Cxiv tsa ntus đriv-Uô trâu tsôngv box truôx siêz

         Phênhv ntâu nhoz têx thax tsav tox siêz ntus đriv li Chiềng On, tsôngv box luz nênhx nox nhoz tsênhv yuôr lok six ntâu txov nhêv. Đảng ủy seiz car zênhx Chiềng On xav tinhv tsuv sir jos đơưk uô têx hâux lưv hâur luz nênhx, cxuz cêr yeiz pluôs trâus tsôngv box. Viv tsôngv box luz nênhx hlôngr yiêz mak têx li: vênhx huôv, XH, txiv ngaz côx phax cux zuôr jông đuô, têx nuv lok sâuv cêr đriv têz, ndêx cxok kuôk cêv ntus đriv, phax tir thêir têx nênhs fêv, nênhs nhiêk mul lok đhâu đriv têz tsi trơưk chei, zuôr muôs têx zax zênhz đhâu ntus đriv cux zuôr tâu tir thêir. Chênhr viv li, hâur têx shông đhâu, iz chas yax kriê, vênhv tôngv tsôngv box cxuô heir nênhs nhoz têx xã ntus đriv sik thôngx siêz, uô jông lơưr Đảng, têz qơưk têx tsênhv chei, cui tinhv; tuôr truôx cêr sik thôngx siêz thâuv nzor, tsôngv px 2 saz đriv têz, taz viv tưz uô tsênhz mênhx txix têx nuv uô tsênhv tsênhz, reik đros trâu têx phôngz yaox ntơưv qơư chiê paz tsôngv box nhoz thax tsav ntus đriv huôv tsar uô nox, hla đhâu yeiz pluôs. Têx tsaz yênhx, hâux lưv uô ntơư zos: Huz cxur siz paz, zênhx hax siz paz nôngz yis zus, cxaz nzir đas jos paz têx nhuôs muk cơưv ntơưr. Hur tiz si têx tsaz yênhx, nuv uô heik sâuv puôr lênhx tâu têx canr bôv, chiến sỹ hâur zênhx muôz txix zuk li têx nhiêx hli lok sik kênh zuk têx pluôk nox hâur niêx hhnuz chiê paz.

         Niêv lâuk Vì Thị Xướng, heir nênhs Xinh Mun nhoz jok Nà Dạ, xã Chiềng On, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La chuôz zis zos chuôz zis pluôs hâur xã. Niêv lâuk tul txir tâu tas siv nênhx, tsuôk yuôr 2 niêv tuz uô nênhx nhoz siz khov, ntâu shông đhâu, niêv lâuk 2 niêv tuz luz nênhx lok six txov, tsi so trâus yeiz thâuv hâur luz cheix kôngz lôngk tsi tâu siêr. Taz sik nhiv no khov muôx zênhx pênhz phax 461 Chiềng On tsaz yênhx “huz cxur siz paz” ntơư paz iz hlik 10 cir cxur, mak niêv lâuk 2 niêv tuz tưz muôx cxur nox, tsi trâus tu pluôk, tsi trâus yeiz li đrav ntêx lơưv. Niêv lâuk Vì Thị Xướng heik:

“Cur 2 niêv tuz lok six txov nhêv, tsi muôx liêx têz uô, niêx shông mor tsi txâuk nox. Cur chuôz zis uô tsâuk ntâu txos chor txir nzơưv tuz lênhv tưz paz trâu cur tuk nhuôv muk cơưv ntơưr, muôz cxur puz trâu ưz 2 niêv tuz nox”.

         Cux zos chuôz zis pluôs, tix lâus Shôngx Lao Chồng, heir nênhs Hmôngz, nhoz jok Keo Đồn, xã Chiềng On, huyện Yên Châu ho tâu têx tuz lênhv zênhx pênhz phax 461 muôz nôngz yis trâu zus txix taz viv tsaz yênhx “siz paz nôngz yis tu zus” chiê tix lâus Chồng huôv tsar tu zus muôx nzir phênhv sâu tâu. Nhiv no, tix lâus chuôz zis gơưv yis tưz qir muôx jês, zuôr sha jas xuz thơưx. Tix lâus Chồng shir phaz heik:

“Cur chuôz zis zos chuôz zis pluôs. Nhiv no cur lok six shir phaz viv tâu canr bôv, chiến sĩ hâur zênhx paz muôz nôngz yis puz trâu cur chuôz zis tu zus. Cur zuôr sir jos zus cov jông chiê tov kaz no paz chuôz zis muôx nzir phênhv sâu, huôv tsar kinh tế”.

