Iz cxiê tsưr ziv zov chênhr uô hâur ngênhx Lox tôngv XH shông 2018

Bộ trưởng thor cox heik pâuz, ngênhx tưz tso tơưv têx faz tsưr ziv li chas chiê uô cov tiêr têx hâux lưv txiv ngaz XH hâur shông 2018?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Shông 2018, pêz tror uô trơưk luôs hâux lưv “sik thôngx siêz uô lơưr têx chei, cui tinhv, siz chos xar tơưv têx luôs hâux lưv jông chiê uô cov tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar”. Lar hêik zos tsuv uô cov tâu tiêr 128 luôs hâux lưv hâur ngênhx trơưk li Chính phủ Nghị quyết 01 thiêz Côx hội Nghị quyết 01 tưz tso tơưv. Hâur ntơư, ngênhx zuôr xeir uô têx hâux lưv zov chênhr uô ntêx. Uô ntêx mak chêx tsôngk thiêz uô tiêr tas nro têx ntâuz ntơưr, chei têz qơưk. Xuz thơưx zos uô têx hâux lưv zov chênhr li: Kho đuô chêi lox tôngv thiêz pháp lệnh tsov cưv trâu nênhs muôx côngz têz qơưk, chêi tso nênhs VN muk uô hâux lưv saz đrâuv luôs 2 chas têz qơưk; cxiv tsa hlôngr yiêz tsênhv chei nhiêx hli, hlôngr yiêz tsênhv chei BHXH....chiê uô cov tâu luôs hâux lưv txiv ngaz XH trơưk tsưr ziv, siêz xar.

Tiv 2, txơưv tiêk tsi zos shông zov chênhr, taz sik têx hâux lưv lok nênhs muôx côngz têz qơưk cux tâu seiz zos hâux lưv zov chênhr, chêx tsôngk trâu  2 hâux lưv; iz zos đơưk uô têx ntâuz ntơưr tsênhv uô tsi tâu tâu tiêr, têx ntâuz ntơưr no tsênhv yuôr nhos 28 cxênhz hồ sơ, mak nhiv no đơưk uô têx hâux lưv co cux tsênhv njiz ntâu phiv liv. Ntơư tưz tsi tâu heik txos Hội hluôk nênhs têx ntâuz ntơưr thôngz sâu xuz thơưx, zos tsênhv yuôr 65 cxênhz hồ sơ. Chênhr zos li hêik ntơư, tsuv uô li chas cov uô tâu jông luôs hâux lưv co cov  tsênhz mênhx, chiê txos shông 2020 đơưk uô tiêr tâu hur si têx ntâuz ntơưr co. Tiv 2 zos hâux lưv lok sâuv têx lênhx nênhs muôx côngz têz qơưk, shông 2018 tsuv uô li chas cov fuô kriê hâur hur si têz qơưk, cxiv uô tâu tas têx tsêr nhoz trâu nênhs muôx côngz têz qơưk, trơưk Thủ tướng Chính phủ quyết tinhv số 22/2013/QĐ-TTg, đros trâu têx pênhr yưv uô zos 11 cxênhz tỷ đeiv thiêz 410 cxênhz luz tsêr. Lar heik, ngênhx zuôr chêx tsôngk yax kriê canr bôv, đảng viên lês uô têx hâux lưv tso tơưv; cxơưz tiês hlôngr yiêz uô têx ntâuz ntơưr, uô trơưk têx tsưr ziv yiêz....chiê cxơưz cxiz uô lơưr têx tsênhv chei txiv ngaz XH cov tâu truôx.

