Mường La (Sơn La): Bax tsưr ziv phax tir thêir đêx nas chuô

Nhiv kruôr hâur cheix ntux nas, taz sik têx coz nas lok đrol lơưs, đros chuô tưz uô ruôr hiêv tsi tsơưs trâu huyện Mường La, uô trâu iz lênhx nênhs trâul tuôs, 2 lênhx trâus saz, zuôr xar 1.600 luz tsêr trâus vâu, zơưk trur, puôk tsuôx, 4 qar tsêr cơưv thiêz 5 luz sêr cơưv trâus nas chuô uô hiêv, yênhx châuv cxênhz tsoz ntông nox txir trâus chuô blơưv vâu lor.... Njuôk xav têx trâus uô ruôr hiêv lok nhiêx txiêx tas muôx 12 tỷ đeiv.

Thị trấn Ít Ong muôx 2.800 ntâu chuôz zis, 11 cxênhz ntâu lênhx nênhs, muôx ntâu chuôz zis nhoz trơưk 2 saz ntus đêx Nậm Păm, shông tưs cux trâus uô ruôr hiêv tiv đêx nas chuô uô. Phưv Chủ tịch thị trấn Cà Văn Sinh heik pâuz, ciês jiês đêx nas cuôr yôngz lox thâuv hâur hli 8 shông uô ntêx, thị trấn tưz muôx yênhx puô luz tsêr trâus uô ruôr hiêv, hâur co muôx 29 luz tsêr trâus đêx nas cuôr yôngz tas hur si, 42 luz tsêr tsuv yêik txar zênhx max tiv đêx nas lox. Đros thiêz tsưr ziv txo grêk tsơưs têx trâus uô ruôr hiêv lok lênhx nênhs thiêz chuôz zênhx chuôz tas, taz por luz nênhx xênhz huôx trâu tsôngv box, txix ciês thâuv hâur cheix ntux nas shông no, Ủy ban thị trấn tưz bax tsưr ziv fuô uô luôs hâux lưv phax tar đêx nas chuô-zok nriêr chơưv paz lênhx nênhs txos trâu hur tiz si cxuô cơ quan, đoanx thêv thiêz têx jêx jok; moz siêz txos uô jông hâux lưv yax xa mông, fuô kriê chiê tsôngv box sđ gra siêz txux chi tsưr ziv jênhv pâuz lok sâuv phax txar jav, txo grêk tsơưs têx tsi jông:

“Pêz yax kriê trâu tsôngv box, thâuv zuôr muôx ntux nas lok lox mak tsuv yêik txar lok nhoz trâu têx qơư tưs truôx tuk. Tiv 2 zos sir jos seiz car, qênhz shuôs zuk têx nênhs, iz zav iz paz muk đaz tsi ntơư, thâuv zuôr muôx ntux nas lox tsuv heik tsôngv box sđ lok nhoz uô cê trâu iz kro qơư tưs cov taz por, tsi muk đrav têx đêx bo tơưk, tsi muk uô liêx têz trâu têx thax tsav cưx đês cưx ha nxaz, riêz nênhs”.

Iz chas tsêr meir tênhv tênhz Sơn La, hâur thax tsav huyện Mường la nhiv no muôx 18 luz tsêr meir tênhv tênhz lox zâu. Chiê taz por truôx tuk têx côngz trênhx, truôx tuk lol lênhx nênhs, chuôz zênhx chuôz tas thiêz uô nox uô hâuk trâu tsôngv box thax tsav kaz đês hâur cheix ntux nas, huyện tưz siz chos cir ntơưr lok têx cui tinhv đros têx tsêr meir tênhv tênhz, cui tinhv lok sđ li txơưx jênhv hâur seiz car, tso tênhv tênhz cux li taz por truôx tuk têx njưk tar đêx, tso đêx..... Zơưv Nguyễn Văn Tâm, Tsar phongx kôngz nuv huyện Mường La, phưv ban thường trực Ban seiz car phax tar uô ruôr hiêv-zok nriêr chơưv paz lênhx nênhs huyện heik:

“Luôs hâux lưv Ban seiz car phax ntux uô ruôr hiêv huyện sik hux jos truôx đros têx Ban seiz car phax tar ntux uô ruôr hiêv têx tsêr meir tênhv tênhz hâur thax tsav zos iz hâur têx hâux lưv lok six zuôr trâus txos; hâux lưv ntơư tâu uô njôngr thiêz tsi so; niêx luz hlik, 3 luz hlik iz jâuk puôr lênhx giao ban chiê siz chos seiz lax, đơưk tu têx phiv liv hâur tsưr tsix uô têx hâux lưv co, uô li chas cov txo grêk tsơưs tâu têx trâus uô hiêv tiv đêx nas uô”.

