Xav jênhv chor chuôz zis pluôs nhoz Sơn La-Tsuv uô cov tsênhz mênhx

       Sir zôngv têx cuiz tênhv ploz tsênhr pluôs ntâu kror nhiv no, pos Lò Thị Nhóm nhoz jok Mường Và, xã ntus đriv Mường Và, huyện Sốp Cộp nhoz hâur hâur jok li bê ntơưr chuôz zis pluôs, hok chuôz zis no mak muôx oz luz yêz mêir, 6 tuk tưv, 6 jêk liêx thiêz 6 lênhx nênhs puôr lênhx hoz hnuz nhôngs uô lox tôngv. Pos Lò Thị Nhóm hêik:

       “Thâuv ntêx no chor nhuôs tsênhv zâu mak chuôz zis cux txov nhêv. Taz sik nhiv no chor nhuôs tưz zuôr pox niêv, zuôr txir tas, tas nro sơưr đơưk sik đros sir jos uô nox, liêx mak uô tâu oz chiv, zus nhux tưv kêiz buô thiêz…viv li phênhv sâu cux tâu truôx, tsiv cxơưx ntâu lơưv”.

       Hok zơưv Lò Văn Tương, nhoz jok Hin Cáp, đros xã Mường Và li chuôz zis ho tsik txâuk tsar tov tâu cungz jênhv zos chuôz zis pluôs, uô trâu tưz tsik zos zơưv chuôz zis xưz, mak ntâu ziv chuôz zis hâur jok cux pôngz siêz. Hnuz nhôngs tưz siêz, tsik muôx mê nhuôs, zơưv Tương chuôs li tưz tsik muôx đas jos uô lox tôngv, tsik yuô ndo kaz, ntâu shông sir jos khưr, taz sik nhiv no oz niêv txir cux tsuôk nhoz hâur luz tsêr đaz tuôs, cxuô zav hâur vax tsêr tsik muôx. Yênhx shông, jêx jok, xã cux tsênhv paz chơưv yêiz plaz 2 txos 3 hli. Pos Tòng Thị Thiện, lênhx nênhs nhoz đros zơưv Tương jok puz pâuz:

       “Zơưv Tương chuôz zis txov nhêv hênhr, tsuôk muk sêiz jor nhux tưv ntiêr, oz niêv txir lâul cux sir jos khưr hênhr taz sik cux tsik txâuk nox. Nhiv no xiêr tsov mak ho tsik tâu zos chuôz zis pluôs, tsik tâu têz qơưk paz đaz tsi hlo, hâur jok mak lênhx tưs cux hluz”.

       Chuôz zis pluôs taz sik tsik nhoz hâur bê ntơưr; muôx txâuk nox hnar taz sik ho zos chuôz zis pluôs tsênhv muôx yưv nhoz cxuô jêx jok, xã huyện Sốp Cộp. Lơưr pêx xênhv nhoz ntơưv no, chênhr têx tsưr ziv xêir tsov chuôz zis pluôs ntâu kror nhiv no tưz uô muôx yưv kror no. Iz zav li, tsưr ziv lok lênhx nênhs hâur chuôz zis cuiz tênhv: Chuôz zis muôx oz lênhx nênhs mak 60 điểm; chuôz zis muôx 6 lênhx nênhs mak 15 điểm, zos hêik tơưv tiêk chuôz zis tưs muôx chôngz nênhs đuô mak chuôz zis co hax zav zuôr zôngx ziv trâus yêiz pluôs đuô. Taz sik, tsênhv tsênhz, zos tiêk chuôz zis muôx oz lênhx nênhs taz sik tưz lâul thiêz tas đas jos uô lox tôngv; lok sik chuôz zis muôx 6 lênhx nênhs, taz sik tas nro tsênhv muôx jos thiêz nhoz hnuz nhôngs uô lox tôngv…mak tsưr ziv no tsik huv đros. Lok sik hâur tsưr ziv tu zus cuiz tênhv: Chuôz zis muôx iz tuk tsiêx cxu lox mak 0 điểm, muôx txix 2 tuk tror sâur mak 15 điểm-Kror no hêik tơưv tiêk chuôz zis muôx oz tuk nhux tưv cux tsuôk tâu xav bâuv li chuôz zis muôx yênhx puô tuk nhux tưv…Têx phiv liv no uô trâu tiv phaz lok six lax thâuv xêir tsov chuôz zis pluôs. Zơưv Quàng Văn Bạt, Bí thư Đảng ủy xã Mường Và, huyện Sốp Cộp hêik ziv chênhv:

       “Hâux lưv xêir tsov chuôz zis pluôs nhiv no lơưr cur mak tsik tâu huv lênhx nênhs, viv chor nênhs zos chuôz zis pluôs mak ho tsik txâuk tsar tov tso nhoz chuôz zis pluôs, hok chor nênhs tsik zos chuôz zis pluôs tâu tso zos chuôz zis pluôs. Kror xêir tsov tsik huv lênhx nênhs uô muôx yưv siz pir, siz hêik, chor chuôz zis pluôs tiês mak luôs pôngz siêz tsik xar khưr, uô nox…li co zuôr phiv liv tsik tsơưs txos huôv tsar kinh tế-xã hội nhoz tiv phaz”.

