx ziv chuôz zis txơưr nhoz têx xã Canh Hiệp thiêz Canh Vinh. Zơưv Nguyễn Văn Đề, tsar jos 2, xã Canh Hiển puz pâuz:

          “ Hli 7 hli 8 đêx kruôr tas, tsôngv box cux lav mul gra đêx tâu mê njik xưz. Nhiv no têz qơưk tưz chaz đêx hur trâu tsôngv box jos 2 mak lok six jông siêz viv muôx đêx hur zôngv”.

          Hâur ntu 2011-2015, uô tsaz yênhx 30a, zênhx hangx TW tưz paz txưv tỉnh Bình Định 680 tỷ đeiv ntâu chiê yưv pênhr uô vax tsêr cxuô zav thiêz paz txưv sự nghiệp sâuv thax tsav 3 huyện pluôs Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão. Hâur co, paz txưv yưv pênhr uô cxuô zav zos 530 tỷ đeiv ntâu, fênhx pheiz iz huyện tâu 35 tỷ đeiv iz shôngk. Hâur 6 shông đhâu, chor ziv chuôz zis pluôs nhoz têx huyện no tưz txu grês fênhx pheiz 4% iz shôngk. Uô lơưr chính phủ li ploz tsênhr chuôz zis pluôs, chor ziv chuôz zis pluôs 3 huyện Vân Canh, Vĩnh Thạnh thiêz An Lão tsênhv yuôr 62% thiêz chor zis zuôr xar pluôs zos 17,% ntâu. Chiê taz por uô qơư tsov txos txu grês cêr pluôs truôx vênhs nhoz 3 huyện no ntu 2016-2020, tỉnh Bình Định tsênhv taz tov krêz uô têx tsaz yênhx paz txưv trâu têx tiv phaz. Zơưv Phan Đình Hòa, phưv giám đốc Sở lox tôngv saz pênhz thiêz xã hội tỉnh Bình Định puz pâuz:

          “ Tsưr ziv txu grês cêr pluôs hâur six hơưv zuôr txos đrâuv chuôz ndê phênhv sâu mak 3 huyện pluôs no tror tsuv hlôngr yiêz lok y tế, zaoz zux, tsêr nhoz, đêx xênhz huôx thiêz thôngz xor mông. Đros thiêz 3 huyện pluôs hâur ntu zuôr txos txơưv tiêk tưz tâu yưv pênhr taz sik tsi tâu truôx viv li tror hlôngr yiêz, thôngz đhâu chính phủ li pênhr paz txưv tror kho đuô trạm y tế, tsêr cơưv thiêz cungz đêx xênhz huôx”./.

( TTMT-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Jax sâu thưr 2, hnuz 15/8/2016:

Lok six zuôr trâus txos têx chei paz trâu tsôngv box chiê truôx tuk luz nênhx

     Trâus pôngz ar liêx têz, tsi muôx hâux lưv uô thiêz phênhv sâu tâu tsi truôx tsênhv zos têx muôx tsênhz tiês nhoz ntâu thax tsav, suôv qơư tsôngv box yeik txar lok nhoz yiêz chiê zuôr qơư uô têx tsêr meir tênhv tênhz hâur thax tsav tỉnh Lai Châu.

     Zơưv Đèo Văn Ninh, Phưv chủ tịch UBND thị trấn Phong Thổ, huyện Phong Thổ heik pâuz: Đhâu thâuv yênhx lix, tưz muôx 200 ntâu ziv chuôz zis yeik txar nhoz hâur thị trấn chiê zuôr qơư cxiv uô tsêr meir tênhv tênhz Sơn La. Chiê tsôngv box uô nênhx nhoz truôx ntơưv qơư yiêz, iz chas têz qơưs têx chei paz lok sâuv yeik txar, ntâu shông đhâu têx cơ quan muôx vax huôv, hâu nov ntơưv qơư tưz muôx chei txơưr đuô paz lok zuz nôngz kôngz, tsiêx tu zus, zok nriêr hâux lưv uô trâu tsôngv box. Taz sik, đros têx tox trôngz hâur pêk nxaz, ar têz tsơưs thiêz tsi yuô muôx ntâu tsôngv box lok nhoz uô nênhx, mak ntơưv qơư têx cêr paz, moz siêz txos tsi tiêk 1, 2 hnuz zuôr đơưk uô tâu, sđ muôx luz nênhx jông đuô. Zơưv Đèo Văn Ninh heik:

