Yên Bái: Tsuv uô tsênhz mênhx hâux lưv cxiv uô tsêr máy tênhv tênhz Đồng Sung uô zênhr shar txos

tsôngv box luz nênhx

          Côngz tsinhx máy tênhv tênhz Đồng Sung qir cxiv tsa kuôk nor zuôr xar 2 shông, đros hâux lưv tar tul đêx Thia, ntu ntưs đhâu thax tsav têx xã Yên Phú thiêz Đại Phác huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Côngz tsinhx zos Công ty TNHH Xuân Thiện Yên Bái yưv pênhr uô đros chor pênhr nhiêx uô zos 740 tỷ đeiv, công suất zos 20 MW.

          Đrês saz tiv uz tul đêx Thia nhoz xã Đại Phác, huyện Văn Yên njiê lol saz xã Yên Phú, pov tsênhz hâur tơư njưs tar đêx, tsôngv box li têx ar têz uô xênhz yar tưz thiêz tsênhv trâus tul đêx ruôr hiêv...Zơưv Phạm Văn Sáu, nhoz jos 11, xã Yên Phú puz pâuz:

          “ Cxiv uô tsêr mair tênhv tênhz tuô luz poz jêz tar tul đêx no thiêz cxiv iz tul njưs tar đêx lol saz tiv no uô ar têz trâus poz. Zos tror poz mak têx nza tưz muôx 2-3 châuv shông no cux zuôr trâus ruôr hiêv txos”.

          Kuôk tul đêx Thia 2-3 châuv yiv zos chuôz zis pos Hoàng Thị Kiều nhoz jos 11, xã Yên Phú li luz tsêr nhoz. Chox têx lênhx nênhs sâu xor xưv mul iz ndis luz tsêr nhiv kruôr tâu cxiv yiêz tsiv grê yênhx tỷ đeiv, nhiv no muôx lok six ntâu caz plêz cxôngx yôngx 1 txos yôngx 2, pos Kiều lok six cxơưx. Pos Kiều puz pâuz, thâuv công ty Xuân Thiện tuô poz jêz txơưv muôx yưv qênhx shênhx no:

          “ Hnuz co tuô poz jêz lok six zov chênhr, cur tsênhv pư sâuv txax mak cux pov kênhs gơưk, môngr jêz pâus cxuô qơư, mul heik lơưr mak tsi njiz, lơưr six fênhx heik tiêk giám đốc mul uô côngz xưv lơưv. Thâuv hu tênhv cux pov 2 lênhx tuôx đros pox nhuôs uô biên bản. Nhiv kruôr đhâu cux pov đoanx tuôx qênhz yuôx mak heik tiêk vênhx thix no tsi muôx tul tsi. Heik li ntơưv pêz cux tsi pâuz heik lênhx tưs thiêz. Pêz tsuôk teix cov tâu côngz fênhx xưz, tsi teix cxaz tul tsi ciês hlo”.

          Chuôz zis zơưv Phạm Văn Thắng, đros nhoz jos 11, xã Yên Phú, huyện Văn Yên puz pâuz, iz tiêv nênhx cxênhx txuôk jux jus thiêx li cxiv tâu luz tsêr truôx jông, taz sik nhiv no tsêr trâus tơưs plêz cxuô qơư. Zơưv Thắng khav tênhv qir tiv zos tiv Công ty TNHH Xuân Thiện Yên Bái tuô poz jêz uô zênhr shar txos, taz sik txos nhiv no tsi pâuz heik trâu lênhx tưs thiêz:

          “ Pêz zos tsôngv box tsi pâuz heik trâu lênhx tưs thiêx li tâu. Nhiv no pêz xar thix ziv tsuv seiz shuôk li chas? Iz tiêv nênhx thiêx li cxiv tâu luz tsêr no taz sik nhiv no tơưs plêz tas li no, seiz shuôk li chas chiê pâux nzir trâu tsôngv box. Pêz lok six tsi jông siêz, zuôr xar 2 luz hlik lơưv mak tsi pov heik li chas trâu tsôngv box pâuz hlo”.

          Hlôngr njêx muôs Công ty TNHH Xuân Thiện Yên Bái, zơưv Thái Mạnh Cường, Phưv Tổng giám đốc jênhv, hâux lưv cxiv tsa côngz tsinhx cux uô zênhr shar txos tênhx qơư thiêz tsôngv box li luz nênhx. Taz sik, zơưv Cường cux puz pâuz, jê ntơưv no tul đêx Thia đêx pur lox, viv li uô ar poz ntâu, tsi zos tiv Công ty TNHH Xuân Thiện Yên Bái li huôx tôngv uô zênhr shar xưz. Zơưv Cường puz pâuz, huyện Văn Yên li đoanx côngz xưv tưz lol qênhz yuôx, nhiv no công ty cux tsênhv tos huyện li chêx cuk ntâus grê:

          “ Mul seiz car mak pov muôx têx caz plêz, cur tsêr mak fênhx yax cux muôx. Tsi zos chuôz zis tưs cux trâus zênhr shar. Tsêr nhoz kuôk 600 txos 700 yiv heik tiêk cux trâus tơưs plêz, hâux lưv co mak tsuv tâu chiz coaz muôx txơưx jênhv ntâus grê”.

