Kon Tum: Chor hluôk nênhs nhoz huyện pluôs Kon Plông têx cêr uô mul lok

Kuôk no tsi ntêr, thâuv tưs txos têx luz hlik hâur cheix ntux nas mak tsôngv box nhoz ntâu jêx jok ntơưv têx xã li: Măng Bút, Ngọc Tem, Đắc Long....hâur huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum li xênhz huôx niêx hnuz, mul lok uô liêx têz ho txov nhêv njuôr. Têx chuôz zis tsôngv box hâur jok chuôs li ziv tưs cux cơư trôngx nhoz tsêr, mul lok tsi tâu uô têx nuv uz no. Tix lâus A Nin, iz lênhx tsôngv box ntơưv qơư heik pâuz, qir tiv chênhr zos tiv cêr bluô hênhr mul lok tsi tâu. Ntâu jok fênhx yax tưz tsuv muk sâuv têx njưs liês, ntux lok nas ziv tsi muôx cêr muk. Nhiv no khov muôx chor hluôk nênhs uô cêr muk, tưz nhoz khênhr đuô:

“Đrav ntêx tsi tâu muôx cêr luôv suôz jêz, xi măng mak mul lok phiv liv cơưk. Cêr mul mak bluô, nhav jơưk xưz. Zos têx hnuz ntux lok nas mak zuk tưz muk tsi tâu đhâu. Khov muôx têx hluôk nênhs sir jos uô cêr mul lok jêx jok viv li tsôngv box nhiv no tưz mul lok zôngx ziv”.

Têx txox cêr hluôk nênhs nhoz Kon Plông, iz hâur 62 huyện pluôs hâur hur si têz qơưk đros thiêz 80% ntâu jênh sôr zos tsôngv box heir nênhs tsơưs tâu uô tiêr reik đros trâu têz qơưk tsaz yênhx qơư tsov txos lok cxiv tsa jêx jok. Tâu hâu nov ntơưv qơư paz xi măng, têx hluôk nênhs nhoz têx jêx jok chiv chir zok nriêr suôz jêz, poz jêz đrav đêx lok uô cêr. Tix lâus A Đruế, Bí thư đoanx xã Đắc Long heik pâuz, thax tsav xã tox trôngz hâur pêk nxaz, cêr mul lok phiv liv, hâux lưv zuôr  têx chuôz zênhx cux li krêz côngz cxiv uô cêr puôr lênhx zos lênhx nênhs đas jos hur si xưz. Lok six phiv liv taz sik têx hluôk nênhs cux sir jos moz siêz sik đros uô cêr mul lok:

“Têx hluôk nênhs lênhx tưs cux moz siêz sir jos siz paz uô. Hâur six hơưv uô cêr mul lok jêx jok chiê phưx vưv trâu tsôngv box sđ zôngx ziv mul lok tâu đhâu, têx hluôk nênhs zos chor uô ntêx nyuôs uô têx nuv hnhar, thâux gra têx chuôz zênhx, suôz jêz, poz jêz. Hâur uô cêr mul lok jêx jok mak chor hluôk nênhs zos têx lênhx cxaz chuôz uô ntâu đuô hur si”.

Uô đreiv thiêz tsi so hâur ntâu shông lok no, phôngz yaox hluôk nênhs cxaz chuôz uô cêr mul lok jêx jok nhoz huyện pluôs Kon Plông, tỉnh Kon Tum tưz uô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Yênhx châuv cêik cêr mul lok jêx jok txix jok no trâu lưv luz jok, hâur jok muk trâu xã tưz uô tâu thôngz chiê tsôngv box sđ zôngx ziv mul lok đhâu, lar heik zos hâur cheix ntux nas. Muôx cêr jông muk, muôx yêz meir thâux xa tsôngv box têx kôngz muk muôs trâu hâur xã, hâur huyện tâu zôngx ziv. Tix lâus A Hoàn, Bí thư huyện đoanx kon Plông shir phaz, hâur uô cêr mul lok jêx jok, hluôk nênhs zos têx lênhx uô ntêx nyuôs ntơưv qơư:

“Têx hluôk nênhs pov njôngr tâu têx jông thâuv uô cêr mul lok jêx jok. Hluôk nênhs siz chos paz đas jos, hnuz côngz chiê uô cêr luôv suôz jêz. Iz cxiê txox cêr mul lok hâur jok thiêz trâu luôs lưv luz jok tsi tâu muôx nhiêx uô, mak hluôk nênhs cux muôz khơưz, kho trâu cov têx yêz meir jông mul lok. Tsôngv box pov uô tâu cêr li no mak lok six zôngx ziv trâu thâux xa tê kôngz cux li têx chuôz laov txơưr đuô”./.

