Kêiz hâur poz ziz chêi đaz kruôk

          Hêir nênhs poz ziz, tu zus kêiz cux zov chênhr hâur ziv chuôz zis; zos ziv chuôz zis tưs tsik muôx kêiz, cux chênhr zos ziv chuôz zis ntơư tsik yuô gruôs khưr. Hâur cxuô jiês, uô nênhz uô zêis lok sik nox yôngk hâuk cok, hêir nênhs poz ziz thâuv tưs tsuv tâu muôz kêiz chox lok uô cêr chêi đaz kruôk. Pir li hu mê nhuôv plis, uô nênhz uô zêis… tsuv tâu muôz iz gơưv kêiz chox lok tuô hâu cov siêr chiê uô. Pos Quàng Thị Liêm, nhoz jos Bó, phường Chiềng An, đrôngl Sơn La hêik pâuz:

          “Hnuz tsưr tsix nox yôngz hâuk cok ntơưv tos nxêik; tos tuz tsuv gra gra iz gơưv kêiz tuôx đros tsưr tsix uô yôngz cok trâu oz tus mê nhuôv. Hâur trôngx mor tsuv muôx iz fax grêix kêiz thiêz iz tus kêix chiê lêis pox côngz zơưv côngz”.

          Iz thax tsav qơư nhiêk cux uô txơưr lơưv nhiêk tsik siz thôngx, taz sik thâuv tưs uô chêi đaz kruôk, tsuv muôz kêiz chox lok uô. Pir li hêir nênhs poz ziz nhoz Mộc Châu, Sơn La; tos tuz tsuv gra gơưv kêiz tuôx trâu tos niêv txir chiê thor nhaz thiêz tsuv muôx iz tus lâuk kêiz lox chiê txi côngv đaz xênhz têz xênhz qơư, uô ntêx thâuv zuôr tok nhaz.ơưv Lường Văn Hoạt, nhoz jos Bó 1, xã Mường Sang, huyện Mộc Châu hêik pâuz nzir:

          “Thâuv nox yôngz, tsuv muôx gơưv kêiz; muôx iz cxiê thax tsav sir zôngv iz tus kêiz chiê txiv côngv đaz xênhz têz xênhz qơư thiêz thâuv zuk muôx iz tus nxêik muk zuôr txir, lơưr tsuv muôx iz tus kêiz tuôx thor nhaz”

          Thâuv tus nxêik ntơư phêiz chuôz, chuôz zis thiêz têx cưr tix tos nênhx tsa tsuv tâu sik côngv paz kêiz muôz trâu  mê nhuôv gra chox lok zus thiêz thâuv uô tau tsêr yiêz nhoz, tsuv hêik zuk chor cưr tix iz tus txir ndâux txir luk nto bê, tuôx cxok 4 tus ndêx chiê cxiv uô chôngx kêiz trâu têx mê nhuôv thiêz tus zus kêiz thiêx vav chôngz.Zơưv Cầm Danh nhoz phươngx Chiềng An, đrôngl Sơn La hêik:

         “Thâuv ntêx thâuv nzor uz, kêiz zos iz zav tsiêx nhoz jê sưv đros lênhx nênhs. Viv li, muôx nênhx sa tuôx sêiz shuôk txos, tsuv tuô kêiz nox, viv kêiz zos iz zav zôngx ziv huôv tsar tu zus”.

Kêiz muôx liv lox trâu hêir nênhs poz ziz cêr chêi đaz kruôk thiêz kêiz chuôs li cux uô cxaz nzir trâu hêir nênhs poz ziz muôx cêr shir phaz đuô hâur luz nênhx./.

