CIÊZ TOX SIÊZ DÀO SAN CHEIX NTUX YIÊZ

          Tsi pâuz ciêz muôx puôk thâuv tưs, nênhs lâuk mak cux tsi ndo thiêz, yuôr nênhs hluôk mak cux tsi nus txos. Tsuôk pâuz tiêk, txos nhux hnuz lok sik yik hnuz tsôngv box têx mênhx cxưx hâur thax tsav ho mul ciêz chiê sik njiz, zuôr muôs hax huv. Tsôngv box hâur thax tsav xar tiêk, nhux thiêz yik zos têx tul tsiêx muôx cuz chox lol luz nênhx tsâu sor, viv li 6 hnuz iz jiês lơưr ho sik zâuv mul ciêz. 2,3 shôngk tror lol no, chiê huv đros tsôngv box li hâux lưv muôv muôs hax huv, chinhr quyênx tiv phaz tưz hlôngr krêz ciêz trâu hnuz chuv nhật yênhx ciêz.

          Puôk thâuv keiz nhiv kruôr kuô, hnuz tơưv tuôx, tsôngv box Cho, Hmôngz tưz sik zâuv mul ciêz. Đros thiêz tsôngv box nhoz no, lênhx tưs cux zos fôngx zưs, zos cưr tix iz tsêr. Têx hax huv tâu tsôngv box gra mul ciêz muôs zos jiz mur, cxur blâuv, njuôs, txir hơưk, chês pax txir đuôx....bax trâu hnuz Tsiêz.

          Pos Kẻ Xênhv Phàng, iz lênhx tsôngv box nhoz xã Pa Vây Sử tuôx ciêz shir phaz heik:

          “ Tos txos hnuz krêz ciêz ntêr viv li thâuv zuôr mul car ciêz lênhx tưs cux shir phaz. Txir nênhx mak tuô buô, txiêr blôngx njê thiêz chês pax txir đuôx tso hâur luz cơưv chiê mul ciêz muôs. Pox niêv mak xeir têx chêr tsôngs yo jông tiv zix chiê hnar mul ciêz. Pox nhuôs zuk jos lênhx tưs cux nhiêv mul car ciêz chiê tâu njiz fôngx zưs, lov jêv hênhr”.

          Ntơưv ciêz no, nênhs muôs nênhs zuôr puôr lênhx jông siêz. Muôs tâu hax huv mak chox nhiêx mul zuôr njêr, nox cuz thaz hâuk chơưr...Têx lênhx lâuk nênhs mak sik đros jâuv chiê thav pêv, têx hluôk nênhs mak mul đhiê kênhx, heik cưr cxiêx...Thâuv tas ciêz lênhx tưs cux xar njôngr nzor tror txos thâuv krêz lưv ciêz chiê tror tâu sik njiz, tâu thav pêv....

          Zơưv Dia Xênhv Dì, iz lênhx nênhs txơưx đhiê kênhx nhoz ciêz Dào San heik:

          “ Ciêz tưs pêz cux mul đhiê kênhx chiê tsôngv kruô thiêz pox nhuôs seiz. Têx lênhx nênhs pâuz đhiê mak kriê trâu têx lênhx tsi pâuz đhiê...Cur pâuz mak cưr đhiê thiêz yuôz kênhx trâu tsôngv kruôr thiêz pox nhuôs seiz, kriê trâu tuz nhuôs tov kaz no pâuz txos zuk mênhx cxưx li traz kênhx”.

          Thâuv hnuz pôngz jux jus, tsôngv box siz zâuv tror lol tsêr. Lênhx zuôr tâu luz kheik, lênhx zuôr tâu cxur, muôx têx lênhx mak zuôr tsi tâu tul tsi taz sik tâu njiz fôngx zưs mak lok six jông siêz, tsuôk sik tos mul tsêr. Thâuv mul tsêr pox nhuôs njênhs njôngr iz shông yiêz zuôr tsâu sor đuô, tu buô, keiz khênhr hloz đuô, uô tâu ntâu kôngz lôngk...chiê tror gra mul ciêz muôs thâuv krêz ciêz.

          Trung úy Hùng Xênhv Shôngx, tuêv tsar tuêv seiz car hành chinhr, Zênhx pênhz phax Dào San puz pâuz: Dào San zos ciêz muôv muôs tsôngv box têx mênhx cxưx tiv phaz li têx pax ntâuz. Cxôngx thâuv sơưr nzor tưz pov pox nhuôs tuôx car ciêz lok six chôngz. Trung úy Hùng Xênhv Shôngx heik:

          “ Têx hnuz hâur shôngk shông yiêz mak pêz khênhr tsưr tsix mul seiz car ciêz, chiê taz por txiv ngaz. Pox nhuôs tuôx muôv muôs hax huv chôngz viv li pêz yax six qênhz yuôx. Zênhx pênhz phax cux heik chinhr quyênx xã, uô qơư uô si trâu tsôngv box, chiê yênhx ciêz tsôngv box tuôx đhiê kênhx, tuôr truôx tsôngv box li phongz cxưx jông”.

