Têx vơưs tsư ha ntơưv Thuận Châu

           Qir txix hli 9 hli têz qơưk, sâuv têx ntus cêr txix TP Sơn La muk trâu Thuận Châu, 2 saz ntus cêr lox số 6, tsôngv kruô zuôr seiz pov têx vơưs tsư ha tâu muôs lok six ntâu. Vơưs tsư ha tâu muôs chiê tsôngv kruô xeir zuôr trơưk zuk tsưr ziv, lok sik tưz tâu muôz ntiv tsês hur si hâur têx tơưz mê chiê lênhx nênhs zuôr zôngx ziv zuôr thiêz gra. Txix thâuv nzor lok, têx vơưs tsư ha Thuận Châu tưz tâu ntâu lênhx pâuz txos viv tsư ha thiêz nox lok six kaz. Vơưs tsư ha nhoz no, têx luz khênhx, jông gâux, thâuv uô tâu siêr mak muôx iz tsok kaz tsư tsư ha, muôs. Lar heik têx vơưs tsư ha co zos muôz tso trâu hâur têx cuô grêix, hâu shơư poz cxa buô mok, muôz nzir mê njik têx jâuz njuôz trâu thiêz thâuv uô ntêx zuôr đâuk lol nox co mak muôz mê njik têx jâuz cxưz nhus trâu nox kaz cơưk, lênhx tưs tâu nox cux kruôs nxiês. Iz chas ntơư, vơưs tsư ha Thuận Châu tsênhv tâu zôngv uô têx zav nox txơưr đuô li: Chi..... luôs têx cux khênhr muôz chor kok  fuô uô yênhx têx txâux lok sik cxôngr uô têx đeiv mê thiêz nhiêk ndu đros mor cov siêr, muôz njư tâuv cuôz xênhz têx nox, cux kaz thiêz. Tix lâus Tòng Văn Diện, nhoz Thuận Châu heik pâuz:

          “vơưs tsư ha Thuận Châu mak nox lok six kaz, lar heik zos têx vơưs tsư ha ntơưv jok Cụ, jok Cang mak nox kaz đuô hur si pir li têx thax tsav txơưr đuô. Chor vơưs nhoz 2 jok heik sâuv zos nox mak hnor kaz txơưr thiêz tsư ha, nưk tsi thôngx li chor kok luôs 2 chas thax tsav đrâuv”.

           Xã Chiềng Ly nhiv no muôx nhos 30 ha têz chos vơưs tsư ha. Vơưs tsư ha chos ntơưv jok Cụ, jok Cang hâur xã to bê lus zos nox kaz đuô hur tiz si. Trơưk li zơưv Lường Văn Minh, Chủ tịch UBND xã: Tiv 2 jok no đêx ar txơưr mê njik têx thax tsav đrâuv, ar liêz, nxênhr, nông ntâu viv li têx vơưs nox kaz thiêz ntus đuô, muôx têx luz kok mak hnhar iz cir. Ntâu shông lok no, grê muôs têx vơưs truôx tuk, txix 20-30 cxênhz đeiv iz cir. Chor tuz luôv lơưr khênhr tuôx đas cir sâu zuôr ciês ntơưv tsêr, tsôngv box tsi trâus cxơưx, khơưz sâu tâu thâux muk muôs trâu ciêz đrôngs:

          “Chos vơưs tsư ha mak thâuv tưs cux tâu ntâuk grê, tsi muôx iz jiês tưs zuôr trâus pôngz gri. Hok chos poz cưk mak iz shông tsi thôngx iz shông, tâu cheix uô tsi tâu gri, tâu gri tsi tâu cheix....”.

          Huyện Thuận Châu nhiv no muôx 100 ha ntâu têz vơưs tsư ha, phênhv ntâu nhoz trâu thax tsav Chiềng Ly, Chiềng Bôm, Nậm Lầu.... No tsênhv zos iz hâur têx zav kôngz muôx grik muôs truôx tâu trơưk tsưr ziv txix 15-20 cxênhz đeiv iz cir. Huyện tưz yênhx lix 2 tổ hợp tác  hâur xã Chiềng Ly; chuôz tsar tiês piêr kriê têx xiv heik sâuv đhâu  têx ciêz đrôngs kôngz nuv hâur huyện, hâur tỉnh chiê trâu têx doanh nghiệp pâuz txos, tuôx đros sâu zuôr têx xiv huv uô tâu. Tsưr tsix têx lớp kriê cxaz txux chi tsưr ziv chos, khơưz sâu thiêz por hưv têx kok heik co cov tâu trơưk tsưr ziv, siêz xar. Zơưv Lò Minh Nhã, Phưv Phòng kôngz nuv thiêz huôv tsar kôngz nuv huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La heik:

          “Huyện tưz yưv pênhr paz tsôngv box chiê cxiv tsa côngz ntơưr côngk nhav têx vơưs tsư ha huyện Thuận Châu zos têx kok jông thiêz kaz. Huyện tưz hux jos đros Sở Khoa học công nghệ, xeir tsov tâu taz viv heik kriê tsưr ziv uô chiê uô lơưr dưv anr. Njuôk xav shông 2018 zuôr côngz ntơưr côngk nhav huyện Thuận Châu têx xiv huv kok tsư ha heik sâuv”.