       Thôngz sâu txos hâur shôngk shông 2017 no, huyện Sốp Cộp muôx 4.600 ziv chuôz zis pluôs, tsav xar muôx 46% dân số tas nro huyện. Taz sik, lơưr phưv chủ tịch UBND huyện Tòng Thị Kiên, kror no hêik tsik tâu zos tsênhz mênhx chuôz zis pluôs nhoz huyện:

       “Pêz cux hêik trâu chính phủ thiêz chor cấp muôx qênhx zuôr sêiz shuôk, kho đuô chor tsưr ziv xêir tsov cov huv đros, uô chak cov cux huv đros chox kriê cxuô hâur têz qơưk, taz sik cux muôx têx kror trâu yênhx thax tsav, li co tsaz yênhx zuôr tâu kriz uô jông đuô”.

       Hlôngr đuô tsưr ziv xêir tsov chuôz zis pluôs zos Đảng, têz qơưk li tsưr ziv uô huv đros. Taz sik, tsuv uô cov tsênhz mênhx đuô, zôngx ziv đuô chiê xav jênhv cov zos tsênhz chuôz zis pluôs, txix co muôx têx paz, pênhr yưv huv lênhx nênhs pluôs chiê huôv tsar uô huv đros hâur luz nênhx. No tưz tsik zos pêx xênhv nhoz huyện ntus đriv Sốp Cộp xưz mak zos tas nro pêx xênhv thôngz têz qơưk thiêz sơưr đơưk li siêz vav njôngr trâu cxuô cấp, bộ, nganhx txơưx jênhv./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv)

Chiê têx ntơưr Bảo hiểm y tế thôngz tâu mul lok hâur cấp tỉnh uô huv đros luz nênhx

       Iz shông ntâu đhâu, 11 cxênhz qơư y tế hâur huyện, xã tưz tâu thôngz đhâu mul lok, zôngx ziv trâu tsôngv box seiz njuôk shuôs, kho moz. Đhâu thâuv thôngz tâu li heik sâuv, chor nênhs tuôx seiz njuôk shuôs, kho moz ntơưv qơư y tế xã tưz txo grêk tsơưs ntâu. Hur si têz qơưk muôx 38 tỉnh txo grêk txix 10% txos 30% lênhx nênhs tuôx seiz njuôk shuôs, kho moz ntơưv qơư y tế xã. Kror no uô tsar ndê nhiêx khiêz kho moz tiv muôx chôngz lênhx seiz njuôk shuôs, kho moz nhoz thênhv siêz taz sik nhiêx txiêx khiêz ntơưv têx xã ho tsi txo grêk. Chênhr viv têx ntơưr seiz njuôk shuôs, kho moz ntơư txos kror tưs cux seiz njuôk shuôs, kho moz tâu viv li ntâu lênhx tsôngv box lơưr khênhr xeir tsov seiz njuôk shuôs, kho moz nhoz thênhv siêz ntâu đuô.

       "Cur tsi tâu muôx iz jiês muk seiz njuôk shuôs moz ntơưv qơư y tế xã hlo. Txix thâuv ntêx txos nhiv no, pêz cux khênhr muk seiz njuôk shuôs, kho moz trâu têx tsêr kho moz thênhv siêz xưz, viv cur xar tiêk, ntơư pêz tso siêz đuô lok sâuv têx chuôz zênhx seiz njuôk shuôs, nưk jông đuô thiêz chor cưk yuôx cux txơưx seiz njuôk shuôs đuô pir li hâur phường, xã, quận huyện...".

       Tsưr  ziv txos shông 2012, zuôr fuô uô muôx têx ntơưr seiz njuôk shuôs moz thôngz hur si hâur tỉnh ntơưv 572 qơư y tế hâur hur si têz qơưk. Txơưv li ntơư, Bảo hiểm xã hội Việt Nam njuôk xav zuôr zôngx ziv uô tsar ndê chôngz lênhx nênhs seiz kho moz hâur têx tsêr kho moz, uô trâu muôx ntâu lênhx nênhs moz hênhr thiêz tsar ndê têx nhiêx txiêx y tế.

