Ntơưr phôngv shông cơưv yiêz

Thor xa trâu chor cưk kriê ntơưr, cán bộ, công chức, viên chức, nênhs lox tôngv nganhx zoz zux, shux xênhz chor niêv txir thiêz chor shux xênhz. Hâur khôngz qiv shir phaz hnuz kriz cơưv shông cơưv yiêz 2018-2019, cur xa trâu chor cưk kriê ntơưr, cán bôv, công chức, viên chức, nênhs lox tôngv tưz thiêz tsênhv uô côngz xưv hâur nganhx Zoz zux, shux xênhz chor niêv txir đros tas nro chos shux xênhz hâur thôngz têz qơưk têx lo luk phôngv jông tiv zix.

Shông cơưv nhiv kruôr đhâu, nganhx Zoz zux tror kriz uô têx huôx tôngv hlôngr yiêz cxuô nro nganhx zoz zux thiêz thox cxov, tax tâu têx chêx cur jông. Tsơưr lươngv zoz zux cxuô cấp tâu gra siêz đuô. Chor đoanx shux xênhz Việt Nam cxaz chuôz chor jiês thik Olympic thiêz chor jiês thik tưr khoa học-kỹ thuật thax tsav, ntiêx têz puôr lênhx tax tâu giải siêz, tâu fôngx zưs ntiêx têz nhiêv txos. Pêz têz qơưk jiês xuz thơưx muôx tsêr cơưv Đại học Quốc gia Hà Nội thiêz Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh nhoz hâur 1.000 luz tsêr cơưv đại học jông tiv zix ntiêx têz.

Hlôngr njêx muôx lênhx tov Đảng, têz qơưk, cur hênhr kruôk têx sir jos co thiêz phôngv jông têx chêx cur mak nganhx zoz zux tưz tax tâu hâur shông cơưv nhiv kruôr đhâu.

Hla trâu shông cơưv yiêz, nganhx Zoz zux tsuv phuôx huiz têx chêx cur tưz tax tâu, tror kriz uô cxix cxuô têx jênhv vưv, tsưr ziv hlôngr yiêz cxuô nro nganhx zoz zux thiêz thox cxov, tax tâu jông tiv zix têz qơưk li zoz qơưx thox cxov pênhr jos tsơưr lươngv siêz, phưx vưv côngz xưv hlôngr yiêz thiêz hội nhập ntiêx têz. Chuôz cxaz sêiz car têz qơưk, qênhz yuôx, thanh tra, nxor pâuz tâu, muôx tsưr ziv khưx phưx têx kror tsênhv uô tsik tâu tâu, paz uô trâu zoz zux têz qơưk huôv tsar truôx. Tsov cưv huôv tsar zoz zux, thox cxov thax tsav nhoz đêz, tox siêz, thax tsav tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs; tsov cưv đuô thiêz txos têx tuz nhuôs chor nênhs tâu sơưv cêr chêi, taz por tsar tov buôs ti zoz zux siz bâus trâu cxuô lênhx nênhs. Cur vav tiêk chor cưk kriê ntơưr zuôr tuôr truôx jông siêz nhiêv nganhx zoz zux, tsik so hlôngr yiêz, txơưx xar tơưv hâur kriê ntơưr; chor shux xênhz phuôx huiz cêr gruôs sir jos cơưv ntơưr cov jông, cơưv shâuv jông chiê tov kaz no gôngr côngv trâu têz qơưk.

Phôngv chor cưk kriê ntơưr, cán bộ, công chức, viên chức, nênhs lox tôngv nganhx zoz zux đros chor shux xênhz tax tâu ntâu chêx cur jông hâur shông cơưv yiêz./.

Phôngv sơưr đơưk nhoz jông!

(Lik Thox cxêik nhênhv)

Thax tsav trâus đêx nas ruôr hiêv Sơn La sir jos bax trâu shông cơưv yiêz

          Têx hnuz đhâu, têx cưk kriê cux xưk li shux xênhz li têx lênhx uô niêv uô txir tsêr cơưv mê nhuôs zâu thiêz cấp 1 Tân Lang, huyện Phù Yên tsênhv sir jos chiê taz por cơ sở cxuô zav bax trâu hnuz krêz shông cơưv yiêz. Lol nas đêx ngaz mul đhâu uô ruôr hiêv hnhar lok chuôz zênhx kriê ntơưr thiêz cơưv ntơưr. Cưk kriê Đỗ Thị Kiều Thu, hiệu trưởng tsêr cơưv mê nhuôs zâu Tân Lang heik:

          “ Qar cơưv no mak pêz tsi tâu tâu khưx phưx tâu viv muôx ntâu môngr ar ntưs lol tuôz muôx nhos 3 đok. Nhoz pêv tsênhv qơư mak pêz tưz bax tâu lớp cơưv trâu shux xênhz cơưv”

          Luz tsêr cơưv 2 yôngx đros 10 qar cơưv tsêr cơưv phổ thôngz mênhx cxưx bán trú cấp 1 Mường Thải, huyện Phù Yên nhiv kruôr chox lol sir zôngv taz sik đhâu jiês đêx ngaz cuôr nhiv kruôr đhâu, 6000 ntâu yiv đruôz ar tưz ntưs lol uô vâu nja tsêr cơưv thiêz poz 2 qar cơưv. Cưk kriê Mùi Thị Hiếu, Hiệu trưởng tsêr cơưv puz pâuz:

          “ Tsêr cơưv txar 2 lớp cơưv co trâu qar huôx tôngv đội thiêz tsêr cơưv li qar truyền thống”

          Txơưv tiêk zos têx hnuz so ntênhs, taz sik ntơưv têx tsêr cơưv thax tsav ntux nas, têx cưk kriê đros lưx lươngv đoàn viên hluôk nênhs, dân quân tự vệ, công an, quân đội tsênhv sir jos khưx phưx têx trâus ruôr hiêv chiê chuôk hnuz krêz shông cơưv yiêz. Nganhx zaoz zux tỉnh Sơn La cux tưz chox kriê têx tsêr cơưv sâuv thax tsav đros paz txưv. Ntơưv tsêr cơưv phổ thôngz mênhx cxưx bán trú Nà Ớt, huyện Mai Sơn, cưk kriê Trần Thị Hải Yến, cưk kriê tsêr cơưv mê nhuôs zâu Nà Ớt heik:

          “ Pêz cxaz chuôz ndeis qêz iz buôk ndis lớp cơưv, qar puôv, qơư tso ntơưr…Pêz tuôx paz đros chinhz yênhx sik paz max, pheiz kênh hâur luz nênhx xưz”.

          Nhiv kruôr đhâu, Bộ trưởng Bộ zaoz zux thiêz thox cxov Phùng Xuân Nhạ tưz tuôx seiz tsêr cơưv mênhx cxưx bán trú Nà Ớt, huyện Mai Sơn. Ntơưv no Bộ trưởng pheiz kênh têx phêv liv đros cưk kriê tjhiêz shux xênhz nhoz no, thôngx cxix cux sâu jênhv thiêz ntâus grê siêz chinhz yênhx sir jos hla đhâu têx phêv liv, ciêr chênhr đros têx lưx lươngv khưx phưx têx trâus ruôr hiêv chiê tsưr tsix cơưv ntơưr thiêz krêz shông cơưv yiêz.

          Lơưr Bộ trưởng, vênhv thix mak nganhx zaoz zux tỉnh Sơn La tsuv tsov cưv nhiv no zos ngaz tul chinhz yênhx trâu cưk kriê, shux xênhz, uô jông côngz xưv huiz tôngv shux xênhz têx cấp mul cơưv ntơưr, taz por tsi muôx shux xênhz tưs viv trâus ntux nas ruôr hiêv mak tsi tâu mul cơưv ntơưr thiêz tsuv taz por trâu cưk kriê thiêz shux xênhz thâuv tror tsưr tsix cơưv ntơưr./.

( Thanh Thủy- Txâur Vax cxeik nhênhv)

Nuk-Têz lok moz tso jik kaz jiz

Moz tso jik kaz jiz tâu seiz zos zav moz lox thiêz riêz nênhs sâuv ntiêx têz hâur thế kỷ 21 viv txos iz jiês no sâuv ntiêx têz muôx 285  tsov lênhx nênhs (tsav 6% ntâu) jênh sôr trâus moz zav moz heik co. Ntơưv têx têz qơưk kênhz huôv tsar mak muôx txos 80% lênhx trâus moz. No zos qir tiv uô tuôs nênhs tiv 4 nhoz têx têz qơưk huôv tsar. Niêx shông muôx nhos 3,4 tsov lênhx nênhs trâul tuôs muôx têx zos viv moz tso jik kaz jiz bâuv iz phênhz muôx 6 lênhx nênhs trâul tuôs.