(VOVTN-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Zơưv Sênh ziv chuôz zis gruôs cơưv ntơưr

Shir phaz đros chuôz zis ntơưv ntus chuz, zơưv Ly A Sênh puz pâuz: thâuv ntêx no, tas nro zơưv oz niêv txir puôr lênhx tsik pâuz ntơưr, tsik pâuz luk tsoz tsiz, tsik pâuz suôr nhiêx. Muôx têx jiês êr poz cưk muk muôs, viv tsik pâuz suôr nhiêx viv li nênhs suôr muôz bâuv li chak nhiêx mak gra bâuv co lok tsêr xưz. Jênhv pâuz tsênhz kror phiv liv tiv tsik pâuz ntơưr, zơưv oz niêv txir xar tiêk tsuv chiê chor mê nhuôs muk cơưv cov pâuz ntơưr. Taz sik chiê cxơưx trâu chor mê nhuôs cơưv ntơưr mak chuôz zis tsuv muôx nhiêx. Đros siêz xar li co, zơưv oz niêv txir tưz sir jos uô liêx têz đros tu zus tsiêx cxu. Yênhx shông, zơưv chuôz zis tâu muôx 30 tấn poz cưk, 3 tấn blêx taz por muôx txâuk kôngz krâur thiêz phênhv sâu tsik so txix tu zus nhux tưv, kêiz buô jux juk paz trâu zơưv oz niêv txir muôx nhiêx txiêx chiê cxơưx trâu têx tuz nhuôs cơưv ntơưr. Têx shông co, ntơưv jok tsik muôx tsêr cơưv ntơưr viv li iz shông zơưv oz niêv txir tsuv muôz 6 puô cir blêx ntiêr nênhs chêix fuôx thâux xa chor mê nhuôs hla đêx chiê muk cơưv ntơưr ntơưv thị trấn Mường La. Zơưv Ly A Sênh puz pâuz:

“Tas nro cur oz niêv txir puôr lênhx tsk pâuz ntơưr, zus tâu tuk nhucc, tưv lok muôs cux tsik pâuz suôr nhiêx, viv li cur oz niêv txir sir jos chir chor mê nhuôs muk cơưv cov pâuz ntơưr. Zos tsik chiê chor mê nhuôs muk cơưv ntơưr mak tov kaz no cux zuôr tsik pâuz ntơưr li zuk, txov nhêv hênhr. Taz sik hmôngr jông chor mê nhuôs cux gruôs ciêz thiêz sir jos cơưv ntơưr. Cur oz niêv txir tưz sir jos chiê cxơưx trâu chỏ rnhuôs cơưv ntơưr cov txos qơư”.

Pâuz tâu txos niêv txir têx cêr khưr, sir jos, zơưv Sênh 4 lênhx nhuôs tuz puôr lênhx sir jos cơưv ntơưr. Zơưv Sênh 4 tuk nhuôs tuz tưz puôr lênhx cơưv tiêr ntơưr ntơưv têx tsêr cơưv đại học sik txơưr thiêz tưz yênhx nênhs. Nhiv no zơưv Sênh tuk tuz hlo zos Phưv hiệu trưởng tsêr cơưv ntơưr cxênhx iz Chiềng Công-Mường La; tuk tiv oz zos tsưr jk Thẳm Hon; tuk nhuôs tiv pêz nhiv o tsênhv uô hâux lưv ntơưv phongx cảnh sát cơ động, Công an tỉnh Sơn La thiêz tuk tuz nzơưs tsênhv uô hâux lưv ntơưv tỉnh Vĩnh Phúc. Tix lâus Ly A Dếnh, zơưv Sênh tuk tuz hlo hêik tiêk, chênhr zos muôx niêv txir kruôz kriê, txoz cxơưx mak pêz chor cưr tix thiêx muôx tâu hnuz no:

“Chiê muôx tâu li hnuz no mak niêv txir tưz sir jos cxơưx hêik cov pêz muk cơưv ntơưr. Thâuv ntêx no tas nro jok tsik muôx lênhx tưs muk cơưv ntơưr hlo; taz sik pov niêv txir khưr uô nox txov nhêv lok cux cxơưx trâu pêz muk cơưv ntơưr viv li txơưx muk tơư xưz lok pêz cux sir jos muk cơưv, tsik so iz hnuz hlo”.

Tsik pâuz ntơưr, taz sik zơưv Sênh zos nênhs txơưx xar đêz. Zos nênhs muôx suôz bê hâur jok, tưz tsik zos kruôz kriê chiê zuk têx mê nhuôs muk cơưv ntơưr thiêz yênhx nênhs xưz mak, zơưv tsênhv tsês ntâu six hơưv cê hêik pox nhuôs sơưr đơưk sik côngv siêz, uô jông lơưr Đảng, têz qơưk li têx cêr chêi, cê hêik têx tuz nhuôs hâur jok muk cơưv ntơưr. Lơưr zơưv Ly A Sênh, sơưr đơưk tsuv uô jông xar, txơưv nhuôs tuz, nhuôs nxêik lok cux chiê muk cơưv ntơưr hur si. Tsik zos muk cơưv ntơưr mak tsuv uô hâux lưv têz qơưk, kror zov chênhr zos tsuv pâuz ntơưr chiê muôx tsưr ziv uô nox, huôv tsar kinh tế chuôz zis:

“Nhiv no cur têx tuz nhuôs puôr lênhx yênhx nênhs thiêz muk uô haux lưv đêz. Cur cux hêik têx tuz nhuôs hâur jok sir jos cơưv ntơưr cov txơưx, cov pâuz tâu ntơưr chiê njuôk xav tsưr ziv uô nox, tsik njiz phiv liv li pêz ntu thâuv ntêx tsik pâuz ntơưr”.

Zơưv Ly A Sênh ziv chuôz zis tâu zos chuôz zis vênhx huôv ntâu shông sik lơưr liês thiêz zos chuôz zis gruôs cơưv ntơưr cấp tỉnh, ntâu cxuô cấp, nganhx nhoz tỉnh, huyện khơưk muôz ntơưr kruôk. Zơưv Sênh chuôz zis li cêr cơưv ntơưr tsênhv zos iz chuôz zis chiê sơưr đơưk cơưv shâuv thiêz uô trơưk./.

(Và Lia-Lik Thox cxêik nhênhv)