Tox siêz Yên Bái bax phax tar ntux nas chuô

           Trạm Tấu zos tỉnh Yên Bái luz huyện tox siêz, chêix ntux nas tsêiz no tưz muôx 5 lênhx nênhs trâus tuôs, iz lênhx nênhs trâus saz tiv đêx cuôr yôngz, ar poz thiêz xoz tuô; yênhx puô luz tsêr, tsêr cơưv ntơưr thiêz côngz trênhx đêx liv trâus puôk tsuôx…trâus hiêv xav muôx 40 tiv đêiv. Trươk li njuôk xav, hâur têx hnuz zuôr txos no cux tsênhv zuôr muôx ntux nas lox sâuv thax tsav thiêz huyện Trạm Tấu tưz qênhz shuôk tas nro chor chuôz zis tsênhv nhoz ntơưv têx qơư zuôr njiz trâus phiv liv tiv ntux nas chuô chiê txar muk nhoz trâu têx qơư ngaz tuk. Chor xã nhoz jê iz ndis cux muôx tsưr ziv chiê sik paz thâuv muôx yưv tex phiv liv. Zơưv Vax A Giàng, phưv chủ tịch UBND xã Túc Đán, huyện Trạm Tấu hêik:

“Thâuv muôx yưv têx phiv liv tưs lox, Ban sêiz car phax tar ntux têz uô hiêv, zok nriêr chơưv paz nhoz xã zuôr sik huiz tôngv tir tar ndar six hơưv, sik paz hâur têx thâuv njiz phiv liv. Chor xã no tsik so sik côngv chiê thâuv luz xã no tsuv tâu paz mak  huiz tôngv tâu nênhs muk paz lơưr thiêz zuk lok cux li”.

           Trạm Tấu muôx 90% ntâu zos tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs, hâur co phênhv ntâu zos mênhx cxưx Hmôngz. Tsôngv box Hmôngz uô tsêr nhoz sâuv têx tox trôngz siêz, viv li, huyện tưz yax kriê txix oz zav luk Hmôngz thiêz luk tsoz tsiz  tso sâuv loa yax mông thiêz chor jiês cơưv jêx jok chiê pox nhuôs pâuz tâu tsưr ziv tir tar ntux nas chuô. Zơưv Muôk A Dê, tsưr jok Tấu Giữa, xã Trạm Tấu puz pâuz:

“Hnor muôx ntux nas chuô lox mak hu ciês tênhv trâu pox nhuôs pâuz tsik muk lok đhâu têx cưx đêx, tsik pư ntơưv têx tsêr têz; uô ntêx thâuv ntux zuôr lok nas lox mak qênhz shuôk đuô têx vax tsêr, zos tsik truôx mak tsuv kho đuô cov truôx jông”.

          Bax chiê phax tar ntux nas chuô, ciês hâur hli 6 no, huyện Văn Chấn tưz txar qơư nhoz sêi đrơưv trâu 33 ziv chuôz zis nhoz hâur têx qơư trâus phiv liv ntâu tiv ntux nas chuô thiêz ar poz muk trâu têx qơư ngaz tuk. Ban sêiz car phax tar ntux ntêx uô hiêv-zok nriêr chơưv paz huyện tưz hêik chor nênhs uô têx côngz trinhx sâuv thax tsav chiê taz por ngaz tuk thiêz chuôz zênhx uô, tsuv bax cxuô zav chiê phax tar ntux têz uô hiêv thâuv muôx zoz qơưx. Zơưv Nguyễn Văn Toản, trưởng phongx kôngz nuv thiêz huôv tsar jêx jok huyện Văn Chấn puz pâuz:

“Yênhx shông pêz kriz uô côngz xưv phax tar ntux têz uô hiêv lok six nzor txos trâu têx xã thiêz pêx xênhv pâuz, chiê pêx xênhv bax thiêz tir tar tâu. Tiv zix, thâuv muôx têx phiv liv, lok sik njuôk xav muôx ntux nas lox mak pêz puôr lênhx muôx xor mông txos ciês têx xã thiêz pêx xênhv pâuz cov lơưr phax tar tâu”.

          Nhiv no chor qơư phiv liv, têx cêr chênhr li: Nghĩa Lộ-Mù Cang Chải; Nghĩa Lộ-Trạm Tấu…puôr lênhx bax têx yêz, chuôz zênhx chiê sêiz jor xưv lik têx phiv liv muôx yưv; yuôv fiêx hêik pâuz cux tâu rêik hêik pâuz ntơưv têx qơư zuôr zôngx ziv njiz trâus poz, trâus đêx nas cuôr yôngz chiê pêx xênhv pâuz thiêz muk lok đhâu tsơưs…txix têx tsưr ziv bax hâur tir thêir, Yên Bái sir jos txo grêk txos phênhv tsơưs tiv zix têx trâus hiêv zuôr muôx yưv hâur chêix ntux nas chuô shông no./.