     “  Pêz cux tso tơưv tsưr ziv huôv tsar kinh tế. Chiê uô tâu trơưk tsưr ziv heik co mak tsôngv box tsuv muôx ar têz, lênhx nênhs uô kôngz zos tsi muôx liêx têz, txơưv zuôr muôx ntâu faz tsưr ziv kriê, paz li chas lok cux uô tsi tâu. Thâuv tsôngv px muôx ar, pêz zuôr muôx chei paz trâu lơưr trơưk tỉnh Quyết tinhv số 29, chiê uô li chas cov sđ muôx luz nênhx jông đuô”.

    Cux li têx côngz trênhx tênhv tênhz txơưr đuô hâur thax tsav, 2 cxênhz ntâu ziv chuôz zis, 8.400 lênhx nênhs yeik txar muk nhoz chiê zuôr qơư uô tsêr meir tênhv tênhz Lai Châu, đhâu thâuv lok nhoz  ntơưv 68 thax tsav, 35 kror qơư yiêz, nhiv no cux tsênhv lok six txov thiêz  phiv liv lok ar uô liêx têz, hâux lưv uô. Nhoz têx qơư tsôngv box yeik lok nhoz yiêz hâur tsênhv qơư  cxuô xã, thị trấn, chor ziv chuôz zis zos canr bôv, cưk kriê ntơưr muôx nhiêx hli mak cux tsik cxươx luôs tưs; yuôr têx lênhx px lok six lax muôx tâu hâux lưv uô thiêz phênhv sâu tâu truôx, thâuv ar nhoz grêiv thiêz tsôngv box nhoz co luz nênhx phênhv ntâu cux zos khov trâu têx phênhv sâu tâu uô ntêx ntơư txix pâur nzir liêx têz thiêz têz qơưs paz yeik txar qơư nhoz. Têx ziv chuôz zis px uô liêx têz mak tỉnh lai Châu tưz choz trâu hâu nov têx huyện Mường Tè, Nậm Nhùn cov lơưr qênhz shuôs, pheiz ar liêx têz trâu uô. Taz sik, tiv kror tưs cux zos tox trôngz hâur pêk nxaz, liêx têz tsơưs thiêz tok cov txâuk têx ntâuz ntơưr viv li liêx têz zuôr pheiz trâu tsôngv box nhiv no phênhv ntâu cux tsênhv zos heik tsês hâur têx ntâuz ntơưr, tưz tsi tâu muôx lok pheiz trâu tsôngv box. Zơưv Mai Văn Thạch, chủ tịch UBND huyện Mường Tè heik pâuz:

    “ Huyện Mường Tè nhiv no zos iz hâur têx thax tsav, suôv qơư tsôngv box yeik txar lok nhoz tưz tsi muôx liêx têz uô. Têx kror tưs sir jos khưx phưx tâu mak huyện cux tưz uô tas zuk txux chi, pênhr xưv, zok nriêr hâux lưv uô trâu têx lênhx lox tôngv tox siêz. Taz sik, cux yuôr ntâu lênhx lox tôngv hlôngr tsi tâu tâu lơưr têx nuv uô, zos tsi muôx faz tsưr ziv tưs yưv pênhr uô hâur ntu zuôr txos mak zuôr njiz trâus lok six ntâu phiv liv. Hâux lưv no cux tsuv muôx Chính phủ, têz qơưs têx cêr sik đros paz đơưk trâu tsôngv box”.