          Tsuôk xav txix shông uô ntêx txos nhiv no, taz viv tưz muôz 4 gơưv nôngz yis trâu 4 chuôz zis tu zus, tsiv grê xar muôx 23 tsov đeiv, nhiv no hur si paz yis tưz vav xar muôx 20 tuk. Txix huz cxur siz paz, taz viv cux tưz cxênhx txuôs tâu zuôr xar 500 cir cxur paz trâu 31 chuôz zis hâur thax tsav xã Chiềng On. Iz chas ntơư, taz viv tsênhv lênhk nhav paz 2 shux xênhz zos tsôngv box cxuô heir nênhs tsơưs muôx luz nênhx txov nhêv hâur thax tsav li tuz nhuôs thiêz iz lênhx nhuôv nhoz jok Súp Đung-Nà Tung, têz qơưk Lào đros thiêz phênhv paz zos 500 cxênhz đeiv iz hlik iz lênhx nhuôv tax txos trâu thâuv têx nhuôs cơưv tas ntơưr phưv thôngz. Đros lênhx zênhz shôngx lox tôngv Vì Văn Ỏm-heir nênhs Xinh Mun lênhx tuz nhuôs, tâu tsôngv cưr tix nênhx tsa sđ njênhs njôngr, nhiêv txos nhoz thax tsav ntus đriv no, chor canr bôv, chiến sỹ zênhx pênhz phax thiêz têx lâuk jok, tsar jok hux jos truôx đros hâu nov vênhv tôngv tsôngv box cxuô heir nênhs hlôngr yiêz tsưr ziv uô kôngz, tu zus tsiêx cxu, muôz têx nôngz cưk jông lok tsêz chos, hlôngr yiêz tsưr ziv uô blêx, chos têx ntông nox txir....sâuv têx liêx têz uô tsi jông kôngz, cxơưz tiês tu zus tsiêx cxu. Têx nuv uô tsênhv tsênhz ntơư tưz paz tsi tsơưs trâu txo grêk têx ziv chuôz zis pluôs, sir jos cov tsi yuôr chuôz zis tưs hâur thax tsav ntus đriv mak zênhx seiz car ntơư trâus yeiz. Txix ntơư vênhv tôngv tsôngv box sir jos sik đros tsưx phưv truôx thax tsav ntus đriv. Tix lâus Hà Văn Nguyện, Chính trị viên phưv Zênhx pênhz phax 461 Chiềng On heik pâuz:

“Zuôr txos pêz cux zuôr tror uô lơưr tsaz yênhx no. Co zos tsaz yênhx lok six muôx liv đros thiêz tsôngv box thax tsav ntus đriv, cux li heik lok têx tuz lênhv pênhz phax li cêr thôngx siêz, moz siêz txos tsôngv box nhoz thax tsav ntus đriv”.

         Tsôngv box.....! Nhoz thax tsav ntus đriv Tây Bắc hâur têz qơưk, têx tuz lênhv pênhz phax Sơn La tsênhv đros tsôngv box têx jêx jok thax tsav đriv têz sik côngv siêz jông, siz chos paz cxiv tsa, tsưx phưv truôx thax tsav đriv têz, têz qơưk.

Têx nuv uô heik sâuv tưz tso pov tsênhz têx canr bộ, chiến sỹ nhoz thax tsav qơư no li hâux lưv jênh vênhv, kriê tsôngv box sđ nhoz thax tsav ntus đriv sik thôngx siêz, siz chos tsưx phưv truôx đriv têz-muôz cêr njênhs njôngr trâu px./.

                                              (Bích Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Tsưr ziv phax tar moz thâuv chêix ntux sor nzênh trâu ntux no njiv

         1. Uô cov luz chêr sor

         Uô sor luz chêr zos kror tsuv tsov cưv txos xuz thơưx, viv luz chêr tsik sor mak đas jos zuôr trâus txo grêk thiêz zuôr zôngx ziv trâus moz thâuv ntux sor nzênh trâu ntux no njiv.

Viv li tsuv uô sor trâu cxêik tơư, hâur siêz, chax đaz, đraz kâuv.

         2. Hâuk cov txâuk đêx

         Hâuk txâuk đêx yênhx hnuz zos kror lok six zov chênhr trâu đas jos. Hâuk đêx zuôr paz uô trâu cxuô zav sênhv thiêz têx tưx tơưv đhâu luz chêr.

         Thâuv hâuk txâuk đêx, têx tưx tsik jông tsênhv tâu uô tơưv đhâu luz chêr txix hưk. Đuô li, hâuk đêx muôx txux zôngv chuôz cxaz sik hlôngr tsơưr thiêz paz trâu luz plơưr gruk thơưz nyar muôx chêx cur đuô, thôngx cxix paz muôx oxy hâur nyar thiêz têx tsơưr pưr tsuv muôx trâ cxuô qơư hâurluz chêr.

         Đêx cux paz uô trâu cxuô zav gras tâu trâu hâur plaz hnhur jông đuô. Viv li, tsuv hâuk txix 2 txos 2,5 lir đêx iz hnuz chiê taz por đas jos.

         3. Tsuv uô jông vêv xênhz tiz nênhs

         Taz por vêv xênhz tiz nênhs jông cux zos  tsưr ziv muôx chêx cur paz phax tar moz thâuv hlôngr chêix.

Chor nênhs nhênhz chơưv lok đas jos hêik tiêk tsik cxoz nox zav nox nhôngk, zav nox txiêk, tsuv nzuôr têk tơư uô ntêx thâuv zuôr nox thiêz tiv zix tsuv tsov cưv txos vêv xênhz ngaz tuk zav nox hâur six hơưv hlôngr chêix.

        4. Zôngv yuôx huv six hơưv, huv tsưr ziv

        Chiê phax tar moz hâur six hơưv hlôngr chêix, hâur tsêr tsuv muôx têx zav yuôx paz txo grêk moz, uô cuz, uô no chiê nox. Đros co, zos trâus muôx moz, nênhs moz tsuv chox ntâuz bos kror ndâux, trâu cuô yuôx lov caz moz hâur kror njưr, thiêz vêv xênhz kror ndâux txix cuô njêr./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)