(Tuấn Xuân-Lik Thox cxêik nhênhv)

Yênhx lênhx nênhs bluô nux khov chos txir thênhx caz sâuv ar nxaz

          Kuz têz qơưk nhoz huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, đros chuôz zis tuôx nhoz huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La uô nênhx cxôngx shông 1963, qir thơưx zơưv Nguyễn Văn Ngân chuôz zis nhoz jos Văn Yên, xã Mường Thải krêz phaz ar chos poz cưk, đhâu co hlôngr chos siv iz cxiê zav tsoz chos li txir khơưz, txir trâuv buô taz sik chêx cuk kinh tế kis, grês muôs tsi truôx. Shông 2011, thâuv tror lol kuz têz qơưk thiêz mul seiz iz cxiê qơư pov chos txir thênhx caz sâuv ar cxaz chox lol chêx cuk kinh tế siêz, zơưv Ngân tưz cuiz tênhv zuôr 2,3 puôk tsoz lol chos siv. Pov tsoz txir thênhx caz huv đros ar têz nhoz no, viv li iz shôngk zơưv Ngân chuôz zis chos cxaz mê njik, txos nhiv no chuôz zis tưz muôx 2hecta ntâu txir thênhx caz thiêz txir lưs.

          “ Cur cux mul Hòa Bình, Yên Bái cê seiz shuôk cê cơưv shâuv ntâu tsưr ziv uô, cxôngx txiêr chês txos tsưr ziv tsuôk yuôx”.

          Shông 2014, zơưv Ngân li vax txir thênhx caz tưz txi txir. Zơưv Ngân tror yưv pênhr tsoz phưz trơưk tsưr ziv, txu grês sir zôngv yuôx por vêv đrox tsuôk. Shông 2015, zơưv Ngân sâu zuôr xar 18 tênhr txir thênhx caz, tsiv grê 30 tsov đeiv iz tênhr. Thâuv xav tas têx nhiêx txiêx tưz yưv, zơưv chuôz zis sâu liv tâu muôx nhos 400 tsov đeiv. Cxôngx co txos nhiv no, vax txir thênhx caz tưz yênhx tsoz chos tsênhv chox lol phênhv sâu trâu chuôz zis. Txos shông 2016, 2 hecta ntâu txir thênhx caz tưz tso yar lengx zuôr xar 30 tênhr, tsi xav nhiêx txiêx tưz yưv, zơưv chuôz zis sâu tâu 700 tsov đeiv, phênhv sâu fênhx pheiz lênhx nênhs tax 16 tsov đeiv iz lênhx nênhs iz luz hlik.

          Muôx tâu yênhx tix li hnuz no, zơưv Ngân cux tưz tsuv hla đhâu têx phêv liv li chos sâu ar nxaz zơưv tsuv xar tơưv tsưr ziv tsêz chos cov jông. Zơưv Ngân xar tiêk, coaz tsôngv tiv zix hâur chos txir thênhx caz zos phax moz thiêz zôngv qir zuôv, yuôx por vêv đrox tsuôk trơưk tsưr ziv. Zơưv yax six mul seiz vax, txiêr chês chiê pov nzor caz hmoz chiê phax tuô tsi chiê siz cik đêz đar. Chiê tsoz txir thênhx caz huôv tsar jông, zơưv Ngân sir zôngv qir huv đros. Thâuv txi txir, zơưv uô tơưz khi tsi chiê lor chês....Tâu tsoz phưz trơưk tsưr ziv, txir thênhx caz kaz thiêz jông gâux, tâu lênhx nênhs sir zôngv nhiêv txos.

          Tsi taz yênhx lênhx nênhs bluô nux cxôngx chos txir thênhx caz sâuv ar nxaz, zơưv Ngân chuôz zis tsênhv muôz hâux lưv uô trâu 6 lênhx nênhs đros phênhv sâu zos 2,5 tsov iz luz hlik. Zơưv Lò Văn Nhung nhoz jos Cang, xã Quang Huy uô hâux lưv ntơưv no puz pâuz:

          “ Đrâuv uô liêx, chos kok ntông cur tsênhv uô hâux lưv trâu tix lâuk Ngân cxôngx shông 2014 txos nhiv no, txos cheix cur ho mul uô. Iz shông tix lâuk cux muôz theox chênhv trâu cur thiêz pox niêv muôx hâux lưv uô chiê muôx phênhv sâu ngaz tul tso mê nhuôs mul cơưv ntơưr”.

          Niêx shông, zơưv Ngân tsênhv heik kriê chênhz zênhv tsiv uô, muôv muôs trâu tsơưs tiv zix 30 lênhx nênhs lox tôngv cxôngx hâux lưv xeir nôngz, tsưr ziv chos, tsoz phưz thiêz sâu txir thênhx caz. Thôngx cxix paz pênhr trâu 8 chuôz zis pluôs hâur jos. Niêv lâuk Đỗ Thị Hoàng, nhoz jos Văn Yên, xã Mường Thải, huyện Phù yên, tỉnh Sơn La heik:

          “ Qir thơưx cur chuôz zis lok six txov nhêv, muôx tix lâuk Ngân paz qir zuôv thiêz yuôx por vêv đrox tsuôk, zos txir thênhx caz pov muôx li chas pêz ho nriêr tix lâuk Ngân chiê tix lâuk heik kriê cov chos tax tâu chêx cuk tiv zix”.

          Chiê muôx tâu xiv huv txir thênhx caz taz por ploz tsênhr Vietgap, hli 9/2016, zơưv Ngân tưz sơưr yênhx lix HTX chos ntông nox txir đros thiêz muôx 7 lênhx nênhs cxaz chuôz, mênhv chêx txir thênhx caz tâu côngz jênhv lơưr ploz tsênhr Vietgap zos 9 hecta. Zơưv Ngân tâu côngz jênhv zos ziv chuôz zis txơưx uô xênhz yar cấp Trung ương ntu 2012-2016./.

(Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)