          Vơưs tsư ha zos zav tsoz chos tsơưk trâus têx caz hmoz tho nox thiêz muôx têx chos tâu shơư têx tsoz chos txơưr đuô, paz tsôngv box nzaz nzơưv  tâu ar liêx têz, tsês chor ar têz jông chiê chos thiêz uô lưv zav kôngz txơưr đuô. Taz sik nhiv no ntơưv huyện Thuận Châu, zav tsoz chos no cux tsuôk tâu chos iz kro mê njik ntơưv têx xưz, viv li lok six zuôr trâus txos muôx tsưr ziv njuôk hov tsênhz mênhx têx thax tsav, suôv qơư chos chiê cxiv uô qơư, zok nriêr lênhx nênhs sâu zuôr truôx chiê paz tsôngv box muôx phênhv sâu tâu siêz txix têx vơưs tsư ha no./.

                        (Hồng Việt-Riê Lâux cxeik, nhênhv)

Têx kror jông thiêz tsi jông thâuv txeik pênhr nhiêx tsi zuôr đaz tsi ntâus grê

          1. Txeik pênhr tsi zuôr đaz tsi ntâus grê:

          Txeik pênhr tsi zuôr đaz tsi ntâus grê zos txeik pênhr zênhx hangx tsi zuôr muôx têx chuôz zênhx chuôz tas tul chiê taz por, tsuôk khov txos lênhx nênhs txeik li pênhr xưv thêv pênhr nhiêx chiê phưx vưv trâu têx tsưr ziv sir zôngv: zuôr muôs hax huv sir zôngv, mul ndis shuôk ju lix, tsiv uô kinh doanh, nox yôngz....Cxôngx co, têx tsưr tsix puz txeik pênhr/ Zênhx hangx zuôr puz txeik hor ntâu nhiêx txiêx mak khov txos lênhx nênhs txeik li phênhv sâu hâur yênhx liz hlik. Chungz fênhx iz phênhv pênhr txeik ntơưv zênhx hangx cxôngx 10-500 tsov đeiv, đros six hơưv puz txeik cxôngx 12 luz hlik txos 60 luz hlik.

          2. Têx kror jông thâuv txeik pênhr tsi zuôr đaz tsi ntâus grê:

          Thâuv txeik pênhr lênhx nênhs txeik tsi zuôr chuôz zênhx tưs chiê taz por ntâus grê li : ntơưr sir zôngv ar têz, yêz ô tô lok sik têx chuôz zênhx tsiv grê txơưr. Viv li, zuôr zôngx ziv đuô trâu ntâu lênhx nênhs txeik pênhr, lơưr zôngx ziv txeik tâu pênhr mak tsi zuôr uô ntâu têx ntâuz ntơưr xav jênhv chuôz zênhx chuôz tas ntâus grê.

          Ntâuz ntơưr uô cux zôngx ziv, sei đuô pir đros thiêz txeik pênhr muôx chuôz zênhx chiê ntâus grê. Lênhx nênhs txeik tsuôk zuôr cungz cxix cxuô xor mông lơưr zoz qơưx txơưv tâu.

          Tsi pôngz nhiêx txiêx uô ntâuz ntơưr hồ sơ txeik pênhr.

          Thâuv txeik tsi zuôr mul phòng giao dịch, chi nhánh....mak đăng cir txeik pênhr thiêz jênhv ciês nhiêx txiêx ntơưv zênhx hangx lok sik xa đhâu bưu điện...

          Lênhx nênhs txeik pênhr mak tâu zôngv chor pênhr co li chas cov huv cêr chei txơưv tâu, tsi zuôr côngz jênhv zuk tsưr ziv sir zôngv pênhr, viv têx tsưr tsix puz txeik pênhr tsov cưv txos lênhx nênhs txeik pênhr li pênhr xưv thêv pênhr nhiêx đuô.

          Muôz nhiêx txiêx sei, tsuôk pôngz 1-5 hnuz uô hâux lưv.

          Chor nhiêx txiêx puz txeik siêz, ndê txos 500 tsov đeiv, xav lơưr lênhx nênhs txeik.

          3. Kror tsi jông thâuv txeik pênhr tsi zuôr muôx đaz tul ntâus grê:

          Chiê txu grês têx hâux lưv tsi jông muôx yưv trâu chor nhiêx txiêx puz txeik thiêz chiê pâux nzir trâu têx phênhv nhiêx txiêx txơưr lok seiz shuôk, pênhr....viv li phênhv liv thâuv txeik pênhr tsi zuôr muôx đaz tsi ntâus grê khênhr siêz đuô đros têx tsưr ziv txeik pênhr txơưr. No cux zos kror tsi tâu jông thâuk txeik pênhr li no.

          Zos thêv pênhr tưz txeik uô ntêx six hơưv cui tênhv, lênhx nênhs txeik pênhr tsuv thêv phênhv nhiêx txiêx bâuv 2-5% chor pênhr thêv uô ntêx six hơưv cui tênhv...Viv li, thâuv cuiz tênhv uô ntâuz ntơưr txeik pênhr lênhx nênhs txeik tsuv seiz jông têx cui tênhv heik txos têx hâux lưv njuôs xav muôx yưv...

          Li ntơưv đhâu seiz shuôk têx kror jông thiêz tsi jông heik sâuv, lênhx nênhs txeik tsuv tsov cưv: uô ntêx thâuv txeik pênhr tsuv nhênhz chơưv jông têx tsưr ziv txeik ntơuv têx zênhx hangx chiê nriêr tâu tsưr ziv jông tiv zix, jông tiv zix. Thôngx cxix, tsuv pâuz tsênhz thiêz tsưv ziv txos têx điều khoản hâur hôx thôngx thâuv cir ntơưr txeik pênhr chiê jav tâu têx hâux lưv tsi jông muôx yưv tov kaz no./.

( Hồng Việt- TXâur Vax cxeik nhênhv, Lưu văn bản in đĩa)