    Zuôr xar 9 cxênhz ziv chuôz zis yeik txar  qơư nhoz chiê zuôr qơư uô têx tsêr meir tênhv tênhz nhoz Lai Châu tưz yeik txar lok trâu 23 xã, 1 phường, 4 thị trấn. Đhâu thâuv yeik txar lok nhoz yiêz, ntơưv qơư tưz cxiv uô 152 côngz trênhx đêx liv, chiê muôx đêx zưs trâu 3.900 ha liêx têz, uô txix 1-2 chiv kôngz ntơưv têx qơư tsôngv box uô nênhx nhoz chêx tsôngk. Iz chas ntơư, têx kôngz lur hnuz nhôngs, ntông nox txir thiêz tsoz chos công nghiệp cux tâu ntơưv qơư chêx tsôngk krêz uô đar nhoz têx thax tsav tsôngv box nhoz. Taz sik, têx liêx têz heik sâuv cux tsi txâuk trâu tsôngv box uô. Zơưv Đỗ Ngọc An, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu khav tinhv: Ntơưv qơư xav tinhv tsênhz mênhx, têx hâux lưv uô trâu tsôngv box sđ muôx luz nênhx truôx tuk zos luôs hâux lưv zov chênhr yax hâur tsưr ziv huôv tsar. Nhiv no, tỉnh cux tưz uô tiêr tsưr ziv yeik txar tsôngv box muk nhoz yiêz ntu II thôngz đhâu trâu Chính phủ thiêz Chính phủ tưz choz trâu Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar tox siêz seiz car, lês uô luôs hâux lưv no. Zos iz tỉnh txov nhêv, viv li ntơưv qơư lok six zuôr trâus txos T.Ư cxuô pênhr jos yưv pênhr paz chiê tsôngv box nzor truôx tuk luz nênhx:

     “ Cxuô luôs hâux lưv uô chiê phưx vưv, paz trâu tsôngv box qơư nhoz yiêz tsi tiêk zuôr iz tês uô tâu hur si, viv li tsôngv box luz nênhx tsênhv zuôr yuôr ntâu txov nhêv. Tinhv tưz heik trâu Thủ tướng, Thủ tướng tưz thôngx ziv trâu cxiv uô iz tsưr ziv paz tsôngv box đhâu yeik txar qơư nhoz zuôr qơư uô tsêr meir tênhv tênhz Huổi Quảng-Bản Chát. Yuôr têx tsêr meir tênhv tênhz txơưr đuô, tỉnh zuôr cxiv tsa tsaz yênhx, ntơư zos tsaz yênhx uô kôngz nuv thiêz tsaz yênhx cxiv tsa jêx jok yiêz. Tỉnh zuôr chêx tsôngk tas zuk têx tsưr ziv, pênhr jos chiê taz por trâu tsôngv box nhoz qơư yiêz muôx luz nênhx bâuv lok sik jông đuô pir qơư nhoz kuz”.

    Đros trâu têx tỉnh hâur thax tsav Tây Bắc, tsaz yênhx yeik txar tsôngv box muk nhoz qơư yiêz chiê zuôr qơư uô tsêr meir tênhv tênhz ntơưv Lai Châu tâu ntâuk grê zos taz por uô tâu jông. Taz sik, tsênhz tiês ntơưv ntâu thax tsav tsôngv box nhoz, tsôngv box sđ luz nênhx cux tsênhv yuôr ntâu txov nhêv. Chênhr viv li, hâux lưv cxiv uô cxaz nzir thiêz uô cov tiêr têx chei paz trâu tsôngv box hâur ntu đhâu thâuv yeik txar muk nhoz qơư yiêz tsuv uô cov tâu truôx thiêz sei chiê uô tâu trơưk tsôngv box sđ têx tsưr ziv, siêz xar./.

( PV TTTB-Riê Lâux cxeik, nhênhv)