Chiê paz tsôngv box sđ pâuz tsênhz đuô lok moz tso jik kaz jiz, hâur phênhv “Tuôr jông đas jos chiê uô nênhx hur siêz” hnuz no, pêz thor xa txos sđ mnôngs iz cxiê lênhx tsôngv box têx lul nuk thiêz chor cưk yuôx têx luk têz cik txos moz tso jik kaz jiz.

Nuk: Lênhx nênhs trâul moz tso jik kaz jiz tsuv chêir têx zav nox tưs? Chor cuô mik tsês trâu lênhx nênhs tso jik kaz jiz pok tâu seiz zos zav xiv huv hlôngr trâu lênhx nênhs moz tso jik kaz jiz ntơư zav pluôk nox chênhr lok tsi tâu?

Têz: Lênhx nênhs moz tso jik az jiz tsuv chêir têx zav nox kaz jiz, jiz mur, đêx caz tsiz, txir tsơưz, nduôr thax kaz jiz, têx zav nox muôx suôz thax shơư, têx txir ntông kaz jiz muôz ciz thiêz kra kruôr, têx đêx hâuk kaz jiz....

Lênhx nênhs trâus moz tso jik kaz jiz zuôr zôngv tâu chor cuô mik tsês trâu lênhx tiz nênhs trâul moz tso jik kaz jiz, taz sik tsi jông hlôngr trâu pluôk nox chênhr, mak tsuv seiz ntơư zos zav xiv huv cxaz nzir thiêz zôngv thâuv têx pluôs nox chênhr muôx cxix cxuô têx jâuz mor, thâuv gênhs, thâuv tsi kaz lok nox mor, thâuv max uô têx nuv uz no lok sik mul đêz, bax uô tsi tâu têx pluôk nox chênhr xưk li cxiê jâuk, lok sik zôngv têx cuô mik ntơư hâuk xưk iz zav li pluôk nox phưv uô ntêx lok sik đhâu thâuv cơưv shâuv, muk uô hâux lưv lok xưz.

Tsuv zôngv chor cuô mik tsês trâu lênhx nênhs tso jik kaz jiz, iz hnuz txix 1-3 jiês, iz jâuk iz têik, đo 6 điêr cuô mik hmôngr đros trâu zuôr xar iz ntar hưx 5 las đêx râuz bâu tsês chiê sor sơưr. Li ntơư iz têik muôz trâu zuk luz đros chêr muôx nhos 220Kcal.

Nuk: Cur shông no muôx 30 shông. Cur chêr tsênhv xênhz tuz tâu 3 hlik thiêz trâus moz tso jik kaz jiz hov 2 uô ntêx thâuv chêr tsi tâu xênhz tuz. Cur tsi trâul kâus kar thiêz lok six nkrik ntâu zav nox hênhr. Taz sik thor nuk bác sĩ, cur tsuv nox têx zav xưk li chas chiê cov tsi moz hnhar nzir thiêz tsi uô hiêv li chas txos tuk nhuôv hâur chêr?

Têz: Cox tưz trâus moz tso jik kaz jiz tâu 3 shông lok no thiêz chêr tsênhv xênhz tuz. Chiê cox tuk moz tsi huôv uô moz hnhar nzir, tsi muôx li chas yưv siv thiêz tsi uô hiêv li chas txos tuk nhuôv hâur chêr, mak tsuv nox cxix cxuô têx jâuz mor taz sik  nox li chas cov huv đros thiêz txâuk têx jâuz mor.

Tsênhv tsênhz: Nox 25-30 Kcal trâu iz cir lênhx tiz nênhs luz đros chêr, tsơưr đạm 15-20%; tsơưr tros 20-30%; têx hmôngr, suôz thax kaz jiz 50-65%; njêr tsơưs đuô 6g iz hnuz.....zos nyar siêz lok sik trâus moz trâuv.

Tsuv muôz pheiz uô ntâu pluôs nox (4-6 pluôs) thiêz muôz têx zav nox mê njik tsuôs thiêz tsi yuô kaz jiz xưk li: Têx nduôr mos tsuôs, cxur thiêz têx zav nox li: Cuz thaz , cuô mik tsi muôx trox thiêz hur si cxuô zav njêl.....trâu nox./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)