SA PA ( LÀO CAI): ZUÔR XAR 30 TUL TSIÊX CXU TRÂUS TUÔS TIV NTUX NO NJIV

          Ruôr hiêv ntâu tiv zix zos ntơưv têx xã Sa Pả, Trung Chải, Thanh Kim thiêz Tả Phìn. Têx tsiêx cxu trâus tuôs tiv ntux no njiv, phênhv ntâu zos chor mê nhuôv tsiêx lok sik têx tul tsiêx tưz lâuk, taz sik tsi muôx tul tsiêx cxu tưs trâus tuôs yeiz. Zơưv Cư A Lềnh, bí thư Đảng ủy xã Trung Chải, huyện Sa Pa , tỉnh Lào Cai puz pâuz:

          “Cấp ủy thiêz chinhr quyênx xã tror seiz njôngr qiv hơưv thiêz heik canr bôv mul jêx jos seiz đros tsôngv box, chuv tôngv chiê uô li chas cov txu grês tiv zix têx trâus ruôr hiêv hâur jiês no njiv đhâu thâuv nox tsiêz tas”.

          Thôngz sâu cxôngx hâur cheix ntux no njiv txos nhiv no, sâuv thax tsav Sa Pa muôx tas nro 42 tul tsiêx cxu trâus tuôs tiv ntux no njiv. Lơưr Phòng kôngz nuv huyện li ntâus grê, cheix ntux no shông no têx tsiêx cxu trâus tuôs tiv no njiv cux txu grês kis đuô pir đros thiêz têx cheix ntux no tov ntêx thiêz tsi muôx tul tsi cxơưx, đrâuv co qiv hơưv cux tsi no njiv zov chênhr li niêx shông, tsôngv box li siêz xar chuv tôngv tir tar ntux no trâu tsiêx cxu sâuv thax tsav muôx ntâu hlôngr yiêz jông. Nguyễn Tiến Thành, tsar phongx kôngz nuv huyện Sa Pa heik:

          “ Jêx tưv txơưv jông li no lok sik grês kis đuô thiêz taz sik lơưr pêz li jênhv tênhv tsiêx cxu cux tsi trâus tuôs no ntâu. Viv nhiv no pox nhuôs tưz uô jông côngz xưv their guôx thiêz cxênhx tsês jâuz, shông no cheix ntux no cux no tsơưs đuô têx shông tov ntêx”

          Taz sik, njuôs pov qiv hơưv tsênhv zuôr txơưr txar ntâu. Viv li, têx nganhx muôx txơưx jênhv huyện Sa Pa tsênhv tror heik kriê têx ziv chuôz zis tu zus uô jông têx tsưr ziv phax tar no njiv trâu paz tsiêx cxu chiê txu grês tsơưs tiv zix têx trâus ruôr hiêv muôx yưv./.

( An Kiên- Txâur Vax cxeik nhênhv)

PHÊNHV HÊIK KRIÊ

Hêik kriê tsưr ziv phax tar yêiz jâuz tâux, ntux no njiv, caz moz ơưk

trâu nhux tưv

          Đros thiêz chor nhux tưv, pêz thor hêik kriê iz cxiê tsưr ziv kỹ thuật phax tar yêiz jâuz tâux, ntux no njiv, caz moz ơưk trâu nhux tưv li đrav kaz:

          1. Tsêr guôx: Kho đuô, thêir vor, taz por tsêr guôx txâuk sor, tsik yiê nas, tsik yâu chuô, uô plas tsêr ntuz.

          2. Zav nox: Tsês chiê zav nox cxix cxuô trâu nhux tưv, tiv zix zos nhaz blêx, jâuz tâux kruôr; uô zav nox vâuv kâuz, nhaz blêx vâuv urê, sir zôngv têx zav muôx hâur kôngz nuv uô zav nox yênhx hnuz. Bax zav nox hmôngr (hmôngr poz cưk, kok ntông, xuô blêx…)khoáng, vitamin cov txâuk trâu nhux tưv nox hâur têx hnuz ntux no njiv.

          - Bax xuô blêx, hmôngr ntông, tơưk …chiê trâur trâu nhux tưv ntê tir thêir ntux no njiv (tiv zix zos chor nhux tưv lâuk, mê nhuôs nhux tưv nhiv kruôr sha).

          3. Tsoz phưz tu zus:

         - Chuôz cxaz tsoz phưz, tu zus trâu nhux tưv (tiv zix chor nhux, tưv lâul; mê nhuôs nhux tưv) tsuv muôx tsưr ziv tu zus huv đros yênhx zav tsiêx chiê chuôz cxaz phax tar yêiz jâuz tâux, ntux no njiv thiêz caz moz ơưk.

          - Muôz jâuz tâux, nhaz blêx cov txâuk trâu nhux, tưv nox (jâuz tâux njuôz, tsoz poz cưk lok sik nhaz blêx kruôr, nhaz blêx vâuv urê…) txix 20-30 cir thiêz 2,5 cir zav nox hmôngr hâur iz hnuz, iz hmo trâu iz tuk nhux, tưv hnhar txix 220-250 cir.

          - Cxaz nzir njêr nox 15g (bâuv 3 điêr zâu) txix đo hâur đêx sor muôz trâu nhux, tưv hâuk…

          - Tsik tso nhux, tưv muk trâu har jôngr har tsuôs; chaz nhux tưv lok zus cơư hâur têx tsêr guôx, tâu thêir, vor jông, kruôr krơưr, trâur tơưl uô cov sor thâuv hmo ntux; muôz hnaz tsax câur nhux tưv cov sor. Tsik chiê nhux, tưv muk lok ntâu thâuv jêx tưv grêk kik đuô 15 tưv thiêz chor hnuz ntux lok tê.

          4. Cxax cxuô zav yuôx phax tar caz moz ơưk trâu nhux tưv li: tơưv ndâu hlê trâu, đôngr nyar…

          5. Tsik so qêz suô têx tsêr guôx cov hur si, muôz têx qir vâuv hmôngr jêz siz lok sik cxuô zav chiê uô qir zuôv./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)