Zơưv Phạm Lương Sơn, phưv Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam heik pâuz:

       "Nhiv kruôr đhâu thôngz đhâu têx mông seiz shuôs mak qênhz pov muôx têx lênhx muk seiz njuôk shuôs moz ntâu jiês hâur iz hnuz, hâur hli, hâur shông ntơưv lok six ntâu qơư seiz njuôk shuôs kho moz. Pêz cux tưz heik bảo hiểm xã hội cxuô thax tsav qơư ntơư cov njiz, sik thav đros têx lênhx nênhs heik co. Thiêz uô kaz ciês, lơưr cux lênhk nhav tiêk muôx tsênhz tiês têx li heik ntơư. Taz sik zos chiê khưx phưx lok sâuv muk ntêr thiêz muôx têx tsuv muôx têx tsưr ziv uô li chas cov huv đros".

       Txos kror tưs cux muôx ntâuz ntơưr seiz njuôk shuôs, kho moz tâu zos iz tsưr ziv uô huv đros. Taz sik, têx li heik sâuv cux muôx yưv iz cxiê kror tsi jông, tsi tiêk uô tsi jông txos têz  qơưk tsênhv chei zos lok trâu têx qơư y tế ntơưv qơư, mak tsênhv uô tsar ndê têx nhiêx txiêx khiêz kho moz, uô tuôr xuôv pênhr jos hâur xã hội. Zơưv Bùi Sỹ Lợi, Phưv seiz car Côx hội Ủy ban têx vênhv thix xã hội heik:

       "Hâur ntu têx ntâuz ntơưr uô tâu thôngz li heik ntơư mak cux tsênhv yuôr ntâu kror, têx ntâuz ntơưr zos bax tsi jông, fuô kriê tsi cxix cxuô, siz yôngx, tiv 2 zos têx côngz trênhx, chuôz zênhx hâur têx tsêr kho moz, pêz bax uô tsi tâu cxix cxuô trơưk li tsưr ziv, siêz xar. Điêk hâu, uô khâuz thuôs, muôx têx seiz njuôk shuôs ntơưv têx qơư y tế xã lok sik têx moz ntơư hâur huyện đơưk kho tâu taz sik tsi tas tuôx trâu tsêr kho moz tỉnh, T.Ư, no zos iz kro".

       Trơưk li zơưv Thân Đức Lại-Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Giang, chiê khưx phưx têx uô tsi tâu ntơư, iz chas co txar jav qênhx shênhx muôx chôngz nênhs moz tuôx nhoz kho moz trâu chor tsêr kho moz thênhv siêz, têx qơư y tế ntơưv cxuô thax tsav qơư tsuv muôx tsưr ziv hu zâuv, uô li chas cov uô trâu lênhx nênhs moz tso siêz nhoz kho moz trâu têx tsêr kho moz huyện,  xã. Iz chas ntơư, cơ quan Bảo hiểm xã hội thiêz Sở y tế têx tỉnh tsuv muôx tsưr ziv car seiz jông uô ntêx thâuv zuôr muôx hlôngr yiêz têx tsênhv chei chiê tsi trâus khưx phưx, kho đuô têx hâux lưv ntơư đhâu thâuv muôz têx tsênhv chei co uô lơưr hâur luz nênhx. Zơưv Thân Đức Lại heik:

       "Chuôz tsar tiês têx lênhx nênhs car uô luôs hâux lưv seiz kaz, qênhz pov têx tsi jông, sir jos uô jông hâux lưv seiz shuôs. Tưz tsưr tsix qênhz shuôs đuô têx qơư y tế cxoz txưv tsar ndê têx nhiêx seiz njuôk shuôs, kho moz Bảo hiểm y tế chiê zênhx max cxiv kho thiêz sâu tsês têx nhiêx zôngv tsi trơưk Bảo hiểm y tế tsưr ziv, cui tinhv tso trâu cuiv nhiêx Bảo hiểm y tế".

       Têx ntâuz ntơưr seiz njuôk shuôs, kho moz txơưv tiêk muôx thôngz trâu hur si cxuô qơư y tế tsênhv muôx ntâu kror uô tsi tâu, zuôr trâus đơưk uô cov jông đuô, taz sik no zos chei, cui tinhv uô huv đros, viv tsôngv box sơưr đơưk. Chênhr viv li, Chính phủ sir jos uô cov tâu luôs hâux lưv muôx têx ntâuz ntơưr seiz njuôk shuôs, kho moz thôngz tỉnh uô ntêx shông 2021 xưk li tưz heik hâur chêi Bảo hiểm y tế shông 2014./.

                                            (TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)