Jax sâu thưr 3 hnuz 16/8/2016:

Xíp xí-zos mênhx cxưx Thái đơưz Tây Bắc li iz luz tsiêz

       “Xíp xí” luk Thái zos hnuz 14. Mênhx cxưx Thái đơưz li tsiêz “Xíp xí” tâu tsưr tsix trâu hnuz 14/7 zênhz lix. No zos mênhx cxưx Thái đơưz nhoz Sơn La thiêz thax tsav Tây Bắc li luz tsiêz lox tiv zix. “Xíp xí” tsuôk tâu tsưr tsix hâur iz hnuz, têx jâuv cux tsênhv zos iz pluôs nox su hnuz 14/7 zênhz lix hâur yênhx shông.

Tsiêz “Xíp xí” li chax chês, mênhx cxưx Thái thav tiêk, hâur hnuz đraz hli 7 đra chi cax lul.  Viv li, txix ciês hmo 14, mênhx cxưx Thái thiêx  tsưr tsix nox tsiêz hli đra. Kror no hêik tơưv lênhx nênhs li siêz xar. Txix co, txos trâu hnuz 14/7 yênhx shông, tsôngv box mênhx cxưx Thái đơưz ho tok hnuz tsiêz Xíp xí lov jêv shir phaz thiêz sêiz no zos jiês chiê têx tuz nhuôs ndo txos pox côngz, zơưv côngz, ntux têz thor muôx tâu iz luz nênhx jông. Xíp xí cux zos jiês chiê nênhs lâul tsov cưv, tsoz phưz jông trâu cxênhx hluôk. Viv li, nhoz ntâu qơư tsôngv box tsênhv hu Xíp xí zos tsiêz nhuôs zâu. Hnuz no, chor nhuôs tâu pos zơưs, niêv txir xơưk têx chêr trik yo yiêz jông jav chiê hnar muk uô si. Zơưv lò Văn Thích, xã Tường Phù, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La puz pâuz:

         “Thâuv ntêx mak pox nhuôs tsuôk uô iz chiv. Txos trâu hnuz Xíp xí o mak uô tas lơưv. Tas chêix, uô tiêr, nhux tưv tâu so; chor nhuôs zâu tsik thav muk zus nhux tưv, sêiz li chor nhuôs tưz uô tiêr têx hâux lưv zov chênhr hâur chêix uô kôngz lôngk zos paz niêv txir zus têx tsiêx cxu. Viv li, viv pox nhuôs uô luz tsiêz no trâu chor nhuôs thiêz muôz trâu chor nhuôs têx chêr trik yo yiêz chiê hnar muk uô si”.

          Hâur hênhv uô đaz kruôk, ndo txos nênhs cxiv tơưv jêx jok, thor muôx ntux yar ntux nas huv đros,  uô cxuô zav chiê txi côngv muôx li chơưr, grêix, mor blâuv…taz sik oz zav thâuv tưs cux tsuv muôx zos grêix ol thiêz nduôr ít-zav nduôr tâu uô txix hmôngr blêx blâuv, krưr blôngx tsơưz uô gơưv thiêz tâu chuz siêr. Lơưr hêik tiêk, tuk ol đros đrêiv đrak liêx, cưx đêx, cưx ha, lênhx nênhs li luz nênhx huôv tsar uô kôngz lôngk. Xíp xí txi côngv grêix ol zos xar cov ol nox tas têx caz hmoz hiêv blêx; ol paz gra têx tsik jông tso đros đêx ntưk muk. Hok nduôr ít mak krưr uô gơưv hêik tơưv txix gơưv têx cêr shir phaz…

            Tsiêz Xíp xí tâu tsưr tsix lơưr yênhx chuôz zis, muôx qơư lơưr chuôz xênhv thiêz khov lơưr yênhx chuôz zis chiê tsưr tsix lox lok zâu. Hâur huz no, kruôz tsik sưv cux xưk li kruô sưv, thâuv tuôx txos tsêr puôr lênhx tâu sơưr đơưk uô jông tok thiêz tâu nox têx zav nox kaz hâur hnuz tsiêz. Tsôngv box Thái Đơưz, txơưv muk kror tưs, uô đaz tsi, nhoz kror tưs cux ndo njôngr txos txiv côngv pox côngz zơưv côngz thiêz uô tsuv mor nox hâur hnuz tsiêz Xíp xí. Pos Cầm Thị Dinh, nhoz phường Quyết Thắng, thành phố Sơn La puz pâuz:

        “Cur chuôz zis tưz ndêiv kuz qơư muôx 40 shông lơưv. Nhoz thành phố Sơn La mak phênhv ntâu zos mênhx cxưx Thái đuz, sik mênhx cxưx Thái đuz mak tsik muôx phôngx cxưx nox tsiêz Xíp xí. Cur chuôz zis yênhx shông txos tsiêz Xíp xí, cur chuôz zis zis cux uô tsuv mor chiê txi côngv pox côngz zơưv côngz. Oz pêz shông tror lok no, pêz tsênhv tsưr tsix Hôiv nhoz kuz qơư uô cê thiêz yênhx shông cux sik njiz jêx muôs chiê tsưr tsix tsiêz Xíp xí chiê tuôr chiê zuk li têx phôngx cxưx”.