          Ciêz Dào San nhoz tox siêz siêz 1.900 yiv sâuv tox trôngz Chùng Sủa Dằn. Pox nhuôs mul car ciêz tsi zos chiê muôv muôs hax huv mak tsênhv zos nriêr cêr lov jêv, tuôv cêr fôngx zưs chiê iz shôngk yiêz muôx cxaz cêr shir phaz lov jêv hâur luz nênhx./.

( Khắc Kiên- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Tsôngv box Thái li lênhx pox niêv nghệ nhân

Suôz gâux jông, sưv jê no zos pos Điêu Thị Siêng nhoz jok Bản Đêu, xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ. Pos li luz nênhx hloz lox đros suôz kênhx, suôz trax, hâur đhiê pax vuôs xòe thiêz têx suôz gâux jông.

Muôx 5 shông pos Siêng tưz pâuz hu gâux, 8 shông tưz muk hu gâux trâu sơưr đơưk mnôngs thiêz txos muôx 15 shông mak muôx lok six chôngz nênhs pâuz txos. Hội uô nghệ thuật chor mênhx cxưx tsơưs nênhs thôngz têz qơưk, lok sik chor jiês uô ntơưv tiv phaz, pos têx suôz gâux puôr lênhx tâu khơưk muôz huy chương cuz.

Nhiv no, đros siêz xar jax gâux co tsik trâus pôngz plox, pos Siêng tưz kriê trâu chor nhuôs zâu. Pos kriê jông trâu chor nhuôs pâuz tâu têx jax gâux, đhâu co thiêz kriê tsưr ziv hu gâux li chak cov jông. Pos cux hêik pâuz têx kror jông hâur zuk têzqơưk li chor jax gâux, suôz gâux trâu chor nhuôs pâuz tuôr chiê. Pos Điêu Thị Siêng hêik:

“Nhiv no chor nhuôs zâu tsik yuô tsov cưv txos vênhx huôv mênhx cxưx. Cux tiv chor nhuôs hnor thiêz mnôngs tsik ntâu. Kror no uô trâu cur tsuv sir jos chiê tuôr chiê thiêz kruôz kriê chor vênhx huôv mênhx cxưx trâu hâur zuk côngv thôngx”.

Đros kriê têx jax gâux suôz gâux thiêz têx kror jông hâur vênhx huôv mênhx cxưx Thái, nhiv no pos Điêu Thị Siêng tsênhv kriê trâu chor nhuôs zâu 6 jax pax vuôs xòe lâul, cux xưk li chor jax pax vuôs xòe yiêz.

Kror zôngx ziv thâuv cơưv xòe zos lênhx tưs cux pâuz tâu sêi, taz sik kror phiv liv zos uô chak cov đhiê tâu chor pax vuôs xòe co jông, sơưr đơưk nhiêv. Pâuz li co pos Siêng tưz sir jos kriê trâu chor nhuôs zâu chiê chor nhuôs muôx six hơưv pâuz thiêz txơưx tâu chor jax pax vuôs xòe co. Đros thiêz têx jax pax vuôs xòe lâul, pos Siêng tsuv kriê trâu chor nhuôs zâu pâuz cov tsênhz yênhx kror lơưv mak li kriê jux juk đhiê cov zos. Txos nhiv no, nhoz xã Nghĩa An, qơư pos Siêng uô nênhx nhoz muôx yênhx châuv lênhx nhuôs zâu pâuz xòe jông, chor hluôk nxêik Thái mak lênhx tưs cux pâuz. . Lường Thị Hằng, jok Đêu 2, xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ puz pâuz:

“Xuz thơưx cơưv cux phiv liv hênhr taz sik tâu pos Siêng kriê iz kro jux juk viv li cur cux cơưv tâu. Thâuv ntêx no mak muôx tsơưs nênhs cơưv xưz, nhiv no mak muôx chôngz nênhs tuôx cơưv. Pêz lok six shir phaz viv tâu cơưv zuk mênhx cxưx lok chor vênhx huôv jông”.

Đros zuk têx gôngr côngv hâur tuôr chiê, phuôx huiz têx kror jông hâur vênhx huôv mênhx cxưx Thái, pos Điêu Thị Siêng tưz tâu khơưk kruô zos Nghệ nhân dân gia ntâu shông lok no. Txơưv muôx ntâu hâux lưv hâur nriêr têx ntâuz ntơưr phưx vưv trâu tuôr chiê, kruôz kriê, taz sik txos thâuv chêix ntux yiêz lok, pos Điêu Thị Siêng cux tsênhv sir jos hu têx gâux đros siêz xar txos sơưr đơưk muôx luz nênhx tsâu sor thiêz shir phaz./.

(Đinh Tuấn-Lik Thox cxêik nhênhv)