Lai Châu: Ntâu hlôngr yiêz nhoz thax tsav tsôngv box La Hủ

          Kuôk no 5 shông, thax tsav tsôngv box La Hủ nhoz xã Tá Bạ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu zos iz kror phiv liv lox trâu chor đoanx côngz xưv. Iz chas tsuv muk tas iz hnuz cêr thiêx txos xã thiêz đros trâu pox nhuôs luz nênhx tsênhv yuôr ntâu phiv liv. Pâuz tsik ntâu xor mông, txux chi kik, phongx cxưx pôngz kaz, phênhv ntâu zos uô nênhx nhoz ntơưv têx tsêr têz, tsik tâu txuôk đros cxuô lênhx sđ sâuv thax tsav. Pox nhuôs luz nênhx phênhv ntâu zos khov trâu zok nriêr zav nox hâur har jôngr.

          Kaz shông 2011, đề án “huôv tsar kinh tế-xã hội thax tsav mênhx cxưx Mảng, La Hủ, Cống, Cờ Lao” tâu chính phủ tso tơưv thiêz kriz uô. Txix đề án li phênhv paz, chính quyền tiv phaz tưz tâu uô đros ntâu chor pênhr txơưr đuô chiê paz trâu pêx xênhv uô tsêr; zuz nôngz chiê huôv tsar uô xênhz yar; chor huôx tôngv vênhzz huôv, xã hội tâu lok six tsov cưv txos…viv li txos nhiv no têx jêx jok La Hủ sâuv thax tsav tưz muôx ntâu hlôngr yiêz. Niêv tix Lỳ Xá Dứ, nhoz jok Tá Bạ, xã Tá Bạ, huyện Mường Tè puz pâuz:

“Cur chuôz zis tâu têz qơưk paz ntâu chiê uô tsêr nhoz, uô liêx têz chiê huôv tsar kinh tế. Zuk tsuôk zus oz tul mê nhuôs xưz tsik zus chôngz li chor lâul thâuv ntêx lơưv, chiê chor mê nhuôs tâu muk cơưv ntơưr thiêz zus tâu chor nhuôs jông đuô”.

           Iz hâur têx qir tiv uô trâu tsôngv box La Hủ luz nênhx txov nhêv đuô nhoz tiv phaz zos cêr muk lok. Thâuv ntêx, chiê muk txix tsênhv qơư huyện txos trâu tsênhv qơư xã tsuv tas oz, pêz hnuz, tiv zix zos cêr txix xã lok jêx jok tsuôk zos chor cêr mê muk đhâu har jôngr. Tiv zix, zos tiv pox nhuôs nhoz tsik siz jê uô cê, viv li hâux lưv yax kriê, kriz uô Đảng, têz qơưk têx cêr chêi txos trâu pêx xênhv cux tsơưs. Tix lâus Lý Gạ Hừ, iz lênhx pêx xênhv nhoz jok Tá Bạ hêik:

“Thâuv ntêx cêr muk lok tsik jông viv li xar muk zuôr uz no cux lax. Nhiv no cêr muk lok jông lơưv, yêz mêir muk lok cux zôngx ziv viv li pox nhuôs cux uô nox zôngx ziv đuô. Têz qơưk tưz paz ntâu trâu pox nhuôs, li njêr cxuô zav cux paz viv li nhiv no jêx jok tưz txơưr đuô lơưv”.

           Txix đề án li chor pênhr thiêz chor pênhr txơưr đuô, txos nhiv no xã Tá Bạ tưz tâu chính quyền tiv phaz paz uô zuôr xar 300 luz tsêr nhoz. Phênhv ntâu chor chuôz zis tưz tâu yax kriê thiêz paz uô tsêr vêv xênhz, têx tuz nhuôs tâu muk tsêr cơưv chiê cơưv ntơưr, tâu paz nhiêx nox nhoz niêv txir zus mor… paz txo grêk tsơưs chor chuôz zis pluôs nhoz tiv phaz txix 90% ntâu txos yuôr 60% ntâu. Chiê tuôr chiê mênhx cxưx La Hủ li têx vênhx huôv cxôngx nzor, chính quyền tiv phaz tưz paz trâu yênhx jêx jok têx chuôz zênhx sênhr suoz cxôngx nzor  thiêz tror uô, tuôr chiê mênhx cxưx têx ntênhk hội jông, chiê pox nhuôs muôx nzir tsar tov tuôr chiê zuk têx vênhx huôv jông.

           Zơưv Lý Nhù Hừ, chủ tịch UBND xã Tá Bạ, huyện Mường Tè puz pâuz: Phênhv paz txix đề án, đros têx tsênhv chêi paz txơưr đuô tâu uô uô cê li: Tsoz chos, tsiêx zus, cxur chơưv paz… tiv zix, zos cơ quan txơưx jênhv, chính quyền tiv phaz li yax kriê, paz tsưr ziv uô kinh tế, pêx xênhv li jênhv pâuz tưz tâu gra siêz đuô, têx phôngx cxưx pôngz kaz tâu tso tsês, tsik yuôr qênhx shênhx luôx jôngr uô liêx têz li thâuv ntêx thiêz ngaz tuk chính trị thax tsav ntus đriv tâu tuôr truôx. Zơưv Lý Nhù Hừ hêik:

“Txix thâuv kriz uô 1672 sâuv thax tsav xã Tá Bạ, pir li thâuv ntêx tsik tâu muôx đề án mak pox nhuôs tưz jênhv pâuz jông đuô, huôv tsar kinh tế xã hội cux jông đuô pir li thâuv ntêx. Muôx tâu đề án no pox nhuôs cux lok six uô tsâus chính quyền cxuô cấp thiêz cux vav tiêk zuôr tâu tsov cưv đuô thiêz txos tsôngv box nhoz no”.