                                               (Tsu cxêik, nhênhv-Lường Hạnh)

Suôz kênhx zos pêz Hmôngz têx cêr nênhx vênhx huôv jông

           Thâuv ntêx, chor hluôk tuz Hmôngz txix 13 txos 15 shông cux zênhx pâuz yuôz kênhx, txơưv muk uô liêx têz thiêz muk car ciêz, thâuv tưs cux gra traz kênhx đros đrêiv. Lok sik thâuv muôx cêr qiv siêz, cêr shir phaz cux muôz kênhx chox lok yuôz hur tiz si. Chor hluôk tuz zos txơưx yuôz thiêz đhiê kênhx, cux tâu sơưr đơưk nhiêv thiêz kruôk txos. Tix lâus Jongr Nov Xênhv Vax nhoz jok Bản Bó, xã Por Long, huyện Thuận Châu, hêik pâuz:

Chiê uô tâu iz traz kênhx đror huv siêz, tsik zos lênhx tưs cux uô tâu thiêz cux tsik muôx iz kror qơư tưs kriê uô kênhx. Tsuôk zos chor nênhs lâuk txơưx uô, chor hluôk li cơưv shâuv uô trơưk thiêz sâu chênhz zênhv uô tsês. Chor nênhs txơưx uô kênhx thav tiêk: luz tâuz kênhx tsuv muôz ntông chiêz uô thiêx siz thiêz tsik tơưs, lơưr txiêr chor ntông chiêz lox, ndax, ntêr muôx iz thiêr, muôz fuô uô oz saz, tho cov khôngz kror hâur đruôz đraz li muôz puô uô oz saz thiêz tsês cov kruôr mav tưk uô yênhx luz tâuz kênhx. Chor ntir kênhx cux zos txiêr chor shôngx kênhx ndax, jông gâux chox lok tsês muôx iz hlik cov shôngz kruôr đax thiêz đhâu co muôz tsâu hâur đêx râuz bâu cov muôs zôngx ziv nkauk mav li tho kror thiêz muôz blêiv kênhx chox lok đhok trâu, lơưr co mav chox muk đhok trâu tâuz kênhx cov yênhx iz traz kênhx. Tix lâus     Jôngr nov nhoz jok Bó, xã Por Long puz pâuz nzir:

            Suôz kênhx thâuv tâu yuôz đros trâu têx jax đhiê kênhx hêik tơưv tâu chor txir nênhx Hmôngz têx cêr siêz xar thiêz txơưx njê, jông jav. Đhâu têx suôz kênhx thiêz têx jax đhiê kênhx, lênhx nênhs yuôz kênhx cux tsês trâu chor nênhs sêiz mnôngs têx kror jông nhoz trơưr siêz tsik pâuz plox. Taz sik, nhiv no nhoz jok Bó cux xưk li ntâu qơư txơưr đuô, chor nênhs pâuz yuôz kênhx thiêz txơưx yuôx kênhx, đhiê kênhx xưk li tix lâus Vax Jôngr Nov cux tsik yuôr ntâu, tsuôk yuôr tsơưs lênhx thiêx tsês tâu six hơưv chiê cơưv yuôz kênhx, đhiê kênhx; viv yuôx thiêz đhiê kênhx cux tsik zôngx ziv cơưv tâu, lok sik cux zos chor nênhs tưz muôx hnuz nhôngs siêz thiêx cơưv chiê zôngv hâur têx cêr đaz cêr kruô xưz, đuô li chor hluôk nhiv no cux cơưv tsơưs. Tix lâus Cuôv Xênhv Vax, zos iz lênhx hluôk nênhs cux nhiêv cơưv kênhx hêik li no:

         Tix lâus Vax Jôngr Nov thiêz chor nênhs nhiêv pêz Hmôngz têx kênhx li siêz xar njôngr tiêk: Chor hluôk nhiv no tsuv tâu cơưv shâuv thiêz tuôr tsês chiê pêz Hmôngz têx kênhx ntơư; Viv kênhx zos pêz Hmôngz iz cêr nênhx vênhx huôv jông cxôngx nzor muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê plox./.

                        (Lik Thox cxiv sâu, cxêik nhênhv)