Uô li Bộ trưởng, lox tôngv VN tsưr ziv uô nuv cux tsênhv zos kror lar heik txos, tiv zix zos hâur ntu pêz têz qơưk tsênhv sik côngv đros luôs 2 chas têz qơưk sâuv ntiêx têz uô têx hâux lưv tso tơưv. Têx li heik co tror tâu ngênhx moz siêz txos li chas, thor cox heik pâuz mê njik lok têx luôs hâux lưv uô no zov?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Muôx têx khav tinhv, lox tôngv VN tsênhv tsi yuô tâu muôx ntâu txux chi tsưr ziv uô nuv. Têx hâux lưv uô tsi yuô tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar, viv li phênhv sâu tâu tsơưs, taz sik VN têx phênhv sâu tâu tsơưs ntơư nưk muôx nưk qơư trâu, viv 50-60% nênhs lox tôngv VN nhoz thax tsav uô liêx uô têz, tsênhv thâuv co thax tsav no ho tsi yuô muôx txux chi tsưr ziv huôv tsar uô nox, njiz ntâu phiv liv. Pêz tsi pir trâu lênhx tưs, taz sik tsênhz tiês nưk zênhx muôx li ntơư, muôx têx bâuv 1/15 pir li Singapore, bâuv 1/5 pir li Maylaisia..... Chính phủ tsưr ziv hâur uô têx hâux lưv shông 2018 zos đros trâu huôv tsar têx côngz trênhx, cxiv tsa têx chei, cui tinhv, yưv pênhr uô, gra siêz tsơưr lươngv pênhr jos, lar heik zos pênhr jos tsơưr lươngv siêz zos iz hâur têx zov chênhr. Xar uô tâu jông têx li heik sâuv tsuv uô têx tsưr ziv: Hlôngr đuô tsưr ziv uô nox uô hâuk; hlôngr jux juk lưv lươngv lox tôngv txix thax tsav muôx phênhv sâu tâu kis, uô tsi tâu trơưk tsưr ziv lok trâu thax tsav muôx phênhv sâu siêz, uô tâu hâux lưv jông; kriê cxaz txux chi tsưr ziv uô nuv trâu nênhs lox tôngv. Chênhr viv li, nhiv kruôr đhâu, Chính phủ tưz ntâuk grê tsưr ziv huôv tsar pênhr jos VN, Thủ tướng Chính phủ choz trâu ngênhx Lox tôngv-xaz pênhz thiêz XH uô 2 luôs hâux lưv: Ntâuk grê thiêz njuôk xav tênhx qơư ciêz đrôngs lox tôngv têx zuôr trâus txos thiêz côngz; chêx tsôngk kriê cxaz txux chi tsưr ziv yuôr trâus, huôv tsar pênhr jos, lar heik zos kriê txux chi tsưr ziv uô nuv chiê lơưr chuôs  luôs 2 chas thax tsav, têz qơưk sâuv ntiêx têz hâur ntu nhiv no.

Txix iz tênhx qơư hlôngr yiêz li nhiv no, hâux lưv hlôngr yiêz, gra siêz tsơưr lươngv zoz zux tsưr ziv uô nuv zos hâux lưv zuôr trâus txos. Uô li Bộ trưởng thor cox heik pâuz, shông 2018, Bộ zuôr chêx tsôngk trâu têx tsưr ziv, hâux lưv tưs chiê muôx têx hlôngr yiêz tâu têx li heik sâuv?

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Tiv iz pêz tsuv cxiv tsa cxix luôs chính trị tênhx qơư lox tôngv cov jông. Tsênhz đuô zos tsuv cxiv tsa ntâu faz tsưr ziv, hâur ntơư kriê txux chi tsưr ziv uô nuv zos iz hâux lưv zov chênhr thiêz truôx chiê gra siêz tsơưr lươngv pênhr jos thiêz têx hâux lưv uô. Pâuz tâu têx no, kriê txux chi tsưr ziv uô nuv zos ngênhx Lox tôngv xaz pênhz thiêz XH iz hâur têx hâux lưv zov chênhr hâur shông 2018.

Chính phủ tưz chox kriê Bộ Lox tôngv-XH tsuv uô cov tiêr tas hur si têx ntâuz ntơưr hêik lok tsênhv chei, hâur ntơư muôx tsưr ziv chiê uô lơưr chêi kriê txux chi tsưr ziv uô nuv, ziv hnuz ziv hu zâuv tâu chôngz lênhx ntâu tuk đros cơưv têx txux chi uô nuv, thâuv cơưv tas ntơưr muôx hâux lưv uô, muôx phênhv sâu truôx; đhâu ntơư muôx têx cơưv cxaz nzir têx txux chi tsưr ziv yuôr trâus txơưr đuô. Jux juk hlôngr yiêz tsưr ziv, siêz xar, tsi zos cơưv tas ntơưr Đại học zos zok nriêr hâux lưv uô thiêz jux juk yênhx iz tsưr ziv xar trâu têx hluôk nênhs zos tsuv bax jông têx txux chi tsưr ziv uô nuv trâu zuk chiê tov kaz no muôx luz nênhx chi cax thiêz jông đuô.

Thor uô cox tsâus ntâu, tưz tsês six hơưv đros pêz thav lok têx luôs hâux lưv heik sâuv!

(Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Lênhx bác sĩ jông paz max ntâu lênhx nênhs moz

Shông 1996, niêv lâus Huỳnh Thị Thủy cơưv tiêr y sĩ đa khoa kho moz vưv thiêz lol uô hâux lưv ntơưv Qơư y tế phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, thành phố Đã Nẵng. Đhâu 2 shôngk, niêv lâus tâu lol uô hâux lưv ntơưv Qơư y tế phường Mân Thái txos nhiv no. Zuôr xar 22 shông uô côngz xưv hâur nganhx y tế cux zos chor shông niêv lâus Huỳnh Thị Thủy tsoz phưz têx nênhs moz vưv. Niêv lâus pâuz thôngz lơưr li têx moz gênhs cux xưk li siêz xar njôngr. Niêv lâuk ndo tiv zix zos hnuz 23/12/2008. Hnuz co, nênhs moz tuôx seiz njuôs moz thiêz jênhv yuôx ntơưv qơư y tế phường lok six chôngz. Nênhs moz Phan Văn Chúng, nhoz tuêv 23 phường Mân Thái nus: “ Fâux Thủy, shông no pok muôx cxur zov?”. Lul nus co tưz uô trâu niêv lâus xar njôngr uô iz hâux lưv tul tsi muôx ziz njiêz, paz têx lênhx nênhs muôx luz nênhx môngr tsi jông. Thiêz cxôngx co, niêv lâus mul ntâu qơư thor paz txưv, cxiv uô tsaz yênhx “ Jông siêz” đros siêz xar njôngr pheiz kênh iz phênhv tưs trâu chor nênhs moz li têx phêv liv. Niêv lâus jênhv yênhx chêr tris yo kuz chox lok nxuô cov hur thiêz khơưk muôz trâu têx nênhs moz, mul vênhv tôngv yênhx ziv chuôz zis sik côngv tês đros paz max. Bác sĩ Thủy puz pâuz, tsoz phưz nênhs moz vưv tsi taz khưr mak tsênhv tuiv flu đros têx cêr riêz nênhs. Đros bác sĩ Thủy, nênhs moz vưv li cêr shir phaz tsuôk li chuôz cxaz đas jos trâu niêv lâus sir jos uô hâux lưv:

          “ Njiê nênhs moz luôs shir phaz cux pov jông siêz, pov siz jê đuô. Zos muôx tiêv tov kaz thiêz mak cur xar tror coar lik, tsoz phưz nênhs moz vưv. Viv thâuv uô hâux lưv no thiêx li pâuz thôngz thiêz pov lok six hluz lơưr. Lơưr cux zos iz lênhx nênhs xưk li zuk. Viv li chas lơưr ho trâus moz li ntơưv? Thiêz trâus xã hội no jav đêz, trâus luôk têx phênhz pêx...”

          Zos iz lênhx nênhs jông siêz, bác sĩ Thủy tâu ntâu lênhx nênhs nhiêv txos. Đhâu 10 shông huôx tôngv, Tsaz yênhx “ Jông siêz” tưz vênhv tôngv tâu 1,2 tỷ đeiv ntâu chiê paz max trâu yênhx puôk lênhx nênhs moz, môngr tsi jông. Zuôr xar 60 lênhx nênhs moz vưv ntơưv phường Mân Thái tâu niêv lâus tsoz phưz, kho moz hôx phưx sei. Ntâu nênhs moz tâu niêv lâus tôngv vênhx, paz max pênhr, nhiv no tưz krêz tâu qơư muôv muôs hax huv hâur niêx hnuz lok sik thor tâu hâux lưv uô, cxơưx trâu luz nênhx. Pos Mai Vy Ninh, Phưv chủ tịch Ub phường Mân Thái, quận Sơn Trà TP Đà Nẵng heik lok bác sĩ Thủy li no:

          “ Bác sĩ Thủy zos lênhx nênhs sei đrơưv hâur cxuô huôx tôngv ntơưv trạm cux xưk li côngz xưv xã hội. Tsi taz tsoz phưz nênhs moz li paz yuôx hâuk tsênhv paz max lok chinhz yênhx. Ntâu lênhx pov chinhz yênhx jông đuô tuôx thiêz lơưr chiv chir nriêr hâux lưv uô chiê cxơưx trâu zuk luz nênhx cux xưk li cxơưx trâu chuôz zis”

          Zuôr xar 22 shông uô hâux lưv hâur ngành y, bác sĩ Huỳnh Thị Thủy tsiv nhos đros têx luz bê tsiv grê. Taz sik phênhv huv tsiv grê tiv zix đros niêv lâus co zos nênhs moz li suôz luôs shir phaz lov jêv thâuv jông moz tror lol đros côngv thôngx sđ huôv tsar cêr uô nênhx./.

            (TTMT- Txâur Vax cxeik nhênhv)