           Đề án huôv tsar kinh tế, xã hội thax tsav tsôngv box mênhx cxưx Cống, Mảng, La Hủ, Cơ Lao, tsênhz mênhx zos iz tsưr ziv jông paz trâu tsôngv box La Hủ nhoz xã Tá Bạ huôv tsar uô txo grêk yêiz pluôs, huôv tsar kinh tế, xã hội, uô trâu tsôngv box luz nênhx hlôngr yiêz đuô./.

(Khắc Kiên-Lik Thox cxêik nhênhv)

Phênhv đêx hur thiêz vêv xênhz tênhx qơư

          1.Nox siêr, hâuk bâu.

          Đêx txiêk muôx lok six ntâu zav caz hmoz uz no. Ciês têx đêx meir gruk ntưk lok đhâu têx car đêx kuz, đhâu têx chuôz zênhx, thôngz trâu đêx tsi hur lok cux muôx têx trâus kiêk nênhs. Râuz đêx bâu lok sik tso đêx ntưk đhâu têx chuôz zênhx liv đêx muôx têx tuô tâu têx caz uô huôv moz.

Têx zav nox nhôngk, lar heik zos têx grêix, muôx têx jiês cux muôx ntâu zav caz uz no uô huôv moz.

Caz moz huôv xênhz thiêz vav sei nhoz têx zav nox mê njik sor lok sik zav nox tsês ntêr hâur têx tuv uz no.

Chuôz zênhx, lâux câuz, tưx têis, fuôv so....zos tiêk tsi muôz nzuôr, muôz so hur mak cux zos qơư zôngx ziv trâu têx caz moz huôv xênhz.

Têx txir ntông tsi tâu nzuôr hur thiêz tsâu đêx cux muôx ntâu zav caz moz thiêz têx nox tsi tâu.

Lênhx niêv li cuô mik muôx ntâu tsơưr pưr jông, phax tir thêir têx moz gênhs thiêz têx tsơưr zuôr trâus txos txơưr đuô paz têx nhuôv mok phax tar moz gênhk.

         Têx zuôr trâus tâu uô

         Hâuk têx đêx tưz râuz bâu lok sik đêx tưz tâu uô hur thiêz liv đhâu.

Zav nox tsuv tâu uô siêr. Nox đhâu uô tâu siêr thiêz tsi tâu nox têx zav nox tưz tsư pok. tsư nxiêz.

Têx kuz jâuz kuz mor tsuv râuz cov bâu li nox. Por hưv jông têx zav nox, tsi cxoz chiê têx zôngr tsơưk, njâur trâu têx jâuz mor.

Têx chuôz zênhx li: lâux câuz, tưx têis, triêv.....uô jâuz mor tsuv tâu nzuôr hur, tsês chiê trâu têx qơư lax, kruôr krơưr.

Muôz têx đêx hur tsâu thiêz nzuôr, tsâus têx jâuz, txir ntông uô ntêx thâuv zuôr nox thiêz têx jâuz ntơư tsuv uô cov siêr li nox.

Tsuv chiê mê nhuôv nox niêv mik hâur 4 luz hlik xuz thơưx thiêz tror chiê mê nhuôv nox niêv mik tax txos trâu thâuv muôx 18 luz hlik lok zos iz shông ntâu txos oz shôngk.

          2.Muôz đêx hur thiêz saz phôngx nzuôr têk cov hur.

          Lênhx tiz nênhs thiêz tsiêx cxu têx qir muôx lok six ntâu zav caz moz. Viv li têk muôx têx trâus kiêk nênhs thiêz gra tâu têx caz moz đhâu thâuv tơưv trôngx tas.

Thâux bax uô têx zav nox, thâuv nox lok sik thâuv mê nhuôv nox têk, têx caz moz zuôr cik tâu txix têk tsi hur trâu kror ndâux, muk hâur đros chêr.

          Têx zuôr trâus uô:

          Muôz xaz phôngz thiêz đêx hur nzuôr têk uô ntêx thâuv bax uô têx jâuz mor thiêz uô ntêx thâuv zuôr nox mor.

Muôz xaz phôngx thiêz đêx hur nzuôr têk đhâu tơưv trôngx tas lok, so mê nhuôv hur si thiêz đhâu thâuv uô têx nuv uz no cor txos têx qir.

Tsi so muôz xaz phôngx thiêz đêx hur nzuôr mê nhuôv têk.

Muôz têx chuôz zênhx nzuôr têk thiêz xaz phôngx tso jê trâu ntơưv têx qơư khênhr bax zuôr uô jâuz mor nox.

Jê qơư tơưv trôngx tsuv muôx đêx thiêz xaz phôngz chiê nzuôr têk.

Txiêr têx trâu têk trâu tơư cov hur si tsik chiê uô vuôz tsuôz kiêk nênhs./.

(Tuyết Lan-Riê Lâux cxeik, nhênhv)