Đêx liv Tây Nguyên tsuv muôx têx tsưr ziv uô sei

           Zơưv Trần Thế Hoan, Giám đốc công ty kriz uô côngz trinhx đêx liv Đắk Lắk xav tiêk, nriêr tsưr ziv chiê cxiv uô đêx liv nhoz Tây Nguyên zos kror tsuv uô sêi, viv têx njuôk xav thâuv ntêx tưz trơưk tsik chuôs tsênhv tsênhz nhiv no:

“Tênhv qơư trâus ruôr hiêv, đêx muôx tsik txâuk. Viv li, iz cxiê côngz trinhx đêx liv, txơưv tsês tâu đêx lơưr tsưr ziv uô mak cux tsik txâuk zưs trâu thax tsav tưz njuôk xav. Đuô thiêz, đhâu qênhz yuôx tsênhv tsênhz pêz pov ntâu côngz  trinhx, thax tsav tsuv zưs đêx tưz siêz đuô lok six ntâu pir li tsưr ziv njuôk xav uô. Viv li, zos tsik muôx tsưr ziv, njuôk xav cov huv đros, mak muôx tsik txâuk đêx zưs trâu tsoz chos zos kror zuôr njiz trâus”.

          Kror muôx tsik txâuk đêx zưs cxuô tsoz chos tsênhv muôx yưv tsik so trâu chêix ntux kruôr zos kror phiv liv lox trâu luôs hâux lưv huôv tsar kôngz nuv nhoz thax tsav Tây Nguyên, uô tuôr xuôv ntâu ar, uô muôx yưv ntâu kror phiv liv thâuv têx qơư pêx xênhv nhoz pluôs ntâu shông tsuv njiz trâus têx phiv liv viv ntux kruôr. Thâuv muôx tsik txâuk đêx zưs trâu tsoz chos, pêx xênhv Tây Nguyên tưz khơưz lok six ntâu luz kror đêx toz muôx yênhx puô thiêr. Tiến sĩ Hoàng Ngọc Tuấn, Viện trưởng viện khoa học đêx liv faz Trung Tây Nguyên, hêik tiêk, kror no txơưx cêir chêx tâu sêi taz sik hax zav uô trâ Tây Nguyên zuôr muôx tsik txâuk đêx đuô:

“Kriz uô ntâu li co mak cor đêx nhoz toz hâur ar hax zav muôx tsơưs đuô. Li no mak cêir chêx tâu sêi, taz sik ho txo grêk chor đêxmuôx nhoz hâur ar uô phiv liv lox txos têx thax tsav txơưr đuô”.

         Đros têx phiv liv lok đêx mak Tây Nguyên tsênhv njiz trâus, ntơưv hội thảo, chor têiv plor sik đros sêiz lax lok tsưr ziv yưv pênhr, tror kho đuô uô xênhz yar, sir zôngv khoa học kỹ thuật chiê sêiz car, sir zôngv đêx cov muôx chêx cur. Lơưr iz cxiê lênhx, sir zôngv tsưr ziv zưs cxênhx txuôs tsênhv tâu kriz uô sêiz haur oz pêz shông lok no, tsuv tâu sêiz zos têx tsưr ziv tsuv tsov cưv txos. Zơưv Nguyễn Văn Dẫn, phưv trưởng ban sêiz car, sir zôngv têx côngz trinhx đêx liv tỉnh Kon Tum puz pâuz, tsưr ziv no tsênhv muôx tsik cxuô têx ntâuk gri huv đros txix cơ quan têz qơưk:

“Hlôngr đuô txix tsưr ziv zưs cxôngx nzor txix sêiz car muôx car đêx, xưk li zưs đêx cxênhv yênh tênhr zos kror huv đros. Taz sik tsuv muôx ntâu qơư uô siv. Chor tỉnh tsuv muôx tsưr ziv uô siv, tỉnh tsuv yưv pênhr uô uô ntêx, chiê txix co ntâuk gri huv chêx cur. Zos chiê pêx xênhv chiv chir uô mak ntâuk gri zuôr tsiv huv tsênhv tsênhz”.