         Iz chas têx cêr shir phaz, sik phôngv côngz jông trâu cxuô lênhx hâur ziv chuôz zis; nhiv no hâu nov ntâu tiv phaz tsênhv tsưr tsix cêr lov jêv uô si trâu pox nhuôs hâur hnuz tsiêz Xíp xí. Tsik hêik lâul, hluôk, tuz nxêik zuôr tâu sik đros uô si têx zav cxôngx nzor li lêiv poz, sik lâuz pak, đhiê pax vuôs, hu gâux hêik lok mênhx cxưx li têx vênhx huôv jôngz. Suôz gâux, đhiê pax vuôs zos kror hêik tơưv tâu têx tsiv grê, tiv zix zos muôx cêr thôngx siêz hâur côngv, paz muôx cêr sik côngv siêz hâur jêx jok./.

                                                                                                                         (Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv thưr 3.16.8.2016:

Phênhv: NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

         Tsôngv box thiêz cưr tix fôngx zưs hmor yuô! Nhiv kruôr đhâu, tsênhv qơư cxiz kôngz huyện Bắc Quang- Hà Giang tưz  đros tsênhv qơư cxiz kôngz tỉnh Hà Giang chos siv nôngz poz cưk txuôv NK 4300 ntơưv chor xã Đồng Tâm thiêz Hùng An.

Nôngz poz cưk txuôv NK 4300 muôx ntâu kror jông

       Trâur nuv tâu krêz uô hâur chiv ntux yiêz shông 2016 ntơưv xã Đồng Tâm zos 20 hecta thiêz xã Hùng An zos 10 hecta. Chêx cuk tso pov, nôngz poz cưk NK 4300 muôx six hơưv hloz lox cxôngx 105-110 hnuz, siêz cxôngx iz thiêr ntâu, sâu tâu cxôngx 62-65 tạ iz hecta (siêz đuô têx nôngz poz cưk muôx ntơưv tiv phaz cxôngx 3,5 txos 5 tạ iz hecta).

Nôngz poz cưk txuôv NK 4300 cux tir tâu ntux kruôr gis, tir tâu ntux no njiv thiêz tsi khênhr trâus kâuk. Thâuv sâu poz cưk mak blôngx tsênhv njuôz, zôngv uô jâuz nox tâu trâu tsiêx cxu. Lơưr tsưr ziv njuôs xav chos poz cưk txuôv NK 4300 zuôr muôx phênhv sâu tâu 30 tsov đeiv iz hecta...

       Tsưr ziv chos poz cưk txuôv NK 4300 cux zôngx ziv, tsuôk tsuôk yuôx tuô đrox, thâuv đrox lưx mak khơưz kror chos. Poz cưk tuôx câuk siêz tax 95% ntâu, tsoz poz cưk muôx jos, hloz lox sei, tir tâu ntux kruôr gis, tsơưs trâus caz hmoz uô hiêv.

        Trơưk njuôk xav, nôngz poz cưk txuôv NK 4300 cux chos tâu hâur cxuô chiv: ntux yiêz, ntux sor, ntux tsâus. Iz luz kror chos iz njiêr, iz kror kuôk iz kror cxôngx 2-3 đok, chos 54.000 txos 55.000 tsoz sauv iz hecta. Pox nhuôs tsêz chos iz njiêr iz luz kror cov zos đrêiv tsưr ziv kriê.

       Pox nhuôs tsuv sir zôngv qir tsiêx cxu thiêz qir NPK chox lok mfông. Thâuv tsoz poz cưk tuôx hlar muôx 3-5 blôngx tsuv tror mfông qir iz jiês, thâuv poz cưk muôx 7-9 blôngx mfông jiês tiv 2; thâuv poz cưk cxơưr tâu 3-5 hnuz tror mfông jiês tiv 3; zôngv yuôx Dual Gold 960 EC tsuôk uô ntêx thâuv tsêz chos 3 hnuz chiê tuô đrox; zôngv yuôx Anvil 5SC tsuôk pahx tuô caz hmoz.

          Phênhv nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz ciêz no zos Đeix nta suôz VN đros tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

                                                                                                                                ( Txâur Vax cxeik nhênhv)