          Tâu pâuz, UB huyện Văn Yêntưz heik lênhs tov huyện thiêz têx nganhx muôx txơưx jênhv mul njiz tsôngv box, uô hâux lưv đros Công ty TNHH Xuân Thiện Yên Bái thiêz uô têx tsưr ziv chiê xav tênhv qir tiv thiêz tsưr ziv khưx phưx têx ruôr hiêv mak tsôngv box njiz trâus./.

( Tuấn Xuân- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Ntâuk tsiv nhuôs zâu trâus tik cêr cxâuv li chas?

Zos iz lênhx nênhs uô cxâuv ntu 6, grê 4 chei nhuôs zâu mak muôx têx zuôr uô cxâuv lok sâuv “ntâuk tsiv luôs lưv tuk” tâu cui tinhv ntơưv grê 110 chêi têz qơưs shông 1999 cxiv kho đuô cxaz nzir shông 2009.

Tsênhv tsênhz, “ntâuk tsiv luôs lưv tuk” tâu xav tinhv zos lênhx nênhs uô ruôr hiêv txos lênhx đros zuk nhoz li: Ntâuk tsiv, chêv ntiêz.....hâur ntâu jiês, muôx têx 2, 3 hnuz, 2, 3 ciêz. Zos uô têx tsi jông li heik sâuv trâu têx nênhs lâuk, nhuôv zâu, pox niêv xênhz mê nhuôv hâur chêr lok sik têx lênhx trâus sêv khiz luz chêr zuôr trâus tik cêr cxâuv nhoz tux txix 1-3 shông.

Grê 37 Hiến pháp 2013 cui tinhv: “Têx nhuôs zâu tâu têz qơưk, chuôz zis thiêz XH por hưv, tsoz phưz thiêz choz kriê cêr uô nênhx; tâu đros cxuô lênhx sđ uô si lov jêv zos têx nhuôs zâu tus. Txưr tsi khênhr uô ruôr hiêv, ntâuk tsiv, tsi xar tu, liv zôngv, zuôv têx nhuôs zâu uô têx nuv hnhar li uz li no tsi trơưk chei têz qơưk”.

Chei nhuôs zâu shông 2016, ntơưv ntu 6, grê 4 cui tinhv tsênhz mênhx: Ntâuk tsiv nhuôs zâu zos cêr ntâuk tsiv têx mê nhuôv; uô ruôr hiêv tsi jông txos têx nhuôs luz chêr, đas jos.....

Trơưk li chei têz qơưk cui tinhv, đros trâu têx cêr ntâuk tsiv nhuôs zâuv, lok sâuv tik cêr cxâuv mak lơưr grê 27 hâur Chính phủ Nghị định 144/2013, phênhv bluô nhiêx zos txix 5-10 tsov đeiv. Zos uô ruôr hiêv, tsi jông txos têx nhuôs zâu mak muôx têx trâus tik cêr cxâuv lok sâuv ntâuk tsiv luôs lưv tuk lơưr grê 110 chêi têz qơưs shông 1999. Đros têx cêr cxâuv zos cxâuv trâu nhuôs zâu mak trâus tik cêr cxâuv zos nhoz tux txix 1-3 shông lơưr ntu 2 grê 110 chêi têz qơưs.

Zos têx lênhx tiz nênhs uô cxâuv li heik sâuv puôr lênhx tâu seiz zos trâul cxâuv hnhar. Têx nhuôs zâu vax huôv thiêz hâux lưv por vưv nhuôs zâu cux tâu sđ lok six moz siêz txos đhâu têx cui tinhv hâur chei têz qơưk thiêz têz qơưk tsênhv chei.

Taz sik, trơưk li têx lênhx nênhs nhênhz chơưv chei têz qơưk, cui tinhv lok uô cxâuv ntâuk tsiv nhuôs zâu cux tsênhv yuôr ntâu phiv liv, tsi tâu tâu thôngx ziv. Tsênhv tsênhz, xưv bluô uô cxâuv hành chính txix 5-10 tsov đeiv li nghị định sôr 144/2013 NĐ-CP thiêz tik cêr cxâuv xưk li heik sâuv cux tsênhv  siz, tsik tâu txos qơư.

Chiê paz tir thêir ntâuk tsiv têx nhuôs zâu, tsik uô ruôr hiêv txos têx nhuôv zâu, tsuv muôx ntâu tsưr ziv; hâur co tsuv chuôz tsar tiês tik cêr cxâuv cov txos qơư trâu têx lênhx tiz nênhs uô cxâuv. Iz chas co zos cxiv tsa chei, cui tinhv uô truôx luôs hâux lưv sêiz car têx nhuôs zâu ntơưv têx qơư xiz nênhs, sir jos uô hâux lưv yax kriê chei têz qơưk trâu tsôngv box sđ chiê txo grêk tsơưs qênhx shênhx ntâuk tsiv nhuôs zâu, txix chuôz zis, tsêr cơưv txos trâu XH./.

(Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)