         Lok hlôngr yiêz yưv pênhr, iz cxiê lênhx têiv plor dự hội thảo hêik tiêk, chiê cxơưz cxiz pêx xênhv, doanh nghiệp, sir zôngv têx công nghệ, tsưr ziv đêx liv yiêz, têz qơưk tsuv yưv pênhr lơưr tsưr ziv kruôz kriê, đros chor tsênhv chêi lok hlôngr yiêz tsoz chos muôx chêx cur đuô. Zơưv Phạm Hữu Hào, phưv giám đốc sở kôngz nuv-huôv tsar jêx jok Đắk Nông hêik:

“Uô ntêx mak pêz tsuv muôx tsênhv chêi tsênhz mênhx thiêz nriêr têx pênhr yưv uô. Tsênhv chêi co tsuv tsênhz tiêk têz qơưk yưv pêhr, paz đaz tsi, pêx xênhv, doanh nghiệp tsuv uô đaz tsi, thiêz tsưr ziv sêiz car, kriz uô côngz trinhx co li chak. Tiv oz, đros co, pêz tsuv hlôngr yiêz tsoz chos trâu chor zav tsoz chos zôngv tsơưs đêx đuô”.

         Lơưr viện cêv kuôk Đêx liv, Bộ kôngz nuv thiêz huôv tsar jêx jok lok xor môngz hêik ntơưv hội thảo, ntux kruôr nhoz Tây Nguyên iz shông ho chuô ndê hênhr, chor thax tsav tsoz chos trâus hiêv cux chuôz ndê sêi. Shông 2014 Tây Nguyên muôx zuôr xar 76.000 hec ta trâus hiêv, shông 2015 ndê muôx 144.000 thiêz shông 2016 zos 176.000 hec ta. Kror no tsênhv muôx yưv zoz qơưx sêiz đrơưv, tưz tsik zos tsưr ziv huôv tsar, mak tsênhv tsuv nzor muôx têx tsưr ziv lok uô tsênhv tsênhz, paz trâu Tây Nguyên huôv tsar truôx đrênhk./.

(TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv)

Jax 1: Canr bôv pênhz phax đros hâu nov haur xã cxiv kho luôs chính trị

         Đhâu ciês thâuv muk chuôz tsar uô hâux lưv paz trâu xã Chiềng On, uô phưv Bí thư Đảng ủy xã, thượng tá Phạm Hồng Tuấn-canr bôv zênhx pênhz phax Chiềng On lênhk nhav lês uô hâux lưv nhênhz chơưv paz xã lok sâuv hâux lưv cxiv tsa Đảng, cxiv kho cxix luôs chính trị nhoz ntơưv qơư. Qir têk hlo trâu luôs hâux lưv zok muôz, đhâu qênhz shuôs, tix lâus Tuấn seiz pov Chiềng On cux tsênhv yuôr têx luz jok tsi tâu txâuk đảng viên chiê yênhx lix chi bộ, têx jok txơưr đuô txơưv tiêk tưz muôx chi bộ taz sik chor đảng viên pox niêv muôx lok six tsơưs, muôx têx tưz tsi muôx iz tuk hlo, lar heik zos ntơưv têx jok tsôngv box Hmôngz, qir tiv zos viv phôngz cxưx cêr nênhx, chor pox niêv Hmôngz tsơưk đros lês uô têx hâux lưv XH. Chiê đơưk uô tâu têx li heik co, thượng tá Phạm Hồng Tuấn heik pâuz:

“Nhiv no iz cxiê jok, chor đảng viên lok six tsơưs, huôv tsar đảng viên pox niêv tsênhv uô tsi tâu tâu. Pox niêv Hmôngz txơưv tiêk muôx txux chi lok cux tsi yuô đros lês uô têx hâux lưv XH. Pêz nhênhz chơưv trâu xã vênhv tôngv chuôz zis, chuôz xênhv, têx lênhx txir ndâux txir luk heik chor pox niêv, lar heik zos pox niêv Hmôngz đros cxaz chuôz hội pox niêv, lok sik cxaz chuôz lês uô têx hâux lưv hâur jok, cux li đros uô têx hâux lưv cxiv tsa chi bộ”.