Trơưk li thôngz sâu, Mường La nhiv no tsênhv yuôr 300 ntâu chuôz zis tsôngv box cux tsênhv nhoz trâu têx thax tsav, suôv qơư riêz nênhs zôngx ziv muôx tox xưz poz. Đros thiêz tsưr ziv truôx tuk trâu lênhx nênhs zos zov chênhr đuô hur si, huyện Mường La tsênhv sir jos hu zâuv cxuô pênhr jos, yêik txar cov tas têx chuôz zis tsôngv box no muk nhoz qơư truôx tuk hâur hli 6 zuôr txos. Zơưv Nguyễn Văn Bắc, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Mường La heik:

“Pêz tưz qênhz shuôs têx thax tsav, suôv qơư zôngx ziv muôx tox xưz poz thiêz cxơưz sei six hơưv cxiv uô têx hâux lưv, côngz trênhx uz no chiê tok tsôngv box lok nhoz uô ntêx cheix ntux nas chuô. Lar heik zos heik trâu tsôngv box sđ txar đêz, tsi uô nênhx nhoz trâu têx thax tsav zôngx ziv muôx tox xưz poz, riêz nênhs”.

Ntux nas, đêx ngaz, đêx cuôr yôngz khênhr muôx yưv phiv liv. Taz sik, txix têx sir jos, bax phax uô ntêx tir thêir trơưk tsưr ziv “4 ntơưv qơư”, huyện Mường La sir jos cov txo grêk tsơưs têx trâus ntux uô ruôr hiêv hâur cheix ntux nas chuô shông no./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Uô bluô nux cxôngx tsoz yuôx zêx

Cxôngx shông 2010, tix lâuk Chàn Quên qir sâu zuôr, ciz kra blôngx njik yuôx zêx đax. Qir thơưx tsuôk txâuk nhiêx txiêx zuôr mê njik lol ciz, jux jus zuôr cxaz 2,3 luz meir, qir zuôv, têx chuôz zênhx zôngv hâur niêx hnuz lol muôs trâu pox nhuôs. Tov kaz no, thax tsav chos yuôx zax Quảng Nguyên huôv tsar đuô, tsôngv kruô tuôx sâu zuôr chôngz jux juk, tix lâuk chuôz zis cux qir muôx tâu phênhv sâu. Têx yuôx zêx co muôs tuk grê tsi truôx tul, grê muôs muôx têx thâuv siêz, muôx têx thâuv kis; muôx têx chiv yuôx zêx kruôr ndê txos 60 cxênhz iz cir, muôx têx thâuv tas nro thax tsav yuôx zêx tsi muôx lênhx tưs nus sâu zuôr...

Txos shông 2014, muôx tâu mê njik pênhr nhiêx, tix lâuk zuôr cxaz ar krêz đar qơư muôv muôs, zuôr cxaz meir ciz gra yuôx; shông 2015 tix lâuk zuôr yêz teiv thâux hax huv mul muôs ntơưv têx niêv ciêz li Bắc Quang, thành phố Hà Giang.... Hâur shôngk shông 2017, tix lâuk yưv pênhr muôx 500 tsov đeiv, krêz đar tsêr tsiv uô yuôx thiêz zuôr meir ciz yuôx yiêz tiv zix lol uô.

Tix lâuk Quên puz pâuz, chiê tsiv uô tâu xiv huv muôx tsơưr lươngv, tsuv sâu zuôr trơưk six hơưv, trơưk chiv cheix, trơưk tsưr ziv chiê taz por tsơưr lươngv. Zos sâu zuôr thâuv đê yuôx tsi trơưk six hơưv, yuôx zuôr huôv thiêz lâuk, zos đê tsi trơưk tsưr ziv mak yuôx zuôr tsi hlar ntâu njik...

Viv li, thâuv sâu zuôr yuôx tsuv taz por tsưr ziv, tsi chiê yuôx trâus liêv, chuôz zênhx tso yuôx thâuv đê yuôx cux tsuv xeir têx tơưz muôx ntâu kror chiê yuôx tsi trâus lưx. Thâuv đê tas, thâux xiv huv lol qơư tsiv uô, tsi cxoz tsês đhâu 10 six. Thâuv thâux tsuv tso hâur têx tơưz hur, truôx thiêz tso li chas cov taz por tsi uô yuôx lưx. Tsi cxoz tso yuôx hâur têx naz tax. Thâuv thâux lol qơư tsiv uô mak tsi tâu uô tâu tsuv muôz thaz trâu hâur plas tsêr tsi chiê yuôx trâus nông. Thâuv jêx tưv siêz tsuv tsov cưv tsi tsês ntêr mak ciêr chênhr chox yuôx mul tsiv uô.

Nhiv no, tix lâuk li qơư tsiv uô yuôx car chêx hâux lưv uô truôx trâu 5 lênhx nênhs; thâuv txos chiv cheix tix lâuk ntiêr cxaz 15-20 lênhx uô hâux lưv thiêz. Tsi xav nhiêx txiêx tưz yưv, tix lâuk sâu tâu fênhx pheiz 10-20 tsov đeiv iz luz hlik. Đrâuv yưv pênhr tsiv uô yuôx, muôv muôs hax huv, tix lâuk ntiêr qơư chiê chos siv 100 cxênhz tsoz zuz ciêv fix thiêz.

          Phênhv “ Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz”ciêz no zos Đeix nta suôz VN đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

( Txâur Vax cxeik nhênhv)