          Đros trâu têx heik co, thượng tá Phạm Hồng Tuấn nhênhz chơưv paz trâu Đảng ủy xã phênhz côngz canr bôv, đảng viên nhoz hâur BCH đảng ủy, têx đoanx thêv xã buôk ti cxaz chuôz xênhz huôx đros têx chi bộ jêx jok. Chor đôngx chir no muôx vax huôv cxiv kho, paz lês uô têx hâux lưv, tuôr truôx xênhz huôx chi bộ trơưk chei, cui tinhv, qênhz pov heik kriê nzir lênhx nênhs chiê xeir zuôr tso nhoz hâur Đảng. Ciês thượng tá Phạm Hồng Tuấn mak xênhz huôx ntơưv chi bộ jok Hmôngz Suối Cút, xã li  jok txov nhêv nhoz jê đriv têz thiêz khênhr muôx cuz nxor, tsi yuô truôx tuk lok chính trị. Chi bộ muôx 4 lênhx đảng viên, muôx tsưr ziv, moz siêz uô têx luôs hâux lưv , taz sik tsi yuô muôx txux chi, pênhr xưv. Tix lâus seiz lax đros chi bộ heik kriê, cxiv uô đuô têx tsưr tsix đoanx hluôk nênhs, pox niêv, hội bôv đôiv lâuk li têx hâux lưv uô, choz têx nuv tsênhv tsênhz trâu chor tsưr tsix no. Đhâu ntơư, tưz qênhz pov, heik kriê xeir zuôr tso nhoz hâur đảng 2 lênhx đảng viên hluôk muôx txux chi siêz, sir jos uô nuv, pâuz thôngz lok thax tsav qơư nhoz, tsar ndê têx đảng viên hâur chi bộ jok muôx 6 lênhx đôngx chir. Têx hâux lưv cuz nxor, phiv liv hâur jok tâu cấp ủy chi bộ, đros hâu nov hâur jok đơưk tu zênhx max. Đros trâu Suối Cút, 11 jok tsênhv yuôr hâur xã Chiềng On nhiv no puôr lênhx tưz muôx đảng viên. Tix lâus Vax Lao Dự, tsar jok Đin Chí heik:

“Pêz chi bộ jok Đin Chí nhiv no muôx 14 lênhx đảng viên. 2, 3 shông đrav ntêx đảng viên lok six tsơưs. Muôx bôv đôiv pênhz phax tuôx yax kriê, vênhv tôngv, tsôngv box njênhs njôngr thiêz uô trơưk Đảng”.

          9 luz hlik hâur shôngk shông no, đros thiêz canr bôv zênhx pênhz phax li sir jos lok paz xã, Đảng ủy xã tưz sâu bê, uô tiêr têx ntâuz ntơưr heik Ban thường vụ huyện ủy Yên Châu seiz thiêz xeir zuôr tâu 23 lênhx nênhs tso nhoz hâur đảng, hâur co tưz xeir tâu 16 lênhx tso nhoz hâur đảng viên yiêz thiêz muôx hur si đảng viên pox niêv. Lơưr tsênhv tsênhv zos têx lênhx zov chênhr, uô ntêx nyuôs hâur cxuô phôngz yaox hâur jok, hâur xã, tâu tsôngv px njênhs njôngr, nhiêv txos. Đảng ủy xã sir jos cov hâur 3 luz hlik hâur kaz shôngk shông txix hli 10 txos hli 12 no zuôr xeir tâu txix 4-7 lênhx tso nhoz hâur đảng. Bí thư Đảng ủy xã Chiềng On Vì Lâm Tới heik:

“Xã choz trâu đôngx chir pênhz phax nhoz hâur xã car seiz, lês uô hâux lưv cxiv tsa đảng, cxiv kho cxix luôs chính trị ntơưv qơư. Hâur six hơưv tsưr tsix uô, đôngx chir thâuv tưs cux uô tiêr tâu jông têx hâux lưv zok muôz, đros trâu Thường vụ muk têx jêx jok chiê pâuz tsênhz qênhx shênhx, tsôngv box luz nênhx nox nhoz, xênhz huôx li chas chiê vênhv tôngv tsôngv box. Txos iz jiês no, muôx đôngx chir bôv đôiv pênhz phax đros lês uô têx hâux lưv chính trị hâur têx thax tsav qơư, txiv ngaz ngaz tuk, tsưx phưv ntus đriv tâu uô lok six jông”.

        Đrav ntêx, cxuô luôs hâux lưv hâur xã puôr lênhx muôx zênhx pênhz phax paz đros uô. Xã-zênhx pênhz phax cêr côngv siêz ziv hnuz ziv jông, cxix luôs chính trị ntơưv qơư tâu cxiv kho truôx đuô thâuv xã muôx canr  bôv zênhx pênhz phax lok paz xã lês uô têx hâux lưv uz no. Thiêz cxuô zav phiv liv muôx nhoz hâur thax tsav ntus đriv tưz tâu đơưk tu zênhx max, tsi chiê muôx yưv têx cuz nxor khov têx cêr sik thôngx siêz no.

Tror heik lok têx jax sâu “Ntus đriv-bôv đôiv thiêz px muôx cêr sik thôngx siêz”, zâuv iz tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ tok mnôngs jax 2 muôx njiêz luk “Têx tuz lênhv pênhz phax “Đros px nhoz, đros px uô, yax kriê px huôv tsar cêr uô nênhx” trâu tsaz yênhx têx hnuz tov kaz./.

(Riê Lâux cxeik, nhênhv)